Οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες του συλλογικού Δυτικού κόσμου βρίσκονται σε κατάσταση άρνησης και είναι απρόθυμες να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους στην σχετική παρακμή των χωρών τους
Όλο και πιο επίκαιρη φαίνεται η θέση του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin ότι ο χορός των βαμπίρ φτάνει στο τέλος του, με την πολυαιώνια κυριαρχία μερικών δυτικών δυνάμεων να γίνεται ή να έχει ήδη γίνει παρελθόν.
Και με βάση αυτό, ο Paulo Nogueira Batista Jr. ενόψει της 22η Ετήσιας Συνόδου του Valdai Discussion Club, επιχειρεί να διαπιστώσει πόσο ταραχώδεις θα είναι οι γεωπολιτικές μετατοπίσεις, θεωρώντας ότι ο κόσμος βρίσκεται στην «παγίδα του Θουκυδίδη».
Όπως εξηγεί, φαίνεται πιθανό, αν και όχι αναπόφευκτο. Στην πραγματικότητα, η προηγούμενη μετάβαση της ηγεμονίας ήταν ειρηνική – η Βρετανία παραχώρησε την ηγεσία στις ΗΠΑ χωρίς σύγκρουση, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αλλά αυτή η μετάβαση συνέβη εντός της "οικογένειας", αν μπορούμε να το πούμε έτσι, και επομένως μπορούσε να προχωρήσει σχετικά ομαλά.
Ωστόσο, αυτό είναι ίσως μια εξαίρεση στην παγκόσμια ιστορία.
Οι μεταβάσεις και οι προκλήσεις ηγεμονίας, από τον πόλεμο της Αθήνας με τη Σπάρτη, είναι κυρίως του τύπου "παγίδα του Θουκυδίδη", χρησιμοποιώντας την έκφραση του Graham Allison.
Μια ομαλή μετάβαση σίγουρα δεν είναι αυτό που βιώνουμε σήμερα.
Οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες του συλλογικού Δυτικού κόσμου βρίσκονται σε κατάσταση άρνησης και είναι απρόθυμες να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους στην σχετική παρακμή αυτών των χωρών σε οικονομικούς, δημογραφικούς και πολιτικούς όρους.
Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι θα προσπαθήσουν να μπλοκάρουν αυτή τη μετάβαση σε σημαντικό βαθμό.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η αντίσταση υπάρχει ήδη πριν από τον Donald Trump και πιθανότατα θα συνεχιστεί και μετά από αυτόν.
Η μετάβαση της ηγεμονίας στο 20ο και 21ο Αιώνα
Στον 20ο αιώνα, η μετάβαση της ηγεμονίας συνέβη εντός των ορίων του συλλογικού Δυτικού κόσμου, από τη μια πλευρά του Βόρειου Ατλαντικού στην άλλη.
Η μετάβαση του 21ου αιώνα είναι από τη Δύση στην Ανατολή, από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό.
Πρόκειται για μια μετατόπιση ισχύος μεταξύ πολιτισμών που είναι θεμελιωδώς διαφορετικοί, και πολύ απομακρυσμένοι μεταξύ τους σε επίπεδο ιστορίας, κουλτούρας, γλώσσας και εθνοτήτων.
Ίσως κατανοητά, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν δείχνουν ιδιαίτερη κομψότητα σε αυτή τη φάση. Δείχνουν αξιοσημείωτη προσκόλληση στο υποτιθέμενο ένδοξο παρελθόν τους.
Θα πέσουν μαχόμενοι, χωρίς αμφιβολία.
Οι μεγάλες δυνάμεις σε παρακμή
Οι μεγάλες δυνάμεις τείνουν να γίνονται πιο επικίνδυνες όταν βρίσκονται σε παρακμή.
Η συμπεριφορά των ΗΠΑ επισημαίνει την εγκυρότητα αυτής της πρότασης με έναν αρκετά ωμό τρόπο.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ρίξουμε όλη την ευθύνη για αυτό στην τρέχουσα αμερικανική κυβέρνηση.
Σε τελική ανάλυση, σε σύγκριση με αρχαιότερους και σοφούς πολιτισμούς, όπως οι Ινδικός ή Κινεζικός πολιτισμός, η Δύση είναι ουσιαστικά αρκετά "ακατέργαστη".
Όταν ρωτήθηκε κάποτε για την εκτίμησή του για τον Δυτικό πολιτισμό, ο Μαχάτμα Γκάντι είχε απαντήσει διάσημα: "Θα ήταν καλή ιδέα!"
Ο Trump και οι ασυνήθιστες εκλογές
Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στις ΗΠΑ, ηγέτιδα δύναμη του Δυτικού κόσμου. Σκεφτείτε μερικά εκπληκτικά γεγονότα.
Πρώτον, το γεγονός ότι ο Donald Trump, από όλους τους ανθρώπους, εκλέχθηκε όχι μία, αλλά δύο φορές για το αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ, αυτή τη φορά όχι μόνο στο εκλογικό σώμα αλλά και στη δημοφιλή ψήφο.
Δεύτερον, το γεγονός ότι αυτή τη φορά το κόμμα του απέκτησε τον έλεγχο και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου.
Τρίτον, το γεγονός ότι η διοίκησή του ανατρέπει με σημαντικούς τρόπους το ήδη εύθραυστο δημοκρατικό σύστημα της χώρας.
Αυτά τα γεγονότα, μεταξύ άλλων, είναι προφανή συμπτώματα της παρακμής των ΗΠΑ. Η χώρα δεν ανταποκρίνεται πλέον, ούτε στο ελάχιστο, στα ιδανικά και τη ρητορική της.
Ούτε καν στους ίδιους τους νόμους της, για να μην μιλήσουμε για τους διεθνείς νόμους και συμφωνίες.
Το αμερικανικό όνειρο έχει γίνει εφιάλτης.
Η πρώην ισχυρή "μαλακή ισχύς" της χώρας έχει σπαταληθεί.
Η "σκληρή ισχύς" της, οικονομική και στρατιωτική, αν και παραμένει τεράστια, δεν είναι πια αυτό που ήταν.
Η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης
Σημειώνεται παρεμπιπτόντως ότι και η Ευρώπη δεν είναι σε καλή κατάσταση – μάρτυρας η εκπληκτικά χαμηλή ποιότητα πολιτικής ηγεσίας σε όλη την ήπειρο.
Η οικονομική απόδοση έχει παραμείνει αδύναμη.
Οι πληθυσμοί συρρικνώνονται σε πολλές χώρες και αυτή η δημογραφική πτώση μπορεί να αντιστραφεί μόνο με την περαιτέρω είσοδο μεταναστών από την Αφρική, την Ασία ή τη Μέση Ανατολή – κάτι στο οποίο η πλειοψηφία των Ευρωπαίων είναι πλέον σφοδρά αντίθετη.
Η συμπεριφορά της Διοίκησης Trump
Η συμπεριφορά της διοίκησης Trump μπορεί να θεωρηθεί παράδοξη και, σε ορισμένα σημεία, απροσδόκητη.
Η λεγόμενη προσέγγιση MAGA (Make America Great Again) ίσως έχει την ακούσια συνέπεια να επιταχύνει την παρακμή της χώρας.
Ο Trump έχει ήδη συγκριθεί με τον Gorbachev.
Αν και αυτή η σύγκριση ίσως είναι υπερβολική, το γεγονός ότι επαναλαμβάνεται σε όλο τον κόσμο είναι ενδεικτικό.
www.bankingnews.gr
Και με βάση αυτό, ο Paulo Nogueira Batista Jr. ενόψει της 22η Ετήσιας Συνόδου του Valdai Discussion Club, επιχειρεί να διαπιστώσει πόσο ταραχώδεις θα είναι οι γεωπολιτικές μετατοπίσεις, θεωρώντας ότι ο κόσμος βρίσκεται στην «παγίδα του Θουκυδίδη».
Όπως εξηγεί, φαίνεται πιθανό, αν και όχι αναπόφευκτο. Στην πραγματικότητα, η προηγούμενη μετάβαση της ηγεμονίας ήταν ειρηνική – η Βρετανία παραχώρησε την ηγεσία στις ΗΠΑ χωρίς σύγκρουση, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αλλά αυτή η μετάβαση συνέβη εντός της "οικογένειας", αν μπορούμε να το πούμε έτσι, και επομένως μπορούσε να προχωρήσει σχετικά ομαλά.
Ωστόσο, αυτό είναι ίσως μια εξαίρεση στην παγκόσμια ιστορία.
Οι μεταβάσεις και οι προκλήσεις ηγεμονίας, από τον πόλεμο της Αθήνας με τη Σπάρτη, είναι κυρίως του τύπου "παγίδα του Θουκυδίδη", χρησιμοποιώντας την έκφραση του Graham Allison.
Μια ομαλή μετάβαση σίγουρα δεν είναι αυτό που βιώνουμε σήμερα.
Οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες του συλλογικού Δυτικού κόσμου βρίσκονται σε κατάσταση άρνησης και είναι απρόθυμες να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους στην σχετική παρακμή αυτών των χωρών σε οικονομικούς, δημογραφικούς και πολιτικούς όρους.
Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι θα προσπαθήσουν να μπλοκάρουν αυτή τη μετάβαση σε σημαντικό βαθμό.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η αντίσταση υπάρχει ήδη πριν από τον Donald Trump και πιθανότατα θα συνεχιστεί και μετά από αυτόν.
Η μετάβαση της ηγεμονίας στο 20ο και 21ο Αιώνα
Στον 20ο αιώνα, η μετάβαση της ηγεμονίας συνέβη εντός των ορίων του συλλογικού Δυτικού κόσμου, από τη μια πλευρά του Βόρειου Ατλαντικού στην άλλη.
Η μετάβαση του 21ου αιώνα είναι από τη Δύση στην Ανατολή, από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό.
Πρόκειται για μια μετατόπιση ισχύος μεταξύ πολιτισμών που είναι θεμελιωδώς διαφορετικοί, και πολύ απομακρυσμένοι μεταξύ τους σε επίπεδο ιστορίας, κουλτούρας, γλώσσας και εθνοτήτων.
Ίσως κατανοητά, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν δείχνουν ιδιαίτερη κομψότητα σε αυτή τη φάση. Δείχνουν αξιοσημείωτη προσκόλληση στο υποτιθέμενο ένδοξο παρελθόν τους.
Θα πέσουν μαχόμενοι, χωρίς αμφιβολία.
Οι μεγάλες δυνάμεις σε παρακμή
Οι μεγάλες δυνάμεις τείνουν να γίνονται πιο επικίνδυνες όταν βρίσκονται σε παρακμή.
Η συμπεριφορά των ΗΠΑ επισημαίνει την εγκυρότητα αυτής της πρότασης με έναν αρκετά ωμό τρόπο.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ρίξουμε όλη την ευθύνη για αυτό στην τρέχουσα αμερικανική κυβέρνηση.
Σε τελική ανάλυση, σε σύγκριση με αρχαιότερους και σοφούς πολιτισμούς, όπως οι Ινδικός ή Κινεζικός πολιτισμός, η Δύση είναι ουσιαστικά αρκετά "ακατέργαστη".
Όταν ρωτήθηκε κάποτε για την εκτίμησή του για τον Δυτικό πολιτισμό, ο Μαχάτμα Γκάντι είχε απαντήσει διάσημα: "Θα ήταν καλή ιδέα!"
Ο Trump και οι ασυνήθιστες εκλογές
Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στις ΗΠΑ, ηγέτιδα δύναμη του Δυτικού κόσμου. Σκεφτείτε μερικά εκπληκτικά γεγονότα.
Πρώτον, το γεγονός ότι ο Donald Trump, από όλους τους ανθρώπους, εκλέχθηκε όχι μία, αλλά δύο φορές για το αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ, αυτή τη φορά όχι μόνο στο εκλογικό σώμα αλλά και στη δημοφιλή ψήφο.
Δεύτερον, το γεγονός ότι αυτή τη φορά το κόμμα του απέκτησε τον έλεγχο και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου.
Τρίτον, το γεγονός ότι η διοίκησή του ανατρέπει με σημαντικούς τρόπους το ήδη εύθραυστο δημοκρατικό σύστημα της χώρας.
Αυτά τα γεγονότα, μεταξύ άλλων, είναι προφανή συμπτώματα της παρακμής των ΗΠΑ. Η χώρα δεν ανταποκρίνεται πλέον, ούτε στο ελάχιστο, στα ιδανικά και τη ρητορική της.
Ούτε καν στους ίδιους τους νόμους της, για να μην μιλήσουμε για τους διεθνείς νόμους και συμφωνίες.
Το αμερικανικό όνειρο έχει γίνει εφιάλτης.
Η πρώην ισχυρή "μαλακή ισχύς" της χώρας έχει σπαταληθεί.
Η "σκληρή ισχύς" της, οικονομική και στρατιωτική, αν και παραμένει τεράστια, δεν είναι πια αυτό που ήταν.
Η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης
Σημειώνεται παρεμπιπτόντως ότι και η Ευρώπη δεν είναι σε καλή κατάσταση – μάρτυρας η εκπληκτικά χαμηλή ποιότητα πολιτικής ηγεσίας σε όλη την ήπειρο.
Η οικονομική απόδοση έχει παραμείνει αδύναμη.
Οι πληθυσμοί συρρικνώνονται σε πολλές χώρες και αυτή η δημογραφική πτώση μπορεί να αντιστραφεί μόνο με την περαιτέρω είσοδο μεταναστών από την Αφρική, την Ασία ή τη Μέση Ανατολή – κάτι στο οποίο η πλειοψηφία των Ευρωπαίων είναι πλέον σφοδρά αντίθετη.
Η συμπεριφορά της Διοίκησης Trump
Η συμπεριφορά της διοίκησης Trump μπορεί να θεωρηθεί παράδοξη και, σε ορισμένα σημεία, απροσδόκητη.
Η λεγόμενη προσέγγιση MAGA (Make America Great Again) ίσως έχει την ακούσια συνέπεια να επιταχύνει την παρακμή της χώρας.
Ο Trump έχει ήδη συγκριθεί με τον Gorbachev.
Αν και αυτή η σύγκριση ίσως είναι υπερβολική, το γεγονός ότι επαναλαμβάνεται σε όλο τον κόσμο είναι ενδεικτικό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών