Το πρόγραμμα, με την κωδική ονομασία Project Esther, φέρεται να πληρώνει από 7.000 δολάρια ανά ανάρτηση σε κάθε έναν από τους 14 έως 18 συμμετέχοντες δημιουργούς περιεχομένου, χωρίς αυτοί να έχουν καταχωριστεί ως ξένοι πράκτορες σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία
Μια αποκαλυπτική έρευνα του Rolling Stone έφερε στο φως μια υπό εξέλιξη και δυνητικά παράνομη καμπάνια δημοσίων σχέσεων υπέρ του Ισραήλ, η οποία χρηματοδοτείται από το Τελ Αβίβ και στοχεύει την αμερικανική κοινή γνώμη μέσω γνωστών influencers κοινωνικών δικτύων.
Το πρόγραμμα, με την κωδική ονομασία Project Esther, φέρεται να πληρώνει από 7.000 δολάρια ανά ανάρτηση σε κάθε έναν από τους 14 έως 18 συμμετέχοντες δημιουργούς περιεχομένου, χωρίς αυτοί να έχουν καταχωριστεί ως ξένοι πράκτορες σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία.
Bridges Partners: Μια μικρή εταιρεία με μεγάλη επιρροή
Η καμπάνια φέρεται να συντονίζεται από μια νεοϊδρυθείσα εταιρεία με την επωνυμία Bridges Partners, με έδρα ένα γραφείο στην περιοχή Capitol Hill της Ουάσιγκτον.
Η δράση της εκτείνεται μέχρι τον Νοέμβριο, με στόχο να βελτιώσει την εικόνα του Ισραήλ στις ΗΠΑ εν μέσω της πολεμικής κρίσης στη Γάζα και της διεθνούς κατακραυγής για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της χώρας.
Μέχρι στιγμής, μόνο ένα πρόσωπο έχει επισήμως καταχωριστεί ως ξένος πράκτορας: ο Uri Steinberg, σύμβουλος και ιδιοκτήτης του 50% της Bridges Partners.
Κανένα από τα πρόσωπα που λειτουργούν ως influencers δεν έχει αποκαλυφθεί ή καταγραφεί με βάση τον Νόμο περί Καταγραφής Ξένων Πρακτόρων (FARA).
FARA: Ο νόμος που παραβιάζεται
Ο FARA (Foreign Agents Registration Act) απαιτεί από οποιονδήποτε εργάζεται για λογαριασμό ξένων κυβερνήσεων με σκοπό την επιρροή στην αμερικανική κοινή γνώμη, να δηλώσει επίσημα την ιδιότητά του, να καταθέσει σχετική τεκμηρίωση και να αποκαλύψει δημόσια την προέλευση της χρηματοδότησής του.
Ο ειδικός στον FARA και διευθυντής του προγράμματος Democratizing Foreign Policy στο Ινστιτούτο Quincy, Ben Freeman, ήταν ξεκάθαρος: «Αν πληρώνεσαι από μια ξένη κυβέρνηση για να επηρεάσεις το αμερικανικό κοινό για λογαριασμό της, οφείλεις να εγγραφείς βάσει του FARA».
Ο ίδιος τόνισε πως η έλλειψη εγγραφής και διαφάνειας των influencers που χρηματοδοτούνται από το Project Esther δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα νομιμότητας.
Μη σήμανση χορηγούμενου περιεχομένου και παραπλάνηση
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου, κάθε αναρτημένο περιεχόμενο που χρηματοδοτείται από ξένη κυβέρνηση πρέπει να φέρει ευδιάκριτη σήμανση που να αποκαλύπτει ότι πρόκειται για χορηγούμενη πληροφορία (conspicuous statement).
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνει η έρευνα, καμία από τις αναρτήσεις στους βασικούς λογαριασμούς των εμπλεκόμενων influencers δεν περιείχε την απαιτούμενη αποποίηση ευθύνης ή αναφορά στο Bridges Partners, σύμφωνα με αναζητήσεις σε X, TikTok και Instagram.
Μια ανώνυμη νομική πηγή με εξειδίκευση στο FARA δήλωσε στο Rolling Stone: «Οποιοσδήποτε διανέμει προπαγανδιστικό υλικό ή πληροφόρηση που στοχεύει το κοινό των ΗΠΑ για λογαριασμό ξένου κράτους, οφείλει να έχει εγγραφεί».
Η δικαιολογία της άγνοιας δεν επαρκεί
Η εμπειρία από άλλες περιπτώσεις, όπως αυτή του 2023 όπου δύο υπάλληλοι του RT (Russia Today) κατηγορήθηκαν ότι πλήρωναν μυστικά Αμερικανούς influencers μέσω της εταιρείας Tenet Media, δείχνει πως η άγνοια δεν απαλλάσσει από τις νομικές συνέπειες. Influencers όπως οι Tim Pool, Dave Rubin και Benny Johnson ενεπλάκησαν στην υπόθεση και ισχυρίστηκαν πως δεν γνώριζαν την προέλευση των χρημάτων.
Ωστόσο, ο νόμος καθιστά σαφές: μόνο η «εκούσια» παραβίαση επισύρει ποινική δίωξη, αλλά η απλή παράλειψη εγγραφής συνιστά διοικητική παράβαση με σημαντικές συνέπειες.
Ταξίδια, συνεντεύξεις και μυστικές συναντήσεις
Το Project Esther φαίνεται να συνδέεται με ταξίδια influencers στο Ισραήλ, που χρηματοδοτήθηκαν εν μέρει από το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών.
Σε ένα τέτοιο ταξίδι τον Αύγουστο του 2025, που κόστισε 86.000 δολάρια, ο influencer Lance Johnston δήλωσε: «Οι απόψεις μου για το Ισραήλ άλλαξαν. Τώρα είμαι υπέρ της αποστολής όπλων».
Επιπλέον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu συναντήθηκε πρόσφατα με άλλη ομάδα influencers μέσω της οργάνωσης Generation Zion, ενισχύοντας τις υποψίες για μια ευρύτερη στρατηγική δημόσιας διπλωματίας μέσω «νέων καναλιών».
Αντιδράσεις από το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ
Η βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων Marjorie Taylor Greene δήλωσε πως η μη εγγραφή των influencers στο FARA αποτελεί ξεκάθαρη παρανομία: «Αν πληρώνεσαι από ξένη κυβέρνηση, πρέπει να εγγραφείς. Αυτό λέει ο νόμος».
Παρόμοια στάση κράτησε και ο πρώην βουλευτής Matt Gaetz, τονίζοντας ότι «το Ισραήλ δεν επιδιώκει απλώς καλές σχέσεις. Υπάρχει πόλεμος στη Γάζα. Αυτή είναι μια πολιτική εκστρατεία επιρροής».
Μια επικίνδυνη εμπλοκή της δημόσιας διπλωματίας με την παραπληροφόρηση
Το Project Esther εγείρει κρίσιμα ερωτήματα:
1. Είναι δεοντολογικά αποδεκτό να στοχεύεται το κοινό μιας δημοκρατίας μέσω αδιαφανών καμπανιών;
2. Πού τελειώνει η δημόσια διπλωματία και πού ξεκινά η προπαγάνδα;
3. Τι ρόλο παίζουν οι influencers στην πολιτική χειραγώγηση;
4. Πώς προστατεύεται η κοινή γνώμη από την παραπλάνηση;
Ο νόμος FARA στις ΗΠΑ υποτίθεται πως υπάρχει για να προστατεύει τη δημοκρατική ενημέρωση και τη διαφάνεια στις διεθνείς σχέσεις.
Όταν όμως παραβιάζεται, ιδιαίτερα σε πολεμικά συμφραζόμενα, τότε η συζήτηση παύει να είναι νομική και γίνεται πολιτική και ηθική.
Η εξέλιξη αυτής της υπόθεσης αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Όχι μόνο για το αν θα αποδοθούν ευθύνες, αλλά και για το αν τελικά μπορεί να αντέξει η δημοκρατία στην εποχή της influencer διπλωματίας.
www.bankingnews.gr
Το πρόγραμμα, με την κωδική ονομασία Project Esther, φέρεται να πληρώνει από 7.000 δολάρια ανά ανάρτηση σε κάθε έναν από τους 14 έως 18 συμμετέχοντες δημιουργούς περιεχομένου, χωρίς αυτοί να έχουν καταχωριστεί ως ξένοι πράκτορες σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία.
Bridges Partners: Μια μικρή εταιρεία με μεγάλη επιρροή
Η καμπάνια φέρεται να συντονίζεται από μια νεοϊδρυθείσα εταιρεία με την επωνυμία Bridges Partners, με έδρα ένα γραφείο στην περιοχή Capitol Hill της Ουάσιγκτον.
Η δράση της εκτείνεται μέχρι τον Νοέμβριο, με στόχο να βελτιώσει την εικόνα του Ισραήλ στις ΗΠΑ εν μέσω της πολεμικής κρίσης στη Γάζα και της διεθνούς κατακραυγής για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της χώρας.
Μέχρι στιγμής, μόνο ένα πρόσωπο έχει επισήμως καταχωριστεί ως ξένος πράκτορας: ο Uri Steinberg, σύμβουλος και ιδιοκτήτης του 50% της Bridges Partners.
Κανένα από τα πρόσωπα που λειτουργούν ως influencers δεν έχει αποκαλυφθεί ή καταγραφεί με βάση τον Νόμο περί Καταγραφής Ξένων Πρακτόρων (FARA).
FARA: Ο νόμος που παραβιάζεται
Ο FARA (Foreign Agents Registration Act) απαιτεί από οποιονδήποτε εργάζεται για λογαριασμό ξένων κυβερνήσεων με σκοπό την επιρροή στην αμερικανική κοινή γνώμη, να δηλώσει επίσημα την ιδιότητά του, να καταθέσει σχετική τεκμηρίωση και να αποκαλύψει δημόσια την προέλευση της χρηματοδότησής του.
Ο ειδικός στον FARA και διευθυντής του προγράμματος Democratizing Foreign Policy στο Ινστιτούτο Quincy, Ben Freeman, ήταν ξεκάθαρος: «Αν πληρώνεσαι από μια ξένη κυβέρνηση για να επηρεάσεις το αμερικανικό κοινό για λογαριασμό της, οφείλεις να εγγραφείς βάσει του FARA».
Ο ίδιος τόνισε πως η έλλειψη εγγραφής και διαφάνειας των influencers που χρηματοδοτούνται από το Project Esther δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα νομιμότητας.
Μη σήμανση χορηγούμενου περιεχομένου και παραπλάνηση
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου, κάθε αναρτημένο περιεχόμενο που χρηματοδοτείται από ξένη κυβέρνηση πρέπει να φέρει ευδιάκριτη σήμανση που να αποκαλύπτει ότι πρόκειται για χορηγούμενη πληροφορία (conspicuous statement).
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνει η έρευνα, καμία από τις αναρτήσεις στους βασικούς λογαριασμούς των εμπλεκόμενων influencers δεν περιείχε την απαιτούμενη αποποίηση ευθύνης ή αναφορά στο Bridges Partners, σύμφωνα με αναζητήσεις σε X, TikTok και Instagram.
Μια ανώνυμη νομική πηγή με εξειδίκευση στο FARA δήλωσε στο Rolling Stone: «Οποιοσδήποτε διανέμει προπαγανδιστικό υλικό ή πληροφόρηση που στοχεύει το κοινό των ΗΠΑ για λογαριασμό ξένου κράτους, οφείλει να έχει εγγραφεί».
Η δικαιολογία της άγνοιας δεν επαρκεί
Η εμπειρία από άλλες περιπτώσεις, όπως αυτή του 2023 όπου δύο υπάλληλοι του RT (Russia Today) κατηγορήθηκαν ότι πλήρωναν μυστικά Αμερικανούς influencers μέσω της εταιρείας Tenet Media, δείχνει πως η άγνοια δεν απαλλάσσει από τις νομικές συνέπειες. Influencers όπως οι Tim Pool, Dave Rubin και Benny Johnson ενεπλάκησαν στην υπόθεση και ισχυρίστηκαν πως δεν γνώριζαν την προέλευση των χρημάτων.
Ωστόσο, ο νόμος καθιστά σαφές: μόνο η «εκούσια» παραβίαση επισύρει ποινική δίωξη, αλλά η απλή παράλειψη εγγραφής συνιστά διοικητική παράβαση με σημαντικές συνέπειες.
Ταξίδια, συνεντεύξεις και μυστικές συναντήσεις
Το Project Esther φαίνεται να συνδέεται με ταξίδια influencers στο Ισραήλ, που χρηματοδοτήθηκαν εν μέρει από το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών.
Σε ένα τέτοιο ταξίδι τον Αύγουστο του 2025, που κόστισε 86.000 δολάρια, ο influencer Lance Johnston δήλωσε: «Οι απόψεις μου για το Ισραήλ άλλαξαν. Τώρα είμαι υπέρ της αποστολής όπλων».
Επιπλέον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu συναντήθηκε πρόσφατα με άλλη ομάδα influencers μέσω της οργάνωσης Generation Zion, ενισχύοντας τις υποψίες για μια ευρύτερη στρατηγική δημόσιας διπλωματίας μέσω «νέων καναλιών».
Αντιδράσεις από το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ
Η βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων Marjorie Taylor Greene δήλωσε πως η μη εγγραφή των influencers στο FARA αποτελεί ξεκάθαρη παρανομία: «Αν πληρώνεσαι από ξένη κυβέρνηση, πρέπει να εγγραφείς. Αυτό λέει ο νόμος».
Παρόμοια στάση κράτησε και ο πρώην βουλευτής Matt Gaetz, τονίζοντας ότι «το Ισραήλ δεν επιδιώκει απλώς καλές σχέσεις. Υπάρχει πόλεμος στη Γάζα. Αυτή είναι μια πολιτική εκστρατεία επιρροής».
Μια επικίνδυνη εμπλοκή της δημόσιας διπλωματίας με την παραπληροφόρηση
Το Project Esther εγείρει κρίσιμα ερωτήματα:
1. Είναι δεοντολογικά αποδεκτό να στοχεύεται το κοινό μιας δημοκρατίας μέσω αδιαφανών καμπανιών;
2. Πού τελειώνει η δημόσια διπλωματία και πού ξεκινά η προπαγάνδα;
3. Τι ρόλο παίζουν οι influencers στην πολιτική χειραγώγηση;
4. Πώς προστατεύεται η κοινή γνώμη από την παραπλάνηση;
Ο νόμος FARA στις ΗΠΑ υποτίθεται πως υπάρχει για να προστατεύει τη δημοκρατική ενημέρωση και τη διαφάνεια στις διεθνείς σχέσεις.
Όταν όμως παραβιάζεται, ιδιαίτερα σε πολεμικά συμφραζόμενα, τότε η συζήτηση παύει να είναι νομική και γίνεται πολιτική και ηθική.
Η εξέλιξη αυτής της υπόθεσης αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Όχι μόνο για το αν θα αποδοθούν ευθύνες, αλλά και για το αν τελικά μπορεί να αντέξει η δημοκρατία στην εποχή της influencer διπλωματίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών