Η κατοχή μετοχών από τους Αμερικανούς έχει ξεπεράσει τα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, λίγο πριν σκάσει η «φούσκα» των dot-com, σύμφωνα με τον John Higgins, επικεφαλής οικονομολόγο αγορών στην εταιρεία συμβούλων Capital Economics
Υπάρχει μία τεράστια καταστροφή εν αναμονή με την τεράστια πιθανότητα να σκάσει η «φούσκα» της Wall Street: Οι Αμερικανοί έχουν πλέον περισσότερα χρήματα επενδυμένα σε μετοχές από ποτέ άλλοτε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Federal Reserve.
Την ίδια ώρα, η κατανάλωση που καθορίζει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας πραγματοποιείται από το 10% των πλουσιότερων νοικοκυριών τα οποία πραγματοποιούν κάτι λιγότερο από το 60% των καταναλωτικών δαπανών, επίδοση που αυξήθηκε κατά 12% το β΄ τρίμηνο του 2025.
Tο φτωχότερο 10% βλέπει μειωμένες τόσο τις εισοδηματικές εισροές όσο (13%) και τις καταναλωτικές δαπάνες.
Όμως, ακόμη και για πλούσια εισοδηματικά στρώματα, η άνοδος της αγοράς μπορεί να αυξάνει το ύψος των λογαριασμών τους, ταυτόχρονα τους εκθέτει περισσότερο από ποτέ στον κίνδυνο μιας πιθανής πτώσης.
Οι άμεσες και έμμεσες επενδύσεις σε μετοχές —συμπεριλαμβανομένων εκείνων μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων ή συνταξιοδοτικών προγραμμάτων— αντιπροσώπευαν ιστορικό υψηλό 45% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών κατά το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve).
Συγκεκριμένα πλησιάζουν τα 40 τρισ. δολ. 1,5 φορά το ΑΕΠ των ΗΠΑ το 2025, το οποίο διαμορφώθηκε το 2024 σε λίγο παραπάνω από 29 τρισ. δολ.
Το ρεκόρ αυτό εγείρει ανησυχίες για το κατά πόσο μια πτώση της αγοράς θα μπορούσε να πλήξει τα προσωπικά οικονομικά των Αμερικανών —ιδίως σε μια οικονομία με ολοένα και πιο εύθραυστη αγορά εργασίας και επίμονο πληθωρισμό.
Το ορόσημο αυτό είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων: οι μετοχές έχουν αγγίξει ιστορικά υψηλά, αυξάνοντας την αξία των επενδύσεων.
Οι περισσότεροι Αμερικανοί συμμετέχουν πλέον άμεσα στην αγορά μετοχών ενώ και τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, όπως τα 401(k), που επενδύουν σε μετοχές, έχουν γίνει πιο δημοφιλή τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι μετοχές σε ιστορικά υψηλά επίπεδα είναι, γενικά, καλό νέο —επιτρέπουν σε περισσότερους ανθρώπους να επωφεληθούν από τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών, ιδίως σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Ωστόσο, δεν είναι όλα θετικά.
Θα προκληθεί σοκ σε όλη την οικονομία
Επειδή πλέον τόσο πολλοί άνθρωποι έχουν μεγάλο μέρος των χρημάτων τους σε μετοχές, η αγορά έχει μεγαλύτερη επιρροή στην οικονομία —είτε θετική είτε αρνητική— σύμφωνα με τον Jeffrey Roach, επικεφαλής οικονομολόγο της LPL Financial.
«Η επίδραση μιας ξαφνικής ανόδου ή κατάρρευσης της αγοράς μετοχών —προς όποια κατεύθυνση κι αν κινηθεί— είναι πλέον πολύ πιο ισχυρή σε ολόκληρη την οικονομία σε σχέση με μόλις πριν από μία δεκαετία», δήλωσε ο Roach.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η κατοχή μετοχών από τους Αμερικανούς έχει ξεπεράσει τα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, λίγο πριν σκάσει η «φούσκα» των dot-com, σύμφωνα με τον John Higgins, επικεφαλής οικονομολόγο αγορών στην εταιρεία συμβούλων Capital Economics.
«Αυτό θα πρέπει να ηχήσει καμπανάκι κινδύνου, ακόμα κι αν η αισιοδοξία γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη συνεχίσει να ωθεί την αγορά προς τα πάνω», ανέφερε ο Higgins σε σημείωμά του προς πελάτες.
Η κούρσα του S&P 500
«Πράγματι, η πρόβλεψή μας είναι ότι ο δείκτης S&P 500 θα σημειώσει περαιτέρω κέρδη φέτος και το επόμενο έτος», πρόσθεσε.
«Αλλά το σημερινό, πολύ υψηλό ποσοστό συμμετοχής των μετοχών αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι που πρέπει να παρακολουθείται στενά».
Ο δείκτης S&P 500 έχει ενισχυθεί κατά 33% από το χαμηλό της 8ης Απριλίου.
Από την 1η Ιανουαρίου έχει αυξηθεί κατά 13% και έχει καταγράψει 28 νέα ιστορικά υψηλά φέτος.
Η φρενίτιδα της τεχνητής νοημοσύνης
Η «έκρηξη» της τεχνητής νοημοσύνης έχει τροφοδοτήσει αυτήν την άνοδο.
Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, όπως η Nvidia, έχουν σημειώσει θεαματικές αυξήσεις, ενισχύοντας τους βασικούς δείκτες όπως τον S&P 500, οι οποίοι σταθμίζονται με βάση την κεφαλαιοποίηση των εταιρειών.
Οι λεγόμενες «Magnificent Seven» —Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla— αντιστοιχούν περίπου στο 41% των φετινών κερδών του S&P 500, σύμφωνα με τον Howard Silverblatt, ανώτερο αναλυτή δεικτών στην S&P Dow Jones Indices.
Οι επενδυτές επωφελούνται, αλλά καθώς ο S&P 500 παρουσιάζει ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση —οι «Seven» αντιπροσωπεύουν πλέον το 34% της συνολικής αξίας του δείκτη—, οι επενδυτές παραμένουν εκτεθειμένοι στην τύχη λίγων, γιγαντιαίων εταιρειών.
Δεν είναι μόνο τα αμερικανικά νοικοκυριά που κατέχουν ιστορικά υψηλά ποσοστά μετοχών. Το μερίδιο των ξένων επενδυτών σε αμερικανικές μετοχές έφτασε επίσης σε επίπεδο ρεκόρ το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Fed.
Τι δείχνει η ιστορία
Η ιστορία δείχνει ότι όταν η κατοχή μετοχών βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, αυξάνεται ο κίνδυνος πτώσης και η πιθανότητα για χαμηλότερες αποδόσεις, σύμφωνα με τον Rob Anderson, στρατηγικό αναλυτή τομέων των ΗΠΑ στην Ned Davis Research.
«Οι επενδυτές δεν θα πρέπει να περιμένουν οι αποδόσεις της επόμενης δεκαετίας να είναι ίδιες με αυτές της προηγούμενης», δήλωσε ο Anderson. «Προχωρώντας προς τα επόμενα δέκα χρόνια, είναι πιθανό να υπάρξει μια επιβράδυνση των αποδόσεων».
Μετοχές και οικονομία - Η αυξηση των κοινωνικών ανισοτήτων
Ενώ ο δείκτης S&P 500 παραμένει κοντά σε ιστορικά υψηλά, αυξάνονται οι ανησυχίες για την εμφάνιση μιας «οικονομίας σε σχήμα Κ» (K-shaped economy), στην οποία οι πλουσιότεροι Αμερικανοί γίνονται πλουσιότεροι, ενώ οι φτωχότεροι δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο.
Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή η αγορά εργασίας, όπου οι περισσότεροι Αμερικανοί κερδίζουν το κύριο εισόδημά τους, παρουσιάζει στασιμότητα, ενώ η αγορά μετοχών —από την οποία πλουτίζουν οι πιο εύποροι— εκτοξεύεται.
«Όσοι διαθέτουν σημαντικό πλούτο σε μετοχές αισθάνονται ότι τα πηγαίνουν εξαιρετικά καλά», δήλωσε ο Michael Green, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής στην Simplify Asset Management. «Όσοι δεν έχουν, και των οποίων το κύριο περιουσιακό στοιχείο είναι η εργασία τους, αισθάνονται πολύ πιο περιορισμένοι στη σημερινή κοινωνία».
Αυτό δημιουργεί επίσης στρεβλώσεις στα οικονομικά δεδομένα, βοηθώντας να παρουσιαστεί μια πιο «ροζ» εικόνα απ’ ό,τι βιώνουν πολλοί πολίτες στην πραγματικότητα.
Η ευρωστία της αγοράς μετοχών αυξάνει την καθαρή αξία των πλουσίων, ενισχύοντας τη δική τους κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτεί την οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Roach της LPL Financial.
Τα δεδομένα αποτυπώνουν αυτή τη διχοτόμηση: Το ανώτερο 10% των εισοδηματιών (με πάνω από 353.000 δολάρια ετήσιο εισόδημα) ευθύνεται για περισσότερο από το 49% της καταναλωτικής δαπάνης στο δεύτερο τρίμηνο —το υψηλότερο ποσοστό από το 1989— σύμφωνα με τον Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγο της Moody’s Analytics.
Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, η οικονομία βρίσκεται σε πιο εύθραυστη κατάσταση: τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα πιέζονται ολοένα και περισσότερο, και αν υπάρξει πτώση στην αγορά, αυτό θα μπορούσε να φοβίσει τους εύπορους Αμερικανούς που σήμερα στηρίζουν την κατανάλωση και την ανάπτυξη.
«Η αγορά μετοχών μετατρέπεται σε ακόμη μεγαλύτερο κινητήριο μοχλό της οικονομίας όταν υπάρχει τόσο μεγάλη έκθεση», είπε ο Kevin Gordon, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής επενδύσεων στην Charles Schwab.
Ο Gordon πρόσθεσε ότι, ενώ τα κέρδη της αγοράς μπορούν να ενισχύσουν την κατανάλωση, το αντίθετο μπορεί να συμβεί όταν η αγορά καταρρέει.
«Υπάρχει πλέον μεγαλύτερος κίνδυνος ότι, αν υπάρξει μια παρατεταμένη πτώση στην αγορά, αυτή θα αρχίσει να επιβαρύνει τις δαπάνες των νοικοκυριών και να επηρεάζει ιδιαίτερα την ψυχολογία των πιο εύπορων», δήλωσε ο Gordon.
www.bankingnews.gr
Την ίδια ώρα, η κατανάλωση που καθορίζει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας πραγματοποιείται από το 10% των πλουσιότερων νοικοκυριών τα οποία πραγματοποιούν κάτι λιγότερο από το 60% των καταναλωτικών δαπανών, επίδοση που αυξήθηκε κατά 12% το β΄ τρίμηνο του 2025.
Tο φτωχότερο 10% βλέπει μειωμένες τόσο τις εισοδηματικές εισροές όσο (13%) και τις καταναλωτικές δαπάνες.
Όμως, ακόμη και για πλούσια εισοδηματικά στρώματα, η άνοδος της αγοράς μπορεί να αυξάνει το ύψος των λογαριασμών τους, ταυτόχρονα τους εκθέτει περισσότερο από ποτέ στον κίνδυνο μιας πιθανής πτώσης.
Οι άμεσες και έμμεσες επενδύσεις σε μετοχές —συμπεριλαμβανομένων εκείνων μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων ή συνταξιοδοτικών προγραμμάτων— αντιπροσώπευαν ιστορικό υψηλό 45% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών κατά το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve).
Συγκεκριμένα πλησιάζουν τα 40 τρισ. δολ. 1,5 φορά το ΑΕΠ των ΗΠΑ το 2025, το οποίο διαμορφώθηκε το 2024 σε λίγο παραπάνω από 29 τρισ. δολ.
Το ρεκόρ αυτό εγείρει ανησυχίες για το κατά πόσο μια πτώση της αγοράς θα μπορούσε να πλήξει τα προσωπικά οικονομικά των Αμερικανών —ιδίως σε μια οικονομία με ολοένα και πιο εύθραυστη αγορά εργασίας και επίμονο πληθωρισμό.
Το ορόσημο αυτό είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων: οι μετοχές έχουν αγγίξει ιστορικά υψηλά, αυξάνοντας την αξία των επενδύσεων.
Οι περισσότεροι Αμερικανοί συμμετέχουν πλέον άμεσα στην αγορά μετοχών ενώ και τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, όπως τα 401(k), που επενδύουν σε μετοχές, έχουν γίνει πιο δημοφιλή τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι μετοχές σε ιστορικά υψηλά επίπεδα είναι, γενικά, καλό νέο —επιτρέπουν σε περισσότερους ανθρώπους να επωφεληθούν από τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών, ιδίως σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Ωστόσο, δεν είναι όλα θετικά.
Θα προκληθεί σοκ σε όλη την οικονομία
Επειδή πλέον τόσο πολλοί άνθρωποι έχουν μεγάλο μέρος των χρημάτων τους σε μετοχές, η αγορά έχει μεγαλύτερη επιρροή στην οικονομία —είτε θετική είτε αρνητική— σύμφωνα με τον Jeffrey Roach, επικεφαλής οικονομολόγο της LPL Financial.
«Η επίδραση μιας ξαφνικής ανόδου ή κατάρρευσης της αγοράς μετοχών —προς όποια κατεύθυνση κι αν κινηθεί— είναι πλέον πολύ πιο ισχυρή σε ολόκληρη την οικονομία σε σχέση με μόλις πριν από μία δεκαετία», δήλωσε ο Roach.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η κατοχή μετοχών από τους Αμερικανούς έχει ξεπεράσει τα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, λίγο πριν σκάσει η «φούσκα» των dot-com, σύμφωνα με τον John Higgins, επικεφαλής οικονομολόγο αγορών στην εταιρεία συμβούλων Capital Economics.
«Αυτό θα πρέπει να ηχήσει καμπανάκι κινδύνου, ακόμα κι αν η αισιοδοξία γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη συνεχίσει να ωθεί την αγορά προς τα πάνω», ανέφερε ο Higgins σε σημείωμά του προς πελάτες.
Η κούρσα του S&P 500
«Πράγματι, η πρόβλεψή μας είναι ότι ο δείκτης S&P 500 θα σημειώσει περαιτέρω κέρδη φέτος και το επόμενο έτος», πρόσθεσε.
«Αλλά το σημερινό, πολύ υψηλό ποσοστό συμμετοχής των μετοχών αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι που πρέπει να παρακολουθείται στενά».
Ο δείκτης S&P 500 έχει ενισχυθεί κατά 33% από το χαμηλό της 8ης Απριλίου.
Από την 1η Ιανουαρίου έχει αυξηθεί κατά 13% και έχει καταγράψει 28 νέα ιστορικά υψηλά φέτος.
Η φρενίτιδα της τεχνητής νοημοσύνης
Η «έκρηξη» της τεχνητής νοημοσύνης έχει τροφοδοτήσει αυτήν την άνοδο.
Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, όπως η Nvidia, έχουν σημειώσει θεαματικές αυξήσεις, ενισχύοντας τους βασικούς δείκτες όπως τον S&P 500, οι οποίοι σταθμίζονται με βάση την κεφαλαιοποίηση των εταιρειών.
Οι λεγόμενες «Magnificent Seven» —Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla— αντιστοιχούν περίπου στο 41% των φετινών κερδών του S&P 500, σύμφωνα με τον Howard Silverblatt, ανώτερο αναλυτή δεικτών στην S&P Dow Jones Indices.
Οι επενδυτές επωφελούνται, αλλά καθώς ο S&P 500 παρουσιάζει ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση —οι «Seven» αντιπροσωπεύουν πλέον το 34% της συνολικής αξίας του δείκτη—, οι επενδυτές παραμένουν εκτεθειμένοι στην τύχη λίγων, γιγαντιαίων εταιρειών.
Δεν είναι μόνο τα αμερικανικά νοικοκυριά που κατέχουν ιστορικά υψηλά ποσοστά μετοχών. Το μερίδιο των ξένων επενδυτών σε αμερικανικές μετοχές έφτασε επίσης σε επίπεδο ρεκόρ το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Fed.
Τι δείχνει η ιστορία
Η ιστορία δείχνει ότι όταν η κατοχή μετοχών βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, αυξάνεται ο κίνδυνος πτώσης και η πιθανότητα για χαμηλότερες αποδόσεις, σύμφωνα με τον Rob Anderson, στρατηγικό αναλυτή τομέων των ΗΠΑ στην Ned Davis Research.
«Οι επενδυτές δεν θα πρέπει να περιμένουν οι αποδόσεις της επόμενης δεκαετίας να είναι ίδιες με αυτές της προηγούμενης», δήλωσε ο Anderson. «Προχωρώντας προς τα επόμενα δέκα χρόνια, είναι πιθανό να υπάρξει μια επιβράδυνση των αποδόσεων».
Μετοχές και οικονομία - Η αυξηση των κοινωνικών ανισοτήτων
Ενώ ο δείκτης S&P 500 παραμένει κοντά σε ιστορικά υψηλά, αυξάνονται οι ανησυχίες για την εμφάνιση μιας «οικονομίας σε σχήμα Κ» (K-shaped economy), στην οποία οι πλουσιότεροι Αμερικανοί γίνονται πλουσιότεροι, ενώ οι φτωχότεροι δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο.
Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή η αγορά εργασίας, όπου οι περισσότεροι Αμερικανοί κερδίζουν το κύριο εισόδημά τους, παρουσιάζει στασιμότητα, ενώ η αγορά μετοχών —από την οποία πλουτίζουν οι πιο εύποροι— εκτοξεύεται.
«Όσοι διαθέτουν σημαντικό πλούτο σε μετοχές αισθάνονται ότι τα πηγαίνουν εξαιρετικά καλά», δήλωσε ο Michael Green, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής στην Simplify Asset Management. «Όσοι δεν έχουν, και των οποίων το κύριο περιουσιακό στοιχείο είναι η εργασία τους, αισθάνονται πολύ πιο περιορισμένοι στη σημερινή κοινωνία».
Αυτό δημιουργεί επίσης στρεβλώσεις στα οικονομικά δεδομένα, βοηθώντας να παρουσιαστεί μια πιο «ροζ» εικόνα απ’ ό,τι βιώνουν πολλοί πολίτες στην πραγματικότητα.
Η ευρωστία της αγοράς μετοχών αυξάνει την καθαρή αξία των πλουσίων, ενισχύοντας τη δική τους κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτεί την οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Roach της LPL Financial.
Τα δεδομένα αποτυπώνουν αυτή τη διχοτόμηση: Το ανώτερο 10% των εισοδηματιών (με πάνω από 353.000 δολάρια ετήσιο εισόδημα) ευθύνεται για περισσότερο από το 49% της καταναλωτικής δαπάνης στο δεύτερο τρίμηνο —το υψηλότερο ποσοστό από το 1989— σύμφωνα με τον Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγο της Moody’s Analytics.
Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, η οικονομία βρίσκεται σε πιο εύθραυστη κατάσταση: τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα πιέζονται ολοένα και περισσότερο, και αν υπάρξει πτώση στην αγορά, αυτό θα μπορούσε να φοβίσει τους εύπορους Αμερικανούς που σήμερα στηρίζουν την κατανάλωση και την ανάπτυξη.
«Η αγορά μετοχών μετατρέπεται σε ακόμη μεγαλύτερο κινητήριο μοχλό της οικονομίας όταν υπάρχει τόσο μεγάλη έκθεση», είπε ο Kevin Gordon, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής επενδύσεων στην Charles Schwab.
Ο Gordon πρόσθεσε ότι, ενώ τα κέρδη της αγοράς μπορούν να ενισχύσουν την κατανάλωση, το αντίθετο μπορεί να συμβεί όταν η αγορά καταρρέει.
«Υπάρχει πλέον μεγαλύτερος κίνδυνος ότι, αν υπάρξει μια παρατεταμένη πτώση στην αγορά, αυτή θα αρχίσει να επιβαρύνει τις δαπάνες των νοικοκυριών και να επηρεάζει ιδιαίτερα την ψυχολογία των πιο εύπορων», δήλωσε ο Gordon.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών