Ακολουθώντας την πολιτική των «Τεσσάρων Όχι», το Βιετνάμ προσπαθεί να ενδυναμώσει τη θέση του ως ανεξάρτητος και υπεύθυνος δρώντας, που υπερασπίζεται τη διεθνή νομιμότητα και τις αρχές του δικαίου
Καθώς η Ουάσιγκτον ενισχύει σημαντικά την στρατιωτική της παρουσία στη Νοτιοανατολική Ασία μέσω της στρατηγικής Ινδο-Ειρηνικού, το Βιετνάμ βρίσκεται πλέον αντιμέτωπο με μια σκληρή πρόκληση: πώς να προστατεύσει την κυριαρχία του και τη γεωπολιτική του ανεξαρτησία, χωρίς να παρασυρθεί στη δίνη της στρατηγικής αντιπαλότητας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.
Αύξηση στρατιωτικών ασκήσεων από ΗΠΑ – Ένα στρατηγικό μήνυμα προς Πεκίνο
Το 2025 σηματοδοτεί μια νέα φάση στην αμερικανική στρατηγική επιρροή στην περιοχή.
Σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, έχουν ήδη διεξαχθεί πέντε μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις από την αρχή του έτους.
Οι ασκήσεις Balikatan στις Φιλιππίνες και Cobra Gold στην Ταϊλάνδη ξεχώρισαν για την ένταση και την τεχνολογική υπεροχή των συμμετεχόντων δυνάμεων.
Η χρήση υπερσύγχρονων συστημάτων όπως οι πύραυλοι NMESIS και οι εκτοξευτές HIMARS, καθώς και η ανάπτυξη stealth μαχητικών F-35, αποτελούν όχι μόνο στρατιωτική επίδειξη ισχύος αλλά και πολιτικό μήνυμα προς το Πεκίνο.
Η εγγύτητα ορισμένων επιχειρήσεων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) του Βιετνάμ, αν και δεν συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου, προκαλεί σαφείς εντάσεις για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η αμυντική φιλοσοφία του Βιετνάμ – Η Πολιτική των «Τεσσάρων Όχι»
Η αμυντική πολιτική του Βιετνάμ, όπως διατυπώθηκε στη Λευκή Βίβλο του 2019, βασίζεται στην αρχή των «Τεσσάρων Όχι»:
1. Όχι σε στρατιωτικές συμμαχίες.
2. Όχι στην ευθυγράμμιση με κάποια χώρα για δράση εναντίον άλλης.
3. Όχι στην εγκατάσταση ξένων στρατιωτικών βάσεων ή στη χρήση βιετναμέζικου εδάφους για εχθρικές ενέργειες.
4. Όχι στη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας στις διεθνείς σχέσεις.
Η πολιτική αυτή προσφέρει στο Ανόι ευελιξία και ουδετερότητα, αλλά δοκιμάζεται καθημερινά, καθώς η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα εντείνεται.
Ανάπτυξη δυνατοτήτων χωρίς εξάρτηση – Η βιετναμέζικη διπλωματία της ισορροπίας
Το Βιετνάμ επενδύει στην αμυντική του αναβάθμιση χωρίς να παρεκκλίνει από τις αρχές του. Ενδυναμώνει τους διαλόγους άμυνας χωρίς να εντάσσεται σε μπλοκ. Χρησιμοποιεί το UNCLOS του 1982 (Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας) ως νομική βάση για την προάσπιση των θαλάσσιων συμφερόντων του.
Παράλληλα, αξιοποιεί τα πολυμερή σχήματα του ASEAN, όπως το ADMM και το ASEAN Regional Forum, για να ενισχύσει τη διπλωματική του θέση. Το Ανόι επιλέγει μια προληπτική ουδετερότητα, καλλιεργώντας σχέσεις και με τις δύο υπερδυνάμεις, αλλά χωρίς να δεσμεύεται στρατιωτικά.
Το δίλημμα ΗΠΑ ή Κίνα - Στρατηγική ισορροπία ή επικίνδυνη εξάρτηση;
Παρά την ουδετερότητα, το Βιετνάμ δεν παραμένει αμέτοχο στην περιφερειακή αντιπαράθεση.
Οι σχέσεις του με τις ΗΠΑ έχουν ενισχυθεί, ειδικά στον τομέα της άμυνας.
Την ίδια στιγμή, η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ανόι, γεγονός που δυσχεραίνει τη λήψη σαφών αποφάσεων όταν οι πιέσεις αυξάνονται.
Είναι ενδεικτικό ότι το Βιετνάμ είναι από τους πιο έντονους επικριτές των κινεζικών διεκδικήσεων στη Νότια Σινική Θάλασσα, παρά τη στενή οικονομική εξάρτηση. Η ρητορική του Ανόι βασίζεται στο διεθνές δίκαιο, δίνοντας έμφαση στη νομική και θεσμική υπεροχή έναντι της επιθετικής τακτικής του Πεκίνου.
30 Χρόνια στο ASEAN – Από περιφερειακός παίκτης σε ηγετική δύναμη;
Η 28η Ιουλίου 2025 σηματοδότησε τα 30 χρόνια ένταξης του Βιετνάμ στον ASEAN.
Το Ανόι έχει εξελιχθεί σε πυλώνα της Νοτιοανατολικής Ασίας, όχι απλώς ως συμμετέχων, αλλά ως ηγετικός παίκτης.
Αν, ωστόσο, φιλοδοξεί να αναλάβει ρόλο οδηγού του ASEAN στην αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια, θα πρέπει να κάνει κάτι περισσότερο από το να εξισορροπεί συμφέροντα.
Η διατήρηση στρατηγικής ουδετερότητας μπορεί να προστατεύει την ανεξαρτησία του Βιετνάμ, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί τρωτά σημεία.
Η αυξανόμενη αμερικανική ναυτική δραστηριότητα ενδέχεται να δημιουργήσει αθέλητους συσχετισμούς, ενώ η Κίνα αντιδρά ολοένα και πιο εχθρικά στις βιετναμέζικες αντιστάσεις.
Ένα λεπτό σκοινί με γεωπολιτικά αγκάθια
Το Βιετνάμ καλείται να περπατήσει σε ένα γεωπολιτικό σχοινί, όπου η ισορροπία είναι ζωτικής σημασίας αλλά εξαιρετικά επισφαλής.
Το δίπολο ΗΠΑ-Κίνα μετατρέπει τη Νοτιοανατολική Ασία σε πεδίο αντιπαράθεσης, με το Ανόι στο κέντρο του ταμπλό.
Ακολουθώντας την πολιτική των «Τεσσάρων Όχι», το Βιετνάμ προσπαθεί να ενδυναμώσει τη θέση του ως ανεξάρτητος και υπεύθυνος δρώντας, που υπερασπίζεται τη διεθνή νομιμότητα και τις αρχές του δικαίου. Όμως, η συνεχής στρατιωτικοποίηση της περιοχής και η πίεση από τους γίγαντες της γεωπολιτικής, φέρνουν τη χώρα στα όρια της διπλωματικής της ευελιξίας.
Εάν το Βιετνάμ καταφέρει να συνεχίσει την ισορροπία χωρίς να παρασυρθεί σε στρατόπεδα, θα έχει καταφέρει ένα αξιοσημείωτο διπλωματικό επίτευγμα σε μια εποχή αυξανόμενης αστάθειας. Αν όχι, κινδυνεύει να γίνει πιόνι στη σκακιέρα άλλων.
www.bankingnews.gr
Αύξηση στρατιωτικών ασκήσεων από ΗΠΑ – Ένα στρατηγικό μήνυμα προς Πεκίνο
Το 2025 σηματοδοτεί μια νέα φάση στην αμερικανική στρατηγική επιρροή στην περιοχή.
Σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, έχουν ήδη διεξαχθεί πέντε μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις από την αρχή του έτους.
Οι ασκήσεις Balikatan στις Φιλιππίνες και Cobra Gold στην Ταϊλάνδη ξεχώρισαν για την ένταση και την τεχνολογική υπεροχή των συμμετεχόντων δυνάμεων.
Η χρήση υπερσύγχρονων συστημάτων όπως οι πύραυλοι NMESIS και οι εκτοξευτές HIMARS, καθώς και η ανάπτυξη stealth μαχητικών F-35, αποτελούν όχι μόνο στρατιωτική επίδειξη ισχύος αλλά και πολιτικό μήνυμα προς το Πεκίνο.
Η εγγύτητα ορισμένων επιχειρήσεων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) του Βιετνάμ, αν και δεν συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου, προκαλεί σαφείς εντάσεις για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η αμυντική φιλοσοφία του Βιετνάμ – Η Πολιτική των «Τεσσάρων Όχι»
Η αμυντική πολιτική του Βιετνάμ, όπως διατυπώθηκε στη Λευκή Βίβλο του 2019, βασίζεται στην αρχή των «Τεσσάρων Όχι»:
1. Όχι σε στρατιωτικές συμμαχίες.
2. Όχι στην ευθυγράμμιση με κάποια χώρα για δράση εναντίον άλλης.
3. Όχι στην εγκατάσταση ξένων στρατιωτικών βάσεων ή στη χρήση βιετναμέζικου εδάφους για εχθρικές ενέργειες.
4. Όχι στη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας στις διεθνείς σχέσεις.
Η πολιτική αυτή προσφέρει στο Ανόι ευελιξία και ουδετερότητα, αλλά δοκιμάζεται καθημερινά, καθώς η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα εντείνεται.
Ανάπτυξη δυνατοτήτων χωρίς εξάρτηση – Η βιετναμέζικη διπλωματία της ισορροπίας
Το Βιετνάμ επενδύει στην αμυντική του αναβάθμιση χωρίς να παρεκκλίνει από τις αρχές του. Ενδυναμώνει τους διαλόγους άμυνας χωρίς να εντάσσεται σε μπλοκ. Χρησιμοποιεί το UNCLOS του 1982 (Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας) ως νομική βάση για την προάσπιση των θαλάσσιων συμφερόντων του.
Παράλληλα, αξιοποιεί τα πολυμερή σχήματα του ASEAN, όπως το ADMM και το ASEAN Regional Forum, για να ενισχύσει τη διπλωματική του θέση. Το Ανόι επιλέγει μια προληπτική ουδετερότητα, καλλιεργώντας σχέσεις και με τις δύο υπερδυνάμεις, αλλά χωρίς να δεσμεύεται στρατιωτικά.
Το δίλημμα ΗΠΑ ή Κίνα - Στρατηγική ισορροπία ή επικίνδυνη εξάρτηση;
Παρά την ουδετερότητα, το Βιετνάμ δεν παραμένει αμέτοχο στην περιφερειακή αντιπαράθεση.
Οι σχέσεις του με τις ΗΠΑ έχουν ενισχυθεί, ειδικά στον τομέα της άμυνας.
Την ίδια στιγμή, η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ανόι, γεγονός που δυσχεραίνει τη λήψη σαφών αποφάσεων όταν οι πιέσεις αυξάνονται.
Είναι ενδεικτικό ότι το Βιετνάμ είναι από τους πιο έντονους επικριτές των κινεζικών διεκδικήσεων στη Νότια Σινική Θάλασσα, παρά τη στενή οικονομική εξάρτηση. Η ρητορική του Ανόι βασίζεται στο διεθνές δίκαιο, δίνοντας έμφαση στη νομική και θεσμική υπεροχή έναντι της επιθετικής τακτικής του Πεκίνου.
30 Χρόνια στο ASEAN – Από περιφερειακός παίκτης σε ηγετική δύναμη;
Η 28η Ιουλίου 2025 σηματοδότησε τα 30 χρόνια ένταξης του Βιετνάμ στον ASEAN.
Το Ανόι έχει εξελιχθεί σε πυλώνα της Νοτιοανατολικής Ασίας, όχι απλώς ως συμμετέχων, αλλά ως ηγετικός παίκτης.
Αν, ωστόσο, φιλοδοξεί να αναλάβει ρόλο οδηγού του ASEAN στην αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια, θα πρέπει να κάνει κάτι περισσότερο από το να εξισορροπεί συμφέροντα.
Η διατήρηση στρατηγικής ουδετερότητας μπορεί να προστατεύει την ανεξαρτησία του Βιετνάμ, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί τρωτά σημεία.
Η αυξανόμενη αμερικανική ναυτική δραστηριότητα ενδέχεται να δημιουργήσει αθέλητους συσχετισμούς, ενώ η Κίνα αντιδρά ολοένα και πιο εχθρικά στις βιετναμέζικες αντιστάσεις.
Ένα λεπτό σκοινί με γεωπολιτικά αγκάθια
Το Βιετνάμ καλείται να περπατήσει σε ένα γεωπολιτικό σχοινί, όπου η ισορροπία είναι ζωτικής σημασίας αλλά εξαιρετικά επισφαλής.
Το δίπολο ΗΠΑ-Κίνα μετατρέπει τη Νοτιοανατολική Ασία σε πεδίο αντιπαράθεσης, με το Ανόι στο κέντρο του ταμπλό.
Ακολουθώντας την πολιτική των «Τεσσάρων Όχι», το Βιετνάμ προσπαθεί να ενδυναμώσει τη θέση του ως ανεξάρτητος και υπεύθυνος δρώντας, που υπερασπίζεται τη διεθνή νομιμότητα και τις αρχές του δικαίου. Όμως, η συνεχής στρατιωτικοποίηση της περιοχής και η πίεση από τους γίγαντες της γεωπολιτικής, φέρνουν τη χώρα στα όρια της διπλωματικής της ευελιξίας.
Εάν το Βιετνάμ καταφέρει να συνεχίσει την ισορροπία χωρίς να παρασυρθεί σε στρατόπεδα, θα έχει καταφέρει ένα αξιοσημείωτο διπλωματικό επίτευγμα σε μια εποχή αυξανόμενης αστάθειας. Αν όχι, κινδυνεύει να γίνει πιόνι στη σκακιέρα άλλων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών