Η αλλαγή δεν είναι ξαφνική, αλλά αργή και μεθοδική – αποτέλεσμα σύνθετων οικονομικών, πολιτικών και γεωστρατηγικών διεργασιών…
Η παγκόσμια σκηνή βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο. Οι BRICS και οργανώσεις όπως η SCO αναδεικνύονται σε βασικούς παίκτες, σπάζοντας σταδιακά το μονοπώλιο της Δύσης στη διακυβέρνηση και προωθώντας έναν πιο πολυπολικό κόσμο.
Η αλλαγή δεν είναι ξαφνική, αλλά αργή και μεθοδική – αποτέλεσμα σύνθετων οικονομικών, πολιτικών και γεωστρατηγικών διεργασιών.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, οι ισχυροί παίκτες, οι κυρίαρχες οικονομίες και οι παρατηρητές της διεθνούς σκηνής καλούνται να προσαρμοστούν σε μια πραγματικότητα όπου η ισχύς και η επιρροή διανέμονται πιο ισορροπημένα, και όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσα από ευρείες, πολυεθνικές συνεργασίες.
Ειδικότερα, η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής των Ηγετών της Συνεργασίας Σαγκάης (SCO) στο Tianjin προσείλκυσε ξανά την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας…
Σημειωτέον, ξεκίνησε ως φόρουμ για την επίλυση συνοριακών διαφορών μεταξύ Κίνας και πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, αλλά έκτοτε εξελίχθηκε σε έναν υβριδικό οικονομικο-ασφαλιστικό φορέα.
Στην τελευταία σύνοδο παραβρέθηκαν σχεδόν δύο δωδεκάδες ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Ινδός πρωθυπουργός Narendra Modi, ο οποίος επισκέφθηκε την Κίνα για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια.
Τα μη δυτικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τη σύνοδο ως σημείο καμπής στη συστημική μετάβαση του κόσμου προς την πολυπολικότητα.
Παρά το γεγονός ότι η SCO φαίνεται πιο ενεργή από ποτέ –εν μέρει χάρη στη νεοσχηματιζόμενη προσέγγιση Κίνας-Ινδίας, έμμεσα ενθαρρυμένη από τις ΗΠΑ– και οι BRICS έχουν γίνει παγκοσμίως αναγνωρίσιμη ονομασία, και οι δύο οργανώσεις είναι πιθανό να μεταμορφώσουν τη διακυβέρνηση στον κόσμο μόνο βαθμιαία και όχι απότομα, όπως κάποιοι ενδέχεται να περιμένουν.
Κατ’ αρχάς, οι οργανώσεις αυτές απαρτίζονται από ιδιαίτερα ποικίλα μέλη που μπορούν ρεαλιστικά να συμφωνήσουν μόνο σε ευρείες περιοχές συνεργασίας.
Ακόμα και τότε, οι συμφωνίες είναι αυστηρά εθελοντικές και δεν φέρουν νομική δεσμευτικότητα.
Αυτό που ενώνει τις χώρες της SCO και των BRICS –πολλές από τις οποίες πλέον επικαλύπτονται σε μέλη και συνεργασίες– είναι ο κοινός στόχος να σπάσουν το de facto μονοπώλιο της Δύσης στη διακυβέρνηση του κόσμου, ώστε να γίνει πιο δίκαιη για την «Παγκόσμια Πλειοψηφία».
Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκουν να επιταχύνουν την χρηματοοικονομική πολυπολικότητα μέσω των BRICS, ώστε να αποκτήσουν την απαραίτητη επιρροή για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, ενώ η SCO εστιάζει στην πρόληψη μελλοντικών σεναρίων εσωτερικής αστάθειας που θα μπορούσαν να απειλήσουν αυτούς τους μακροπρόθεσμους στόχους.
Τράπεζα των BRICS
Παρ’ όλα αυτά, η Τράπεζα των BRICS συνεχίζει να συμμορφώνεται με τις αντι-ρωσικές κυρώσεις της Δύσης, κυρίως λόγω της σύνθετης οικονομικής αλληλεξάρτησης των περισσότερων μελών με τη Δύση.
Αυτό εξηγεί επίσης τη διστακτικότητά τους να επιταχύνουν τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης.
Όσον αφορά τη SCO, οι μηχανισμοί ανταλλαγής πληροφοριών περιορίζονται σε ασυνήθεις απειλές, δηλαδή την τρομοκρατία, τον σεπαρατισμό και τον εξτρεμισμό, και εμποδίζονται σε μεγάλο βαθμό από την αντιπαλότητα Ινδίας-Πακιστάν.
Ταυτόχρονα, οι ανησυχίες για την εθνική κυριαρχία μεταξύ των μελών εμποδίζουν την οργάνωση από το να εξελιχθεί σε μια συμμαχία τύπου Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Παρά αυτούς τους περιορισμούς, η Παγκόσμια Πλειοψηφία εξακολουθεί να συνεργάζεται πιο στενά από ποτέ για να μεταμορφώσει βαθμιαία τη διακυβέρνηση του κόσμου – έναν στόχο που έχει καταστεί ιδιαίτερα επείγων με τη χαλαρή χρήση βίας από τον Trump 2.0 (κατά του Ιράν και όπως απειλήθηκε κατά της Βενεζουέλας) και τους δασμολογικούς πολέμους.
Η Κίνα μπορεί να είναι κεντρική σε αυτές τις προσπάθειες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τις κυριαρχήσει.
Διαφορετικά, υπερήφανα κυρίαρχα κράτη όπως η Ινδία και η Ρωσία δεν θα υποστήριζαν τέτοιες πρωτοβουλίες, εάν θεωρούσαν ότι το Πεκίνο θα καθοδηγούσε μονομερώς την ατζέντα.
Οι διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη θα χρειαστούν σημαντικό χρόνο για να ολοκληρωθούν – ίσως ακόμη και μια γενιά ή περισσότερο – κυρίως λόγω της σύνθετης οικονομικής αλληλεξάρτησης που διατηρούν οι χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία με τη Δύση.
Η απότομη διακοπή αυτών των δεσμών θα ζημίωνε σοβαρά τα δικά τους συμφέροντα.
Ως εκ τούτου, οι παρατηρητές θα πρέπει να συγκρατήσουν οποιαδήποτε ευσεβή σκέψη για ταχεία μετάβαση σε πλήρη πολυπολικότητα, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν βαθιά απογοήτευση και ενδεχομένως απελπισία.
Κοιτάζοντας μπροστά, το μέλλον της παγκόσμιας διακυβέρνησης θα καθοριστεί από τον αγώνα μεταξύ της Δύσης και της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας – με τη μία να επιδιώκει να διατηρήσει το de facto μονοπώλιο της και την άλλη να προσπαθεί να μεταρρυθμίσει το σύστημα σταδιακά πίσω στις ρίζες του υπό τον ΟΗΕ, με ορισμένες αλλαγές.
Τελικά, κανένα από τα δύο ακραία οράματα δεν είναι βέβαιο ότι θα τεθεί σε ισχύ. Ωστόσο, εναλλακτικοί θεσμοί με επίκεντρο συγκεκριμένες περιοχές, όπως η SCO ως προς την Ευρασία και η Αφρικανική Ένωση ως προς την Αφρική, μπορεί σταδιακά να αντικαταστήσουν τον ΟΗΕ σε ορισμένους τομείς.
www.bankingnews.gr
Η αλλαγή δεν είναι ξαφνική, αλλά αργή και μεθοδική – αποτέλεσμα σύνθετων οικονομικών, πολιτικών και γεωστρατηγικών διεργασιών.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, οι ισχυροί παίκτες, οι κυρίαρχες οικονομίες και οι παρατηρητές της διεθνούς σκηνής καλούνται να προσαρμοστούν σε μια πραγματικότητα όπου η ισχύς και η επιρροή διανέμονται πιο ισορροπημένα, και όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσα από ευρείες, πολυεθνικές συνεργασίες.
Ειδικότερα, η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής των Ηγετών της Συνεργασίας Σαγκάης (SCO) στο Tianjin προσείλκυσε ξανά την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας…
Σημειωτέον, ξεκίνησε ως φόρουμ για την επίλυση συνοριακών διαφορών μεταξύ Κίνας και πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, αλλά έκτοτε εξελίχθηκε σε έναν υβριδικό οικονομικο-ασφαλιστικό φορέα.
Στην τελευταία σύνοδο παραβρέθηκαν σχεδόν δύο δωδεκάδες ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Ινδός πρωθυπουργός Narendra Modi, ο οποίος επισκέφθηκε την Κίνα για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια.
Τα μη δυτικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τη σύνοδο ως σημείο καμπής στη συστημική μετάβαση του κόσμου προς την πολυπολικότητα.
Παρά το γεγονός ότι η SCO φαίνεται πιο ενεργή από ποτέ –εν μέρει χάρη στη νεοσχηματιζόμενη προσέγγιση Κίνας-Ινδίας, έμμεσα ενθαρρυμένη από τις ΗΠΑ– και οι BRICS έχουν γίνει παγκοσμίως αναγνωρίσιμη ονομασία, και οι δύο οργανώσεις είναι πιθανό να μεταμορφώσουν τη διακυβέρνηση στον κόσμο μόνο βαθμιαία και όχι απότομα, όπως κάποιοι ενδέχεται να περιμένουν.
Κατ’ αρχάς, οι οργανώσεις αυτές απαρτίζονται από ιδιαίτερα ποικίλα μέλη που μπορούν ρεαλιστικά να συμφωνήσουν μόνο σε ευρείες περιοχές συνεργασίας.
Ακόμα και τότε, οι συμφωνίες είναι αυστηρά εθελοντικές και δεν φέρουν νομική δεσμευτικότητα.
Αυτό που ενώνει τις χώρες της SCO και των BRICS –πολλές από τις οποίες πλέον επικαλύπτονται σε μέλη και συνεργασίες– είναι ο κοινός στόχος να σπάσουν το de facto μονοπώλιο της Δύσης στη διακυβέρνηση του κόσμου, ώστε να γίνει πιο δίκαιη για την «Παγκόσμια Πλειοψηφία».
Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκουν να επιταχύνουν την χρηματοοικονομική πολυπολικότητα μέσω των BRICS, ώστε να αποκτήσουν την απαραίτητη επιρροή για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, ενώ η SCO εστιάζει στην πρόληψη μελλοντικών σεναρίων εσωτερικής αστάθειας που θα μπορούσαν να απειλήσουν αυτούς τους μακροπρόθεσμους στόχους.
Τράπεζα των BRICS
Παρ’ όλα αυτά, η Τράπεζα των BRICS συνεχίζει να συμμορφώνεται με τις αντι-ρωσικές κυρώσεις της Δύσης, κυρίως λόγω της σύνθετης οικονομικής αλληλεξάρτησης των περισσότερων μελών με τη Δύση.
Αυτό εξηγεί επίσης τη διστακτικότητά τους να επιταχύνουν τις προσπάθειες αποδολαριοποίησης.
Όσον αφορά τη SCO, οι μηχανισμοί ανταλλαγής πληροφοριών περιορίζονται σε ασυνήθεις απειλές, δηλαδή την τρομοκρατία, τον σεπαρατισμό και τον εξτρεμισμό, και εμποδίζονται σε μεγάλο βαθμό από την αντιπαλότητα Ινδίας-Πακιστάν.
Ταυτόχρονα, οι ανησυχίες για την εθνική κυριαρχία μεταξύ των μελών εμποδίζουν την οργάνωση από το να εξελιχθεί σε μια συμμαχία τύπου Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Παρά αυτούς τους περιορισμούς, η Παγκόσμια Πλειοψηφία εξακολουθεί να συνεργάζεται πιο στενά από ποτέ για να μεταμορφώσει βαθμιαία τη διακυβέρνηση του κόσμου – έναν στόχο που έχει καταστεί ιδιαίτερα επείγων με τη χαλαρή χρήση βίας από τον Trump 2.0 (κατά του Ιράν και όπως απειλήθηκε κατά της Βενεζουέλας) και τους δασμολογικούς πολέμους.
Η Κίνα μπορεί να είναι κεντρική σε αυτές τις προσπάθειες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τις κυριαρχήσει.
Διαφορετικά, υπερήφανα κυρίαρχα κράτη όπως η Ινδία και η Ρωσία δεν θα υποστήριζαν τέτοιες πρωτοβουλίες, εάν θεωρούσαν ότι το Πεκίνο θα καθοδηγούσε μονομερώς την ατζέντα.
Οι διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη θα χρειαστούν σημαντικό χρόνο για να ολοκληρωθούν – ίσως ακόμη και μια γενιά ή περισσότερο – κυρίως λόγω της σύνθετης οικονομικής αλληλεξάρτησης που διατηρούν οι χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία με τη Δύση.
Η απότομη διακοπή αυτών των δεσμών θα ζημίωνε σοβαρά τα δικά τους συμφέροντα.
Ως εκ τούτου, οι παρατηρητές θα πρέπει να συγκρατήσουν οποιαδήποτε ευσεβή σκέψη για ταχεία μετάβαση σε πλήρη πολυπολικότητα, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν βαθιά απογοήτευση και ενδεχομένως απελπισία.
Κοιτάζοντας μπροστά, το μέλλον της παγκόσμιας διακυβέρνησης θα καθοριστεί από τον αγώνα μεταξύ της Δύσης και της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας – με τη μία να επιδιώκει να διατηρήσει το de facto μονοπώλιο της και την άλλη να προσπαθεί να μεταρρυθμίσει το σύστημα σταδιακά πίσω στις ρίζες του υπό τον ΟΗΕ, με ορισμένες αλλαγές.
Τελικά, κανένα από τα δύο ακραία οράματα δεν είναι βέβαιο ότι θα τεθεί σε ισχύ. Ωστόσο, εναλλακτικοί θεσμοί με επίκεντρο συγκεκριμένες περιοχές, όπως η SCO ως προς την Ευρασία και η Αφρικανική Ένωση ως προς την Αφρική, μπορεί σταδιακά να αντικαταστήσουν τον ΟΗΕ σε ορισμένους τομείς.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών