Τελευταία Νέα
Διεθνή

Ένα σενάριο που κανείς δεν ομολογεί… Το Ισραήλ είναι τελικά το πρόβλημα στη Μέση Ανατολή, έρχεται η διάλυση του κράτους των Εβραίων

Ένα σενάριο που κανείς δεν ομολογεί… Το Ισραήλ είναι τελικά το πρόβλημα στη Μέση Ανατολή, έρχεται η διάλυση του κράτους των Εβραίων
Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το Ισραήλ είναι η κύρια πηγή αστάθειας στη Μέση Ανατολή
Ο Δυτικός κόσμος αρχίζει επιτέλους να αντιλαμβάνεται μια αλλαγή πορείας, όπως φάνηκε από την αυξανόμενη απομόνωση του Ισραήλ στον ΟΗΕ την προηγούμενη εβδομάδα.
Το ερώτημα είναι αν η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής: η διεθνής κατακραυγή για την συμπεριφορά του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας έχει ενταθεί και διαδοθεί σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες.
Πολλές μεγάλες δυτικές χώρες που προηγουμένως αρνούνταν να αναγνωρίσουν επίσημα ένα παλαιστινιακό κράτος, εκμεταλλεύτηκαν τη συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για να το πράξουν.
Οι λαϊκές διαμαρτυρίες υπέρ των Παλαιστινίων στη Δύση είναι τόσο μαζικές και εμφανείς όσο ποτέ, και πρόσφατες έρευνες δείχνουν απότομη πτώση της υποστήριξης για το Ισραήλ στο αμερικανικό κοινό.
Οι διεθνείς αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματικής αναγνώρισης της Παλαιστίνης από δυτικές κυβερνήσεις, δεν επαρκούν για να προκληθεί μια εποικοδομητική ανταπόκριση από το Ισραήλ.
Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους, όπως επισημαίνουν ορισμένοι Παλαιστίνιοι, δεν ανακουφίζει την άμεση δυστυχία που βιώνουν στη Γάζα.
Οι διπλωματικές κινήσεις και οι διαδηλώσεις στους δρόμους δεν είναι οι μόνες γλώσσες που φαίνεται να καταλαβαίνει το Ισραήλ — η γλώσσα που αντιλαμβάνεται περισσότερο είναι αυτή της βίας και των εξαναγκασμών.

Προκλητικοί οι Εβραίοι

Η απάντηση του Ισραήλ στις τελευταίες διπλωματικές κινήσεις ήταν στάση πρόκλησης και απειλών για νέες καταστροφές εις βάρος των Παλαιστινίων.
Ο υπουργός εθνικής ασφάλειας, ακροδεξιός Itamar Ben‑Gvir, υποστηρίζει ότι η προσάρτηση της Δυτικής Όχθης θα πρέπει να είναι η κύρια απάντηση του Ισραήλ στην αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Δύση.
Οι περισσότεροι Ισραηλινοί —όχι μόνο η κυβέρνηση ή οι ακροδεξιοί εντός της— βλέπουν τη διεθνή πίεση ως περαιτέρω απόδειξη μεροληψίας εναντίον του Ισραήλ και ως επιβεβαίωση της ανάγκης να χρησιμοποιήσει τη βία για να αμυνθεί, παρά την διεθνή αγανάκτηση. Έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι πιστεύουν πως δεν υπάρχουν «αθώοι» στη Γάζα και υποστηρίζουν την έξωση κατοίκων από τη Λωρίδα της Γάζας.
Η ηθική έκκληση δεν θα έχει θετικό αντίκτυπο για μια κυβέρνηση που έχει αυτό το κοινό ως πολιτική βάση της.
Μόνο η επιβολή σημαντικού κόστους και συνεπειών στο Ισραήλ μπορεί να το οδηγήσει σε αλλαγή πολιτικών.

Κοντά στο σημείο καμπής

Παρότι ίσως να μην έχουμε φτάσει ακόμα σε σημείο καμπής όσον αφορά την παλαιστινιακή‑ισραηλινή τραγωδία, η σκέψη των αραβικών καθεστώτων στην περιοχή έχει περάσει σε κάποιας μορφής καμπή τις τελευταίες εβδομάδες.
Η επίθεση του Ισραήλ στις αρχές Σεπτεμβρίου στο έδαφος του Κατάρ, σε ανεπιτυχή απόπειρα δολοφονίας ηγετών της Hamas που εμπλέκονταν σε διαπραγματεύσεις για τη Γάζα, προκάλεσε σοκ στην περιοχή.
Η επίθεση στο Κατάρ έρχεται εν μέσω πολλών ένοπλων επιθέσεων του Ισραήλ εναντίον κρατών της περιοχής — Λίβανος, Συρία, Υεμένη, Ιράν — πέρα από τη σφαγή στην Παλαιστίνη.
Αυτές οι επιθέσεις, ορισμένες ανοιχτές, άλλες μυστικές, δεν είναι νέα, αλλά η σχεδόν ταυτόχρονη εμφάνισή τους τον τελευταίο μήνα έχει προσθέσει στο σοκ.
Η επίθεση στο Κατάρ έδειξε στις αραβικές κυβερνήσεις όχι μόνο ότι το Ισραήλ είναι η πλέον αποσταθεροποιητική δύναμη στην περιοχή, αλλά και ότι οποιαδήποτε από αυτές τις χώρες μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο μιας αντίστοιχης επίθεσης.
Οι σχέσεις ασφαλείας του Κατάρ με τον κύριο υποστηρικτή του Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες — που διαθέτουν μεγάλη στρατιωτική παρουσία στη βάση Al Udeid — δεν το προστάτευσαν από την ισραηλινή επίθεση.
Παρά το ότι τα αραβικά καθεστώτα δείχνουν σημάδια κόπωσης από τις μακρόχρονες υποστηρικτικές στάσεις προς την παλαιστινιακή υπόθεση, ανησυχούν ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο μιας επίθεσης στο δικό τους έδαφος.

Ο ρόλος της Αιγύπτου

Οι ανησυχίες της Αιγύπτου — που συνυπέγραψε την πρώτη αραβική ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ — είναι τόσο μεγάλες που ο πρόεδρος Abdel Fattah el‑Sisi χαρακτήρισε το Ισραήλ «εχθρό» σε δηλώσεις του σε επείγουσα αραβική σύνοδο μετά την επίθεση στο Κατάρ.
Η Αίγυπτος, όπως και το Κατάρ, έχει διαμεσολαβήσει σε συνομιλίες για κατάπαυση πυρός στη Γάζα, και θα μπορούσε να καταστεί ακόμα ένας στόχος της ισραηλινής αποφασιστικότητας να εξουδετερώσει ηγέτες της Hamas όπου και αν βρίσκονται, ακόμη και εκείνους που μετέχουν σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Η Ιορδανία έχει αντίστοιχες ανησυχίες όσον αφορά το πόσο οι ολοένα πιο επιθετικές ενέργειες του Ισραήλ εις βάρος των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη θα μπορούσαν να το ωθήσουν ανατολικά και να διαταράξουν την ήδη εύθραυστη εσωτερική κατάσταση της Ιορδανίας.

Διπλωματική απομόνωση

Ένα αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι υποχωρεί, τουλάχιστον προς το παρόν, η πιθανότητα περισσότερων διπλωματικών συμφωνιών εξομάλυνσης ανάμεσα σε αραβικά κράτη και το Ισραήλ, πέραν εκείνων που υπέγραψαν το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατά την πρώτη θητεία του προέδρου Trump.
Ενδέχεται να υπάρξει και κάποια απομάκρυνση από τη συνεργασία από κυβερνήσεις που υπέγραψαν τέτοιες συμφωνίες.
Τα ΗΑΕ αντέδρασαν γρήγορα στην πιθανότητα προσάρτησης της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ, προειδοποιώντας ότι κάτι τέτοιο θα ξεπεράσει μια «κόκκινη γραμμή».
Μια θετική πλευρά αυτής της εξέλιξης είναι ότι βοηθά στην απομυθοποίηση της αντίληψης, που ακούγεται μερικές φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι τα λεγόμενα «Abraham Accords» αντιπροσωπεύουν πρόοδο ή ακόμα και βήμα προς την ειρήνη Ισραηλινών‑Παλαιστινίων.
Αντίθετα, αυτά τα διπλωματικά ανοίγματα λειτουργούν ως εναλλακτική του να κάνει το Ισραήλ ειρήνη με τους Παλαιστίνιους — έναν τρόπο να κατοχυρώνει και να εμφανίζεται ότι διατηρεί πλήρεις σχέσεις με γειτονικά κράτη, ενώ συνεχίζει την υποδούλωση των Παλαιστινίων και την κατοχή των εδαφών τους.
Δεδομένης της ισραηλινής τάσης να θεωρεί αυτές τις συμφωνίες ως μέρος ενός αντι‑ιρανικού άξονα, αυτές οι υποτιθέμενες «συμφωνίες ειρήνης» έχουν επίσης οξύνει τις φωνές της σύγκρουσης στον Περσικό Κόλπο.
Μία συνέπεια για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ότι πρέπει να εγκαταλείψουν την εμμονή που χαρακτήρισε τόσο τη διακυβέρνηση Trump όσο και τη διακυβέρνηση Biden, περί του να επιδιώκονται περισσότερες συμφωνίες ομαλοποίησης σχέσεων ανάμεσα σε Ισραήλ και αραβικά κράτη.
Δεδομένων των υπόλοιπων συνθηκών στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων όσων συμβαίνουν στη Γάζα, τέτοιες συμφωνίες δεν προωθούν την ειρήνη ούτε ασφάλεια στη Μέση Ανατολή ούτε τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Υποχωρεί ο αμερικανικός παράγοντας

Μία ακόμη συνέπεια συνδέεται με τη μειωμένη αξία που τα αραβικά κράτη σίγουρα αποδίδουν πλέον στη συνεργασία ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι αραβικές αμφιβολίες ενισχύθηκαν το 2019 όταν οι ΗΠΑ δεν απάντησαν σε επίθεση του Ιράν σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας — μια αντίδραση που ήταν μέρος της πολιτικής «μέγιστης πίεσης» του Trump, επαναβεβαιωμένη στην δεύτερη θητεία του.
Η επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ, ένα μικρό κράτος που βασιζόταν κατά μεγάλο μέρος στην ασφάλεια που του προσέφεραν οι ΗΠΑ, ενίσχυσε αυτές τις αμφιβολίες.
Οι ΗΠΑ ίσως πρέπει να προετοιμαστούν για περιορισμένη πρόσβαση σε στρατιωτικές διευκολύνσεις σε αραβικά εδάφη.
Είναι επωφελές για τα αμερικανικά συμφέροντα ότι μια νέα επίσημη συμφωνία ασφαλείας με κάποιο αραβικό κράτος, όπως αυτή που επιδίωξε η κυβέρνηση Biden με τη Σαουδική Αραβία, γίνεται λιγότερο πιθανή από ό,τι στο παρελθόν.
Αυτή η εξέλιξη περιορίζει τον κίνδυνο οι ΗΠΑ να παγιδευτούν σε συγκρούσεις που δεν τους ανήκουν.
Όμως όπως δείχνει το επεισόδιο στο Κατάρ, ακόμη και μια υπονοούμενη εγγύηση έχει κόστος και ρίσκο.
Με το Ισραήλ έτοιμο να επαναλαμβάνει τέτοιες επιθέσεις οπουδήποτε στην περιοχή, οι ΗΠΑ, λόγω της στενής τους σχέσης με το Ισραήλ, ενδέχεται να βρεθούν και πάλι σε δύσκολη θέση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ξεπεράσουν το γνωστό μάντρα ότι το Ιράν είναι η μεγαλύτερη πηγή αστάθειας στη Μέση Ανατολή.
Πρέπει να εξετάσουν ποιο κράτος έχει ήδη ξεκινήσει περισσότερους πολέμους και έχει επιτεθεί σε περισσότερα έθνη ‒ και αυτή τη στιγμή σκοτώνει περισσότερους αμάχους ‒ από οποιοδήποτε άλλο κράτος στην περιοχή, και να επανεκτιμήσουν ριζικά τη σχέση τους με αυτό το κράτος.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης