Το Όσλο «γονατίζει» μπροστά στις Big Tech — και το Ισραήλ μένει στο απυρόβλητο
Η κυβέρνηση της Νορβηγίας ανέστειλε προσωρινά τους ηθικούς κανόνες επενδύσεων του κρατικού πετρελαϊκού ταμείου αξίας 2,1 τρισ. δολαρίων, προκειμένου να αποτρέψει την αναγκαστική πώληση μετοχών σε εταιρείες τεχνολογικών κολοσσών όπως οι Amazon, Microsoft και Alphabet, εξαιτίας της συνεργασίας τους με την κυβέρνηση του Ισραήλ.
Ο υπουργός Οικονομικών Jens Stoltenberg δήλωσε στους Financial Times ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εκφράσει επισήμως την ανησυχία τους, μετά την απόφαση του νορβηγικού ταμείου – του μεγαλύτερου κρατικού επενδυτικού ταμείου παγκοσμίως – να αποσυρθεί από την Caterpillar, καθώς τα μηχανήματά της χρησιμοποιήθηκαν στα παλαιστινιακά εδάφη.
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του Όσλο πέρασε κατεπειγόντως σχετική πρόταση από το κοινοβούλιο, «παγώνοντας» προσωρινά τη λειτουργία του ανεξάρτητου Συμβουλίου Ηθικής του ταμείου.
Σύμφωνα με τον Stoltenberg, το συμβούλιο σχεδίαζε να εξετάσει σύντομα τη δραστηριότητα εταιρειών όπως Amazon, Microsoft και Alphabet, καθώς και άλλων επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται σε μαύρη λίστα του ΟΗΕ, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο.
Οι «βοήθειες» στο Ισραήλ
Η έκθεση της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ Francesca Albanese αναφέρει ότι οι τρεις τεχνολογικοί κολοσσοί «παρέχουν στο Ισραήλ σχεδόν καθολική πρόσβαση στις τεχνολογίες cloud και τεχνητής νοημοσύνης τους, ενισχύοντας τις δυνατότητες επεξεργασίας δεδομένων, λήψης αποφάσεων, επιτήρησης και ανάλυσης».
Σύμφωνα με τον Stoltenberg «είναι προφανές ότι υπάρχει πιθανότητα το υφιστάμενο πλαίσιο να οδηγήσει ένα ανεξάρτητο όργανο στην απόφαση να αποσύρει επενδύσεις από ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου.
Αυτό θα υπονόμευε τον σκοπό του ταμείου, που είναι να αποτελεί ένα ευρύ, διαφοροποιημένο, παγκόσμιο επενδυτικό όχημα.»
Το πετρελαϊκό ταμείο της Νορβηγίας έχει βρεθεί στο επίκεντρο έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιπαραθέσεων τους τελευταίους μήνες σχετικά με τις επενδύσεις του στο Ισραήλ.
Ήδη έχει πουλήσει το ήμισυ των ισραηλινών συμμετοχών του, καθώς και τις μετοχές της Caterpillar, ύστερα από πιέσεις που ασκήθηκαν λόγω του πολέμου στη Γάζα.
Ο ρόλος των συστάσεων
Μέχρι σήμερα, το Συμβούλιο Ηθικής του ταμείου υπέβαλλε συστάσεις στην Κεντρική Τράπεζα της Νορβηγίας – η οποία διαχειρίζεται το ταμείο – σχετικά με το αν πρέπει να αποσυρθούν επενδύσεις από συγκεκριμένες εταιρείες.
Η τελική απόφαση ανήκε στην Τράπεζα.
Ο Stoltenberg εξέφρασε ανησυχία ότι μια πιθανή αποχώρηση από μία από τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας – οι επτά μεγαλύτερες από τις οποίες αντιστοιχούν σε πάνω από 15% των μετοχικών συμμετοχών του ταμείου – θα μπορούσε να πλήξει τον χαρακτήρα του ως επενδυτικού δείκτη και να απειλήσει τη βιωσιμότητα του νορβηγικού κράτους πρόνοιας.
Το ταμείο συνεισφέρει περίπου το ένα τέταρτο του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού.
Η πρόταση εγκρίθηκε τελικά χάρη στη στήριξη των δύο μεγαλύτερων κεντροδεξιών κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Οι αριστεροί βουλευτές – των οποίων η στήριξη είναι κρίσιμη για την ψήφιση του προϋπολογισμού – αντέδρασαν έντονα.
Επικρίσεις
Δεν λείπουν βέβαια και οι επικρίσεις.
Ο επικεφαλής των Πρασίνων Arild Hermstad δήλωσε στους FT ότι «αυτό σημαίνει ότι, αν είσαι αρκετά μεγάλη εταιρεία, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις.»
Η αρχηγός του Σοσιαλιστικού Αριστερού Κόμματος Kirsti Bergstø πρόσθεσε σε ξεχωριστή συνέντευξη ότι «η νορβηγική πολιτική δεν πρέπει να καθοδηγείται από τον φόβο που καλλιεργεί ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump.
Ανησυχώ ότι η κυβέρνηση παίρνει αποφάσεις για να ικανοποιήσει τον ίδιο και τους τεχνολογικούς ολιγάρχες, αντί να στηρίζεται στον λαό της και στις ηθικές αρχές της μη συμμετοχής σε γενοκτονία.»
Ο Stoltenberg αποκάλυψε επίσης ότι η επικείμενη αναθεώρηση των ηθικών κανόνων του ταμείου θα εξετάσει το ενδεχόμενο επενδύσεων και σε περισσότερες αμυντικές βιομηχανίες.
Μέχρι σήμερα, εταιρείες όπως Boeing, Airbus, BAE Systems και Lockheed Martin εξαιρούνταν επειδή κατασκευάζουν εξαρτήματα για πυρηνικά όπλα.
Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ σημείωσε πως η Νορβηγία απολαμβάνει την «πυρηνική ομπρέλα» της δυτικής συμμαχίας και έχει υπογράψει πρόσφατα συμφωνία ύψους 10 δισ. λιρών με την BAE για την προμήθεια πολεμικών πλοίων.
«Αυτό είναι τουλάχιστον ένα παράδοξο. Για όλους αυτούς τους λόγους, ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε τους ηθικούς κανόνες μας…
Αντιμετωπίζουμε σοβαρά διλήμματα ως ένα από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία στον κόσμο», ανέφερε.
«Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, αλλά πρέπει να χειριστούμε αυτά τα ζητήματα καλύτερα απ’ ό,τι μέχρι τώρα.»
Το Συμβούλιο Ηθικής του ταμείου χαιρέτισε την αναθεώρηση, επισημαίνοντας ότι έχει ήδη διαπιστώσει «πολιτικές διαφωνίες» σχετικά με εταιρείες που συνδέονται με το Ισραήλ και τη Γάζα.
www.bankingnews.gr
Ο υπουργός Οικονομικών Jens Stoltenberg δήλωσε στους Financial Times ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εκφράσει επισήμως την ανησυχία τους, μετά την απόφαση του νορβηγικού ταμείου – του μεγαλύτερου κρατικού επενδυτικού ταμείου παγκοσμίως – να αποσυρθεί από την Caterpillar, καθώς τα μηχανήματά της χρησιμοποιήθηκαν στα παλαιστινιακά εδάφη.
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του Όσλο πέρασε κατεπειγόντως σχετική πρόταση από το κοινοβούλιο, «παγώνοντας» προσωρινά τη λειτουργία του ανεξάρτητου Συμβουλίου Ηθικής του ταμείου.
Σύμφωνα με τον Stoltenberg, το συμβούλιο σχεδίαζε να εξετάσει σύντομα τη δραστηριότητα εταιρειών όπως Amazon, Microsoft και Alphabet, καθώς και άλλων επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται σε μαύρη λίστα του ΟΗΕ, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο.
Οι «βοήθειες» στο Ισραήλ
Η έκθεση της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ Francesca Albanese αναφέρει ότι οι τρεις τεχνολογικοί κολοσσοί «παρέχουν στο Ισραήλ σχεδόν καθολική πρόσβαση στις τεχνολογίες cloud και τεχνητής νοημοσύνης τους, ενισχύοντας τις δυνατότητες επεξεργασίας δεδομένων, λήψης αποφάσεων, επιτήρησης και ανάλυσης».
Σύμφωνα με τον Stoltenberg «είναι προφανές ότι υπάρχει πιθανότητα το υφιστάμενο πλαίσιο να οδηγήσει ένα ανεξάρτητο όργανο στην απόφαση να αποσύρει επενδύσεις από ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου.
Αυτό θα υπονόμευε τον σκοπό του ταμείου, που είναι να αποτελεί ένα ευρύ, διαφοροποιημένο, παγκόσμιο επενδυτικό όχημα.»
Το πετρελαϊκό ταμείο της Νορβηγίας έχει βρεθεί στο επίκεντρο έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιπαραθέσεων τους τελευταίους μήνες σχετικά με τις επενδύσεις του στο Ισραήλ.
Ήδη έχει πουλήσει το ήμισυ των ισραηλινών συμμετοχών του, καθώς και τις μετοχές της Caterpillar, ύστερα από πιέσεις που ασκήθηκαν λόγω του πολέμου στη Γάζα.
Ο ρόλος των συστάσεων
Μέχρι σήμερα, το Συμβούλιο Ηθικής του ταμείου υπέβαλλε συστάσεις στην Κεντρική Τράπεζα της Νορβηγίας – η οποία διαχειρίζεται το ταμείο – σχετικά με το αν πρέπει να αποσυρθούν επενδύσεις από συγκεκριμένες εταιρείες.
Η τελική απόφαση ανήκε στην Τράπεζα.
Ο Stoltenberg εξέφρασε ανησυχία ότι μια πιθανή αποχώρηση από μία από τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας – οι επτά μεγαλύτερες από τις οποίες αντιστοιχούν σε πάνω από 15% των μετοχικών συμμετοχών του ταμείου – θα μπορούσε να πλήξει τον χαρακτήρα του ως επενδυτικού δείκτη και να απειλήσει τη βιωσιμότητα του νορβηγικού κράτους πρόνοιας.
Το ταμείο συνεισφέρει περίπου το ένα τέταρτο του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού.
Η πρόταση εγκρίθηκε τελικά χάρη στη στήριξη των δύο μεγαλύτερων κεντροδεξιών κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Οι αριστεροί βουλευτές – των οποίων η στήριξη είναι κρίσιμη για την ψήφιση του προϋπολογισμού – αντέδρασαν έντονα.
Επικρίσεις
Δεν λείπουν βέβαια και οι επικρίσεις.
Ο επικεφαλής των Πρασίνων Arild Hermstad δήλωσε στους FT ότι «αυτό σημαίνει ότι, αν είσαι αρκετά μεγάλη εταιρεία, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις.»
Η αρχηγός του Σοσιαλιστικού Αριστερού Κόμματος Kirsti Bergstø πρόσθεσε σε ξεχωριστή συνέντευξη ότι «η νορβηγική πολιτική δεν πρέπει να καθοδηγείται από τον φόβο που καλλιεργεί ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump.
Ανησυχώ ότι η κυβέρνηση παίρνει αποφάσεις για να ικανοποιήσει τον ίδιο και τους τεχνολογικούς ολιγάρχες, αντί να στηρίζεται στον λαό της και στις ηθικές αρχές της μη συμμετοχής σε γενοκτονία.»
Ο Stoltenberg αποκάλυψε επίσης ότι η επικείμενη αναθεώρηση των ηθικών κανόνων του ταμείου θα εξετάσει το ενδεχόμενο επενδύσεων και σε περισσότερες αμυντικές βιομηχανίες.
Μέχρι σήμερα, εταιρείες όπως Boeing, Airbus, BAE Systems και Lockheed Martin εξαιρούνταν επειδή κατασκευάζουν εξαρτήματα για πυρηνικά όπλα.
Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ σημείωσε πως η Νορβηγία απολαμβάνει την «πυρηνική ομπρέλα» της δυτικής συμμαχίας και έχει υπογράψει πρόσφατα συμφωνία ύψους 10 δισ. λιρών με την BAE για την προμήθεια πολεμικών πλοίων.
«Αυτό είναι τουλάχιστον ένα παράδοξο. Για όλους αυτούς τους λόγους, ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε τους ηθικούς κανόνες μας…
Αντιμετωπίζουμε σοβαρά διλήμματα ως ένα από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία στον κόσμο», ανέφερε.
«Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, αλλά πρέπει να χειριστούμε αυτά τα ζητήματα καλύτερα απ’ ό,τι μέχρι τώρα.»
Το Συμβούλιο Ηθικής του ταμείου χαιρέτισε την αναθεώρηση, επισημαίνοντας ότι έχει ήδη διαπιστώσει «πολιτικές διαφωνίες» σχετικά με εταιρείες που συνδέονται με το Ισραήλ και τη Γάζα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών