Το σχέδιο αυτό έχει ως στόχο να παρακαμφθούν ενδεχόμενα veto από χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία και να κινητοποιηθούν έως 140 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία κατά την περίοδο 2026-2027
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την παροχή δανείου στην Ουκρανία, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην ΕΕ.
Το σχέδιο αυτό έχει ως στόχο να παρακαμφθούν ενδεχόμενα veto από χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία και να κινητοποιηθούν έως 140 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία κατά την περίοδο 2026-2027.
Ωστόσο, αν και το σχέδιο έχει προκαλέσει αρκετό ενδιαφέρον, υπάρχουν πολλοί νομικοί και πολιτικοί φραγμοί που πρέπει να ξεπεραστούν για να μπορέσει να υλοποιηθεί.
Το σχέδιο και οι δομικές του αντιφάσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το υπάρχον καθεστώς χρηματοδότησης για την Ουκρανία, το οποίο βασίζεται σε δάνεια από την ΕΕ και άλλες χώρες, μπορεί να μη είναι βιώσιμο για τα επόμενα χρόνια.
Με την προσδοκία ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία θα συνεχιστεί μέχρι το 2026-2027, η ΕΕ πρέπει να βρει έναν τρόπο να χρηματοδοτήσει την άμυνα της Ουκρανίας χωρίς να επιβαρύνει περαιτέρω τον κοινό προϋπολογισμό της ή να εξαρτάται από τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός δανείου που θα χρηματοδοτείται μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στην ΕΕ.
Ουσιαστικά, η πρόταση περιλαμβάνει τη μεταφορά των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αξίας περίπου 176 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε μια ειδική οντότητα που θα εκδώσει ομόλογα τα οποία θα χρηματοδοτούν τις ανάγκες της Ουκρανίας για την περίοδο 2026-2027.
Η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία πληρώσει για τις αποζημιώσεις του πολέμου.
Αυτό το σχέδιο έχει το πλεονέκτημα ότι παρακάμπτει τα πιθανά veto από χώρες της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία, οι οποίες συχνά εμποδίζουν τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες σχετικά με την Ουκρανία.
Εντούτοις, υπάρχουν σημαντικά νομικά και πολιτικά εμπόδια που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τα νομικά εμπόδια και η αντίδραση των κρατών - μελών
Το πρώτο και πιο κρίσιμο ζήτημα αφορά τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η ΕΕ έχει περίπου 176 δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως στην εταιρεία Euroclear, η οποία εδρεύει στο Βέλγιο και ειδικεύεται στην καταγραφή κεντρικών χρεογράφων.
Χώρες, όπως τα κράτη της Βαλτικής, επιθυμούν την κατάσχεση αυτών των χρημάτων και τη χρήση τους για την αποκατάσταση της Ουκρανίας ή για την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης, υποστηρίζοντας ότι οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν πρέπει να πληρώνουν για τον πόλεμο της Ρωσίας.
Από την άλλη πλευρά, πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο, είναι αντίθετες με την άμεση κατάσχεση αυτών των περιουσιακών στοιχείων λόγω των νομικών συνεπειών που μπορεί να έχει, κυρίως της πιθανότητας να καταθέσει η Ρωσία αγωγή εναντίον της ΕΕ ή της Euroclear για τα παγωμένα κεφάλαια.
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανησυχεί ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να πλήξει το καθεστώς του ευρώ ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αν τρίτες χώρες αποφασίσουν να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους αποθήκευσης των αποθεμάτων τους.
Η εξωφρενική κύση μέσω της οντότητας ειδικού σκοπού (SPV)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας ειδικής σκοπού οντότητας (Special Purpose Vehicle - SPV) που θα αναλάβει τη μεταφορά των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και θα εκδώσει μηδενικά ομόλογα.
Τα ομόλογα αυτά θα είναι εγγυημένα από μια «συμμαχία των προθύμων», δηλαδή από χώρες της ΕΕ και ενδεχομένως και από άλλες χώρες της Ομάδας των Επτά (G7), ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή των δανείων στην Ουκρανία.
Το SPV θα χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της Ουκρανίας, και οι εγγυήσεις των χωρών της ΕΕ θα εξασφαλίσουν τη σταθερότητα του σχεδίου.
Εάν η Ρωσία τελικά αρνηθεί να πληρώσει για τις αποζημιώσεις του πολέμου, τα χρήματα που θα έχουν μεταφερθεί από την ειδική οντότητα θα παραμείνουν υπό τον έλεγχο της ΕΕ και θα χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Πολιτικοί φραγμοί
Παρόλο που το σχέδιο - σύμφωνα με τους εμπνευστές του - παρέχει μια βιώσιμη λύση για την αποφυγή περαιτέρω επιβαρύνσεων στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, οι χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να παραμένουν διαιρεμένες.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία, υπό την ηγεσία των Viktor Orban και Robert Fico αντίστοιχα, έχουν δείξει ιστορικά αντιρρήσεις σε κάθε οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, και δεν είναι σαφές εάν θα συμφωνήσουν σε μια συμφωνία που θα εμπλέκει τη χρήση των κατεψυγμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Επιπλέον, το ζήτημα των εγγυήσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι ακόμα ασαφές.
Κάθε κράτος μέλος θα χρειαστεί να υπογράψει την εγγύηση, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει πολιτική αναστάτωση σε χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, με τον φόβο ότι οι εγγυήσεις για το δάνειο μπορεί να αποβούν αβέβαιες στο μέλλον.
Στρατηγική ρευστότητας με υψηλό ρίσκο
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι μια εξωφρενική πρόταση που προσφέρει έναν τρόπο παράκαμψης των εσωτερικών αντιρρήσεων των κρατών-μελών και της πίεσης στον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ωστόσο, υπάρχουν ανυπέρβλητα σοβαρά νομικά, πολιτικά και χρηματοδοτικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για να γίνει το σχέδιο πραγματικότητα.
Είναι σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει υπόψη της τις αντιφάσεις της εντός των κρατών μελών της και να εξασφαλίσει τη συνεργασία όλων των χωρών, ώστε να υλοποιήσει αυτήν την επιτυχημένη στρατηγική.
Αν και το σχήμα του δανείου είναι θεωρητικά ελκυστικό, η πραγματικότητα θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των ηγετών της ΕΕ να συμφωνήσουν σε ένα ενιαίο πολιτικό σχέδιο που θα καλύψει τις οικονομικές και νομικές προκλήσεις του εγχειρήματος.
www.bankingnews.gr
Το σχέδιο αυτό έχει ως στόχο να παρακαμφθούν ενδεχόμενα veto από χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία και να κινητοποιηθούν έως 140 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία κατά την περίοδο 2026-2027.
Ωστόσο, αν και το σχέδιο έχει προκαλέσει αρκετό ενδιαφέρον, υπάρχουν πολλοί νομικοί και πολιτικοί φραγμοί που πρέπει να ξεπεραστούν για να μπορέσει να υλοποιηθεί.
Το σχέδιο και οι δομικές του αντιφάσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το υπάρχον καθεστώς χρηματοδότησης για την Ουκρανία, το οποίο βασίζεται σε δάνεια από την ΕΕ και άλλες χώρες, μπορεί να μη είναι βιώσιμο για τα επόμενα χρόνια.
Με την προσδοκία ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία θα συνεχιστεί μέχρι το 2026-2027, η ΕΕ πρέπει να βρει έναν τρόπο να χρηματοδοτήσει την άμυνα της Ουκρανίας χωρίς να επιβαρύνει περαιτέρω τον κοινό προϋπολογισμό της ή να εξαρτάται από τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός δανείου που θα χρηματοδοτείται μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στην ΕΕ.
Ουσιαστικά, η πρόταση περιλαμβάνει τη μεταφορά των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αξίας περίπου 176 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε μια ειδική οντότητα που θα εκδώσει ομόλογα τα οποία θα χρηματοδοτούν τις ανάγκες της Ουκρανίας για την περίοδο 2026-2027.
Η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία πληρώσει για τις αποζημιώσεις του πολέμου.
Αυτό το σχέδιο έχει το πλεονέκτημα ότι παρακάμπτει τα πιθανά veto από χώρες της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία, οι οποίες συχνά εμποδίζουν τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες σχετικά με την Ουκρανία.
Εντούτοις, υπάρχουν σημαντικά νομικά και πολιτικά εμπόδια που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τα νομικά εμπόδια και η αντίδραση των κρατών - μελών
Το πρώτο και πιο κρίσιμο ζήτημα αφορά τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η ΕΕ έχει περίπου 176 δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως στην εταιρεία Euroclear, η οποία εδρεύει στο Βέλγιο και ειδικεύεται στην καταγραφή κεντρικών χρεογράφων.
Χώρες, όπως τα κράτη της Βαλτικής, επιθυμούν την κατάσχεση αυτών των χρημάτων και τη χρήση τους για την αποκατάσταση της Ουκρανίας ή για την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης, υποστηρίζοντας ότι οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν πρέπει να πληρώνουν για τον πόλεμο της Ρωσίας.
Από την άλλη πλευρά, πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο, είναι αντίθετες με την άμεση κατάσχεση αυτών των περιουσιακών στοιχείων λόγω των νομικών συνεπειών που μπορεί να έχει, κυρίως της πιθανότητας να καταθέσει η Ρωσία αγωγή εναντίον της ΕΕ ή της Euroclear για τα παγωμένα κεφάλαια.
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανησυχεί ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να πλήξει το καθεστώς του ευρώ ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αν τρίτες χώρες αποφασίσουν να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους αποθήκευσης των αποθεμάτων τους.
Η εξωφρενική κύση μέσω της οντότητας ειδικού σκοπού (SPV)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας ειδικής σκοπού οντότητας (Special Purpose Vehicle - SPV) που θα αναλάβει τη μεταφορά των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και θα εκδώσει μηδενικά ομόλογα.
Τα ομόλογα αυτά θα είναι εγγυημένα από μια «συμμαχία των προθύμων», δηλαδή από χώρες της ΕΕ και ενδεχομένως και από άλλες χώρες της Ομάδας των Επτά (G7), ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή των δανείων στην Ουκρανία.
Το SPV θα χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της Ουκρανίας, και οι εγγυήσεις των χωρών της ΕΕ θα εξασφαλίσουν τη σταθερότητα του σχεδίου.
Εάν η Ρωσία τελικά αρνηθεί να πληρώσει για τις αποζημιώσεις του πολέμου, τα χρήματα που θα έχουν μεταφερθεί από την ειδική οντότητα θα παραμείνουν υπό τον έλεγχο της ΕΕ και θα χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Πολιτικοί φραγμοί
Παρόλο που το σχέδιο - σύμφωνα με τους εμπνευστές του - παρέχει μια βιώσιμη λύση για την αποφυγή περαιτέρω επιβαρύνσεων στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, οι χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να παραμένουν διαιρεμένες.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία, υπό την ηγεσία των Viktor Orban και Robert Fico αντίστοιχα, έχουν δείξει ιστορικά αντιρρήσεις σε κάθε οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, και δεν είναι σαφές εάν θα συμφωνήσουν σε μια συμφωνία που θα εμπλέκει τη χρήση των κατεψυγμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Επιπλέον, το ζήτημα των εγγυήσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι ακόμα ασαφές.
Κάθε κράτος μέλος θα χρειαστεί να υπογράψει την εγγύηση, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει πολιτική αναστάτωση σε χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, με τον φόβο ότι οι εγγυήσεις για το δάνειο μπορεί να αποβούν αβέβαιες στο μέλλον.
Στρατηγική ρευστότητας με υψηλό ρίσκο
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι μια εξωφρενική πρόταση που προσφέρει έναν τρόπο παράκαμψης των εσωτερικών αντιρρήσεων των κρατών-μελών και της πίεσης στον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ωστόσο, υπάρχουν ανυπέρβλητα σοβαρά νομικά, πολιτικά και χρηματοδοτικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για να γίνει το σχέδιο πραγματικότητα.
Είναι σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει υπόψη της τις αντιφάσεις της εντός των κρατών μελών της και να εξασφαλίσει τη συνεργασία όλων των χωρών, ώστε να υλοποιήσει αυτήν την επιτυχημένη στρατηγική.
Αν και το σχήμα του δανείου είναι θεωρητικά ελκυστικό, η πραγματικότητα θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των ηγετών της ΕΕ να συμφωνήσουν σε ένα ενιαίο πολιτικό σχέδιο που θα καλύψει τις οικονομικές και νομικές προκλήσεις του εγχειρήματος.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών