Υποχώρησε ο «δράκος» - Η Κίνα ανέστειλε την απαγόρευση εξαγωγής στις ΗΠΑ τριών κρίσιμων μετάλλων

Η Κίνα ανακοίνωσε αιφνιδίως Κυριακή 9 Νοεμβρίου, την αναστολή της απαγόρευσης εξαγωγής προς τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής των μετάλλων γάλλιο (gallium), αντιμόνιο (antimony) και γερμάνιο (germanium) — τριών κρίσιμων πρώτων υλών –, σε μια νέα ένδειξη αποκλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Το Πεκίνο έχει σχεδόν μονοπώλιο στα κρίσιμα μέταλλα για τη σύγχρονη κατασκευή, από αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά έως προηγμένα όπλα.
Η ρύθμιση αυτή, που έως τώρα εμπόδιζε την εξαγωγή αυτών των σπάνιων μετάλλων, τα οποία αποτελούν βασικά συστατικά κυρίως για τους ημιαγωγούς, αναστέλλεται «μέχρι τις 27 Νοεμβρίου 2026», σύμφωνα με ανακοίνωση του Κινεζικού υπουργείου Εμπορίου.

Η κίνηση του Πεκίνου έρχεται ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Donald Trump και του Xi Jinping.

Η απαγόρευση είχε επιβληθεί τον Δεκέμβριο 2024 και αφορούσε εξαγωγές «διπλής χρήσης» υλικών, δηλαδή υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για πολιτικές όσο και για στρατιωτικές εφαρμογές.
Σύμφωνα με στοιχεία, η Κίνα παράγει περίπου το 94 % της παγκόσμιας τροφοδοσίας γαλλίου και το ~83 % του γερμανίου.
Μαζί με την αναστολή της απαγόρευσης για τα συγκεκριμένα μέταλλα, η Κίνα επίσης χαλάρωσε τους αυστηρούς ελέγχους για εξαγωγές γραφίτη προς τις ΗΠΑ που είχαν επιβληθεί ως μέρος των ελέγχων διπλής χρήσης.
Η απόφαση αυτή ερμηνεύεται ευρέως ως σύμπτωμα προσπάθειας αποκατάστασης των εμπορικών ροών και σταθεροποίησης των εφοδιαστικών αλυσίδων ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.
Παρότι η κίνηση δείχνει αποκλιμάκωση, παραμένουν στρατηγικά σημεία τριβής: η Κίνα διατηρεί τη δυνατότητα να ελέγχει κρίσιμα υλικά — μια μορφή «όπλου» στην τεχνολογική και γεωπολιτική αντιπαράθεση.

Συνέπειες - Για τις ΗΠΑ

Άμεση ανακούφιση για κλάδους compound semiconductors (GaN/GaAs RF για 5G/άμυνα, οπτοηλεκτρονική, υπέρυθρη οπτική με γερμάνιο).
Οι ΗΠΑ εισάγουν και εξαρτώνται σημαντικά, με την Κίνα να κατέχει ~99% της πρωτογενούς παραγωγής χαμηλής καθαρότητας γαλλίου και ηγετική θέση στην παραγωγή γερμανίου.

Για την Ευρώπη 

Άμεση αποσυμπίεση ρίσκου εφοδιασμού και πιθανή εξομάλυνση τιμών βραχυπρόθεσμα, ιδίως για φωτοηλεκτρονική/φακοσκοπία (γερμάνιο) και RF–GaN/GaAs (γάλλιο).
Η Ε.Ε. ήδη συζητά με την Κίνα γενικές άδειες για να σταθεροποιήσει τις ροές υλικών.
Η απόφαση «αγοράζει χρόνο» στην εφαρμογή του EU Critical Raw Materials Act (CRMA), αλλά δεν αναιρεί τη δομική εξάρτηση: ο στόχος παραμένει διαφοροποίηση, ανακύκλωση και ευρωπαϊκή επεξεργασία και διύλιση.
Οι προηγούμενοι περιορισμοί αύξησαν θεαματικά τις τιμές (π.χ. +50–60% στο γερμάνιο μέσα στο 2024), άρα μια χαλάρωση αδειοδότησης μπορεί να οδηγήσει σε διόρθωση, αν και η μεταβλητότητα θα μείνει.
Παρότι «παγώνει» την πίεση η Κίνα, η εργαλειοποίηση των πρώτων υλών παραμένει — άρα συνεχίζονται οι κινήσεις onshoring/ally-shoring (MSP, διμερείς συμφωνίες, κίνητρα). 

Ti προηγήθηκε

Στις 9 Οκτωβρίου, η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει τις εξαγωγές οποιουδήποτε προϊόντος σπάνιων γαιών με περιεκτικότητα ≥0,1% ή κατασκευασμένου με κινεζική τεχνολογία.
«Υπερβάλλανε, γιατί αντί να κρατήσουν τη διαπραγμάτευση διμερής, την έκαναν παγκόσμια.
Και αυτό τρόμαξε όλο τον κόσμο», είπε ο Dennis Wilder, πρώην ανώτερος αξιωματούχος για θέματα Κίνας στις ΗΠΑ.
Ο επενδυτής Alexander Campbell εκτιμά ...ότι λόγω της κρίσης στην ακίνητη περιουσία, οι κινεζικές τράπεζες χρειάζονται ετησίως δανεισμό ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, που υποστηρίζεται από το εμπορικό πλεόνασμα ίδιου μεγέθους.
Συνεπώς, θεωρεί ότι η σημασία των εξαγωγών και η απειλή υψηλών δασμών υποτιμάται.
Σύμφωνα με τον Campbell, ο Trump ανάγκασε την Κίνα να χρησιμοποιήσει το «χαρτί» των σπάνιων γαιών, δείχνοντας ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα θέματα.
Η πίεση που ασκείται από την Κίνα έκανε την ανάγκη οι ΗΠΑ να στραφούν και αλλού για ασφάλεια προμηθειών επείγουσα και σαφή.

Κλείνοντας την ευπάθεια στις σπάνιες γαίες

Εκτός από τη συνάντηση με τον Xi στη Νότια Κορέα, ο Trump επισκέφθηκε και άλλες ασιατικές χώρες και υπέγραψε συμφωνίες με Ιαπωνία και Μαλαισία.
Υπέγραψε επίσης συμφωνία με την Αυστραλία για πρόσβαση σε αποθέματα και υποδομές σπάνιων γαιών, ενώ η βραζιλιάνικη Aclara Resources Inc. ανακοίνωσε την κατασκευή διυλιστηρίου στη Λουιζιάνα, με ολοκλήρωση το 2027.
Ο στόχος του Trump είναι οι ΗΠΑ να μειώσουν πλήρως την εξάρτηση από τις κινεζικές σπάνιες γαίες εντός 18 μηνών.
Αυτά τα κρίσιμα μέταλλα θα καθορίσουν τον μελλοντικό ανταγωνισμό ανάμεσα σε οικονομία αγοράς υπό τις ΗΠΑ και μη-αγοράς υπό την Κίνα.

www.bankingnews.gr