Για την ώρα, οι αμερικανικές αρχές επιμένουν πως «ο χρυσός είναι εκεί», ωστόσο η έλλειψη πλήρους ανεξάρτητης επιθεώρησης εδώ και μισό αιώνα συνεχίζει να τροφοδοτεί σενάρια και υποψίες.
Από τον Φεβρουάριο του 2025, ο Elon Musk, ως συνιδρυτής του Τμήματος Αποτελεσματικότητας της Διακυβέρνησης (DOGE), επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ανάγκη πλήρους ανεξάρτητου ελέγχου στα αμερικανικά αποθέματα χρυσού που φυλάσσονται στο Fort Knox.
Πρόκειται για την πρώτη σοβαρή πρωτοβουλία από το 1974, καθώς από τότε δεν έχει πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένος δημόσιος έλεγχος.
Με αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Musk ζήτησε διαφάνεια, θέτοντας το ερώτημα: «Ποιος μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ο χρυσός είναι ακόμη εκεί; Αυτός ο χρυσός ανήκει στον αμερικανικό λαό». Τα σχόλια του γρήγορα συγκέντρωσαν εκατομμύρια προβολές και κοινοποιήσεις.
Το Foxt Knox, που λειτουργεί ως αποθετήριο από το 1937, φυλάσσει επισήμως 4.581,5 τόνους χρυσού, αξίας περίπου 425 δισ. δολαρίων (με τιμές Φεβρουαρίου 2025), ποσότητα που αντιπροσωπεύει το ήμισυ των αποθεμάτων των ΗΠΑ.
Παρά την επιβεβαίωση μέρους των αποθεμάτων σε εσωτερικό έλεγχο τον Σεπτέμβριο του 2025 – με φωτογραφίες και βίντεο να συνοδεύουν τις αναφορές – οι αμερικανικές αρχές αρνήθηκαν να μεταδώσουν ζωντανά τη διαδικασία, επικαλούμενες λόγους ασφαλείας.
Η πρωτοβουλία του Musk ήρθε σε μια περίοδο έντονης διεθνούς αμφισβήτησης.
Από το 2024, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Νότια Αφρική και η Νιγηρία ζήτησαν την επιστροφή των δικών τους αποθεμάτων που είχαν αποθηκευτεί στις ΗΠΑ.
Παράλληλα, το αυξανόμενο αμερικανικό χρέος (άνω των 35 τρισ. δολαρίων) και η ενίσχυση της ζήτησης χρυσού από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα τροφοδοτούν περαιτέρω φήμες για «εξαφανισμένο» χρυσό ή για ράβδους που έχουν αντικατασταθεί με άλλα μέταλλα, όπως μόλυβδος ή βολφράμιο.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι τυχόν επιβεβαίωση αποκλίσεων θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο δολάριο και να προκαλέσει αναταράξεις στις διεθνείς αγορές.
Για την ώρα, οι αμερικανικές αρχές επιμένουν πως «ο χρυσός είναι εκεί», ωστόσο η έλλειψη πλήρους ανεξάρτητης επιθεώρησης εδώ και μισό αιώνα συνεχίζει να τροφοδοτεί σενάρια και υποψίες.
Το ερώτημα είναι: Γιατί;
Από την πρώτη στιγμή που χτίστηκε το θησαυροφυλάκιο, κυκλοφορούν φήμες για χαμένο ή κλεμμένο χρυσό.
Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι Ευρωπαίοι τραπεζίτες έκλεψαν τον χρυσό τη δεκαετία του 1930.
Άλλοι είπαν ότι η οικογένεια Rockefeller τον λεηλάτησε. Η ταινία James Bond "Goldfinger" του 1964 βασίστηκε σε μια πλοκή για την κλοπή του χρυσού.
Αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας μπορεί να προκαλούν εντύπωση, αλλά στην πραγματικότητα ο χρυσός είναι πλήρως καταγεγραμμένος.
Ο τελευταίος δημόσιος έλεγχος έγινε το 1974, αλλά το Υπουργείο Οικονομικών πραγματοποιεί ετήσιους ελέγχους (αν και τα αποτελέσματα δεν δημοσιοποιούνται).
Τα νούμερα...
Όπως αναφέρθηκε, οι ΗΠΑ έχουν 8.133 μετρικούς τόνους χρυσού.
Η Γερμανία έχει 3.351 τόνους. Η Ιταλία έχει 2.452 τόνους. Η Γαλλία έχει 2.437 τόνους. Η Ρωσία έχει 2.333 τόνους.
Και η Κίνα αναφέρει ότι έχει 2.292 τόνους, αν και είναι μη διαφανής και πιθανότατα έχει πολύ περισσότερους.
Μεταξύ των πολυμερών θεσμών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει 506 τόνους και το ΔΝΤ 2.814 τόνους.
Αν συνυπολογιστούν οι χώρες της Ευρωζώνης μαζί με την ΕΚΤ, κατέχουν συνολικά 10.770 τόνους χρυσού.
Όλα αυτά σε σύγκριση με το παγκόσμιο σύνολο των επίσημων αποθεμάτων χρυσού που ανέρχεται σε 36.118 μετρικούς τόνους.
Γιατί να διατηρούνται τέτοια τεράστια αποθέματα χρυσού επί έναν αιώνα ή και περισσότερο και να αυξάνονται συνεχώς, αν ο χρυσός δεν είναι χρήμα; Η ερώτηση εμπεριέχει την απάντησή της. Ο χρυσός είναι μια μορφή χρήματος.
Η πραγματικότητα είναι απλή: οι μεγάλες χώρες δεν θέλουν να το παραδεχτούν επειδή θέλουν να διατηρήσουν το μονοπώλιο τους στο χαρτονόμισμα ή επειδή συνεχίζουν να αγοράζουν χρυσό και δεν θέλουν να εκτιναχθεί η τιμή πριν ολοκληρώσουν το πρόγραμμα απόκτησης.
Όπως έλεγαν οι Marx Brothers: «Ποιον θα πιστέψεις... εμένα ή τα ίδια σου τα μάτια;» Στην περίπτωση του χρυσού, πιστεύω τα μάτια μου.
Τα επίσημα αποθέματα 36.118 μετρικών τόνων χρυσού λένε όλα όσα χρειάζεται να ξέρουμε.
Πώς οι ΗΠΑ υφάρπαξαν τον πλούτο των κρατών
Όπως έγραφε το BN, χρόνια πριν, ένας χρηματιστής με στενούς δεσμούς με μεγάλες τράπεζες πολύτιμων μετάλλων προέβη σε μια συγκλονιστική δήλωση: το Fort Knox δεν περιέχει «τίποτα άλλο εκτός από σκώρους και μισοφαγωμένα IOUs (χρεωστικές ομολογίες)». Όλοι γελάσαμε τότε.
Αλλά όσο περνούσε ο καιρός, συνειδητοποιούσαμε ότι είχε δίκιο. Πρόσφατα, κάτι που είπε ο Egon von Greyerz της GoldSwitzerland επανέφερε αυτή την παλιά μνήμη:
«Στην πραγματικότητα, μια κεντρική τράπεζα κατέχει μόνο μια ομολογία που έχει εκδοθεί από μια τράπεζα πολύτιμων μετάλλων.
Αν η κεντρική τράπεζα επιχειρήσει να διεκδικήσει τον χρυσό της, δεν θα τον πάρει ποτέ, καθώς πιθανότατα θα έχει πουληθεί στην Κίνα ή την Ινδία, όπου θα τον έχουν αγοράσει απευθείας, χωρίς καμία υποχρέωση επιστροφής».
Τολμηρός ισχυρισμός, σωστά; Ας δούμε όμως το θέμα πιο αναλυτικά.
Αν εξεταζόταν η πρόταση να αξιοποιηθεί ο χρυσός των ΗΠΑ μέσω της εισαγωγής του στην καμπύλη αποδόσεων και, βάσει της έκκλησης της γερουσιαστού των ΗΠΑ Lummis, να ελεγχθεί και να ρευστοποιηθεί, θα γινόταν αντιληπτό πως δεν υπάρχει τρόπος να γίνει τίποτε από τα δύο.
Γιατί; Διότι δεν υπάρχει καθόλου χρυσός στο Fort Knox.
Ο χρυσός που κατάφεραν οι ΗΠΑ να αποσπάσουν έχει μεταφερθεί αλλού εδώ και πολύ καιρό. Δεν μπορείτε να δείτε πόσο λείπει εφόσον έχει μετακινηθεί.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει πολύ λιγότερος χρυσός στο Fort Knox απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Κι αυτό μας οδηγεί στην ανάλυση του πρώην επικεφαλής αναλυτή της Credit Suisse Zoltan Pozsar.
Εντάσσοντας τη δήλωση του Egon στο πλαίσιο όσων είχε πει ο Zoltan στα τέλη του 2022 για τον χρυσό, ο οποίος τότε τύγχανε διαπραγμάτευσης στα 1.800 δολάρια, μπορούμε να επισημάνουμε τα εξής: Οι τράπεζες χρησιμοποιούν την επαναχρηματοδότηση (η πρακτική κατά την οποία θεματοφύλακες - custodians, όπως οι τράπεζες ή οι χρηματιστηριακές εταιρείες, χρησιμοποιούν περιουσιακά στοιχεία που τους έχουν κατατεθεί ως εγγύηση για δικό τους χρηματοοικονομικό όφελος, όπως δανεισμό χρημάτων ή άλλες επενδύσεις) επί δεκαετίες με την έγκριση των κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν συμφωνήσει να μη χρησιμοποιηθεί ο χρυσός ποτέ ως μέσο διακανονισμού - δηλαδή, δεν θα έχει πρακτική χρήση ξανά.
Ο Zoltan μάς λέει επίσης, έμμεσα, γιατί οι τράπεζες και τα κράτη φοβούνται την επιστροφή του χρυσού ως μέσου διακανονισμού.
Όπως επισημαίνει, είναι γεγονός ότι κανείς δεν χρειάζεται χρυσό στα χέρια του.
Αυτό επετεύχθη με τον συνδυασμό της επαναχρηματοδότησης και της αντικατάστασης του κίτρινου μετάλλου ως προτιμώμενου μέσου συναλλαγής.
Όταν αυτά συμφωνήθηκαν, η αξία του ως στοιχείου αξίας (SOV) έγινε κάτι που μπορούσαν να χειριστούν και να χειραγωγήσουν.
Πιθανότατα σκέφτηκαν: «Αφήστε το να παραμείνει στοιχείο ενεργητικού, όπως η τέχνη και τα κεραμικά αγαλματίδια. Δεν μας ενδιαφέρει. Έτσι ήταν για δεκαετίες».
Όπως είχε πει κάποτε ένας trader: «Χρυσός; Μπορούμε να τον κοντράρουμε μέχρι να επιστρέψουν οι αγελάδες στο σπίτι. Γιατί; Επειδή όχι μόνο είναι ακατανάλωτος/ανθεκτικός, αλλά δεν χρησιμοποιείται για τίποτα πια.
Η τιμή του εξαρτάται από το πόσα δολάρια χρειαζόμαστε για να καθυστερήσουμε την παράδοση.
Είναι ένα συλλεκτικό αντικείμενο και τίποτα άλλο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να τον αφήσει να επιστρέψει ως μέσο συναλλαγής. Αν το έκανε, θα καταστρεφόμασταν.
Αν καταρρεύσουμε εμείς, καταρρέουν κι αυτοί».
Αυτό μας φέρνει πίσω στη δήλωση του Pozsar: «Οι τράπεζες διαχειρίζονται τα βιβλία χρυσού τους με μία παραδοχή: ότι τα κράτη θα εξασφαλίσουν ότι το κίτρινο μέταλλο δεν θα επιστρέψει ποτέ ως μέσο διακανονισμού».
Θυμηθείτε, οι τράπεζες χρησιμοποιούν την επαναχρηματοδότηση του χρυσού ως όχημα κέρδους, βασισμένες στην παραδοχή των κυβερνήσεων ότι το κίτρινο μέταλλο δεν θα επιστρέψει ποτέ ως μέσο συναλλαγής.
Ο χρυσός, όμως, επιστρέφει ως μέσο συναλλαγής. Αυτό πιθανότατα έκανε τις δυτικές τράπεζες που έχουν χρυσό σε χαρτί να νιώσουν νευρικές.
Και αν οι τράπεζες είναι νευρικές, οι Κεντρικές Τράπεζες κάποια στιγμή θα τρομοκρατηθούν από έναν έλεγχο».
Τα αφανισμένα αποθεματικά
Είναι αλήθεια... Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, το Υπουργείο Οικονομικών και οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, όσον αφορά τον χρυσό στο Fort Knox, κατέχουν μόνο IOUs (χρεωστικούς τίτλους) που εκδίδονται από τράπεζες που έχουν ράβδους χρυσού (bullions), οι οποίες έχουν ήδη πουλήσει το δανεισμένο μέταλλο.
Προϊόντος του χρόνου, αυτός ο χρυσός βρήκε τον δρόμο του σε πιο υπομονετικά χέρια - δεν υπάρχει τόσο χρυσός διαθέσιμος προς επένδυση όπως υπήρχε πριν από δεκαετίες, ακόμα και με τη νέα παραγωγή.
Η διαδικασία των IOUs εντάθηκε κατά την εποχή Clinton, με τον κεντρικό τραπεζίτη Greenspan να ενθαρρύνει τις τράπεζες bullion να δανείζονται χρυσό για carry trades.
Η Goldman Sachs και η Citigroup ηγήθηκαν της προσπάθειας τότε. Αλλά γιατί συνέβη αυτό;
Η Αμερική κέρδιζε μικρές αποδόσεις από τα IOUs χρυσού της καθώς ο χρυσός "δανειζόταν", εμποδίζοντας τις αγορές να επηρεάζουν το σύστημα τιμών.
Οι τράπεζες bullion λάμβαναν δολάρια για τα carry trades, και ταυτόχρονα κρατούσαν τις τιμές του χρυσού χαμηλά, καθώς μεγάλο μέρος του δανεισμένου χρυσού πουλιόταν στην αγορά κατά καιρούς.
Ο Greenspan ήταν ενθουσιασμένος.
Η συγκράτηση των τιμών του χρυσού κρατούσε μακριά τους φόβους για πληθωρισμό και ικανοποιούσε τους "vigilantes" των ομολόγων.
Ο χρυσός της Ελλάδας
Σημειωτέον, στο κεντρικό θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ, στην Πανεπιστημίου, φυλάσσεται το απόθεμα της χώρας σε χρυσό.
Για την ακρίβεια, ένα μέρος του, καθώς για λόγους ασφαλείας υποτίθεται πως είναι σκορπισμένος σε υπόγεια κεντρικών τραπεζών στα... τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Αυτό δεν είναι κάτι μυστικό. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, λέει ότι η χώρα μας διατηρεί ποσότητα χρυσού που ξεπερνά κατά τι τους 151 τόνους, κυρίως ράβδοι και μικρότερη ποσότητα λιρών.
Στο κτίριο της ΤτΕ φυλάσσεται το 47% αυτής της ποσότητας, δηλαδή περίπου 71 τόνοι.
Από το υπόλοιπο, το 29%, δηλαδή περίπου 44 τόνοι, φυλάσσεται σε υπόγειες αποθήκες στις Ηνωμένες Πολιτείες (δεν είναι ανακοινώσιμο το μέρος, παρά μόνο ότι πρόκειται για θησαυροφυλάκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Fed, είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στο λεγόμενο «αδιάτρητο χρηματοκιβώτιο» του Fort Knox, την καλύτερα φυλασσόμενη στρατιωτική βάση του κόσμου), το 20% (περίπου 30 τόνοι) στο Λονδίνο και το υπόλοιπο 4% (περίπου 6 τόνοι) σε ειδικές εγκαταστάσεις στην Ελβετία. Οπότε… καταλαβαίνετε!
www.bankingnews.gr
Πρόκειται για την πρώτη σοβαρή πρωτοβουλία από το 1974, καθώς από τότε δεν έχει πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένος δημόσιος έλεγχος.
Με αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Musk ζήτησε διαφάνεια, θέτοντας το ερώτημα: «Ποιος μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ο χρυσός είναι ακόμη εκεί; Αυτός ο χρυσός ανήκει στον αμερικανικό λαό». Τα σχόλια του γρήγορα συγκέντρωσαν εκατομμύρια προβολές και κοινοποιήσεις.
Το Foxt Knox, που λειτουργεί ως αποθετήριο από το 1937, φυλάσσει επισήμως 4.581,5 τόνους χρυσού, αξίας περίπου 425 δισ. δολαρίων (με τιμές Φεβρουαρίου 2025), ποσότητα που αντιπροσωπεύει το ήμισυ των αποθεμάτων των ΗΠΑ.
Παρά την επιβεβαίωση μέρους των αποθεμάτων σε εσωτερικό έλεγχο τον Σεπτέμβριο του 2025 – με φωτογραφίες και βίντεο να συνοδεύουν τις αναφορές – οι αμερικανικές αρχές αρνήθηκαν να μεταδώσουν ζωντανά τη διαδικασία, επικαλούμενες λόγους ασφαλείας.
Η πρωτοβουλία του Musk ήρθε σε μια περίοδο έντονης διεθνούς αμφισβήτησης.
Από το 2024, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Νότια Αφρική και η Νιγηρία ζήτησαν την επιστροφή των δικών τους αποθεμάτων που είχαν αποθηκευτεί στις ΗΠΑ.
Παράλληλα, το αυξανόμενο αμερικανικό χρέος (άνω των 35 τρισ. δολαρίων) και η ενίσχυση της ζήτησης χρυσού από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα τροφοδοτούν περαιτέρω φήμες για «εξαφανισμένο» χρυσό ή για ράβδους που έχουν αντικατασταθεί με άλλα μέταλλα, όπως μόλυβδος ή βολφράμιο.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι τυχόν επιβεβαίωση αποκλίσεων θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο δολάριο και να προκαλέσει αναταράξεις στις διεθνείς αγορές.
Για την ώρα, οι αμερικανικές αρχές επιμένουν πως «ο χρυσός είναι εκεί», ωστόσο η έλλειψη πλήρους ανεξάρτητης επιθεώρησης εδώ και μισό αιώνα συνεχίζει να τροφοδοτεί σενάρια και υποψίες.
Το ερώτημα είναι: Γιατί;
Από την πρώτη στιγμή που χτίστηκε το θησαυροφυλάκιο, κυκλοφορούν φήμες για χαμένο ή κλεμμένο χρυσό.
Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι Ευρωπαίοι τραπεζίτες έκλεψαν τον χρυσό τη δεκαετία του 1930.
Άλλοι είπαν ότι η οικογένεια Rockefeller τον λεηλάτησε. Η ταινία James Bond "Goldfinger" του 1964 βασίστηκε σε μια πλοκή για την κλοπή του χρυσού.
Αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας μπορεί να προκαλούν εντύπωση, αλλά στην πραγματικότητα ο χρυσός είναι πλήρως καταγεγραμμένος.
Ο τελευταίος δημόσιος έλεγχος έγινε το 1974, αλλά το Υπουργείο Οικονομικών πραγματοποιεί ετήσιους ελέγχους (αν και τα αποτελέσματα δεν δημοσιοποιούνται).
Τα νούμερα...
Όπως αναφέρθηκε, οι ΗΠΑ έχουν 8.133 μετρικούς τόνους χρυσού.
Η Γερμανία έχει 3.351 τόνους. Η Ιταλία έχει 2.452 τόνους. Η Γαλλία έχει 2.437 τόνους. Η Ρωσία έχει 2.333 τόνους.
Και η Κίνα αναφέρει ότι έχει 2.292 τόνους, αν και είναι μη διαφανής και πιθανότατα έχει πολύ περισσότερους.
Μεταξύ των πολυμερών θεσμών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει 506 τόνους και το ΔΝΤ 2.814 τόνους.
Αν συνυπολογιστούν οι χώρες της Ευρωζώνης μαζί με την ΕΚΤ, κατέχουν συνολικά 10.770 τόνους χρυσού.
Όλα αυτά σε σύγκριση με το παγκόσμιο σύνολο των επίσημων αποθεμάτων χρυσού που ανέρχεται σε 36.118 μετρικούς τόνους.
Γιατί να διατηρούνται τέτοια τεράστια αποθέματα χρυσού επί έναν αιώνα ή και περισσότερο και να αυξάνονται συνεχώς, αν ο χρυσός δεν είναι χρήμα; Η ερώτηση εμπεριέχει την απάντησή της. Ο χρυσός είναι μια μορφή χρήματος.
Η πραγματικότητα είναι απλή: οι μεγάλες χώρες δεν θέλουν να το παραδεχτούν επειδή θέλουν να διατηρήσουν το μονοπώλιο τους στο χαρτονόμισμα ή επειδή συνεχίζουν να αγοράζουν χρυσό και δεν θέλουν να εκτιναχθεί η τιμή πριν ολοκληρώσουν το πρόγραμμα απόκτησης.
Όπως έλεγαν οι Marx Brothers: «Ποιον θα πιστέψεις... εμένα ή τα ίδια σου τα μάτια;» Στην περίπτωση του χρυσού, πιστεύω τα μάτια μου.
Τα επίσημα αποθέματα 36.118 μετρικών τόνων χρυσού λένε όλα όσα χρειάζεται να ξέρουμε.
Πώς οι ΗΠΑ υφάρπαξαν τον πλούτο των κρατών
Όπως έγραφε το BN, χρόνια πριν, ένας χρηματιστής με στενούς δεσμούς με μεγάλες τράπεζες πολύτιμων μετάλλων προέβη σε μια συγκλονιστική δήλωση: το Fort Knox δεν περιέχει «τίποτα άλλο εκτός από σκώρους και μισοφαγωμένα IOUs (χρεωστικές ομολογίες)». Όλοι γελάσαμε τότε.
Αλλά όσο περνούσε ο καιρός, συνειδητοποιούσαμε ότι είχε δίκιο. Πρόσφατα, κάτι που είπε ο Egon von Greyerz της GoldSwitzerland επανέφερε αυτή την παλιά μνήμη:
«Στην πραγματικότητα, μια κεντρική τράπεζα κατέχει μόνο μια ομολογία που έχει εκδοθεί από μια τράπεζα πολύτιμων μετάλλων.
Αν η κεντρική τράπεζα επιχειρήσει να διεκδικήσει τον χρυσό της, δεν θα τον πάρει ποτέ, καθώς πιθανότατα θα έχει πουληθεί στην Κίνα ή την Ινδία, όπου θα τον έχουν αγοράσει απευθείας, χωρίς καμία υποχρέωση επιστροφής».
Τολμηρός ισχυρισμός, σωστά; Ας δούμε όμως το θέμα πιο αναλυτικά.
Αν εξεταζόταν η πρόταση να αξιοποιηθεί ο χρυσός των ΗΠΑ μέσω της εισαγωγής του στην καμπύλη αποδόσεων και, βάσει της έκκλησης της γερουσιαστού των ΗΠΑ Lummis, να ελεγχθεί και να ρευστοποιηθεί, θα γινόταν αντιληπτό πως δεν υπάρχει τρόπος να γίνει τίποτε από τα δύο.
Γιατί; Διότι δεν υπάρχει καθόλου χρυσός στο Fort Knox.
Ο χρυσός που κατάφεραν οι ΗΠΑ να αποσπάσουν έχει μεταφερθεί αλλού εδώ και πολύ καιρό. Δεν μπορείτε να δείτε πόσο λείπει εφόσον έχει μετακινηθεί.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει πολύ λιγότερος χρυσός στο Fort Knox απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Κι αυτό μας οδηγεί στην ανάλυση του πρώην επικεφαλής αναλυτή της Credit Suisse Zoltan Pozsar.
Εντάσσοντας τη δήλωση του Egon στο πλαίσιο όσων είχε πει ο Zoltan στα τέλη του 2022 για τον χρυσό, ο οποίος τότε τύγχανε διαπραγμάτευσης στα 1.800 δολάρια, μπορούμε να επισημάνουμε τα εξής: Οι τράπεζες χρησιμοποιούν την επαναχρηματοδότηση (η πρακτική κατά την οποία θεματοφύλακες - custodians, όπως οι τράπεζες ή οι χρηματιστηριακές εταιρείες, χρησιμοποιούν περιουσιακά στοιχεία που τους έχουν κατατεθεί ως εγγύηση για δικό τους χρηματοοικονομικό όφελος, όπως δανεισμό χρημάτων ή άλλες επενδύσεις) επί δεκαετίες με την έγκριση των κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν συμφωνήσει να μη χρησιμοποιηθεί ο χρυσός ποτέ ως μέσο διακανονισμού - δηλαδή, δεν θα έχει πρακτική χρήση ξανά.
Ο Zoltan μάς λέει επίσης, έμμεσα, γιατί οι τράπεζες και τα κράτη φοβούνται την επιστροφή του χρυσού ως μέσου διακανονισμού.
Όπως επισημαίνει, είναι γεγονός ότι κανείς δεν χρειάζεται χρυσό στα χέρια του.
Αυτό επετεύχθη με τον συνδυασμό της επαναχρηματοδότησης και της αντικατάστασης του κίτρινου μετάλλου ως προτιμώμενου μέσου συναλλαγής.
Όταν αυτά συμφωνήθηκαν, η αξία του ως στοιχείου αξίας (SOV) έγινε κάτι που μπορούσαν να χειριστούν και να χειραγωγήσουν.
Πιθανότατα σκέφτηκαν: «Αφήστε το να παραμείνει στοιχείο ενεργητικού, όπως η τέχνη και τα κεραμικά αγαλματίδια. Δεν μας ενδιαφέρει. Έτσι ήταν για δεκαετίες».
Όπως είχε πει κάποτε ένας trader: «Χρυσός; Μπορούμε να τον κοντράρουμε μέχρι να επιστρέψουν οι αγελάδες στο σπίτι. Γιατί; Επειδή όχι μόνο είναι ακατανάλωτος/ανθεκτικός, αλλά δεν χρησιμοποιείται για τίποτα πια.
Η τιμή του εξαρτάται από το πόσα δολάρια χρειαζόμαστε για να καθυστερήσουμε την παράδοση.
Είναι ένα συλλεκτικό αντικείμενο και τίποτα άλλο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να τον αφήσει να επιστρέψει ως μέσο συναλλαγής. Αν το έκανε, θα καταστρεφόμασταν.
Αν καταρρεύσουμε εμείς, καταρρέουν κι αυτοί».
Αυτό μας φέρνει πίσω στη δήλωση του Pozsar: «Οι τράπεζες διαχειρίζονται τα βιβλία χρυσού τους με μία παραδοχή: ότι τα κράτη θα εξασφαλίσουν ότι το κίτρινο μέταλλο δεν θα επιστρέψει ποτέ ως μέσο διακανονισμού».
Θυμηθείτε, οι τράπεζες χρησιμοποιούν την επαναχρηματοδότηση του χρυσού ως όχημα κέρδους, βασισμένες στην παραδοχή των κυβερνήσεων ότι το κίτρινο μέταλλο δεν θα επιστρέψει ποτέ ως μέσο συναλλαγής.
Ο χρυσός, όμως, επιστρέφει ως μέσο συναλλαγής. Αυτό πιθανότατα έκανε τις δυτικές τράπεζες που έχουν χρυσό σε χαρτί να νιώσουν νευρικές.
Και αν οι τράπεζες είναι νευρικές, οι Κεντρικές Τράπεζες κάποια στιγμή θα τρομοκρατηθούν από έναν έλεγχο».
Τα αφανισμένα αποθεματικά
Είναι αλήθεια... Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, το Υπουργείο Οικονομικών και οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, όσον αφορά τον χρυσό στο Fort Knox, κατέχουν μόνο IOUs (χρεωστικούς τίτλους) που εκδίδονται από τράπεζες που έχουν ράβδους χρυσού (bullions), οι οποίες έχουν ήδη πουλήσει το δανεισμένο μέταλλο.
Προϊόντος του χρόνου, αυτός ο χρυσός βρήκε τον δρόμο του σε πιο υπομονετικά χέρια - δεν υπάρχει τόσο χρυσός διαθέσιμος προς επένδυση όπως υπήρχε πριν από δεκαετίες, ακόμα και με τη νέα παραγωγή.
Η διαδικασία των IOUs εντάθηκε κατά την εποχή Clinton, με τον κεντρικό τραπεζίτη Greenspan να ενθαρρύνει τις τράπεζες bullion να δανείζονται χρυσό για carry trades.
Η Goldman Sachs και η Citigroup ηγήθηκαν της προσπάθειας τότε. Αλλά γιατί συνέβη αυτό;
Η Αμερική κέρδιζε μικρές αποδόσεις από τα IOUs χρυσού της καθώς ο χρυσός "δανειζόταν", εμποδίζοντας τις αγορές να επηρεάζουν το σύστημα τιμών.
Οι τράπεζες bullion λάμβαναν δολάρια για τα carry trades, και ταυτόχρονα κρατούσαν τις τιμές του χρυσού χαμηλά, καθώς μεγάλο μέρος του δανεισμένου χρυσού πουλιόταν στην αγορά κατά καιρούς.
Ο Greenspan ήταν ενθουσιασμένος.
Η συγκράτηση των τιμών του χρυσού κρατούσε μακριά τους φόβους για πληθωρισμό και ικανοποιούσε τους "vigilantes" των ομολόγων.
Ο χρυσός της Ελλάδας
Σημειωτέον, στο κεντρικό θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ, στην Πανεπιστημίου, φυλάσσεται το απόθεμα της χώρας σε χρυσό.
Για την ακρίβεια, ένα μέρος του, καθώς για λόγους ασφαλείας υποτίθεται πως είναι σκορπισμένος σε υπόγεια κεντρικών τραπεζών στα... τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Αυτό δεν είναι κάτι μυστικό. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, λέει ότι η χώρα μας διατηρεί ποσότητα χρυσού που ξεπερνά κατά τι τους 151 τόνους, κυρίως ράβδοι και μικρότερη ποσότητα λιρών.
Στο κτίριο της ΤτΕ φυλάσσεται το 47% αυτής της ποσότητας, δηλαδή περίπου 71 τόνοι.
Από το υπόλοιπο, το 29%, δηλαδή περίπου 44 τόνοι, φυλάσσεται σε υπόγειες αποθήκες στις Ηνωμένες Πολιτείες (δεν είναι ανακοινώσιμο το μέρος, παρά μόνο ότι πρόκειται για θησαυροφυλάκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Fed, είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στο λεγόμενο «αδιάτρητο χρηματοκιβώτιο» του Fort Knox, την καλύτερα φυλασσόμενη στρατιωτική βάση του κόσμου), το 20% (περίπου 30 τόνοι) στο Λονδίνο και το υπόλοιπο 4% (περίπου 6 τόνοι) σε ειδικές εγκαταστάσεις στην Ελβετία. Οπότε… καταλαβαίνετε!
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών