Σχετικά Άρθρα
Πόλεμος για τις σπάνιες γαίες - Η συμφωνία ΗΠΑ - Αυστραλίας δεν απειλεί την κυριαρχία της Κίνας
Οι παγκόσμιες αυτοκινητοβιομηχανίες αναζητούν απεγνωσμένα νέες πηγές σπάνιων γαιών, ενόψει των επικείμενων κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι του κλάδου εκφράζουν φόβους για ελλείψεις σε ανταλλακτικά και ενδεχόμενα κλεισίματα εργοστασίων.
Οι σπάνιες γαίες αποτελούν βασικό στοιχείο για την παραγωγή μαγνητών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικά εξαρτήματα αυτοκινήτων, όπως καθρέφτες, ηχεία, αντλίες λαδιού, αισθητήρες καυσίμου και συστήματα πέδησης. Ο ρόλος τους είναι ακόμη πιο κρίσιμος στα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), όπου κινούν τους ηλεκτροκινητήρες.
Οι κινεζικοί περιορισμοί και η απειλή για την παγκόσμια αγορά
Παρότι η πρόσφατη συμφωνία ΗΠΑ–Κίνας απέτρεψε προσωρινά τον άμεσο κίνδυνο, τα αποθέματα σπάνιων γαιών έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά, ενώ το Πεκίνο έχει καταστήσει πιο δύσκολη τη χορήγηση αδειών εξαγωγής.
Η Κίνα έχει πλέον διευρύνει δραστικά τους περιορισμούς στις εξαγωγές, προκαλώντας ανησυχία για ελλείψεις και αυξήσεις τιμών.
Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων AlixPartners, η Κίνα ελέγχει έως και το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών, το 85% της επεξεργασίας τους και περίπου το 90% της παραγωγής μαγνητών.
Η νέα λίστα εξαγωγικών περιορισμών περιλαμβάνει στοιχεία όπως το υττέρβιο, το όλμιο και το ευρώπιο — κρίσιμα για την αυτοκινητοβιομηχανία.
«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά τεταμένη», δήλωσε η Nadine Rajner, διευθύνουσα σύμβουλος της γερμανικής εταιρείας μεταλλικών σκονών NMD, προσθέτοντας ότι οι πελάτες «αναζητούν σπάνιες γαίες από οπουδήποτε εκτός Κίνας».
Η απάντηση της Δύσης και η νέα συμφωνία ΗΠΑ–Αυστραλίας
Στο πλαίσιο των προσπαθειών για περιορισμό της κινεζικής κυριαρχίας, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump και ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας υπέγραψαν τη Δευτέρα μια συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας για τα κρίσιμα ορυκτά, η οποία περιλαμβάνει αμερικανικές επενδύσεις σε έργα εξόρυξης σπάνιων γαιών στην Αυστραλία.
Ωστόσο, η Nadine Rajner επισημαίνει ότι, παρά την αφθονία κοιτασμάτων σε χώρες όπως η Σουηδία, «δεν υπάρχουν μεταλλεία ή μονάδες επεξεργασίας που να μπορούν να τα αξιοποιήσουν».
Για τις βαριές σπάνιες γαίες, η Κίνα εξακολουθεί να ελέγχει το 99,8% της παγκόσμιας δυναμικότητας διύλισης, καθιστώντας τις εναλλακτικές πηγές πρακτικά αμελητέες.
Εξαντλημένα αποθέματα και φόβοι για διακοπή παραγωγής
Ακόμη κι αν οι Κινέζοι προμηθευτές μπορέσουν να καλύψουν νέες παραγγελίες πριν τεθούν σε ισχύ οι περιορισμοί στις 8 Νοεμβρίου, το θαλάσσιο ταξίδι προς την Ευρώπη διαρκεί έως και 45 ημέρες. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας «λαιμού μπουκαλιού» στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Η Κίνα έχει επιβάλει επίσης περιορισμούς στις εξαγωγές μπαταριών ιόντων λιθίου και πρώτων υλών για μπαταρίες, προκαλώντας περαιτέρω ανησυχίες στην αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων.
Ο Ryan Grimm, αντιπρόεδρος της Toyota Motor North America, προειδοποίησε χαρακτηριστικά:
«Μπορούν να μας κλείσουν μέσα σε δύο μήνες – ολόκληρη τη βιομηχανία αυτοκινήτων».
Οι προσπάθειες για ανακύκλωση και σπάνιες γαίες χωρίς Κίνα
Ορισμένες εταιρείες προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους. Η Neutral, εταιρεία με τη στήριξη της Renault, ανακυκλώνει σπάνιες γαίες από περίπου 400.000 αυτοκίνητα ετησίως στη Γαλλία, συνεργαζόμενη με 15 ευρωπαϊκές μάρκες. Όπως εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος Jean-Philippe Bahuaud, «η πρόκληση είναι η κλιμάκωση αυτών των δραστηριοτήτων».
Παράλληλα, μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως οι General Motors, BMW και Renault, καθώς και προμηθευτές όπως οι ZF και BorgWarner, αναπτύσσουν κινητήρες με μειωμένη ή μηδενική χρήση σπάνιων γαιών.
Η βρετανική εταιρεία Monumo χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσει το ποσοστό σπάνιων γαιών στους κινητήρες, επιτυγχάνοντας μέση μείωση 24%, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο Dominic Vergine.
Ο αγώνας δρόμου για σπάνιες γαίες χωρίς την Κίνα
Παρά τις τεχνολογικές καινοτομίες, οι περισσότεροι κινητήρες χωρίς σπάνιες γαίες απέχουν ακόμη χρόνια από τη μαζική παραγωγή.
Το ίδιο ισχύει και για τα νέα έργα εξόρυξης και επεξεργασίας εκτός Κίνας, τα οποία μπορούν εύκολα να υπονομευθούν από το Πεκίνο μέσω χαμηλότερων τιμών.
Ο Andy Leyland, συνιδρυτής της SC Insights, τόνισε ότι «η Κίνα έχει επικεντρωθεί στο να νικάει τους ανταγωνιστές μέσω των χαμηλών τιμών και θα συνεχίσει να το κάνει». Όπως σημείωσε, ακόμη κι αν οι αυτοκινητοβιομηχανίες αναπτύξουν κινητήρες χωρίς σπάνιες γαίες, «θα είναι δύσκολο να δικαιολογήσουν το αυξημένο κόστος έναντι φθηνότερων κινεζικών εξαρτημάτων».
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιμετωπίζει την απειλή πολύ πιο σοβαρά από την Ευρώπη, η οποία κινείται με βραδύτερους ρυθμούς.
Οι νέοι περιορισμοί εντάσσονται σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική του Πεκίνου, που χρησιμοποιεί τις σπάνιες γαίες όχι απλώς ως οικονομικό, αλλά και ως γεωπολιτικό εργαλείο επιρροής.
Όπως δήλωσε ο Jan Giese, ανώτερος διευθυντής της εταιρείας εμπορίας σπάνιων γαιών Tradium, «αυτό δεν είναι το τέλος των περιορισμών στις εξαγωγές».
Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται έτσι αντιμέτωπη με μια νέα εποχή βιομηχανικής εξάρτησης και στρατηγικής ανασφάλειας, όπου η μετάβαση προς την πράσινη κινητικότητα εξαρτάται από έναν περιορισμένο αριθμό μεταλλευμάτων — και από τις αποφάσεις του Πεκίνου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών