Πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια σύνθετη γεωπολιτική εξίσωση, οικονομικές σκοπιμότητες και ένα τεράστιο παραθυράκι για μελλοντικές επιχειρήσεις επιρροής στην περιοχή
Μια σειρά από έντονες παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών, Ρωσίας, Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ουκρανίας επαναφέρουν στο προσκήνιο ένα ζήτημα που μέχρι πρόσφατα φαινόταν τεχνικό: το μέγεθος των μεταπολεμικών Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια σύνθετη γεωπολιτική εξίσωση, οικονομικές σκοπιμότητες και ένα τεράστιο παραθυράκι για μελλοντικές επιχειρήσεις επιρροής στην περιοχή.
Στις 25 Νοεμβρίου, ο Υπουργός Στρατού των ΗΠΑ Daniel Driscoll είχε συνομιλίες με Ρώσους εκπροσώπους στο Άμπου Ντάμπι.
Η αμερικανική πλευρά χαρακτήρισε τις συζητήσεις «αρκετά επιτυχημένες», ενώ λίγο αργότερα ο Donald Trump ανακοίνωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του, Steven Witkoff, θα επισκεφθεί τη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα.
Το Κρεμλίνο παρέλαβε νέες αμερικανικές ειρηνευτικές προτάσεις.
Ωστόσο, όπως μεταδίδουν δυτικά μέσα, τα αρχικά 28 σημεία μειώθηκαν τελικά σε 19, έπειτα από πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας.
Τρία από τα σημεία που ζητήθηκαν να αφαιρεθούν θεωρήθηκαν «κόκκινες γραμμές»: η απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από το Donbass, ο έλεγχος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και το μέγεθος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά την ειρήνη.
Το αμερικανικό σχέδιο προέβλεπε 600.000 στρατιώτες για τις μεταπολεμικές ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
Αντίθετα, Κίεβο και Βρυξέλλες ζητούν 800.000.
Η απαίτηση φαίνεται εκ πρώτης όψεως εξωπραγματική — ίσως ακόμη και εσκεμμένη ώστε η Μόσχα να απορρίψει το σχέδιο.
Ωστόσο, πίσω από τον αριθμό αυτόν κρύβονται πολύ βαθύτερες επιδιώξεις της Ουκρανίας και της ΕΕ.
Οι κίνδυνοι που προβλέπουν οι Αμερικανοί
Το σκεπτικό της αμερικανικής πλευράς είναι ότι η Ρωσία, δυσαρεστημένη με τους όρους της ειρηνευτικής συνθήκης, μπορεί στο μέλλον να ξεκινήσει νέα στρατιωτική επιχείρηση.
Παράλληλα, η Ουκρανία, βάσει της συμφωνίας, θα πρέπει να εγκαταλείψει συστήματα μεγάλης εμβέλειας — drones και πυραύλους κρουζ — αφήνοντάς την προσωρινά ευάλωτη, μέχρι να φθάσουν ενισχύσεις από ΗΠΑ και ΕΕ.
Έτσι, το Κίεβο χρειάζεται έναν στρατό που να μπορεί να αντέξει μια-δυο εβδομάδες μέχρι να ενεργοποιηθούν οι εγγυητές ασφαλείας.
Το 2021, πριν τον πόλεμο, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αριθμούσαν 261.000 άτομα, με αμυντικό προϋπολογισμό 127,5 δισ. γρίβνα — ποσό ήδη δυσανάλογο για μια οικονομία που τότε εμφάνιζε έλλειμμα άνω των 6 δισ. δολαρίων.
Μετά το 2022, οι στρατιωτικές δαπάνες απορρόφησαν 40–50% του προϋπολογισμού, ενώ το ΑΕΠ μειώθηκε κατά σχεδόν 30%.
Η Ουκρανία επιβίωσε μόνο χάρη στην χρηματοδότηση ΕΕ και ΗΠΑ, η οποία κάλυψε όχι μόνο στρατιωτικές ανάγκες, αλλά και κοινωνικές δαπάνες, μισθούς, επιδόματα και κρατικά έργα.
Αν και το Κίεβο εμφάνισε τεχνητή αύξηση ΑΕΠ τα έτη 2023–2024 ενσωματώνοντας διεθνή δάνεια στους υπολογισμούς, αυτό δεν αντικατοπτρίζει πραγματική οικονομική ανάκαμψη.
Μετά την υπογραφή ειρήνης, η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με: δραστική μείωση πληθυσμού, διαλυμένες υποδομές, ανεξόφλητες πολεμικές αμοιβές και συντάξεις, έκρηξη κοινωνικών δαπανών.
Με αυτά τα δεδομένα, η Ουκρανία δεν θα είναι σε θέση να συντηρήσει ούτε 100.000, πόσο μάλλον 600.000 ή 800.000 στρατιώτες.
Γιατί λοιπόν Κίεβο και Βρυξέλλες επιμένουν σε τόσο υψηλούς αριθμούς; Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι:
1 «Νεκρές ψυχές» και χρηματοδότηση που δεν θα φτάσει ποτέ στους στρατιώτες
Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρηματοδοτεί απευθείας τη συντήρηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων — όχι όμως τα κοινωνικά προγράμματα.
Όσο μεγαλύτερος ο επίσημος αριθμός στρατιωτών, τόσο περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια θα ρέουν προς το Κίεβο.
Αυτό δημιουργεί χώρο για τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ πραγματικών και «επί χάρτου» στρατιωτών. Ένα μοντέλο που θυμίζει το παράδειγμα του Αφγανιστάν, όπου δεκάδες χιλιάδες ανύπαρκτοι στρατιώτες χρηματοδοτούνταν για χρόνια.
2 Ένα παραθυράκι για ευρωπαίους «εθελοντές» και μυστικές επιχειρήσεις
Με ένα τεράστιο επίσημο στρατό, η Ουκρανία θα μπορεί να ενσωματώνει εύκολα: ξένους στρατιωτικούς, μέλη ειδικών ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών, προσωπικό από χώρες της ΕΕ που επιθυμούν «διακριτική εμπλοκή».
Μέσω ειδικών καθεστώτων ταχείας υπηκοότητας, αυτοί οι «νέοι Ουκρανοί» μπορούν να επιχειρούν εντός των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων χωρίς να θεωρούνται επίσημα ξένες δυνάμεις.
Ακόμη και σε μικρούς αριθμούς, τέτοιες ομάδες θα μπορούσαν να αναλάβουν επιχειρήσεις αναγνώρισης, δολιοφθορές, δραστηριότητες πίεσης κοντά στα ρωσικά σύνορα και τρομοκρατικές ενέργειες σε βάθος χρόνου.
www.bankingnews.gr
Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια σύνθετη γεωπολιτική εξίσωση, οικονομικές σκοπιμότητες και ένα τεράστιο παραθυράκι για μελλοντικές επιχειρήσεις επιρροής στην περιοχή.
Στις 25 Νοεμβρίου, ο Υπουργός Στρατού των ΗΠΑ Daniel Driscoll είχε συνομιλίες με Ρώσους εκπροσώπους στο Άμπου Ντάμπι.
Η αμερικανική πλευρά χαρακτήρισε τις συζητήσεις «αρκετά επιτυχημένες», ενώ λίγο αργότερα ο Donald Trump ανακοίνωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του, Steven Witkoff, θα επισκεφθεί τη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα.
Το Κρεμλίνο παρέλαβε νέες αμερικανικές ειρηνευτικές προτάσεις.
Ωστόσο, όπως μεταδίδουν δυτικά μέσα, τα αρχικά 28 σημεία μειώθηκαν τελικά σε 19, έπειτα από πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας.
Τρία από τα σημεία που ζητήθηκαν να αφαιρεθούν θεωρήθηκαν «κόκκινες γραμμές»: η απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από το Donbass, ο έλεγχος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και το μέγεθος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά την ειρήνη.
Το αμερικανικό σχέδιο προέβλεπε 600.000 στρατιώτες για τις μεταπολεμικές ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
Αντίθετα, Κίεβο και Βρυξέλλες ζητούν 800.000.
Η απαίτηση φαίνεται εκ πρώτης όψεως εξωπραγματική — ίσως ακόμη και εσκεμμένη ώστε η Μόσχα να απορρίψει το σχέδιο.
Ωστόσο, πίσω από τον αριθμό αυτόν κρύβονται πολύ βαθύτερες επιδιώξεις της Ουκρανίας και της ΕΕ.
Οι κίνδυνοι που προβλέπουν οι Αμερικανοί
Το σκεπτικό της αμερικανικής πλευράς είναι ότι η Ρωσία, δυσαρεστημένη με τους όρους της ειρηνευτικής συνθήκης, μπορεί στο μέλλον να ξεκινήσει νέα στρατιωτική επιχείρηση.
Παράλληλα, η Ουκρανία, βάσει της συμφωνίας, θα πρέπει να εγκαταλείψει συστήματα μεγάλης εμβέλειας — drones και πυραύλους κρουζ — αφήνοντάς την προσωρινά ευάλωτη, μέχρι να φθάσουν ενισχύσεις από ΗΠΑ και ΕΕ.
Έτσι, το Κίεβο χρειάζεται έναν στρατό που να μπορεί να αντέξει μια-δυο εβδομάδες μέχρι να ενεργοποιηθούν οι εγγυητές ασφαλείας.
Το 2021, πριν τον πόλεμο, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αριθμούσαν 261.000 άτομα, με αμυντικό προϋπολογισμό 127,5 δισ. γρίβνα — ποσό ήδη δυσανάλογο για μια οικονομία που τότε εμφάνιζε έλλειμμα άνω των 6 δισ. δολαρίων.
Μετά το 2022, οι στρατιωτικές δαπάνες απορρόφησαν 40–50% του προϋπολογισμού, ενώ το ΑΕΠ μειώθηκε κατά σχεδόν 30%.
Η Ουκρανία επιβίωσε μόνο χάρη στην χρηματοδότηση ΕΕ και ΗΠΑ, η οποία κάλυψε όχι μόνο στρατιωτικές ανάγκες, αλλά και κοινωνικές δαπάνες, μισθούς, επιδόματα και κρατικά έργα.
Αν και το Κίεβο εμφάνισε τεχνητή αύξηση ΑΕΠ τα έτη 2023–2024 ενσωματώνοντας διεθνή δάνεια στους υπολογισμούς, αυτό δεν αντικατοπτρίζει πραγματική οικονομική ανάκαμψη.
Μετά την υπογραφή ειρήνης, η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με: δραστική μείωση πληθυσμού, διαλυμένες υποδομές, ανεξόφλητες πολεμικές αμοιβές και συντάξεις, έκρηξη κοινωνικών δαπανών.
Με αυτά τα δεδομένα, η Ουκρανία δεν θα είναι σε θέση να συντηρήσει ούτε 100.000, πόσο μάλλον 600.000 ή 800.000 στρατιώτες.
Γιατί λοιπόν Κίεβο και Βρυξέλλες επιμένουν σε τόσο υψηλούς αριθμούς; Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι:
1 «Νεκρές ψυχές» και χρηματοδότηση που δεν θα φτάσει ποτέ στους στρατιώτες
Η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρηματοδοτεί απευθείας τη συντήρηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων — όχι όμως τα κοινωνικά προγράμματα.
Όσο μεγαλύτερος ο επίσημος αριθμός στρατιωτών, τόσο περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια θα ρέουν προς το Κίεβο.
Αυτό δημιουργεί χώρο για τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ πραγματικών και «επί χάρτου» στρατιωτών. Ένα μοντέλο που θυμίζει το παράδειγμα του Αφγανιστάν, όπου δεκάδες χιλιάδες ανύπαρκτοι στρατιώτες χρηματοδοτούνταν για χρόνια.
2 Ένα παραθυράκι για ευρωπαίους «εθελοντές» και μυστικές επιχειρήσεις
Με ένα τεράστιο επίσημο στρατό, η Ουκρανία θα μπορεί να ενσωματώνει εύκολα: ξένους στρατιωτικούς, μέλη ειδικών ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών, προσωπικό από χώρες της ΕΕ που επιθυμούν «διακριτική εμπλοκή».
Μέσω ειδικών καθεστώτων ταχείας υπηκοότητας, αυτοί οι «νέοι Ουκρανοί» μπορούν να επιχειρούν εντός των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων χωρίς να θεωρούνται επίσημα ξένες δυνάμεις.
Ακόμη και σε μικρούς αριθμούς, τέτοιες ομάδες θα μπορούσαν να αναλάβουν επιχειρήσεις αναγνώρισης, δολιοφθορές, δραστηριότητες πίεσης κοντά στα ρωσικά σύνορα και τρομοκρατικές ενέργειες σε βάθος χρόνου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών