Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι παγκόσμιος ηγέτης στην ανατροπή καθεστώτων, έχοντας εκτοπίσει 35 ξένους ηγέτες τα τελευταία 120 χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις που επικαλείται το Foreign Policy.
Το ρεκόρ αυτό βασίζεται σε έναν επικίνδυνο συνδυασμό αξεπέραστης στρατιωτικής δύναμης, μεγάλου αριθμού θεωρούμενων εχθρών και αυτοπεποίθησης που συχνά αποδεικνύεται λανθασμένη.
Κανείς δεν έχει παρασυρθεί περισσότερο από την επιθυμία να αξιοποιήσει τον ισχυρότερο στρατό και την ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο για να κερδίσει επιχειρήματα, να καταλάβει εδάφη, να κατατροπώσει αντιπάλους και να εκφοβίσει συμμάχους, από τον Πρόεδρο Donald Trump.
Η Ουάσινγκτον ηγείται μιας αυξανόμενης στρατιωτικής και μυστικής εκστρατείας κατά του Προέδρου Nicolás Maduro της Βενεζουέλας, έχοντας ήδη πλήξει Ιράν και Υεμένη και εκτοξεύσει άλλες, πιο ασαφείς απειλές σε Νιγηρία, Μεξικό, Παναμά, ακόμα και Δανία και Καναδά.
Ρουτίνα η ανατροπή ηγετών με καταστροφικές συνέπειες
Η ανατροπή ηγετών άλλων χωρών αποτελεί ρουτίνα, με την ορολογία FIRC (foreign-imposed regime change – αλλοίωση καθεστώτος με ξένη παρέμβαση) να χρησιμοποιείται από ακαδημαϊκούς.
Σύμφωνα με έρευνα του Alexander Downes, επίκουρου καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο George Washington University, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν σχεδόν το ένα τρίτο των περίπου 120 εξαναγκαστικών ανατροπών ξένων ηγετών ανά τον κόσμο μεταξύ 1816 και 2011.
Οι στρατιωτικές παρεμβάσεις και η αλλαγή καθεστώτος σπάνια εξελίσσονται όπως προβλέπεται.
Παραδείγματα όπως η επέμβαση σε Νιγηρία, με τις ένοπλες εξτρεμιστικές ομάδες και τις εθνοτικές διαιρέσεις, φαίνονται προφανείς καταστροφές.
Η εμπειρία από το Ιράκ, όπου η ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν οδήγησε σε αιματηρό εμφύλιο, ενίσχυσε το Ιράν και γέννησε το Ισλαμικό Κράτος, αποδεικνύει τους κινδύνους της αλαζονείας.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίας μου στο Ιράκ ως δημοσιογράφος τον Μάιο του 2006, οι περιπολίες της 10ης Mountain Division είχαν μετατραπεί ουσιαστικά σε υπηρεσία απομάκρυνσης πτωμάτων, κυρίως νεαρών ανδρών θύματα του σιιτο-σουνιτικού εμφυλίου, που η Ουάσινγκτον δεν είχε προβλέψει, αναφέρει στο άρθρο της η Ellen Knickmeyer.
Όπως εξηγεί, το χάος αυτό οδήγησε σε χιλιάδες καθημερινές απαγωγές, βασανιστήρια, βομβιστικές επιθέσεις και θανάτους αμάχων.
Αμερικανικές παρεμβάσεις στη Λατινική Αμερική
Η εμπειρία αυτή δείχνει ότι η Βενεζουέλα θα ήταν μια επιστροφή σε μια μακρά παράδοση αμερικανικών παρεμβάσεων στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου περίπου 20 από τις 35 αλλαγές καθεστώτων πραγματοποιήθηκαν σε αυτή την περιοχή.
Παράδειγμα αποτελεί η ανατροπή τριών ηγετών στη Γουατεμάλα μόνο το 1954.
Πολλά από αυτά τα σχέδια οδηγούν σε εμφύλιες συγκρούσεις και ασταθείς ηγεσίες, ενώ οι νέοι ηγέτες που επιβάλλονται από το εξωτερικό συχνά βρίσκονται σε αδυναμία να εξισορροπήσουν τις απαιτήσεις του λαού τους με τις απαιτήσεις της ξένης δύναμης που τους επέβαλε.
Σύμφωνα με τον Downes, η βασική αποτυχία των αλλαγών καθεστώτος είναι η έλλειψη στρατηγικού σχεδίου για τις συνέπειες.
Ορισμένες επιτυχημένες αλλαγές καθεστώτος, όπως στη Γερμανία και την Ιαπωνία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέβησαν σε χώρες με εμπειρία δημοκρατίας και οικονομική ευρωστία.
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας, όμως, η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω κακής διακυβέρνησης από τους Maduro και Hugo Chavez, διεθνών κυρώσεων και εκατομμυρίων προσφύγων.
Αμερικανική αλαζονεία
Η στρατιωτική πίεση και οι μυστικές επιχειρήσεις της κυβέρνησης Trump στοχεύουν είτε να εκφοβίσουν τον Maduro ώστε να εγκαταλείψει την εξουσία, είτε να τον ανατρέψουν απευθείας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ειδικοί, η ισχυρή και οργανωμένη δημοκρατική αντιπολίτευση υπό την Maria Corina Machado, νικήτρια του φετινού Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, δεν διαθέτει ακόμη τα μέσα να σπάσει την κρατική μηχανή που ελέγχει ο Maduro.
Το παρελθόν δείχνει ότι η αμερικανική αλαζονεία σε θέματα αλλαγής καθεστώτος συχνά οδηγεί σε καταστροφές και ανθρωπιστικά δράματα.
Η εμπειρία από το Ιράκ και άλλες παρεμβάσεις αποτελεί προειδοποίηση για οποιαδήποτε στρατιωτική δράση στη Βενεζουέλα: η επιβολή της θέλησης της Ουάσινγκτον δεν εγγυάται επιτυχία και μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.
Μήνυμα Maduro: Στρατός και λαός θα εμποδίσουν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις
Την ίδια ώρα, ηχηρό μήνυμα στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump έστειλε ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Nicolas Maduro ο οποίος δήλωσε σε μαζική συγκέντρωση στην Καράκας, που μεταδόθηκε από το κανάλι Venezolana de Television, ότι τόσο ο λαός της Βενεζουέλας όσο και οι ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν τη χώρα από τις ιμπεριαλιστικές απειλές.
«Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 94% των Βενεζουελάνων απορρίπτει την ιμπεριαλιστική στρατιωτική απειλή και είναι έτοιμο να υπερασπιστεί την πατρίδα του», δήλωσε ο πρόεδρος.
Τόνισε ότι η Βενεζουέλα «διαθέτει δική της επαγγελματική αμυντική διδασκαλία και διακόσιες χιλιάδες καλά οπλισμένους στρατιώτες έτοιμους να υπερασπιστούν την ειρήνη και την κυριαρχία της χώρας».
Πρόσθεσε ότι 200.000 αστυνομικοί υπηρετούν σε διάφορες μονάδες επιβολής του νόμου.
Ψυχολογικός τρόμος
Ο Maduro σημείωσε ότι η χώρα «έχει υποστεί περίπου 22 εβδομάδες ψυχολογικού τρόμου», αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου «ο λαός, σε ενότητα με τον στρατό και την αστυνομία, έχει προετοιμαστεί για την υπεράσπιση της οικοδόμησης μιας ελεύθερης, κυρίαρχης και σοσιαλιστικής Βενεζουέλας».
Τόνισε ότι υπάρχουν «κακά νέα για την αυτοκρατορία», καθώς «δεν είναι ο Maduro, αλλά ο λαός που είναι έτοιμος να σταθεί για την υπεράσπιση της πατρίδας».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών