Η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ συχνά προκαλεί εκροές κεφαλαίων και απότομη υποτίμηση νομισμάτων, αφήνοντας δανειολήπτες που συναλλάσσονται σε τοπικά νομίσματα αλλά δανείζονται σε δολάρια με υψηλότερα βάρη χρέους
Παρά τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις και τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο, η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου είναι απίθανο να εξαφανιστεί στο άμεσο μέλλον.
Αυτό αφήνει τις ασιατικές οικονομίες ευάλωτες σε «δολαριακά σοκ», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία και ισχυρότερα χρηματοπιστωτικά δίχτυα ασφαλείας.
Το δολάριο παραμένει το κορυφαίο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αλλά οι πρόσφατες εξελίξεις – ιδιαίτερα η μονομερής οικονομική διπλωματία του Προέδρου Donald Trump, περιλαμβανομένης της «εργαλειοποίησης» του δολαρίου – έχουν τροφοδοτήσει αμφιβολίες για το αν θα διατηρήσει αυτό το καθεστώς.
Παρότι ορισμένοι γεωπολιτικοί αντίπαλοι της Αμερικής μπορεί να ελπίζουν να εκτοπίσουν το δολάριο, η πραγματική πρόκληση για τις ασιατικές οικονομίες είναι να διαχειριστούν τις ευπάθειες που δημιουργεί η βαριά εξάρτησή τους από αυτό.
Βέβαια, κανένα άλλο νόμισμα επί του παρόντος δεν μπορεί σήμερα να ανταγωνιστεί την αξιοπιστία και την παγκόσμια εμβέλεια του δολαρίου.
Παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον κίνδυνο κυρώσεων που έχουν οδηγήσει σε προσπάθειες νομισματικής διαφοροποίησης, η διεθνής κυριαρχία του «πράσινου χαρτονομίσματος» είναι απίθανο να μειωθεί άμεσα.
Εκτεθειμένες στις κινήσεις της Fed
Αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό νέο για τις χώρες της ASEAN+3, επειδή η μακροχρόνια εξάρτησή τους από το δολάριο τις καθιστά ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κινήσεις της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ και σε παγκόσμιους χρηματοοικονομικούς κραδασμούς.
Οι Ασιάτες υπεύθυνοι χάραξης της νομισματικής πολιτικής πρέπει, συνεπώς, να εστιάσουν στην ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ανθεκτικότητας μέσω βαθύτερης περιφερειακής συνεργασίας – όχι απαραίτητα με ένα νομισματικής ένωσης όπως στην Ευρωζώνη, αλλά με πραγματιστικά μέτρα που μειώνουν τους κινδύνους και αυξάνουν την στρατηγική αυτονομία.
Εδώ και δεκαετίες, το δολάριο στηρίζει τις εμπορικές και χρηματοοικονομικές ροές της Ασίας, αντανακλώντας τόσο τις αλυσίδες εφοδιασμού όσο και το καθεστώς του ως ασφαλές καταφύγιο.
Στη Νότια Κορέα και την Ταϊλάνδη, για παράδειγμα, πάνω από το 70% του εμπορίου με την Κίνα και τις χώρες της ASEAN τιμολογείται σε δολάρια.
Η ASEAN (Association of Southeast Asian Nations – Σύνδεσμος Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας) είναι μια περιφερειακή διακυβερνητική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1967 με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας και την προώθηση της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας
Για τις αναδυόμενες οικονομίες ειδικότερα, τα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια προσφέρουν μοναδική ρευστότητα και αξιοπιστία, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούν διαρθρωτικές ευπάθειες.
Οι ευπάθειες αυτές μπορεί να αποβούν σοβαρές για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ συχνά προκαλεί εκροές κεφαλαίων και απότομη υποτίμηση νομισμάτων, αφήνοντας δανειολήπτες που συναλλάσσονται σε τοπικά νομίσματα αλλά δανείζονται σε δολάρια με υψηλότερα βάρη χρέους.
Η νομισματική ασυμφωνία και η κρίση του 1997-98
Η εν λόγω «νομισματική ασυμφωνία» (currency mismatch) βρισκόταν στον πυρήνα της ασιατικής χρηματοπιστωτικής κρίσης του 1997-98, που κατέστρεψε οικονομίες σε όλη την περιοχή και οδήγησε σε παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF).
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ASEAN+3 γνωρίζουν σήμερα ότι οι αυξήσεις επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve) θα μπορούσαν εκ νέου να λειτουργήσουν αποσταθεροποιητικά για τις οικονομίες τους.
Προκειμένου να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους, πολλές χώρες έχουν συγκεντρώσει μεγάλα αποθέματα συναλλάγματος – κυρίως σε αμερικανικά ομόλογα του Δημοσίου (Treasuries) – ως μια μορφή ασφάλισης έναντι του συναλλαγματικού κινδύνου.
Αυτά τα στρατηγικά αποθέματα αντικατοπτρίζουν τόσο τα οδυνηρά μαθήματα των προηγούμενων κρίσεων όσο και το «στίγμα του ΔΝΤ» που αποθαρρύνει την εξωτερική διάσωση.
Η ιδέα ενός κοινού ασιατικού νομίσματος, που είχε κερδίσει έδαφος μετά την κρίση του 1997, έχει πλέον ξεθωριάσει, καθώς τα διαφορετικά πολιτικά συστήματα, οι οικονομίες και οι κουλτούρες της ηπείρου καθιστούν ένα τέτοιο εγχείρημα μη ρεαλιστικό.
Αντίθετα, η προσοχή στρέφεται σε πιο πρακτικές και σταδιακές πρωτοβουλίες.
Τα περιφερειακά συστήματα πληρωμών
Η πρόοδος στην ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει ταχύτερους και φθηνότερους διασυνοριακούς διακανονισμούς, αυξάνοντας τη ζήτηση για περιφερειακά συστήματα πληρωμών.
Οι χώρες της ASEAN δοκιμάζουν συστήματα πληρωμών με βάση QR code, ενώ αρκετές κεντρικές τράπεζες της Ανατολικής Ασίας εξερευνούν πλατφόρμες κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger) για πολυ-νομισματικές συναλλαγές.
Το distributed ledger (κατανεμημένο καθολικό) είναι μια τεχνολογία αποθήκευσης και καταγραφής δεδομένων που δεν βασίζεται σε έναν κεντρικό διακομιστή ή οργανισμό, αλλά μοιράζεται αντίγραφα του ίδιου αρχείου σε πολλούς κόμβους (computers ή servers) σε ένα δίκτυο.
Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες δεν πρέπει να παραμείνουν αποσπασματικά πιλοτικά έργα.
Οι οικονομίες της ASEAN+3 πρέπει να συνεργαστούν για να κλιμακώσουν και να ενοποιήσουν τα συστήματα πληρωμών, μειώνοντας το κόστος συναλλαγών και τον κίνδυνο συναλλαγματικών ισοτιμιών στο ενδο-περιφερειακό εμπόριο και τον τουρισμό.
Άλλη πρόκληση είναι η ενίσχυση των περιφερειακών χρηματοπιστωτικών δικτύων ασφαλείας.
Με δανειοδοτική ικανότητα 240 δισ. δολαρίων, η Πρωτοβουλία του Chiang Mai (Chiang Mai Initiative Multilateralization – CMIM) παρέχει ρευστότητα στις οικονομίες της ASEAN+3 που αντιμετωπίζουν κρίσεις ισοζυγίου πληρωμών. Βασιζόμενες στο έργο του Γραφείου Μακροοικονομικών Ερευνών ASEAN+3 (AMRO), τα κράτη-μέλη ελπίζουν να ενισχύσουν την CMIM με την εισαγωγή ενός Μηχανισμού Ταχείας Χρηματοδότησης και εξετάζουν εισφορές καταβεβλημένου κεφαλαίου.
Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα την καθιστούσαν πιο ευέλικτη και αξιόπιστη, επιτρέποντάς της να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα σε ξαφνικά νομισματικά σοκ που σχετίζονται με το δολάριο.
Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας μέσω περιφερειακής χρηματοοικονομικής συνεργασίας προσφέρει στις ασιατικές οικονομίες πολύ καλύτερη πορεία από την άμεση αντιπαράθεση με το δολάριο.
Οι αλλαγές σε 3 άξονες
Προκειμένου να προστατευτούν από σοκ που σχετίζονται με αυτό, πρέπει να οικοδομήσουν πάνω στις υπάρχουσες πρωτοβουλίες ASEAN+3 σε τρεις βασικούς τομείς πολιτικής:
1. Επέκταση των διακανονισμών σε τοπικά νομίσματα στο εμπόριο και τις επενδύσεις, ιδιαίτερα μέσω διμερών και περιφερειακών συμφωνιών ανταλλαγής νομισμάτων (currency swap), που ήδη λειτουργούν μεταξύ χωρών όπως η Ινδονησία, η Μαλαισία και η Ταϊλάνδη.
2. Προώθηση της διεθνοποίησης ασιατικών νομισμάτων όπως το γεν και το renminbi, ώστε να μειωθούν οι νομισματικές αναντιστοιχίες, έστω κι αν κανένα δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει το δολάριο παγκοσμίως.
3. Τυποποίηση και διαλειτουργικότητα σε πλατφόρμες πληρωμών και διακανονισμού, ώστε να επεκταθούν ταχύτατα πέρα από το στάδιο των πιλοτικών προγραμμάτων.
Δεν προτείνεται, βέβαια, η ASEAN+3 να ακολουθήσει τα βήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να υιοθετήσει ένα κοινό νόμισμα. Αλλά, ενισχύοντας τα μεγάλα ασιατικά νομίσματα, εναρμονίζοντας τα ψηφιακά συστήματα πληρωμών και διατηρώντας ισχυρά περιφερειακά δίκτυα ασφαλείας, οι κυβερνήσεις μπορούν να οικοδομήσουν ένα πιο ανθεκτικό νομισματικό οικοσύστημα.
Τα μέτρα αυτά θα συμπλήρωναν – αντί να αντικαθιστούσαν – το δολάριο, προστατεύοντας την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της Ασίας μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης παγκόσμιας αβεβαιότητας.
bankingnews.gr
Αυτό αφήνει τις ασιατικές οικονομίες ευάλωτες σε «δολαριακά σοκ», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία και ισχυρότερα χρηματοπιστωτικά δίχτυα ασφαλείας.
Το δολάριο παραμένει το κορυφαίο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αλλά οι πρόσφατες εξελίξεις – ιδιαίτερα η μονομερής οικονομική διπλωματία του Προέδρου Donald Trump, περιλαμβανομένης της «εργαλειοποίησης» του δολαρίου – έχουν τροφοδοτήσει αμφιβολίες για το αν θα διατηρήσει αυτό το καθεστώς.
Παρότι ορισμένοι γεωπολιτικοί αντίπαλοι της Αμερικής μπορεί να ελπίζουν να εκτοπίσουν το δολάριο, η πραγματική πρόκληση για τις ασιατικές οικονομίες είναι να διαχειριστούν τις ευπάθειες που δημιουργεί η βαριά εξάρτησή τους από αυτό.
Βέβαια, κανένα άλλο νόμισμα επί του παρόντος δεν μπορεί σήμερα να ανταγωνιστεί την αξιοπιστία και την παγκόσμια εμβέλεια του δολαρίου.
Παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον κίνδυνο κυρώσεων που έχουν οδηγήσει σε προσπάθειες νομισματικής διαφοροποίησης, η διεθνής κυριαρχία του «πράσινου χαρτονομίσματος» είναι απίθανο να μειωθεί άμεσα.
Εκτεθειμένες στις κινήσεις της Fed
Αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό νέο για τις χώρες της ASEAN+3, επειδή η μακροχρόνια εξάρτησή τους από το δολάριο τις καθιστά ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κινήσεις της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ και σε παγκόσμιους χρηματοοικονομικούς κραδασμούς.
Οι Ασιάτες υπεύθυνοι χάραξης της νομισματικής πολιτικής πρέπει, συνεπώς, να εστιάσουν στην ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ανθεκτικότητας μέσω βαθύτερης περιφερειακής συνεργασίας – όχι απαραίτητα με ένα νομισματικής ένωσης όπως στην Ευρωζώνη, αλλά με πραγματιστικά μέτρα που μειώνουν τους κινδύνους και αυξάνουν την στρατηγική αυτονομία.
Εδώ και δεκαετίες, το δολάριο στηρίζει τις εμπορικές και χρηματοοικονομικές ροές της Ασίας, αντανακλώντας τόσο τις αλυσίδες εφοδιασμού όσο και το καθεστώς του ως ασφαλές καταφύγιο.
Στη Νότια Κορέα και την Ταϊλάνδη, για παράδειγμα, πάνω από το 70% του εμπορίου με την Κίνα και τις χώρες της ASEAN τιμολογείται σε δολάρια.
Η ASEAN (Association of Southeast Asian Nations – Σύνδεσμος Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας) είναι μια περιφερειακή διακυβερνητική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1967 με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας και την προώθηση της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας
Για τις αναδυόμενες οικονομίες ειδικότερα, τα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια προσφέρουν μοναδική ρευστότητα και αξιοπιστία, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούν διαρθρωτικές ευπάθειες.
Οι ευπάθειες αυτές μπορεί να αποβούν σοβαρές για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ συχνά προκαλεί εκροές κεφαλαίων και απότομη υποτίμηση νομισμάτων, αφήνοντας δανειολήπτες που συναλλάσσονται σε τοπικά νομίσματα αλλά δανείζονται σε δολάρια με υψηλότερα βάρη χρέους.
Η νομισματική ασυμφωνία και η κρίση του 1997-98
Η εν λόγω «νομισματική ασυμφωνία» (currency mismatch) βρισκόταν στον πυρήνα της ασιατικής χρηματοπιστωτικής κρίσης του 1997-98, που κατέστρεψε οικονομίες σε όλη την περιοχή και οδήγησε σε παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF).
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ASEAN+3 γνωρίζουν σήμερα ότι οι αυξήσεις επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve) θα μπορούσαν εκ νέου να λειτουργήσουν αποσταθεροποιητικά για τις οικονομίες τους.
Προκειμένου να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους, πολλές χώρες έχουν συγκεντρώσει μεγάλα αποθέματα συναλλάγματος – κυρίως σε αμερικανικά ομόλογα του Δημοσίου (Treasuries) – ως μια μορφή ασφάλισης έναντι του συναλλαγματικού κινδύνου.
Αυτά τα στρατηγικά αποθέματα αντικατοπτρίζουν τόσο τα οδυνηρά μαθήματα των προηγούμενων κρίσεων όσο και το «στίγμα του ΔΝΤ» που αποθαρρύνει την εξωτερική διάσωση.
Η ιδέα ενός κοινού ασιατικού νομίσματος, που είχε κερδίσει έδαφος μετά την κρίση του 1997, έχει πλέον ξεθωριάσει, καθώς τα διαφορετικά πολιτικά συστήματα, οι οικονομίες και οι κουλτούρες της ηπείρου καθιστούν ένα τέτοιο εγχείρημα μη ρεαλιστικό.
Αντίθετα, η προσοχή στρέφεται σε πιο πρακτικές και σταδιακές πρωτοβουλίες.
Τα περιφερειακά συστήματα πληρωμών
Η πρόοδος στην ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει ταχύτερους και φθηνότερους διασυνοριακούς διακανονισμούς, αυξάνοντας τη ζήτηση για περιφερειακά συστήματα πληρωμών.
Οι χώρες της ASEAN δοκιμάζουν συστήματα πληρωμών με βάση QR code, ενώ αρκετές κεντρικές τράπεζες της Ανατολικής Ασίας εξερευνούν πλατφόρμες κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger) για πολυ-νομισματικές συναλλαγές.
Το distributed ledger (κατανεμημένο καθολικό) είναι μια τεχνολογία αποθήκευσης και καταγραφής δεδομένων που δεν βασίζεται σε έναν κεντρικό διακομιστή ή οργανισμό, αλλά μοιράζεται αντίγραφα του ίδιου αρχείου σε πολλούς κόμβους (computers ή servers) σε ένα δίκτυο.
Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες δεν πρέπει να παραμείνουν αποσπασματικά πιλοτικά έργα.
Οι οικονομίες της ASEAN+3 πρέπει να συνεργαστούν για να κλιμακώσουν και να ενοποιήσουν τα συστήματα πληρωμών, μειώνοντας το κόστος συναλλαγών και τον κίνδυνο συναλλαγματικών ισοτιμιών στο ενδο-περιφερειακό εμπόριο και τον τουρισμό.
Άλλη πρόκληση είναι η ενίσχυση των περιφερειακών χρηματοπιστωτικών δικτύων ασφαλείας.
Με δανειοδοτική ικανότητα 240 δισ. δολαρίων, η Πρωτοβουλία του Chiang Mai (Chiang Mai Initiative Multilateralization – CMIM) παρέχει ρευστότητα στις οικονομίες της ASEAN+3 που αντιμετωπίζουν κρίσεις ισοζυγίου πληρωμών. Βασιζόμενες στο έργο του Γραφείου Μακροοικονομικών Ερευνών ASEAN+3 (AMRO), τα κράτη-μέλη ελπίζουν να ενισχύσουν την CMIM με την εισαγωγή ενός Μηχανισμού Ταχείας Χρηματοδότησης και εξετάζουν εισφορές καταβεβλημένου κεφαλαίου.
Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα την καθιστούσαν πιο ευέλικτη και αξιόπιστη, επιτρέποντάς της να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα σε ξαφνικά νομισματικά σοκ που σχετίζονται με το δολάριο.
Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας μέσω περιφερειακής χρηματοοικονομικής συνεργασίας προσφέρει στις ασιατικές οικονομίες πολύ καλύτερη πορεία από την άμεση αντιπαράθεση με το δολάριο.
Οι αλλαγές σε 3 άξονες
Προκειμένου να προστατευτούν από σοκ που σχετίζονται με αυτό, πρέπει να οικοδομήσουν πάνω στις υπάρχουσες πρωτοβουλίες ASEAN+3 σε τρεις βασικούς τομείς πολιτικής:
1. Επέκταση των διακανονισμών σε τοπικά νομίσματα στο εμπόριο και τις επενδύσεις, ιδιαίτερα μέσω διμερών και περιφερειακών συμφωνιών ανταλλαγής νομισμάτων (currency swap), που ήδη λειτουργούν μεταξύ χωρών όπως η Ινδονησία, η Μαλαισία και η Ταϊλάνδη.
2. Προώθηση της διεθνοποίησης ασιατικών νομισμάτων όπως το γεν και το renminbi, ώστε να μειωθούν οι νομισματικές αναντιστοιχίες, έστω κι αν κανένα δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει το δολάριο παγκοσμίως.
3. Τυποποίηση και διαλειτουργικότητα σε πλατφόρμες πληρωμών και διακανονισμού, ώστε να επεκταθούν ταχύτατα πέρα από το στάδιο των πιλοτικών προγραμμάτων.
Δεν προτείνεται, βέβαια, η ASEAN+3 να ακολουθήσει τα βήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να υιοθετήσει ένα κοινό νόμισμα. Αλλά, ενισχύοντας τα μεγάλα ασιατικά νομίσματα, εναρμονίζοντας τα ψηφιακά συστήματα πληρωμών και διατηρώντας ισχυρά περιφερειακά δίκτυα ασφαλείας, οι κυβερνήσεις μπορούν να οικοδομήσουν ένα πιο ανθεκτικό νομισματικό οικοσύστημα.
Τα μέτρα αυτά θα συμπλήρωναν – αντί να αντικαθιστούσαν – το δολάριο, προστατεύοντας την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της Ασίας μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης παγκόσμιας αβεβαιότητας.
bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών