Μετά τον αποκλεισμό της από τον δυτικό πολιτιστικό και αθλητικό χώρο, η Ρωσία μετατρέπει την απομόνωση σε αφετηρία αναγέννησης και αναβιώνει τη σοβιετική ιδέα της πολιτιστικής και θεσμικής αυτάρκειας. Στο πλαίσιο αυτό έχει δημιουργήσει ένα είδος «παράλληλου κόσμου» εκδηλώσεων και θεσμών.
Μετά την έναρξη του πολέμου κατά της Ουκρανίας το 2022, η Ρωσία αποκλείστηκε από τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες, μια διοργάνωση στην οποία παραδοσιακά τα πήγαινε καλά. Αποκλείστηκε επίσης από πιο ανάλαφρες πολιτιστικές διοργανώσεις, όπως ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision.
Η Ρωσία, ωστόσο, προσπάθησε να αξιοποιήσει προς όφελός της αυτόν τον αποκλεισμό, επιδιώκοντας να αντικαταστήσει τέτοιου είδους γεγονότα με εγχώριες εκδοχές τους. Πολλοί βλέπουν αυτές τις διοργανώσεις ως μια πατριωτική προσπάθεια αναβίωσης της σοβιετικής εποχής —μιας περιόδου στην οποία ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, αναφέρεται συχνά με νοσταλγία.
«Η πλειονότητα των Ρώσων πιστεύει ότι η Ρωσία αποκλείστηκε άδικα από τις περισσότερες διεθνείς διοργανώσεις, οπότε αυτά τα υποκατάστατα έχουν λογική ως μια εναλλακτική λύση», δήλωσε στο CNBC o Anton Barbashin, Ρώσος πολιτικός αναλυτής και διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Riddle. «[Έχουν τη στάση ότι είναι] "καλύτερο από το τίποτα", αλλά φυσικά μόνο μια μειοψηφία τα αντιμετωπίζει ως πραγματικά ισότιμα. Για τη μεγαλύτερη γενιά, θυμίζουν τις σοβιετικά οργανωμένες εκδηλώσεις. Συχνά και ο Putin τα παρουσιάζει έτσι —ως αναβίωση παλιών παραδόσεων», πρόσθεσε μέσω email.
Σοβιετική αναβίωση…
Το Κρεμλίνο περιγράφει συχνά την απομόνωσή του από τη Δύση ως «ρωσοφοβική» και αυτοπαρουσιάζεται ως θύμα της δυτικής ηγεμονίας, ενώ παράλληλα καλεί σε έναν νέο «παγκόσμιο» συσχετισμό δυνάμεων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει σίγουρα ωθήσει τη Ρωσία να κοιτάξει πέρα από τη Δύση, επιδιώκοντας οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με ποικίλους βαθμούς επιτυχίας.
Τον Μάιο του 2023, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει μια εναλλακτική των Ολυμπιακών Αγώνων με την ονομασία «Παγκόσμιοι Αγώνες Φιλίας» (World Friendship Games), αλλά στα τέλη του 2024 ανακοίνωσε ότι αναβάλλεται επ’ αόριστον, χωρίς να δώσει εξηγήσεις.
Η αναβολή ήρθε μετά την έντονη κριτική της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, η οποία χαρακτήρισε τους αγώνες «κυνική προσπάθεια πολιτικοποίησης του αθλητισμού» και κάλεσε τους αθλητές να τους μποϊκοτάρουν.
Ένα γεγονός που φάνηκε να έχει μεγαλύτερη επιτυχία ήταν η επανεκκίνηση, τον Σεπτέμβριο, του σοβιετικής εποχής Διαγωνισμού Τραγουδιού Intervision -μιας εναλλακτικής στην ευρωπαϊκή Eurovision- με στόχο, σύμφωνα με τη Μόσχα, την ενίσχυση των πολιτιστικών δεσμών μεταξύ χωρών εκτός Δύσης. Αν και προκάλεσε αμηχανία σε σχολιαστές και κατηγορήθηκε ως εργαλείο προπαγάνδας, ο διαγωνισμός συγκέντρωσε τραγουδιστές από 23 χώρες (με την αρχική αμερικανική συμμετοχή να αποσύρεται την τελευταία στιγμή) και νικητής αναδείχθηκε ο Βιετναμέζος Duc Phuc.
Σύμφωνα με Ρωσίδα αναλύτρια, αυτά τα γεγονότα δεν στοχεύουν να αντικαταστήσουν τις διεθνείς διοργανώσεις από τις οποίες η Ρωσία έχει αποκλειστεί, αλλά να λειτουργήσουν ως εναλλακτικές. «Είναι αλήθεια ότι [οι ρωσικές υποκατάστατες εκδηλώσεις] δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις αυθεντικά διεθνείς διοργανώσεις -ούτε αυτός είναι ο σκοπός τους-, αλλά προορίζονται να δημιουργήσουν εναλλακτικές πλατφόρμες, έναν χώρο όπου η Ρωσία μπορεί να δραστηριοποιηθεί και να αναπτύξει κάτι "φιλικό", αλλά παρ’ όλα αυτά διεθνές», δήλωσε στο CNBC η Tatiana Stanovaya, Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια και ιδρύτρια της εταιρείας πολιτικής ανάλυσης R. Politik. «Η ιδέα βασίζεται στην αντίληψη της δυτικής παρακμής και στην επιβολή της πολυπολικότητας. Στο εσωτερικό, έχει μεγάλη σημασία ως προς τη διαχείριση πόρων, πολιτικών ωφελημάτων και ορατότητας», πρόσθεσε η Stanovaya.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών