Στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Hamas ξεκίνησε μια επιχείρηση κατά του Ισραήλ και αμέσως μετά, οι έντονες και δυσανάλογες στρατιωτικές επιθέσεις του Ισραήλ μετέτρεψαν τη Γάζα σε μια καταστροφική ζώνη πολέμου.
Από τις πρώτες κιόλας στιγμές της σύγκρουσης, η εκδίωξη χιλιάδων ανθρώπων, οι δολοφονίες αμάχων και οι βομβαρδισμοί καταυλισμών προσφύγων, τζαμιών και νοσοκομείων συνδέθηκαν με μια χρόνια διαδικασία αποανθρώπισης.
Οι επιθέσεις του Ισραήλ, που αγνοούν το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπερβαίνουν κατά πολύ αυτό που μπορεί να περιγραφεί απλώς ως «γενοκτονία».
Ο πόλεμος στη Γάζα, η μεγαλύτερη δοκιμασία για την ανθρωπότητα αυτόν τον αιώνα, δεν μπορεί να μετρηθεί μόνο σε απώλειες ή καταστροφές· οι δομικές, οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και ασφαλιστικές επιπτώσεις του θα διαρκέσουν για χρόνια.
Το έργο Cost of War Project του Brown University παρέχει ένα σημαντικό μεθοδολογικό πλαίσιο για την ανάλυση αυτού του πολυδιάστατου κόστους, σύμφωνα με την Daily Sabah.
Το Cost of War Project είναι μια πρωτοβουλία που διερευνά το κόστος των παγκόσμιων στρατιωτικών επιχειρήσεων που ξεκίνησαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την 11η Σεπτεμβρίου, όχι μόνο σε οικονομικούς όρους αλλά και σε ανθρώπινους, κοινωνικοπολιτικούς και περιβαλλοντικούς όρους, με στόχο την πολυδιάστατη ανάλυση και την ενημέρωση του κοινού.
Η πιο σημαντική διάκριση του έργου είναι η προσπάθεια να φωτίσει τις ανθρώπινες συνέπειες των πολέμων, πέρα από τα οικονομικά μεγέθη.
Παραδείγματα όπως το Αφγανιστάν και το Ιράκ δείχνουν το βαρύ ανθρώπινο, οικονομικό και κοινωνικό κόστος των πολέμων.
Το κόστος της γενοκτονίας στη Γάζα
Από τις 7 Οκτωβρίου, οι επιθέσεις των Israeli Defense Forces (IDF) έχουν προκαλέσει χιλιάδες θανάτους στη Γάζα, καταστροφή υποδομών και υπηρεσιών υγείας και, υπό τον αποκλεισμό του Ισραήλ, έχουν αφήσει τον πληθυσμό αντιμέτωπο με λιμό. Στο πλαίσιο αυτό, η Γάζα μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο μελετήσιμα παραδείγματα των τεσσάρων διαστάσεων κόστους που αναλύει το Cost of War Project: ανθρώπινο, περιβαλλοντικό, οικονομικό και πολιτικό.
Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, 65,419 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, έχουν χάσει τη ζωή τους και 167,160 έχουν τραυματιστεί από τις επιθέσεις του Ισραήλ. Ορισμένες επιστημονικές αναλύσεις υποδεικνύουν ότι ο πραγματικός αριθμός θανάτων, περιλαμβανομένων των έμμεσων θανάτων από ασθένειες και λιμό λόγω αποκλεισμού, μπορεί να φτάνει τους 75,200. Χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας θεωρούνται ακόμα αγνοούμενοι κάτω από τα συντρίμμια. Επιπλέον, πάνω από το 90% του πληθυσμού της Γάζας, περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι, έχει εκτοπιστεί τουλάχιστον μία φορά, αφήνοντας σχεδόν 1 εκατομμύριο ανθρώπους άστεγους και χωρίς πρόσβαση σε βασικές ανθρωπιστικές ανάγκες.
Περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος
Το περιβαλλοντικό κόστος στη Γάζα είναι επίσης σημαντικό.
Σύμφωνα με μελέτη του Queen Mary University στο Λονδίνο, τις πρώτες 120 ημέρες του πολέμου εκλύθηκαν περίπου 420,000 έως 652,000 τόνοι ισοδύναμων εκπομπών CO2 από βομβαρδισμούς, πτήσεις, χρήση πυρομαχικών και επιχειρήσεις στο έδαφος.
Αυτό το ποσό υπερβαίνει τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα 26 χωρών. Επιπλέον, μεταξύ 156,000 και 200,000 κτίρια υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν πλήρως, ενώ η ανακατασκευή θα προκαλέσει πρόσθετες εκπομπές 46,8 έως 60 εκατομμυρίων τόνων CO2, περισσότερες από τις ετήσιες εκπομπές 135 χωρών.
Το οικονομικό κόστος του πολέμου έχει φτάσει σε ασυνήθιστα ύψη, περιλαμβάνοντας καταστροφή υποδομών, κατοικιών και παραγωγής. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ του 2025, απαιτούνται τουλάχιστον 53 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση της Γάζας, ενώ η καταστροφή των υποδομών ξεπερνά τους 50 εκατομμύρια τόνους.
Το κλείσιμο της Γάζας έχει σταματήσει τις εμπορικές ροές στην περιοχή, επηρεάζοντας αρνητικά την ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, διαταράσσοντας οικονομικά και συνεργατικά έργα των χωρών της περιοχής.
Πολιτικές συνέπειες
Οι επιθετικές πολιτικές του Ισραήλ έχουν επιφέρει και πολιτικές συνέπειες στην περιοχή, πέρα από το ανθρωπιστικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Οι συστηματικές και σχεδιασμένες επιθέσεις σε Λίβανο, Συρία, Ιράν, Υεμένη και πρόσφατα στο Κατάρ έχουν οδηγήσει σε αποδυνάμωση των διεθνών κανόνων.
Η επίθεση του Ισραήλ στην διαπραγματευτική αντιπροσωπεία της Hamas στο Κατάρ τον Σεπτέμβριο έχει κλονίσει την πίστη στη διπλωματία και στις διαδικασίες διαπραγμάτευσης.
Το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι η αντίθεση του Ισραήλ σε λύση δύο κρατών.
Η απόρριψη αυτή μετατρέπει το παλαιστινιακό ζήτημα από «παγωμένο» σε επεκτατικό, πυροδοτώντας νέες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και ανοίγοντας νέους μετώπους.
Αβεβαιότητα
Σήμερα, η γενοκτονία στη Γάζα δεν περιορίζεται μόνο στη σφαγή· έχει δημιουργήσει βαθύ και πολυδιάστατο κόστος που εκτείνεται πολύ πέρα από τα ορατά.
Το Cost of War Project δείχνει ότι οι συνέπειες του πολέμου περιλαμβάνουν μακροχρόνιες οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η καταστροφή στη Γάζα δεν είναι μόνο φυσική· έχει οδηγήσει σε κατάρρευση της κοινωνικής τάξης, δημιουργία μόνιμης αστάθειας και εμφάνιση δομικής βίας ως βαθιά ριζωμένο πρόβλημα.
Στις 9 Οκτωβρίου, μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Hamas, μέσω διπλωματικών προσπαθειών των ΗΠΑ, Τουρκίας, Κατάρ και Αιγύπτου, προέβλεπε την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας, πλήρη απόσυρση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας και την έναρξη ανταλλαγής κρατουμένων.
Ωστόσο, οι επιθέσεις που συνεχίστηκαν μετά την εφαρμογή της συμφωνίας δείχνουν ότι το Ισραήλ δεν αποτελεί αξιόπιστο παράγοντα σε αυτή τη διαδικασία.
Αν και η κατάπαυση του πυρός είναι σημαντική διπλωματικά, δεν λύνει τις ρίζες της σύγκρουσης.
Η ειρήνη μπορεί να αποδώσει μόνο εάν στηρίζεται σε σταθερά θεμέλια και σε μακροπρόθεσμη πολιτική λύση.
Διαφορετικά, η εύθραυστη αυτή ισορροπία εντείνει την οντολογική ανασφάλεια στο διεθνές σύστημα.
Η οντολογική αυτή ανασφάλεια επηρεάζει όχι μόνο τη Μέση Ανατολή, αλλά και την παγκόσμια τάξη.
Οι σημερινές κρίσεις στη Γάζα δείχνουν ότι η παλιά τάξη έχει καταρρεύσει, η νέα δεν έχει ακόμα χτιστεί, και η βία και η αστάθεια αυξάνονται στο κενό που έχει δημιουργηθεί.
Στον αιώνα της αβεβαιότητας, η Γάζα αποτελεί καθρέφτη της εποχής αυτής.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών