Η Ουάσινγκτον προωθεί την επιλογή του δολαρίου ως κύριου νομίσματος σε σειρά χωρών, ως άμεση απάντηση στις αυξανόμενες τάσεις αποδολαριοποίησης των BRICS ανά τον κόσμο.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει στο στόχαστρο οκτώ χώρες —τον Λίβανο, το Πακιστάν, την Γκάνα, την Τουρκία, την Αίγυπτο, τη Βενεζουέλα, τη Ζιμπάμπουε και ακόμη και την Αργεντινή— για πλήρη «δολαριοποίηση», σύμφωνα με το watcher.guru.
Οι ΗΠΑ θεωρούν αυτές τις κινήσεις ως εργαλείο οικονομικής σταθεροποίησης αλλά και γεωπολιτικής πίεσης απέναντι στα σχέδια των BRICS για ένα εναλλακτικό νόμισμα που θα μπορούσε να αμφισβητήσει την αμερικανική οικονομική υπεροχή.
Εμπλοκή ειδικών από τον Λευκό Οίκο
Τον Αύγουστο, η κυβέρνηση Trump προσκάλεσε τον καθηγητή του Johns Hopkins University, Steve Hanke, στον χώρο του Eisenhower Executive Office.
Ο Hanke, διεθνώς γνωστός για την εξειδίκευσή του στις πολιτικές δολαριοποίησης, συζήτησε την εφαρμογή αυτών των σχεδίων σε οικονομίες που θεωρούνται ευάλωτες.
Ο Hanke δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η συνάντηση εξελίχθηκε σε ένα «μεταπτυχιακού επιπέδου σεμινάριο», με τη συμμετοχή περίπου 15 κορυφαίων οικονομολόγων και συμβούλων από το Council of Economic Advisers, το National Economic Council και το National Security Council.
Το βασικό σημείο ενδιαφέροντος ήταν το πώς το δολάριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο οικονομικής και γεωπολιτικής ισχύος παγκοσμίως.
Η Αργεντινή στο επίκεντρο
Σύμφωνα με τον Hanke, ο Donald Trump δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Αργεντινή και τον πρόεδρό της, Javier Milei, υποστηρίζοντας ότι η δολαριοποίηση αποτελεί το βασικό προεκλογικό του στοίχημα.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ εξετάζει τρόπους στήριξης του Milei ώστε να υλοποιήσει την κεντρική του υπόσχεση.
Η απάντηση των BRICS: Νέα νομισματικά συστήματα
Η πίεση των ΗΠΑ εντείνεται σε μια περίοδο που οι χώρες των BRICS επιταχύνουν τα προγράμματα οικονομικής ανεξαρτησίας. Ρωσία, Κίνα και Ινδία διασυνδέουν τα ψηφιακά τους νομίσματα —ψηφιακό ρούβλι, ψηφιακό γουάν και ψηφιακή ρουπία— με στόχο την πλήρη ανάπτυξη της σχετικής υποδομής το 2026-2027.
Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί το BRICS Pay, ένα αποκεντρωμένο σύστημα διασύνδεσης πληρωμών που επιτρέπει συναλλαγές σε τοπικά νομίσματα, μειώνοντας την εξάρτηση από το δολάριο και από συστήματα όπως το SWIFT. Το εμπόριο μεταξύ BRICS σε δολάριο έχει ήδη μειωθεί στο ένα τρίτο σε σχέση με το παρελθόν.
Τον Μάρτιο 2025, ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας S. Jaishankar υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει ενιαία BRICS στάση για αντικατάσταση του δολαρίου, επισημαίνοντας ότι το αποθεματικό νόμισμα εξακολουθεί να είναι πηγή σταθερότητας για την παγκόσμια οικονομία.
Οι εμπορικές απειλές Trump
Τον Φεβρουάριο 2025, με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Trump εξέφρασε ανοιχτά την αντίθεσή του στις νομισματικές πρωτοβουλίες των BRICS, απειλώντας με δασμούς 150% όσες χώρες υποστηρίξουν την «καταστροφή του δολαρίου».
Ο Trump δήλωσε:
«Οι χώρες των BRICS προσπαθούσαν να καταστρέψουν το δολάριό μας. Ήθελαν ένα νέο νόμισμα. Έτσι, όταν ανέλαβα, είπα ότι κάθε κράτος που αναφέρει κάτι τέτοιο θα χρεώνεται με δασμό 150%, και δεν θέλουμε τα προϊόντα τους. Και οι BRICS απλώς διαλύθηκαν».
Οι μελλοντικές προκλήσεις των ΗΠΑ
Παρά τις κινήσεις αυτές, τα δεδομένα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δείχνουν ότι το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα μειώνεται σταθερά, από περίπου 85% τη δεκαετία του 1970 σε μόλις 58% το 2022.
Η συζήτηση για το τέλος της μονοκρατορίας του δολαρίου παραμένει έντονη.
Ο Luiz Inacio Lula da Silva διερωτήθηκε δημόσια γιατί οι BRICS να μην έχουν δικό τους νόμισμα, ενώ ο Vladimir Putin δήλωσε ότι οι BRICS δεν μάχονται το δολάριο, αλλά αναγκάζονται να βρουν εναλλακτικές όταν τους αποκλείουν από αυτό.
Παρά τις επίσημες τοποθετήσεις, δημοσιεύματα όπως αυτά των Financial Times αναφέρουν ότι στην Ουάσινγκτον οι εξελίξεις των BRICS θεωρούνται ευθεία απειλή στην αμερικανική στρατηγική δύναμη.
Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Kush Desai επιβεβαίωσε ότι οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται, αν και δεν υπάρχει ακόμη επίσημη πολιτική. Ωστόσο, η ίδια η ύπαρξη αυτών των διεργασιών δείχνει τη διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής υπέρ της δολαριοποίησης, ως άμεσης απάντησης στις κινήσεις αποδολαριοποίησης των BRICS.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών