Στη χειρότερη φάση βρίσκεται ο κατασκευαστικός κλάδος, ζημίες 148,2 εκατ. ευρώ παρουσίασαν οι εισηγμένες...

Ο κύκλος εργασιών του κλάδου μειώθηκε κατά 24,3%, στα 3,9 δισ. ευρώ, η λειτουργική κερδοφορία περιορίστηκε κατά 43,5%, στα 267,4 εκατ. ευρώ και καταγράφηκαν ζημίες 148,2 εκατ. ευρώ από κέρδη 36,8 εκατ. ευρώ το 2009. Το συνολικό κλαδικό περιθώριο κέρδους συμπιέστηκε κατά 1.190 μονάδες βάσεις, στο -10% από 1,9% το 2009.

Η συρρίκνωση της κερδοφορίας και η πίεση των περιθωρίων κέρδους οφείλονται τόσο στη μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας, εξαιτίας της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας, όσο και στις καθυστερήσεις της πληρωμής των κατασκευαστικών εταιρειών από το Δημόσιο. 

 Ακόμη πιο δύσκολες οι ...επόμενες ημέρες. 

Ολοένα και πιο δύσκολες γίνονται μέρα με τη μέρα οι επικρατούσες συνθήκες για τις κατασκευαστικές εταιρείες, καθώς οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ακόμη και οι μεγάλοι του κλάδου συνεχώς αυξάνονται, εξαιτίας και της αδυναμίας του Δημοσίου να καλύψει τις οφειλές του προς αυτές, οι οποίες σύμφωνα με τους υπολογισμούς ξεπερνούν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ.

Ήδη αρκετές εταιρείες έχουν σταματήσει εδώ και αρκετούς μήνες να πληρώνουν τους εργαζομένους τους στα εργοτάξια των έργων, αφού όπως υποστηρίζουν ούτε το Δημόσιο τις πληρώνει για την εκτέλεση και τη συνέχιση των εργασιών.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, ολοένα και περισσότερες είναι οι τράπεζες που έχουν αρχίσει να γυρνούν την πλάτη στον κλάδο, καθώς είτε αρνούνται να τους χορηγήσουν νέα δάνεια είτε εμφανίζονται απρόθυμες να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση μεγάλων έργων.

Η στάση αυτή καταδεικνύει πλέον το «γύρισμα της πλάτης»  σε κλάδους οι οποίοι βρίσκονται άμεσα συνδεδεμένοι με το ελληνικό δημόσιο. Ως εκ τούτου, όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς, σε περίπτωση που σήμερα είχαμε δημοπρατήσεις μεγάλων έργων τότε θα υπήρχε σημαντικό πρόβλημα από τις υπέρογκες εκπτώσεις που θα δίνονταν από τις εταιρείες στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν νέα έργα. ΄

Εξάλλου, οι τράπεζες σε αυτήν τη δύσκολη οικονομική περίοδο πολύ δύσκολα θα άνοιγαν τις «στρόφιγγες δανεισμού» στις κατασκευαστικές εταιρείες για την υλοποίηση νέων έργων, αφού το Δημόσιο δεν έχει εξοφλήσει τις οφειλές του για τα προηγούμενα έργα. 

Ξεπερνούν το 50% οι προσφερόμενες εκπτώσεις 

Άνευ προηγουμένου χαρακτηρίζουν στελέχη της αγοράς αυτό που συμβαίνει στον κατασκευαστικό κλάδο αυτή την εποχή. Κατασκευαστικές εταιρείες έχουν φτάσει κυριολεκτικά στα όριά τους και «χτυπάνε» κατά το κοινώς λεγόμενο, έργα με εκπτώσεις – «μαμούθ».

Η κατάσταση, όπως αναφέρουν, έχει ξεφύγει πλέον από τα όρια, όπως υποστηρίζουν, κυρίως στα μικρά έργα της επαρχίας. Είναι ενδεικτικό ότι με τα μισά λεφτά, σε σχέση με το αρχικά προϋπολογισθέν κόστος, θα κατασκευαστεί το έργο στην 6η προβλήτα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, καθώς η «ανομβρία» που επικρατεί εδώ και πολλούς μήνες σε επίπεδο δημοπράτησης δημοσίων έργων στη χώρα, έφερε μεγάλες εκπτώσεις της τάξης του 40-51% από πλευράς των ενδιαφερόμενων εταιρειών, που υπέβαλαν προ ημερών προσφορές στον σχετικό διεθνή διαγωνισμό. 

Σε αναμονή ο κλάδος για το νέο σύστημα ανάθεσης έργων

Σαρωτικές αλλαγές στη μελέτη, ανάθεση, επίβλεψη και παραλαβή των δημοσίων έργων προωθεί το υπουργείο Υποδομών, με στόχο την άρση των στρεβλώσεων που, επί δεκαετίες, ταλανίζουν τους τομείς μελετών και δημοσίων έργων.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, το οποίο αναμένεται σύντομα να δοθεί στη δημοσιότητα, κανένα έργο δεν θα ανατίθεται εάν δεν έχει προηγουμένως πιστοποιηθεί η ωριμότητά του, ενώ το σύνολο των μελετών συνδέεται άμεσα με την καλή εκτέλεση των έργων.

Συγκροτείται, επίσης, ανεξάρτητη Αρχή Ελέγχου Μελετών και Έργων, η οποία θα ελέγχει τα έργα από το στάδιο εκπόνησης της μελέτης έως και την παραλαβή τους, ενώ θεσπίζονται και ασφαλιστικές δικλίδες για την αποσόβηση των κινδύνων από τις μεγάλες εκπτώσεις.

Σε ό,τι αφορά τις εργοληπτικές επιχείρησης, θα τους παρέχεται η δυνατότητα εκχώρησης σε τράπεζες, του συμβατικού εργολαβικού ανταλλάγματος, με δέσμευση του Δημοσίου, ως προς την καταβολή του εκτελεσμένου, πιστοποιημένου και ελεγμένου εργολαβικού ανταλλάγματος. 

Τι δείχνουν τα στοιχεία των «Ισχυρών» του κλάδου 

Η ύφεση της κατασκευαστικής δραστηριότητας επηρέασε εμφανώς και τα αποτελέσματα των τριών μεγάλων του κλάδου, καθώς η κερδοφορία τους παρουσίασε σημαντική μείωση.

Ειδικότερα, η κερδοφορία της Ελλάκτωρ συρρικνώθηκε κατά 99%, στις 549 χιλ. ευρώ από 64,9 εκατ. ευρώ το 2009, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εμφάνισε ζημίες 8,4 εκατ. ευρώ από κέρδη 72 εκατ. ευρώ (-111,6%), ενώ η J&P Άβαξ παρουσίασε κέρδη 5,4 εκατ. ευρώ από 27 εκατ. ευρώ το 2009 (-80%).

Η μείωση του περιθωρίου κέρδους της Ελλάκτωρ οφείλεται κυρίως στη συνολική μείωση της κερδοφορίας εντός Ελλάδος, εξαιτίας μείωσης του ρυθμού εκτέλεσης των έργων, στην παραγωγή ζημιών της θυγατρικής εταιρείας Παντεχνική και στην παραγωγή ζημιών σε έργα του Ντουμπάι και του Κουβέιτ λόγω επιβάρυνσης των οικονομικών συνθηκών.

Το ανεκτέλεστο της κατασκευής ανέρχεται σε 2,5 δισ. ευρώ και απαρτίζεται από έργα ύψους 1,618 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και έργα ύψους 853 εκατ. ευρώ στο εξωτερικό.

Η εμφάνιση ζημιών ύψους 8,4 εκατ. ευρώ για τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ οφείλεται στη μη ύπαρξη κεφαλαιακών κερδών που προέκυψαν από την πραγματοποιηθείσα συμφωνία το 2009 με τον όμιλο GDF SUEZ, ενώ το ανεκτέλεστο υπόλοιπο υπογεγραμμένων συμβάσεων ανέρχεται στο ποσό των 2,150 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 17% αφορά έργα που εκτελούνται στο εξωτερικό.

Οι καθυστερήσεις στις δημοπρατήσεις επηρέασαν αρνητικά τόσο τον κύκλο εργασιών όσο και την τελική γραμμή του ομίλου J&P Άβαξ, ενώ το ανεκτέλεστο υπόλοιπο ανέρχεται περίπου σε 2 δισ. ευρώ.