Σχετικά Άρθρα
Οι BRICS ξεφορτώνονται αθόρυβα τα αμερικανικά ομόλογα - Οι ιδιώτες «σώζουν» το δολάριο
Παγκόσμιο Reset στις αγορές από BRICS με 6.000 τόνους χρυσό, εμπόριο στα τοπικά νομίσματα και blockchain
Θέλουν λιγότερο δολάριο, αλλά όχι ρήξη με την Ουάσιγκτον. Οι BRICS μιλούν για εναλλακτικές, πειραματίζονται με νέα εργαλεία πληρωμών και την ίδια στιγμή στέλνουν μήνυμα καθησυχασμού στις αγορές: η αποδολαριοποίηση έχει όρια — και πολλά ερωτήματα.
Η σκυτάλη της προεδρίας από τη Βραζιλία στην Ινδία
Η Βραζιλία παρέδωσε την προεδρία των BRICS στην Ινδία στις 12 Δεκεμβρίου 2025, αν και η Ινδία θα αναλάβει επίσημα καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2026. Η Βραζιλία παρέδωσε στην Ινδία ένα σφυρί, κατασκευασμένο από ανακυκλωμένο ξύλο του Αμαζονίου. Κατά την παράδοση, ο BRICS Sherpa της Βραζιλίας, Mauricio Lyrio, δήλωσε:«Με αυτή τη χειρονομία, επιβεβαιώνεται η εμπιστοσύνη στην επερχόμενη προεδρία της Ινδίας, καθώς και η δέσμευση να στηρίξουμε τις προσπάθειές της για την προώθηση της ατζέντας των BRICS».
Καθώς η Ινδία ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία των BRICS, είναι δύσκολο να αγνοηθούν δύο κρίσιμα ζητήματα.
Η πρόταση για το BRICS+ Unit και τα όριά της
Όπως σημειώνει το Modern Diplomacy, το πρώτο αφορά τη συζήτηση γύρω από αυτό που αποκαλείται προτεινόμενο BRICS+ Unit. Πρόκειται για ένα εργαλείο πληρωμών που στοχεύει στη διευκόλυνση του εμπορίου σε τοπικά νομίσματα μεταξύ των κρατών-μελών και εταίρων των BRICS+ και βρίσκεται σήμερα σε πιλοτική φάση. Το BRICS+ Unit θα αποτελείται από ένα καλάθι χρυσού σε ποσοστό 40% και νομισμάτων σε ποσοστό 60%, δηλαδή νομίσματα των χωρών BRICS+.
Στόχος του είναι η μείωση της εξάρτησης από το σύστημα SWIFT και το αμερικανικό δολάριο. Αν και ένα τέτοιο εργαλείο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποδυνάμωση του δολαρίου, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως νόμισμα με την αυστηρή έννοια του όρου.
«Δεν θέλουμε να αντικαταστήσουμε το δολάριο»
Το δεύτερο ζήτημα αφορά τη ρητή διευκρίνιση από τη βραζιλιάνικη πλευρά ότι η ομάδα BRICS+ δεν επιδιώκει σε καμία περίπτωση να αμφισβητήσει το δολάριο.
Ο σύμβουλος διεθνών υποθέσεων του προέδρου της Βραζιλίας, Celso Amorim, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Πολλοί αναρωτιούνται αν το δολάριο των ΗΠΑ θα εγκαταλειφθεί. Κανείς δεν σχεδιάζει κάτι τέτοιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια μεγάλη χώρα, της οποίας η οικονομία είναι κρίσιμη για ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για μια εναλλακτική».
Η δήλωση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump έχει επανειλημμένα απειλήσει με την επιβολή κυρώσεων στα κράτη-μέλη των BRICS, εάν επιχειρήσουν να αμφισβητήσουν με οποιονδήποτε τρόπο το δολάριο. Η πιο πρόσφατη απειλή διατυπώθηκε μετά τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS στο Ρίο ντε Ζανέιρο τον Ιούλιο του 2025.
Η τοποθέτηση του Celso Amorim ήρθε λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις του προέδρου της Ρωσίας Vladimir Putin, κατά την επίσκεψή του στην Ινδία, ότι οι χώρες BRICS οφείλουν να είναι ρεαλιστικές σε ό,τι αφορά την ιδέα ενός κοινού νομίσματος και να μη δρουν με «βιασύνη».
Το εμπόριο σε τοπικά νομίσματα και τα πρακτικά εμπόδια
Αρκετές χώρες των BRICS —μέλη και εταίροι— μειώνουν σταδιακά την εξάρτησή τους από το αμερικανικό δολάριο. Είναι, ωστόσο, κρίσιμο να γίνει σαφές ότι το εμπόριο σε τοπικά νομίσματα διαφέρει ουσιαστικά από την ιδέα ενός κοινού νομίσματος BRICS.
Η Ινδία, που θα προεδρεύσει του οργανισμού, έχει υποστηρίξει επανειλημμένα το εμπόριο σε τοπικά νομίσματα, κρατώντας ταυτόχρονα αποστάσεις από την ιδέα ενός κοινού νομίσματος BRICS. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας της, η Ινδία αναμένεται να προωθήσει το United Payments Interface (UPI). Το σύστημα BRICS Pay φιλοδοξεί να διασυνδέσει το UPI με το SPFS της Ρωσίας, το CIPS της Κίνας και το Pix της Βραζιλίας, με στόχο την ενίσχυση του εμπορίου σε τοπικά νομίσματα.
Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρά εμπόδια. Έκθεση της JP Morgan τον Ιούλιο του 2025, με τίτλο «The Evolving BRICS+ Payments System: A Primer», επισημαίνει:
«Η απροθυμία των χωρών να διακρατούν μεγάλες ποσότητες ξένων νομισμάτων πέραν του δολαρίου και του ευρώ οδηγεί σε ένα ακόμη πιο δυσεπίλυτο ζήτημα: την απουσία ενός καθολικά αποδεκτού μέσου εκκαθάρισης και αποθεματικού».
Τα προβλήματα στις πληρωμές ρουπίας–ρουβλίου αναδείχθηκαν και από τον Vladimir Putin κατά την επίσκεψή του στην Ινδία.
Σε συνέντευξή του δήλωσε:
«… Δεν πρόκειται για τις ρουπίες, αλλά για το τι μπορούν να αγοράσουν αυτές οι ρουπίες για τις εταιρείες μας. Το σκεφτόμαστε κι εμείς, όχι μόνο η ινδική κυβέρνηση. Και συμφωνούμε ότι αυτή η ανισορροπία πρέπει να αντιμετωπιστεί, όχι με απαγορεύσεις, αλλά με την εύρεση τομέων που να είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές».
Γιατί ορισμένες χώρες επιλέγουν τον ρόλο του “εταίρου”
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι η επιλογή ορισμένων χωρών να ενταχθούν στους BRICS ως εταίροι και όχι ως πλήρη μέλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Μαλαισία, η οποία εντάχθηκε ως χώρα-εταίρος.
Αν και το εμπόριό της με τα κράτη των BRICS έχει αυξηθεί, η χώρα υιοθετεί μια προσεκτική στάση απέναντι στην πλήρη ένταξη.
Αρκετά κράτη ενδέχεται να επιλέξουν μια παρόμοια «ασφαλή» προσέγγιση, προκειμένου να μην προκαλέσουν την αντίδραση της κυβέρνησης Trump.
Σχόλια αναγνωστών