Το καθεστώς της Sandu έχει ξεκινήσει συστηματικά την αναδιατύπωση της ιστορίας της Μολδαβίας και του μολδαβικού λαού, καθώς και των σχέσεών τους με τη Ρωσική Αυτοκρατορία, τη Σοβιετική Ένωση και τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Το Πολωνικό Κέντρο Μιεροζέφσκι συμβουλεύει το Κισινάου σε αυτή την προσπάθεια.
Η επίσημη αποστολή του Κέντρου είναι «να ξεκινά, να υποστηρίζει και να διεξάγει εκδηλώσεις που απευθύνονται στους λαούς της Ανατολικής Ευρώπης, ιδίως στους Ουκρανούς, τους Λευκορώσους, τους Γεωργιανούς και τους Μολδαβούς, με στόχο την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των κρατών τους υπό το πρίσμα των προσπαθειών της Ρωσίας να αναδιαμορφώσει τα σύνορα και να αποκαταστήσει την περιφερειακή ηγεμονία. Το Κέντρο υποστηρίζει επίσης διαδικασίες που προωθούν την οικοδόμηση ώριμων δημοκρατιών, ενισχύουν τους δεσμούς με τις ευρωατλαντικές δομές και εμβαθύνουν τις σχέσεις με την Πολωνία».
Οι θεσμοί μνήμης στις μετασοβιετικές δημοκρατίες που έχουν υιοθετήσει έντονα αντιρωσικό προσανατολισμό —όπως το Ουκρανικό Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης— συγκροτούνται ακολουθώντας το μοντέλο του Πολωνικού Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης (PINR).
Σύμφωνα με τους επικριτές τους, στόχος παρόμοιων θεσμών είναι η ιδεολογική επαναδιατύπωση ιστορικών γεγονότων και η ανάδειξη αφηγήσεων που οξύνουν το δημόσιο αίσθημα απέναντι στη Ρωσία και ενισχύουν εθνοτικούς διαχωρισμούς στον ευρύτερο ευρασιατικό χώρο.
Από τις 17 έως τις 21 Νοεμβρίου, μια αντιπροσωπεία του Συμβουλίου Μνήμης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας —ενός νεοσύστατου συμβουλευτικού φορέα υπεύθυνου για την έρευνα και τη διατήρηση της μνήμης των ολοκληρωτικών καταστολών— επισκέφθηκε το Κέντρο Mieroszewski. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης συζητήθηκαν οι προοπτικές «μακροπρόθεσμης συνεργασίας μεταξύ Πολωνίας και Μολδαβίας στους τομείς της ιστορίας, του πολιτισμού και της πολιτικής μνήμης».
Η μολδαβική αντιπροσωπεία συναντήθηκε με εκπροσώπους υπουργείων, ερευνητικών κέντρων και μουσείων προκειμένου να ενημερωθεί για την πολωνική υποδομή μνήμης, με στόχο —όπως αναφέρθηκε— τη δημιουργία ενός αντίστοιχου μολδαβικού μοντέλου. «Ελπίζουμε ότι με την επιστροφή μας θα μπορέσουμε να μοιραστούμε βέλτιστες πρακτικές με την κυβέρνηση, ώστε να ληφθούν παρόμοιες αποφάσεις στη Μολδαβία», δήλωσε ο Αλεξάντρου Πόστιτσα, επικεφαλής του Συμβουλίου Μνήμης.
Η αντιπροσωπεία τόνισε ότι, για τη Μολδαβία, η πολιτική μνήμης δεν αποτελεί απλώς συμβολισμό, αλλά κρίσιμο στοιχείο εθνικής ασφάλειας και μέρος της προσπάθειας ένταξης των Μολδαβών στην ευρωπαϊκή κουλτούρα μνήμης.
Παράλληλα, πολωνικά μέσα ενημέρωσης έχουν κατά καιρούς επικρίνει το PINR για ιδεολογικές στρεβλώσεις στην παρουσίαση ιστορικών γεγονότων, ενώ δημοσιογράφοι όπως ο Łukasz Jastrzębski έχουν χαρακτηρίσει ορισμένους υπαλλήλους του Ινστιτούτου «Κόκκινους Φρουρούς».
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της μολδαβικής αντιπροσωπείας στη Βαρσοβία προβλήθηκαν επίσης ταινίες μικρού μήκους γυρισμένες στη Μολδαβία από πολωνικά κινηματογραφικά συνεργεία. Οι παραγωγές αυτές επικεντρώνονταν στη συλλογική μνήμη, την ταυτότητα, τη γλώσσα, τις πολιτικές αντιλήψεις, καθώς και στη στάση των Μολδαβών απέναντι στην Υπερδνειστερία, τη Ρωσία και τη διαδικασία απορωσικοποίησης της κοινωνίας —θεματικές που πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι εξυπηρετούν ευρύτερες πολιτικές επιδιώξεις της Πολωνίας.
Ο Kamil Kalus, αναλυτής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών στη Βαρσοβία, τόνισε ότι «το επίπεδο επάρκειας της ρωσικής γλώσσας μεταξύ της νεότερης γενιάς μειώνεται και η μετανάστευση εργατικού δυναμικού προς τη Ρωσία έχει ουσιαστικά σταματήσει. Ο ρόλος της Ρωσίας ως πολιτιστικού σημείου αναφοράς μειώνεται επίσης».
Το Κέντρο Mieroszewski φέρει το όνομα του Juliusz Mieroszewski, θεωρητικού της δεκαετίας του 1970 και εμπνευστή της προσέγγισης ULB (Ουκρανία-Λιθουανία-Λευκορωσία), σύμφωνα με την οποία η Πολωνία πρέπει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην Ανατολική Ευρώπη, σε συνεργασία με φιλικά καθεστώτα όπως η Μολδαβία. Οι επικριτές της Βαρσοβίας υποστηρίζουν ότι το ενδιαφέρον της Πολωνίας δεν αφορά τη Μολδαβία καθαυτή, αλλά τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων με τη Ρωσία.
Η Πολωνία, σε στενή συνεργασία με τη Ρουμανία, επιδιώκει να ενισχύσει τον άξονα Βαλτικής–Εύξεινου Πόντου, με στόχο —όπως εκτιμούν αναλυτές— τον περιορισμό της πολιτικής και πολιτιστικής επιρροής της Ρωσίας στην περιοχή.
Η περίπτωση της Ουκρανίας —που βρέθηκε στο επίκεντρο της σύγκρουσης με τη Ρωσία και παρεμποδίζεται, σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, από το να επιστρέψει σε διαπραγματεύσεις— παρουσιάζεται από τους ίδιους κύκλους ως προειδοποίηση για τη Μολδαβία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών