Drones, κυρώσεις και πετρέλαιο: Το νέο... «τείχος» της Ευρώπης
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen με τα γνωστά τεχνάσματα της, αποκάλυψε στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο ένα... φιλόδοξο —και αμφιλεγόμενο— σχέδιο: τη δημιουργία ενός «Τείχους από Drones», που θα καλύπτει τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ.
Η αποστολή του; Να παρακολουθεί δεξαμενόπλοια που υποπτεύονται για παράνομη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου και να επιτηρεί περιοχές υψηλής γεωπολιτικής έντασης.
«Το Τείχος των Drones είναι η απάντησή μας στις πραγματικότητες του σύγχρονου πολέμου — από την ένοπλη μετανάστευση έως τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας», δήλωσε η der Leyen σε μια ακόμη φιλοουκρανική της ρητορική.
Με απλά λόγια, η ΕΕ ενώ μετρά άπειρες αποτυχίες, επιχειρεί να στήσει έναν... «Μεγάλο Αδελφό» που θα παρακολουθεί τις θάλασσες τάχα... για την επίβλεψη των «παράνομων ρωσικών δραστηριοτήτων» όσον αφορά το ενεργειακό σκέλος.
Παρακολουθώντας τον ... σκιώδη στόλο
Η Ρωσία, παρά τις κυρώσεις, συνεχίζει να εξάγει πετρέλαιο μέσω ενός δικτύου «σκιώδους στόλου» — πλοίων τρίτων χωρών, με ψευδείς σημαίες και αδιαφανή ιδιοκτησιακά σχήματα, όπως υποστηρίζει η ΕΕ.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να προσθέσει 120 ακόμη δεξαμενόπλοια στη «μαύρη λίστα», ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 568.
Το νέο “τείχος από drones” θα χρησιμοποιεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, δορυφορικά δεδομένα και αισθητήρες υπερύθρων για την παρακολούθηση πλοίων που ενδέχεται να παραβιάζουν το εμπάργκο.
Από την ασφάλεια στην επιτήρηση
Αν και η ΕΕ παρουσιάζει το πρόγραμμα ως «τεχνολογική ασπίδα» απέναντι στις νέες απειλές, πολλοί αναλυτές βλέπουν πίσω από το σχέδιο ένα ψηφιακό «Σιδηρούν Παραπέτασμα».
Η συνεχής παρακολούθηση συνόρων, θαλασσών και ενεργειακών διαδρομών μετατρέπει την Ευρώπη σε ένα πλέγμα αισθητήρων και δεδομένων, όπου η γραμμή μεταξύ ασφάλειας και μαζικής επιτήρησης γίνεται ολοένα και πιο λεπτή.
Η πρωθυπουργός της Λετονίας, δήλωσε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί εντός 1-1,5 έτους, ενώ χώρες όπως η Πολωνία, η Εσθονία, η Φινλανδία και η Λιθουανία έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον συμμετοχής.
Το «Drone Wall» θα καλύπτει χιλιάδες χιλιόμετρα από τη Βαλτική έως τη Μαύρη Θάλασσα, αποτελώντας το μεγαλύτερο δίκτυο επιτήρησης συνόρων στον κόσμο.
Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως μήνυμα προς τη Μόσχα: η Ευρώπη δεν αρκείται πλέον σε κυρώσεις· περνά σε ενεργή παρακολούθηση και αποτροπή.
Μια Ευρώπη που «βλέπει τα πάντα»
Η τεχνολογία των drones εξελίσσεται σε πολιτικό εργαλείο.
Από τη φύλαξη συνόρων μέχρι τον έλεγχο ενεργειακών ροών, η ΕΕ φαίνεται αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει τα drones όχι μόνο ως μέσα άμυνας, αλλά και ως μηχανισμό οικονομικής πίεσης και πληροφοριακής κυριαρχίας.
Η Ursula, με αυτό το σχέδιο, δείχνει ότι η επόμενη σύγκρουση με τη Ρωσία δεν θα δοθεί με στρατούς, αλλά με δεδομένα, δίκτυα και drones.
Από τον Ψυχρό Πόλεμο στον Ψηφιακό
Η Ευρώπη, που άλλοτε χώριζε τον κόσμο με το Τείχος του Βερολίνου, ετοιμάζεται τώρα να υψώσει ένα νέο —αόρατο, τεχνολογικό τείχος.
Κι αν ο στόχος είναι η ασφάλεια, η ιστορία δείχνει πως κάθε τείχος, όσο “έξυπνο” κι αν είναι, έχει κόστος — πολιτικό, οικονομικό και ηθικό.
Γιατί το «Τείχος των Drones» είναι καταδικασμένο να ναυαγήσει
Παρά τη φουτουριστική του επίφαση, το σχέδιο της ΕΕ να στήσει ένα «Τείχος από Drones» βρίθει τεχνικών, οικονομικών και πολιτικών αδιεξόδων. Πρώτον, το κόστος υλοποίησης και συντήρησης ενός τέτοιου δικτύου επιτήρησης σε χιλιάδες χιλιόμετρα συνόρων είναι ασύλληπτα υψηλό — πολύ πάνω από τις δυνατότητες των χωρών-μελών, ειδικά σε μια περίοδο δημοσιονομικής ασφυξίας και ενεργειακής κρίσης.
Η ΕΕ έχει ήδη δαπανήσει δισεκατομμύρια σε “έξυπνα σύνορα”, χωρίς μετρήσιμα αποτελέσματα.
Το να επενδύσει τώρα σε ένα “ψηφιακό τείχος” μοιάζει περισσότερο με επικοινωνιακή κίνηση παρά με ρεαλιστικό αμυντικό σχέδιο.
Δεύτερον, οι τεχνολογικοί περιορισμοί καθιστούν το εγχείρημα εξαιρετικά περίπλοκο.
Η διασύνδεση εκατοντάδων drones, η συλλογή και ανάλυση τεράστιου όγκου δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, αλλά και η προστασία αυτών των δεδομένων από κυβερνοεπιθέσεις, απαιτούν ενιαίο δίκτυο, τεχνητή νοημοσύνη αιχμής και ενεργειακή υποδομή που σήμερα δεν υπάρχει. Οποιαδήποτε δυσλειτουργία ή παραβίαση θα καθιστούσε το “Drone Wall” ευάλωτο, όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και πολιτικά, αφού κάθε αποτυχία θα μεταφράζεται σε “τρύπα” στο υποτιθέμενο αόρατο τείχος της Ευρώπης.
Τρίτον — και ίσως σημαντικότερο — η ίδια η πολιτική φύση της ΕΕ υπονομεύει το σχέδιο εκ των έσω.
Οι χώρες-μέλη διαφωνούν βαθιά για το πώς και πού θα χρησιμοποιούνται αυτά τα drones: άλλοι τα βλέπουν ως εργαλείο ασφαλείας, άλλοι ως μηχανισμό μαζικής παρακολούθησης. Η έλλειψη κοινής στρατηγικής, σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ενστάσεις για παραβίαση διεθνών συνθηκών ναυσιπλοΐας, προοιωνίζονται γραφειοκρατική παράλυση και πολιτικές συγκρούσεις πριν καν απογειωθεί το πρώτο drone.
Πρακτικά εμπόδια
Το «τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη» αντιμετωπίζει σημαντικά πρακτικά εμπόδια, ξεκινώντας από τη γεωγραφία. Το τείχος θα πρέπει να εκτείνεται κατά μήκος των ανατολικών συνόρων τουλάχιστον δέκα χωρών - Φινλανδίας, Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Πολωνίας, Βουλγαρίας, Δανίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Σλοβακίας, σχολίασε ο Justinas Lingevicius, ειδικός ασφάλειας νέων τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους.
Ωστόσο, τα σύνορα μπορεί να μην είναι αρκετά. «Η απειλή μπορεί επίσης να προέρχεται από το εσωτερικό της Ευρώπης. Στη Δανία, για παράδειγμα, τα drones θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί από άλλη ευρωπαϊκή χώρα», δήλωσε ο Pawlak.
Ένα τείχος θα ήταν άχρηστο αν η Ρωσία κατάφερνε να εγκαταστήσει πράκτορες εντός της ΕΕ.
Στην Πολωνία, οι αρχές συνέλαβαν δύο άτομα – έναν Λευκορώσο και έναν Ουκρανό – με την κατηγορία ότι πέταξαν ένα drone πάνω από το προεδρικό μέγαρο στη Βαρσοβία τον Σεπτέμβριο.
Η τεχνολογία αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο. «Τα drones γίνονται μικρότερα και ταχύτερα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο τον εντοπισμό τους», δήλωσε ο Martins.
Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει επίσης βασικό ρόλο. Στον τομέα των drones, «επιτρέπει τη δημιουργία μεγάλων σμηνών που μπορούν να πετούν σε σχηματισμό και να λειτουργούν αυτόνομα», δήλωσε ο Martins. Τέτοια σμήνη θα μπορούσαν εύκολα να υπερνικήσουν τις δυνατότητες αναχαίτισης ενός «τείχους drones».
«Πρακτικά ερωτήματα παραμένουν», πρόσθεσε ο Lingevicius. «Έχουμε ήδη την τεχνολογία; Μπορούμε να παράγουμε αρκετά drones; Και πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να εκπαιδεύσουμε τους χειριστές τους;»
Παιχνίδι γάτας και drone
Ακόμα και με τα κατάλληλα εργαλεία, τα συστήματα αντιμετώπισης drones γερνούν γρήγορα. Είναι ένα παιχνίδι γάτας-drone και ο πόλεμος στην Ουκρανία «έχει δείξει ότι η διάρκεια ζωής των drones και των συστημάτων για την αντιμετώπισή τους είναι περίπου έξι εβδομάδες». Μετά από αυτό, οι δυνατότητες πρέπει να ενημερώνονται για να συμβαδίζουν....
www.bankingnews.gr
Η αποστολή του; Να παρακολουθεί δεξαμενόπλοια που υποπτεύονται για παράνομη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου και να επιτηρεί περιοχές υψηλής γεωπολιτικής έντασης.
«Το Τείχος των Drones είναι η απάντησή μας στις πραγματικότητες του σύγχρονου πολέμου — από την ένοπλη μετανάστευση έως τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας», δήλωσε η der Leyen σε μια ακόμη φιλοουκρανική της ρητορική.
Με απλά λόγια, η ΕΕ ενώ μετρά άπειρες αποτυχίες, επιχειρεί να στήσει έναν... «Μεγάλο Αδελφό» που θα παρακολουθεί τις θάλασσες τάχα... για την επίβλεψη των «παράνομων ρωσικών δραστηριοτήτων» όσον αφορά το ενεργειακό σκέλος.
Παρακολουθώντας τον ... σκιώδη στόλο
Η Ρωσία, παρά τις κυρώσεις, συνεχίζει να εξάγει πετρέλαιο μέσω ενός δικτύου «σκιώδους στόλου» — πλοίων τρίτων χωρών, με ψευδείς σημαίες και αδιαφανή ιδιοκτησιακά σχήματα, όπως υποστηρίζει η ΕΕ.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να προσθέσει 120 ακόμη δεξαμενόπλοια στη «μαύρη λίστα», ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 568.
Το νέο “τείχος από drones” θα χρησιμοποιεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, δορυφορικά δεδομένα και αισθητήρες υπερύθρων για την παρακολούθηση πλοίων που ενδέχεται να παραβιάζουν το εμπάργκο.
Από την ασφάλεια στην επιτήρηση
Αν και η ΕΕ παρουσιάζει το πρόγραμμα ως «τεχνολογική ασπίδα» απέναντι στις νέες απειλές, πολλοί αναλυτές βλέπουν πίσω από το σχέδιο ένα ψηφιακό «Σιδηρούν Παραπέτασμα».
Η συνεχής παρακολούθηση συνόρων, θαλασσών και ενεργειακών διαδρομών μετατρέπει την Ευρώπη σε ένα πλέγμα αισθητήρων και δεδομένων, όπου η γραμμή μεταξύ ασφάλειας και μαζικής επιτήρησης γίνεται ολοένα και πιο λεπτή.
Πρόσφατες εισβολές, συμπεριλαμβανομένων των 20 drones που παραβίασαν τον πολωνικό εναέριο χώρο νωρίτερα αυτόν τον μήνα και των επαναλαμβανόμενων υπερπτήσεων της Δανίας, αποκάλυψαν την απροετοίμαστη Ευρώπη.
Η αποτροπή της εισόδου εχθρικών drones στον εναέριο χώρο της ΕΕ πιθανότατα θα απαιτήσει «ένα πολυεπίπεδο σύστημα αισθητήρων και ανιχνευτών», δήλωσε ο Justinas Lingevicius, ειδικός ασφάλειας νέων τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Τα ραντάρ θα είναι μόνο ένα μέρος αυτού.
«Για την αναγνώριση των drones, υπάρχουν συσκευές που επεξεργάζονται ακουστικά σήματα ή παρακολουθούν διαφορετικές ηλεκτρονικές συχνότητες», εξήγησε ο Bruno Oliveira Martins του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη στο Όσλο. Τα drones μπορούν να παράγουν συγκεκριμένους ήχους και να ελέγχονται εξ αποστάσεως σε ορισμένες ραδιοσυχνότητες.
Η πρωθυπουργός της Λετονίας, δήλωσε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί εντός 1-1,5 έτους, ενώ χώρες όπως η Πολωνία, η Εσθονία, η Φινλανδία και η Λιθουανία έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον συμμετοχής.
Το «Drone Wall» θα καλύπτει χιλιάδες χιλιόμετρα από τη Βαλτική έως τη Μαύρη Θάλασσα, αποτελώντας το μεγαλύτερο δίκτυο επιτήρησης συνόρων στον κόσμο.
Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως μήνυμα προς τη Μόσχα: η Ευρώπη δεν αρκείται πλέον σε κυρώσεις· περνά σε ενεργή παρακολούθηση και αποτροπή.
Μια Ευρώπη που «βλέπει τα πάντα»
Η τεχνολογία των drones εξελίσσεται σε πολιτικό εργαλείο.
Από τη φύλαξη συνόρων μέχρι τον έλεγχο ενεργειακών ροών, η ΕΕ φαίνεται αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει τα drones όχι μόνο ως μέσα άμυνας, αλλά και ως μηχανισμό οικονομικής πίεσης και πληροφοριακής κυριαρχίας.
Η Ursula, με αυτό το σχέδιο, δείχνει ότι η επόμενη σύγκρουση με τη Ρωσία δεν θα δοθεί με στρατούς, αλλά με δεδομένα, δίκτυα και drones.
Από τον Ψυχρό Πόλεμο στον Ψηφιακό
Η Ευρώπη, που άλλοτε χώριζε τον κόσμο με το Τείχος του Βερολίνου, ετοιμάζεται τώρα να υψώσει ένα νέο —αόρατο, τεχνολογικό τείχος.
Κι αν ο στόχος είναι η ασφάλεια, η ιστορία δείχνει πως κάθε τείχος, όσο “έξυπνο” κι αν είναι, έχει κόστος — πολιτικό, οικονομικό και ηθικό.
Γιατί το «Τείχος των Drones» είναι καταδικασμένο να ναυαγήσει
Παρά τη φουτουριστική του επίφαση, το σχέδιο της ΕΕ να στήσει ένα «Τείχος από Drones» βρίθει τεχνικών, οικονομικών και πολιτικών αδιεξόδων. Πρώτον, το κόστος υλοποίησης και συντήρησης ενός τέτοιου δικτύου επιτήρησης σε χιλιάδες χιλιόμετρα συνόρων είναι ασύλληπτα υψηλό — πολύ πάνω από τις δυνατότητες των χωρών-μελών, ειδικά σε μια περίοδο δημοσιονομικής ασφυξίας και ενεργειακής κρίσης.
Η ΕΕ έχει ήδη δαπανήσει δισεκατομμύρια σε “έξυπνα σύνορα”, χωρίς μετρήσιμα αποτελέσματα.
Το να επενδύσει τώρα σε ένα “ψηφιακό τείχος” μοιάζει περισσότερο με επικοινωνιακή κίνηση παρά με ρεαλιστικό αμυντικό σχέδιο.
Δεύτερον, οι τεχνολογικοί περιορισμοί καθιστούν το εγχείρημα εξαιρετικά περίπλοκο.
Η διασύνδεση εκατοντάδων drones, η συλλογή και ανάλυση τεράστιου όγκου δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, αλλά και η προστασία αυτών των δεδομένων από κυβερνοεπιθέσεις, απαιτούν ενιαίο δίκτυο, τεχνητή νοημοσύνη αιχμής και ενεργειακή υποδομή που σήμερα δεν υπάρχει. Οποιαδήποτε δυσλειτουργία ή παραβίαση θα καθιστούσε το “Drone Wall” ευάλωτο, όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και πολιτικά, αφού κάθε αποτυχία θα μεταφράζεται σε “τρύπα” στο υποτιθέμενο αόρατο τείχος της Ευρώπης.
Τρίτον — και ίσως σημαντικότερο — η ίδια η πολιτική φύση της ΕΕ υπονομεύει το σχέδιο εκ των έσω.
Οι χώρες-μέλη διαφωνούν βαθιά για το πώς και πού θα χρησιμοποιούνται αυτά τα drones: άλλοι τα βλέπουν ως εργαλείο ασφαλείας, άλλοι ως μηχανισμό μαζικής παρακολούθησης. Η έλλειψη κοινής στρατηγικής, σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ενστάσεις για παραβίαση διεθνών συνθηκών ναυσιπλοΐας, προοιωνίζονται γραφειοκρατική παράλυση και πολιτικές συγκρούσεις πριν καν απογειωθεί το πρώτο drone.
Πρακτικά εμπόδια
Το «τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη» αντιμετωπίζει σημαντικά πρακτικά εμπόδια, ξεκινώντας από τη γεωγραφία. Το τείχος θα πρέπει να εκτείνεται κατά μήκος των ανατολικών συνόρων τουλάχιστον δέκα χωρών - Φινλανδίας, Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Πολωνίας, Βουλγαρίας, Δανίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Σλοβακίας, σχολίασε ο Justinas Lingevicius, ειδικός ασφάλειας νέων τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους.
Ωστόσο, τα σύνορα μπορεί να μην είναι αρκετά. «Η απειλή μπορεί επίσης να προέρχεται από το εσωτερικό της Ευρώπης. Στη Δανία, για παράδειγμα, τα drones θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί από άλλη ευρωπαϊκή χώρα», δήλωσε ο Pawlak.
Ένα τείχος θα ήταν άχρηστο αν η Ρωσία κατάφερνε να εγκαταστήσει πράκτορες εντός της ΕΕ.
Στην Πολωνία, οι αρχές συνέλαβαν δύο άτομα – έναν Λευκορώσο και έναν Ουκρανό – με την κατηγορία ότι πέταξαν ένα drone πάνω από το προεδρικό μέγαρο στη Βαρσοβία τον Σεπτέμβριο.
Η τεχνολογία αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο. «Τα drones γίνονται μικρότερα και ταχύτερα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο τον εντοπισμό τους», δήλωσε ο Martins.
Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει επίσης βασικό ρόλο. Στον τομέα των drones, «επιτρέπει τη δημιουργία μεγάλων σμηνών που μπορούν να πετούν σε σχηματισμό και να λειτουργούν αυτόνομα», δήλωσε ο Martins. Τέτοια σμήνη θα μπορούσαν εύκολα να υπερνικήσουν τις δυνατότητες αναχαίτισης ενός «τείχους drones».
«Πρακτικά ερωτήματα παραμένουν», πρόσθεσε ο Lingevicius. «Έχουμε ήδη την τεχνολογία; Μπορούμε να παράγουμε αρκετά drones; Και πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να εκπαιδεύσουμε τους χειριστές τους;»
Παιχνίδι γάτας και drone
Ακόμα και με τα κατάλληλα εργαλεία, τα συστήματα αντιμετώπισης drones γερνούν γρήγορα. Είναι ένα παιχνίδι γάτας-drone και ο πόλεμος στην Ουκρανία «έχει δείξει ότι η διάρκεια ζωής των drones και των συστημάτων για την αντιμετώπισή τους είναι περίπου έξι εβδομάδες». Μετά από αυτό, οι δυνατότητες πρέπει να ενημερώνονται για να συμβαδίζουν....
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών