Η Ευρώπη ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, και οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν φοβούνται πλέον να βουτήξουν σε επικίνδυνα νερά – μια σκληρή υπενθύμιση ότι οι τεχνοκράτες μπορούν να γίνουν οι απρόβλεπτοι φύλακες της ηπείρου…
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να εγκαταλείπει τον παραδοσιακό της ρόλο ως προστάτη της σταθερότητας των τιμών και να εισέρχεται σε επικίνδυνα νερά όπου μέχρι προσφάτως οι τεχνοκράτες απέφευγαν να βουτήξουν.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, και ο επικεφαλής της Bundesbank, Joachim Nagel, είναι μόνο μερικοί από αυτούς που παίρνουν θέση σε κρίσιμα ζητήματα όπως η άμυνα της Ευρώπης και η αναμόρφωση της λήψης αποφάσεων στην ΕΕ – θέματα που κάποτε θεωρούνταν ταμπού για κεντρικούς τραπεζίτες.
Το κίνητρο ποικίλλει: κάποιοι επιδιώκουν να ανακατακτήσουν τη δημόσια συζήτηση, καθώς οι λαϊκιστικές τάσεις θολώνουν τα οικονομικά νερά, ενώ άλλοι, βλέποντας τον πληθωρισμό να επιστρέφει κοντά στο 2%, νιώθουν πιο ελεύθεροι να εμπλακούν σε ευρύτερες συζητήσεις.
Ωστόσο, με τους ηγέτες να αδυνατούν να αντιπαραθέσουν μια πειστική στρατηγική απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα, πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θεωρούν ότι το βάρος πέφτει σε αυτούς.
Πρέπει να κινούνται με μεγάλη προσοχή: παρότι μερικές κεντρικές τράπεζες έχουν περιθώριο να εκφράζουν γνώμη σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, η υπέρβαση του ρόλου τους μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από κυβερνήσεις, θέτοντας σε κίνδυνο την ανεξαρτησία τους – ένα αγαθό που καθιερώθηκε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και ήδη δέχεται πιέσεις, όπως στις ΗΠΑ.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους κεντρικούς τραπεζίτες να παραμείνουν σιωπηλοί σε τόσο καθοριστικές στιγμές», δηλώνει η επικεφαλής Ευρωπαίας οικονομολόγος της PGIM, Katharine Neiss.
«Αλλά είναι επίσης μια πολύ λεπτή ισορροπία, καθώς δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την ανεξαρτησία τους».
Οι τράπεζες
Ο Nagel έχει ίσως αποτυπώσει καλύτερα αυτή τη στροφή, χαρακτηρίζοντας τη νέα εποχή ως «μοντέρνα κεντρική τραπεζική».
Στη Γερμανία έχει προτείνει μεταρρυθμίσεις στους κανόνες δανεισμού και έχει πολεμήσει το ακροδεξιό κόμμα AfD.
Στην ΕΕ, προτείνει κοινό δανεισμό για χρηματοδότηση των στρατιωτικών δυνάμεων και υποστηρίζει τη διαδικασία πλειοψηφικής ψήφου για να σταματήσει η μονοπώληση αποφάσεων από μεμονωμένα κράτη-μέλη.
Στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον Γάλλο ομόλογό του, Francois Villeroy de Galhau, ο Nagel τόνισε: «Όταν ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, και η κεντρική τραπεζική πρέπει να αλλάξει σε κάποιο βαθμό.
Δεν μπορούμε να μένουμε ακίνητοι».
Ο Villeroy συμφωνεί και προσθέτει ότι η εμπλοκή σε ευρύτερα ζητήματα συνδέεται με την αποστολή του ECB για τον πληθωρισμό.
Η προϊστορία της ΕΚΤ δείχνει ότι δεν είναι ξένη στις παρεκκλίσεις από το παραδοσιακό του πεδίο.
Από τη διαχείριση της κρίσης δημόσιου χρέους έως την ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στις λειτουργίες του, το ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα έχει ήδη διασχίσει επικίνδυνα νερά.
Σήμερα, η επαναφορά της συζήτησης για κοινό χρέος και η ενίσχυση της θέσης του ευρώ στον κόσμο προσθέτουν νέα στρώματα κινδύνου.
Με τους επικείμενους διορισμούς στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ECB και τις πιθανές υποψηφιότητες, όπως του Nagel και του Φινλανδού Olli Rehn, το παιχνίδι εξουσίας γίνεται πιο επικίνδυνο.
Οι κίνδυνοι είναι ορατοί: η εμπλοκή σε πολιτικές συζητήσεις μπορεί να προκαλέσει παρεμβάσεις στην νομισματική πολιτική, υπονομεύοντας την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας σε μια στιγμή που αυτή απειλείται ολοένα και περισσότερο.
Κι όμως, οι κεντρικοί τραπεζίτες φαίνεται ότι δεν έχουν διάθεση να σωπάσουν. Όπως τόνισε η Neiss, «η ΕΚΤ αντιμετωπίζει μια ημιτελή νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση.
Αν τα πολιτικά όργανα δεν επιλύσουν τα προβλήματα, στο τέλος η ΕΚΤ πιθανότατα θα πρέπει να επέμβει και να τα διορθώσει».
Η Ευρώπη ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, και οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν φοβούνται πλέον να βουτήξουν σε επικίνδυνα νερά – μια σκληρή υπενθύμιση ότι οι τεχνοκράτες μπορούν να γίνουν οι απρόβλεπτοι φύλακες της ηπείρου.
www.bankingnews.gr
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, και ο επικεφαλής της Bundesbank, Joachim Nagel, είναι μόνο μερικοί από αυτούς που παίρνουν θέση σε κρίσιμα ζητήματα όπως η άμυνα της Ευρώπης και η αναμόρφωση της λήψης αποφάσεων στην ΕΕ – θέματα που κάποτε θεωρούνταν ταμπού για κεντρικούς τραπεζίτες.
Το κίνητρο ποικίλλει: κάποιοι επιδιώκουν να ανακατακτήσουν τη δημόσια συζήτηση, καθώς οι λαϊκιστικές τάσεις θολώνουν τα οικονομικά νερά, ενώ άλλοι, βλέποντας τον πληθωρισμό να επιστρέφει κοντά στο 2%, νιώθουν πιο ελεύθεροι να εμπλακούν σε ευρύτερες συζητήσεις.
Ωστόσο, με τους ηγέτες να αδυνατούν να αντιπαραθέσουν μια πειστική στρατηγική απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα, πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θεωρούν ότι το βάρος πέφτει σε αυτούς.
Πρέπει να κινούνται με μεγάλη προσοχή: παρότι μερικές κεντρικές τράπεζες έχουν περιθώριο να εκφράζουν γνώμη σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, η υπέρβαση του ρόλου τους μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από κυβερνήσεις, θέτοντας σε κίνδυνο την ανεξαρτησία τους – ένα αγαθό που καθιερώθηκε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και ήδη δέχεται πιέσεις, όπως στις ΗΠΑ.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους κεντρικούς τραπεζίτες να παραμείνουν σιωπηλοί σε τόσο καθοριστικές στιγμές», δηλώνει η επικεφαλής Ευρωπαίας οικονομολόγος της PGIM, Katharine Neiss.
«Αλλά είναι επίσης μια πολύ λεπτή ισορροπία, καθώς δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την ανεξαρτησία τους».
Οι τράπεζες
Ο Nagel έχει ίσως αποτυπώσει καλύτερα αυτή τη στροφή, χαρακτηρίζοντας τη νέα εποχή ως «μοντέρνα κεντρική τραπεζική».
Στη Γερμανία έχει προτείνει μεταρρυθμίσεις στους κανόνες δανεισμού και έχει πολεμήσει το ακροδεξιό κόμμα AfD.
Στην ΕΕ, προτείνει κοινό δανεισμό για χρηματοδότηση των στρατιωτικών δυνάμεων και υποστηρίζει τη διαδικασία πλειοψηφικής ψήφου για να σταματήσει η μονοπώληση αποφάσεων από μεμονωμένα κράτη-μέλη.
Στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον Γάλλο ομόλογό του, Francois Villeroy de Galhau, ο Nagel τόνισε: «Όταν ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, και η κεντρική τραπεζική πρέπει να αλλάξει σε κάποιο βαθμό.
Δεν μπορούμε να μένουμε ακίνητοι».
Ο Villeroy συμφωνεί και προσθέτει ότι η εμπλοκή σε ευρύτερα ζητήματα συνδέεται με την αποστολή του ECB για τον πληθωρισμό.
Η προϊστορία της ΕΚΤ δείχνει ότι δεν είναι ξένη στις παρεκκλίσεις από το παραδοσιακό του πεδίο.
Από τη διαχείριση της κρίσης δημόσιου χρέους έως την ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στις λειτουργίες του, το ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα έχει ήδη διασχίσει επικίνδυνα νερά.
Σήμερα, η επαναφορά της συζήτησης για κοινό χρέος και η ενίσχυση της θέσης του ευρώ στον κόσμο προσθέτουν νέα στρώματα κινδύνου.
Με τους επικείμενους διορισμούς στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ECB και τις πιθανές υποψηφιότητες, όπως του Nagel και του Φινλανδού Olli Rehn, το παιχνίδι εξουσίας γίνεται πιο επικίνδυνο.
Οι κίνδυνοι είναι ορατοί: η εμπλοκή σε πολιτικές συζητήσεις μπορεί να προκαλέσει παρεμβάσεις στην νομισματική πολιτική, υπονομεύοντας την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας σε μια στιγμή που αυτή απειλείται ολοένα και περισσότερο.
Κι όμως, οι κεντρικοί τραπεζίτες φαίνεται ότι δεν έχουν διάθεση να σωπάσουν. Όπως τόνισε η Neiss, «η ΕΚΤ αντιμετωπίζει μια ημιτελή νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση.
Αν τα πολιτικά όργανα δεν επιλύσουν τα προβλήματα, στο τέλος η ΕΚΤ πιθανότατα θα πρέπει να επέμβει και να τα διορθώσει».
Η Ευρώπη ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, και οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν φοβούνται πλέον να βουτήξουν σε επικίνδυνα νερά – μια σκληρή υπενθύμιση ότι οι τεχνοκράτες μπορούν να γίνουν οι απρόβλεπτοι φύλακες της ηπείρου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών