Όλο και μεγαλύτερες είναι οι πιέσεις που δέχεται για να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές ή ακόμη και να παραιτηθεί, προκειμένου να τερματιστεί το πολιτικό χάος που ταλανίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Σε διάστημα μικρότερο των δύο ετών, πέντε πρωθυπουργοί έχουν αναγκαστεί σε παραίτηση.
Ο 47χρονος πρόεδρος, ο οποίος εθεάθη αυτή την εβδομάδα να περπατά μόνος του στις όχθες του Σηκουάνα βυθισμένος στις σκέψεις του, επιμένει ότι θα εξαντλήσει τη δεύτερη θητεία του, η οποία λήγει το 2027.
Ωστόσο, οι φωνές για παραίτησή του, που μέχρι πρόσφατα προέρχονταν μόνο από τις παρυφές του πολιτικού φάσματος, πλέον μπαίνουν δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς η χώρα βιώνει μία από τις σοβαρότερες πολιτικές κρίσεις από την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958.
Πρώην πρωθυπουργοί απομακρύνονται από τον Macron
Την Τρίτη, την ώρα που ο απερχόμενος πρωθυπουργός Sebastien Lecornu είχε τις τελευταίες διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, ο πρώτος πρωθυπουργός της προεδρίας Macron, Edouard Philippe, κάλεσε ανοιχτά τον πρόεδρο να αποχωρήσει, ώστε να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο.
«Οφείλει να αντιμετωπίσει αυτή την εγκατάλειψη του κράτους, να πάρει μια απόφαση αντάξια της θέσης του και, κατά την άποψή μου, αυτό σημαίνει να διασφαλίσει τη συνέχεια των θεσμών με μια τακτική αποχώρηση», δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό RTL.
Ο Philippe, ο οποίος σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι ο επικρατέστερος για να ηγηθεί του πολιτικού κέντρου στη «μετά-Macron» εποχή, είναι ο δεύτερος πρώην πρωθυπουργός που αποστασιοποιείται από τον πρόεδρο μέσα σε δύο ημέρες.
Ο πρώην πρωθυπουργός Gabriel Attal, που υπηρέτησε μόλις για μερικούς μήνες πέρυσι πριν ο Macron προκηρύξει πρόωρες εκλογές, δεν μάσησε τα λόγια του...
«Όπως και πολλοί Γάλλοι, δεν καταλαβαίνω πια τις αποφάσεις του προέδρου», δήλωσε στο δελτίο ειδήσεων του TF1, μετά την απόφαση του Macron να ζητήσει από τον Lecornu, που μόλις είχε υποβάλει την παραίτησή του, να επιστρέψει στους πολιτικούς του αντιπάλους για ακόμη μία προσπάθεια διαπραγμάτευσης.
Η κυβέρνηση Lecornu, που διήρκεσε μόλις 14 ώρες, καταγράφηκε ως η συντομότερη στην ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας.
Ο πρόεδρος του έδωσε διορία δύο ημερών για να επιδιώξει συναίνεση.
Αδιέξοδο και στο Κοινοβούλιο
Ο Lecornu αναμένεται να έχει συνομιλίες με τους ηγέτες της κεντρώας συμμαχίας του Macron αλλά και των συντηρητικών - το αποκαλούμενο «κοινό μέτωπο» - για να διαπιστωθεί εάν μπορούν να συμφωνήσουν σε νέο κυβερνητικό σχήμα.
Ωστόσο, χωρίς τη στήριξη των Σοσιαλιστών, δεν θα υπάρχει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, κάτι κρίσιμο για την ψήφιση του προϋπολογισμού του 2026.
«Το ερώτημα είναι: Ποια σεζόν του Netflix βλέπουμε τελικά;» αναρωτήθηκε σαρκαστικά πολιτικός σχολιαστής στο Παρίσι.
Η παραίτηση του Lecornu ήταν αποτέλεσμα της έντονης κριτικής για τη σύνθεση της κυβέρνησής του, η οποία ανακοινώθηκε το βράδυ της Κυριακής.
Αντίπαλοι και σύμμαχοι κατηγόρησαν τον πρόεδρο ότι συνεχίζει την ίδια πολιτική και δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα για αλλαγή.
Ο επικεφαλής του συντηρητικού κόμματος Republicains, Bruno Retailleau, δήλωσε πως δεν επιθυμεί η παράταξή του να απορροφηθεί από μια ευρεία συμμαχία υπό τον Macron, ωστόσο δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επιστροφής στην κυβέρνηση.
Προβάδισμα Le Pen – Ανησυχία στις Αγορές
Η ηγέτης της ακροδεξιάς Marine Le Pen, της οποίας το κόμμα National Rally προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ζητά άμεση προκήρυξη βουλευτικών εκλογών.
Η πολιτική κρίση στη Γαλλία δείχνει να βαθαίνει, με το μέλλον του Emmanuel Macron να τίθεται πλέον ανοιχτά υπό αμφισβήτηση. Με την κοινωνική δυσαρέσκεια να αυξάνεται και τις αγορές να πιέζουν, ο πρόεδρος έχει λίγες ημέρες – ίσως και ώρες – για να χαράξει πορεία εξόδου από την κρίση.
Συναγερμός στις Βρυξέλλες
Στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αξιωματούχοι και διπλωμάτες εξέφρασαν τις ανησυχίες ότι η ηγεσία του προέδρου Emmanuel Macron σε διεθνή ζητήματα όπως η Ουκρανία και η Γάζα θα αποδυναμωθεί μοιραία. Ορισμένοι φοβούνται ακόμη ότι ολόκληρη η οικονομία της ευρωζώνης μπορεί σύντομα να τεθεί σε κίνδυνο.
«Η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει, οπότε αυτή η ατελείωτη πολιτική αστάθεια θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την ευρωζώνη», δήλωσε στο Politico ένας διπλωμάτης χώρας της ΕΕ. «Είναι το βασικό θέμα σε όλες τις συζητήσεις στους διαδρόμους σήμερα».
Και όχι άδικα. Η Γαλλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασικός παίκτης της G7, η μοναδική πυρηνική δύναμη της ΕE και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εξίσου σημαντικό, υπό τον Macron αποτέλεσε πολιτική δύναμη που καθοδηγεί τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, αντίστοιχης ισχύος με τη Γερμανία.
Ταυτόχρονα, ο Macron προσπαθεί να αποκρούσει την απειλή του πατριωτικού Εθνικού Συναγερμού, που προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις, ενώ αντιμετωπίζει το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις του δεν έχουν καταφέρει να περάσουν από το κοινοβούλιο μέτρα για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών. Το παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο αυξάνει την πιθανότητα νέων βουλευτικών εκλογών πριν το τέλος του έτους, προσθέτοντας μήνες αβεβαιότητας.
Ορισμένοι αναλυτές εξετάζουν πλέον ακόμη και το ενδεχόμενο πρόωρης παραίτησής του. Η θητεία του λήγει το 2027.
Κάθε ένα από αυτά τα ενδεχόμενα θα άνοιγε τον δρόμο για σημαντικά κέρδη του κόμματος της Marine Le Pen, με κίνδυνο ανατροπής των πολιτικών ισορροπιών στην Ευρώπη και πυροδότησης κύματος αστάθειας. Το μεγαλύτερο άγχος των Ευρωπαίων διπλωματών και αξιωματούχων αφορά τον κίνδυνο για την ευρωζώνη.
Κακή ημέρα στις αγορές
«Οι προσπάθειες του προέδρου Macron τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν να δείξει ότι η Γαλλία είναι ο πιο ελκυστικός τόπος για επενδύσεις στην Ευρώπη», δήλωσε ο Grégoire Roos από το think tank Chatham House του Λονδίνου. «Δεν βλέπω κανέναν σοβαρό διεθνή επενδυτή να επιλέγει τη Γαλλία αυτή τη στιγμή, δεδομένης της απόλυτης έλλειψης πολιτικής και δημοσιονομικής σαφήνειας».
Πολιτικός «επικήδειος»
Στις Βρυξέλλες, ορισμένοι διπλωμάτες της Ε.Ε. γράφουν ήδη ιδιωτικά τον «πολιτικό επικήδειο» του Macron. Αφού εκτοξεύτηκε στην εξουσία το 2017, σπάζοντας το παραδοσιακό μοντέλο της γαλλικής πολιτικής, τώρα μοιάζει με «κουτσή πάπια», με την επιρροή του στις Βρυξέλλες να εξασθενεί ραγδαία.
Ένας δεύτερος διπλωμάτης της Ε.Ε. μίλησε για την «κληρονομιά» του Macron ως ενός ισχυρού στοχαστή που παρήγαγε ιδέες για την αλλαγή της Ευρώπης και κατάφερε να πείσει άλλους ηγέτες να υιοθετήσουν μερικές από αυτές. Η έννοια της «στρατηγικής αυτονομίας» -δηλαδή η οικονομική και αμυντική αυτονόμηση της ΕΕ- γεννήθηκε στο Παρίσι, σημείωσε.
Με τον πρόεδρο Trump να απομακρύνει πλέον τις ΗΠΑ από την Ευρώπη, η ιδέα αυτή έχει ωριμάσει. «Λίγοι ηγέτες έχουν τη διάθεση και την ικανότητα να σκέφτονται δύο ή πέντε χρόνια μπροστά», είπε. «Εκείνος το έκανε εξαιρετικά καλά».
Περιορίζεται η γαλλική επιρροή
Ο Macron, φυσικά, έχει εκλεγεί μέχρι το 2027 και, παρά τη φημολογία, δεν έχει δείξει πρόθεση να παραιτηθεί. Αν παραμείνει, ωστόσο, η πολιτική αναταραχή στο Παρίσι σημαίνει ότι η γαλλική επιρροή στις ευρωπαϊκές συζητήσεις και πολιτικές πρωτοβουλίες πιθανότατα θα μειωθεί.
Οι συζητήσεις μεταξύ υπουργών Οικονομικών για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, για παράδειγμα, θα ήταν ευκολότερο να διαμορφωθούν προς όφελος της Γαλλίας αν μπορούσε να στέλνει σταθερά τον ίδιο υπουργό στις Βρυξέλλες. Όμως οι συνεχείς ανακατατάξεις στο Παρίσι καθιστούν δύσκολο να διατηρηθεί μια συνεκτική γραμμή.
Από την άλλη πλευρά, μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ε.Ε. Οι κυβερνήσεις είχαν θέσει μια ανεπίσημη προθεσμία για συμφωνία πριν από τις γαλλικές εκλογές του 2027, καθώς υπήρχε φόβος ότι η Le Pen θα πολιτικοποιούσε και εν τέλει θα εκτροχίαζε τη διαδικασία.
Απούσα Γαλλία
Ο Macron υπήρξε κεντρικός στις ευρωπαϊκές προσπάθειες στήριξης της Ουκρανίας και της ίδιας της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας, τόσο ενθαρρύνοντας τους ευρωπαίους ηγέτες να ενισχύσουν τις δικές τους στρατιωτικές δυνατότητες όσο και συντονίζοντας δράσεις με συμμάχους.
Η κοινή του πρωτοβουλία με τον Βρετανό πρωθυπουργό, Keir Starmer, για τη συγκρότηση μιας “συμμαχίας των προθύμων” παραμένει το μοναδικό ρεαλιστικό πλαίσιο για μια μελλοντική ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία. «Δεν είναι καλό για την Ε.Ε. ένα από τα μεγαλύτερα κράτη-μέλη να βρίσκεται σε αναταραχή, ειδικά στη σημερινή κατάσταση ασφάλειας», είπε ο ίδιος αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Η παραδοσιακή «γαλλογερμανική μηχανή» -με ισχυρούς ηγέτες σε Παρίσι και Βερολίνο- θεωρείται καθοριστική για την αποτελεσματικότητα της Ε.Ε. Τα προβλήματα του Macron κάνουν αυτόν τον στόχο πολύ δυσκολότερο, ακόμη κι αν στη Γερμανία υπάρχει πλέον νέος, πιο δυναμικός ηγέτης, ο Friedrich Merz.
Ένας Γάλλος αξιωματούχος από το επιτελείο απερχόμενου υπουργού αναγνώρισε το πρόβλημα: «Αυτό αφήνει τη Γαλλία απούσα σε μια στιγμή που η Ρωσία εισχωρεί σε ευρωπαϊκά εδάφη, η Κίνα έχει τεράστια βιομηχανική υπερπαραγωγική ικανότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες του Trump συνεχίζουν να κάνουν ανόητα πράγματα», είπε. «Η γαλλική ηγεσία θα λείψει. Είναι αδύνατο η Γαλλία να προσφέρει αυτά που μπορεί, υπό αυτές τις συνθήκες».
Και έπειτα τίθεται το ερώτημα του τι μέλλει γενέσθαι. Αν ο Macron προκηρύξει νέες εκλογές, ο πατριωτισμός αναμένεται να κερδίσει έδαφος, αν και το ποσοστό του Εθνικού Συναγερμού παραμένει σταθερό γύρω στο 30–32% από τις βουλευτικές εκλογές του 2024.
Ο Geert Wilders, ο Ολλανδός βετεράνος της ακροδεξιάς που κέρδισε τις τελευταίες εκλογές στην Ολλανδία, είχε στείλει ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς «όλους τους παλιούς ηγέτες», μεταξύ αυτών και τον Macron, νωρίτερα φέτος: «Η εποχή σας τελείωσε».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών