Μέρος της επιμονής της Ρωσίας να παραμένει παρούσα στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας οφείλεται στο λεγόμενο "shadow fleet"
Παρά τις υποσχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πλήρη απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027, τα στοιχεία δείχνουν μια πιο σύνθετη εικόνα.
Δύο και πλέον χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ροή ρωσικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζεται – και μάλιστα με υψηλό κόστος, σύμφωνα με την Euractiv.
Το 2024, η ΕΕ ξόδεψε περίπου €21,9 δισ. για εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων, μόλις 1% λιγότερα από το 2023.
Το ποσό αυτό υπερβαίνει τα €18,7 δισ. που δόθηκαν στην Ουκρανία ως οικονομική βοήθεια, φανερώνοντας ένα οξύμωρο: ενώ στηρίζει στρατιωτικά το Κίεβο, συνεχίζει να χρηματοδοτεί τη Μόσχα μέσω των εισαγωγών ενέργειας.
Το φάντασμα του "shadow fleet"
Μέρος της επιμονής της Ρωσίας να παραμένει παρούσα στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας οφείλεται στο λεγόμενο "shadow fleet", έναν στόλο 558 δεξαμενόπλοιων που παρακάμπτουν τις κυρώσεις μεταφέροντας πετρέλαιο σε τρίτες χώρες ή ακόμα και απευθείας στην Ευρώπη.
Το 2024, το 61% των ρωσικών θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου – αξίας περίπου €83 δισ. – μετακινήθηκε μέσω αυτού του παράνομου μηχανισμού.
Πολιτικά εμπόδια εντός της ΕΕ
Παρά τις 17 δέσμες κυρώσεων, η 18η παγώνει, καθώς Σλοβακία και Ουγγαρία μπλοκάρουν το πακέτο, πιέζοντας για αναθεώρηση του στόχου για το 2027. Και οι δύο χώρες, που διατηρούν στενές σχέσεις με τη Μόσχα, συνεχίζουν να βασίζονται σε ρωσική ενέργεια – ειδικά σε φυσικό αέριο και πυρηνικά καύσιμα για αντιδραστήρες VVER.
Το σχέδιο REPowerEU και οι εξαιρέσεις
Η Επιτροπή έχει χαράξει τη στρατηγική απεξάρτησης μέσω του σχεδίου REPowerEU. Σύμφωνα με αυτό, από τις αρχές του 2026 δεν θα υπογράφονται νέες συμβάσεις για φυσικό αέριο, ενώ οι υφιστάμενες θα λήγουν το αργότερο στα μέσα του 2026. Όμως, χώρες χωρίς θαλάσσια πρόσβαση – όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία – θα έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος του 2027 λόγω παλαιών αγωγών.
Παρόλο που η Ρωσία έχει κλείσει την πλειονότητα των αγωγών προς την Ευρώπη, η γραμμή TurkStream συνεχίζει να παρέχει ρωσικό φυσικό αέριο, με εν εξελίξει συζητήσεις για επέκτασή της.
Η ροή ρωσικού LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) παραμένει επίσης σταθερή, καθώς δεν υπόκειται σε πλήρεις κυρώσεις.
Ενεργειακή τριπλή πρόκληση και οι διχασμοί εντός της ΕΕ
Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ αντιμετωπίζει το γνωστό «τρίλημμα»: ασφάλεια εφοδιασμού, οικονομική βιωσιμότητα και περιβαλλοντική προστασία. Για χώρες που εξαρτώνται ακόμα από ρωσική ενέργεια, το κύριο μέλημα είναι το κόστος.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της εξάρτησης διατηρεί χαμηλές τις τιμές για τους καταναλωτές. Στον αντίποδα, η Γερμανία έχει στραφεί ενεργειακά προς τη Νορβηγία, ενώ η Γαλλία υπέγραψε 27ετή συμφωνία για φυσικό αέριο με το Κατάρ. Όσον αφορά το πετρέλαιο, οι ΗΠΑ και η Λιβύη φαίνεται να αποτελούν τις πιο βιώσιμες εναλλακτικές.
Η οικονομική και γεωπολιτική πρόκληση
Αν η ΕΕ καταφέρει να εξασφαλίσει επαρκείς εναλλακτικούς προμηθευτές και ξεπεράσει τις εσωτερικές πολιτικές αντιστάσεις, θα μπορούσε να στερήσει από τη Ρωσία έως και €51 δισ. ετησίως από εξαγωγικά έσοδα ορυκτών καυσίμων. Πρόκειται για το 22% των συνολικών εσόδων της Μόσχας, ποσό ικανό να κλονίσει την πολεμική της μηχανή και να φέρει την Ευρώπη πιο κοντά στην ενεργειακή της ανεξαρτησία.
www.bankingnews.gr
Δύο και πλέον χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ροή ρωσικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζεται – και μάλιστα με υψηλό κόστος, σύμφωνα με την Euractiv.
Το 2024, η ΕΕ ξόδεψε περίπου €21,9 δισ. για εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων, μόλις 1% λιγότερα από το 2023.
Το ποσό αυτό υπερβαίνει τα €18,7 δισ. που δόθηκαν στην Ουκρανία ως οικονομική βοήθεια, φανερώνοντας ένα οξύμωρο: ενώ στηρίζει στρατιωτικά το Κίεβο, συνεχίζει να χρηματοδοτεί τη Μόσχα μέσω των εισαγωγών ενέργειας.
Το φάντασμα του "shadow fleet"
Μέρος της επιμονής της Ρωσίας να παραμένει παρούσα στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας οφείλεται στο λεγόμενο "shadow fleet", έναν στόλο 558 δεξαμενόπλοιων που παρακάμπτουν τις κυρώσεις μεταφέροντας πετρέλαιο σε τρίτες χώρες ή ακόμα και απευθείας στην Ευρώπη.
Το 2024, το 61% των ρωσικών θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου – αξίας περίπου €83 δισ. – μετακινήθηκε μέσω αυτού του παράνομου μηχανισμού.
Πολιτικά εμπόδια εντός της ΕΕ
Παρά τις 17 δέσμες κυρώσεων, η 18η παγώνει, καθώς Σλοβακία και Ουγγαρία μπλοκάρουν το πακέτο, πιέζοντας για αναθεώρηση του στόχου για το 2027. Και οι δύο χώρες, που διατηρούν στενές σχέσεις με τη Μόσχα, συνεχίζουν να βασίζονται σε ρωσική ενέργεια – ειδικά σε φυσικό αέριο και πυρηνικά καύσιμα για αντιδραστήρες VVER.
Το σχέδιο REPowerEU και οι εξαιρέσεις
Η Επιτροπή έχει χαράξει τη στρατηγική απεξάρτησης μέσω του σχεδίου REPowerEU. Σύμφωνα με αυτό, από τις αρχές του 2026 δεν θα υπογράφονται νέες συμβάσεις για φυσικό αέριο, ενώ οι υφιστάμενες θα λήγουν το αργότερο στα μέσα του 2026. Όμως, χώρες χωρίς θαλάσσια πρόσβαση – όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία – θα έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος του 2027 λόγω παλαιών αγωγών.
Παρόλο που η Ρωσία έχει κλείσει την πλειονότητα των αγωγών προς την Ευρώπη, η γραμμή TurkStream συνεχίζει να παρέχει ρωσικό φυσικό αέριο, με εν εξελίξει συζητήσεις για επέκτασή της.
Η ροή ρωσικού LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) παραμένει επίσης σταθερή, καθώς δεν υπόκειται σε πλήρεις κυρώσεις.
Ενεργειακή τριπλή πρόκληση και οι διχασμοί εντός της ΕΕ
Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ αντιμετωπίζει το γνωστό «τρίλημμα»: ασφάλεια εφοδιασμού, οικονομική βιωσιμότητα και περιβαλλοντική προστασία. Για χώρες που εξαρτώνται ακόμα από ρωσική ενέργεια, το κύριο μέλημα είναι το κόστος.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της εξάρτησης διατηρεί χαμηλές τις τιμές για τους καταναλωτές. Στον αντίποδα, η Γερμανία έχει στραφεί ενεργειακά προς τη Νορβηγία, ενώ η Γαλλία υπέγραψε 27ετή συμφωνία για φυσικό αέριο με το Κατάρ. Όσον αφορά το πετρέλαιο, οι ΗΠΑ και η Λιβύη φαίνεται να αποτελούν τις πιο βιώσιμες εναλλακτικές.
Η οικονομική και γεωπολιτική πρόκληση
Αν η ΕΕ καταφέρει να εξασφαλίσει επαρκείς εναλλακτικούς προμηθευτές και ξεπεράσει τις εσωτερικές πολιτικές αντιστάσεις, θα μπορούσε να στερήσει από τη Ρωσία έως και €51 δισ. ετησίως από εξαγωγικά έσοδα ορυκτών καυσίμων. Πρόκειται για το 22% των συνολικών εσόδων της Μόσχας, ποσό ικανό να κλονίσει την πολεμική της μηχανή και να φέρει την Ευρώπη πιο κοντά στην ενεργειακή της ανεξαρτησία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών