Η συστηματική προσπάθεια του Zelensky να εξουδετερώσει πιθανούς πολιτικούς αντιπάλους εντός του στρατού και της διοίκησης, εντείνει τις ανησυχίες περί αυταρχικού κρεσέντο
Καθώς η Ουκρανία συνεχίζει έναν αιματηρό πόλεμο φθοράς απέναντι στη Ρωσία, ένας άλλος, λιγότερο προβεβλημένος αλλά εξίσου κρίσιμος εκτυλίσσεται εντός των συνόρων της.
Πρόκειται για την εσωτερική μάχη μεταξύ των Ουκρανών πολιτών και μιας κυβέρνησης που κατηγορείται πλέον ευθέως για διαφθορά, αυταρχικές πρακτικές και καταστολή των δημοκρατικών θεσμών.
Ο πρόεδρος Volodymyr Zelensky, που εξελέγη το 2019 με την υπόσχεση της καταπολέμησης της διαφθοράς, έχει βρεθεί σήμερα στο στόχαστρο έντονης λαϊκής δυσαρέσκειας και διεθνούς προβληματισμού.
Παρά την ενίσχυση της στρατιωτικής του δύναμης μέσω της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών και της απόφασης του Donald Trump να του παραχωρήσει περαιτέρω οπλισμό, η αμφισβήτηση της εσωτερικής του νομιμοποίησης αυξάνεται.
Από την ελπίδα στην απογοήτευση
Η λαϊκή υποστήριξη που απολάμβανε ο Zelenskyκ στηρίζονταν στην ελπίδα ότι θα απαλλάξει την Ουκρανία από την ιστορική μάστιγα της διαφθοράς.
Ωστόσο, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα, η διαφθορά όχι μόνο παραμένει, αλλά έχει γίνει πιο αδιαφανή, συγκαλυμμένη πίσω από το πέπλο του πολέμου και της «εθνικής ενότητας».
Την περασμένη εβδομάδα, χιλιάδες Ουκρανοί βγήκαν στους δρόμους του Κιέβου και άλλων πόλεων, διαμαρτυρόμενοι για τις νομοθετικές αλλαγές που περιορίζουν την ανεξαρτησία των θεσμών κατά της διαφθοράς.
Ο νόμος που ψήφισε η Βουλή – υπό τον πλήρη έλεγχο του κόμματος του Zelensky – μεταβιβάζει κρίσιμες εξουσίες στον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος διορίζεται από τον ίδιο τον πρόεδρο.
Αυτό πρακτικά θέτει υπό κυβερνητικό έλεγχο το Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και την Ειδική Εισαγγελία κατά της εν λόγω μάστιγας (SAP).
Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι οι υπηρεσίες είχαν αλωθεί από ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Όμως, για πολλούς Ουκρανούς και διεθνείς παρατηρητές, η κίνηση αυτή θεωρείται ξεκάθαρη προσπάθεια φίμωσης της λογοδοσίας.
Σκάνδαλα διαφθοράς και συγκάλυψης
Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι τα ίδια τα πρόσωπα που ερευνούσαν υποθέσεις διαφθοράς σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο, βρέθηκαν είτε εκτός θέσης, είτε στο στόχαστρο του καθεστώτος.
Ο διευθυντής του NABU, Semyon Krivonos, εξέφρασε την έντονη διαφωνία του, κατηγορώντας ευθέως τους βουλευτές για «καταστροφή της εκστρατείας κατά της διαφθοράς των υψηλόβαθμων.
Την ίδια στιγμή, οι έρευνες του γραφείου του στρέφονταν κατά δύο αναπληρωτών πρωθυπουργών του Zelensky, για εμπλοκή σε υποθέσεις υπεξαίρεσης και εσχάτης προδοσίας.
Παράλληλα, η σύλληψη του γνωστού ακτιβιστή Vitaly Sabunin– ο οποίος είχε αποκαλύψει μεγάλα σκάνδαλα προμηθειών στον στρατό – προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Ο Sabunin είχε επίσης αντιταχθεί σε νέο νόμο που θα επέτρεπε στο υπουργείο Άμυνας να εξαιρεί συγκεκριμένες εργολαβικές εταιρείες από ποινική δίωξη.
Η συστηματική προσπάθεια του Zelensky να εξουδετερώσει πιθανούς πολιτικούς αντιπάλους εντός του στρατού και της διοίκησης, εντείνει τις ανησυχίες περί αυταρχικού κρεσέντο.
«Η Ουκρανία έχει δύο εχθρούς: τον Putin και τον Zelensky, o πρώτος την καταστρέφει από έξω, ο δεύτερος από μέσα»
Η φημολογούμενη προσπάθεια αποπομπής του επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, Kyrylo Budanov – και παλαιότερα του στρατηγού Valery Zaluzhny– εκλαμβάνεται ως ενορχηστρωμένη πολιτική εκκαθάριση.
Ο Zaluzhny, πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, είχε συγκεντρώσει μεγάλη λαϊκή υποστήριξη και θεωρούνταν πιθανός διάδοχος του Zelensky.
Τελικά, εξορίστηκε διπλωματικά, διοριζόμενος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η φράση ενός πρώην υπουργού της κυβέρνησης Zelensky είναι αποκαλυπτική: «Η Ουκρανία έχει δύο εχθρούς: τον Putin και τον Zelensky. Ο πρώτος την καταστρέφει από έξω, ο δεύτερος από μέσα».
Η διαφθορά στο επίκεντρο της πολεμικής οικονομίας
Η ουκρανική οικονομία, προσανατολισμένη πλέον πλήρως στην πολεμική προσπάθεια, έχει μετατραπεί σε πεδίο αδιαφάνειας.
Όταν η διαφθορά πλήττει τις στρατιωτικές προμήθειες και τις βασικές λειτουργίες του κράτους, δεν πλήττεται απλώς η αξιοπιστία της κυβέρνησης, αλλά η ίδια η ικανότητα της Ουκρανίας να πολεμήσει.
Η αποκάλυψη σκανδάλου υπεξαίρεσης 40 εκατομμυρίων δολαρίων σε προμήθειες όλμων για τον στρατό — όπου κανένα βλήμα δεν παραδόθηκε — είναι ενδεικτική της σήψης. Πέντε υψηλόβαθμα στελέχη του Υπουργείου Άμυνας και προμηθευτές βρέθηκαν υπό έρευνα. Κι όμως, η δημόσια οργή στρέφεται περισσότερο κατά των ελεγκτών, παρά κατά των υπαιτίων.
Έλλειμμα Δημοκρατίας και Ανεξαρτησίας
Η διεθνής κοινότητα και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν εκφράσει επανειλημμένα ανησυχίες για την έλλειψη λογοδοσίας στην Ουκρανία.
Στην τελευταία Έκθεση Διαφάνειας της Transparency International, η Ουκρανία κατατάσσεται στην 105η θέση από τις 180 χώρες, με σκορ μόλις 35/100, καθιστώντας την μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες της Ευρώπης.
Το γεγονός αυτό υπονομεύει σοβαρά την ευρωπαϊκή της προοπτική, η οποία έχει μετατραπεί σε βασικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα για την κυβέρνηση Zelensky.
Η ΕΕ δεν μπορεί να δεχθεί στους κόλπους της ένα κράτος χωρίς ανεξάρτητους θεσμούς, διαφανείς διαδικασίες και ελευθεροτυπία.
Τεράστιος κίνδυνος για Zelensky
Η μεγαλύτερη απειλή για την Ουκρανία δεν είναι μόνο τα ρωσικά όπλα, αλλά η σταδιακή απώλεια εμπιστοσύνης του λαού στη δική του κυβέρνηση. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 70% των Ουκρανών πιστεύουν πως οι ηγέτες τους πλουτίζουν χάρη στον πόλεμο.
Αυτή η πεποίθηση δεν αποδυναμώνει μόνο το εσωτερικό μέτωπο, αλλά υπονομεύει και την ίδια τη νομιμοποίηση της ουκρανικής αντίστασης.
Ο Zelensky εξακολουθεί να κυβερνά χωρίς εκλογές, καθώς η διεξαγωγή τους σε καιρό πολέμου θεωρείται επισφαλής.
Ωστόσο, η απουσία εναλλακτικών φωνών, η φίμωση των μέσων ενημέρωσης, και η περιθωριοποίηση πολιτικών αντιπάλων δημιουργούν ένα σκηνικό που προσομοιάζει με το καθεστώς που η Ουκρανία πολεμά να αποτινάξει: το ρωσικό αυταρχικό μοντέλο.
Η Ουκρανία πολεμά σε δύο μέτωπα: ένα εναντίον ενός πανίσχυρου στρατού και ένα άλλο — πιο ύπουλο και εσωτερικό — κατά της διαφθοράς, της αυθαιρεσίας και της καθεστωτικής νοοτροπίας.
Εάν ο Zelensky και οι διεθνείς του σύμμαχοι δεν αναγνωρίσουν τη σημασία αυτής της δεύτερης μάχης, κανένα εξωτερικό όπλο δεν θα είναι αρκετό για να κερδίσει τον πρώτο πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Πρόκειται για την εσωτερική μάχη μεταξύ των Ουκρανών πολιτών και μιας κυβέρνησης που κατηγορείται πλέον ευθέως για διαφθορά, αυταρχικές πρακτικές και καταστολή των δημοκρατικών θεσμών.
Ο πρόεδρος Volodymyr Zelensky, που εξελέγη το 2019 με την υπόσχεση της καταπολέμησης της διαφθοράς, έχει βρεθεί σήμερα στο στόχαστρο έντονης λαϊκής δυσαρέσκειας και διεθνούς προβληματισμού.
Παρά την ενίσχυση της στρατιωτικής του δύναμης μέσω της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών και της απόφασης του Donald Trump να του παραχωρήσει περαιτέρω οπλισμό, η αμφισβήτηση της εσωτερικής του νομιμοποίησης αυξάνεται.
Από την ελπίδα στην απογοήτευση
Η λαϊκή υποστήριξη που απολάμβανε ο Zelenskyκ στηρίζονταν στην ελπίδα ότι θα απαλλάξει την Ουκρανία από την ιστορική μάστιγα της διαφθοράς.
Ωστόσο, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα, η διαφθορά όχι μόνο παραμένει, αλλά έχει γίνει πιο αδιαφανή, συγκαλυμμένη πίσω από το πέπλο του πολέμου και της «εθνικής ενότητας».
Την περασμένη εβδομάδα, χιλιάδες Ουκρανοί βγήκαν στους δρόμους του Κιέβου και άλλων πόλεων, διαμαρτυρόμενοι για τις νομοθετικές αλλαγές που περιορίζουν την ανεξαρτησία των θεσμών κατά της διαφθοράς.
Ο νόμος που ψήφισε η Βουλή – υπό τον πλήρη έλεγχο του κόμματος του Zelensky – μεταβιβάζει κρίσιμες εξουσίες στον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος διορίζεται από τον ίδιο τον πρόεδρο.
Αυτό πρακτικά θέτει υπό κυβερνητικό έλεγχο το Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και την Ειδική Εισαγγελία κατά της εν λόγω μάστιγας (SAP).
Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι οι υπηρεσίες είχαν αλωθεί από ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Όμως, για πολλούς Ουκρανούς και διεθνείς παρατηρητές, η κίνηση αυτή θεωρείται ξεκάθαρη προσπάθεια φίμωσης της λογοδοσίας.
Σκάνδαλα διαφθοράς και συγκάλυψης
Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι τα ίδια τα πρόσωπα που ερευνούσαν υποθέσεις διαφθοράς σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο, βρέθηκαν είτε εκτός θέσης, είτε στο στόχαστρο του καθεστώτος.
Ο διευθυντής του NABU, Semyon Krivonos, εξέφρασε την έντονη διαφωνία του, κατηγορώντας ευθέως τους βουλευτές για «καταστροφή της εκστρατείας κατά της διαφθοράς των υψηλόβαθμων.
Την ίδια στιγμή, οι έρευνες του γραφείου του στρέφονταν κατά δύο αναπληρωτών πρωθυπουργών του Zelensky, για εμπλοκή σε υποθέσεις υπεξαίρεσης και εσχάτης προδοσίας.
Παράλληλα, η σύλληψη του γνωστού ακτιβιστή Vitaly Sabunin– ο οποίος είχε αποκαλύψει μεγάλα σκάνδαλα προμηθειών στον στρατό – προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Ο Sabunin είχε επίσης αντιταχθεί σε νέο νόμο που θα επέτρεπε στο υπουργείο Άμυνας να εξαιρεί συγκεκριμένες εργολαβικές εταιρείες από ποινική δίωξη.
Η συστηματική προσπάθεια του Zelensky να εξουδετερώσει πιθανούς πολιτικούς αντιπάλους εντός του στρατού και της διοίκησης, εντείνει τις ανησυχίες περί αυταρχικού κρεσέντο.
«Η Ουκρανία έχει δύο εχθρούς: τον Putin και τον Zelensky, o πρώτος την καταστρέφει από έξω, ο δεύτερος από μέσα»
Η φημολογούμενη προσπάθεια αποπομπής του επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, Kyrylo Budanov – και παλαιότερα του στρατηγού Valery Zaluzhny– εκλαμβάνεται ως ενορχηστρωμένη πολιτική εκκαθάριση.
Ο Zaluzhny, πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, είχε συγκεντρώσει μεγάλη λαϊκή υποστήριξη και θεωρούνταν πιθανός διάδοχος του Zelensky.
Τελικά, εξορίστηκε διπλωματικά, διοριζόμενος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η φράση ενός πρώην υπουργού της κυβέρνησης Zelensky είναι αποκαλυπτική: «Η Ουκρανία έχει δύο εχθρούς: τον Putin και τον Zelensky. Ο πρώτος την καταστρέφει από έξω, ο δεύτερος από μέσα».
Η διαφθορά στο επίκεντρο της πολεμικής οικονομίας
Η ουκρανική οικονομία, προσανατολισμένη πλέον πλήρως στην πολεμική προσπάθεια, έχει μετατραπεί σε πεδίο αδιαφάνειας.
Όταν η διαφθορά πλήττει τις στρατιωτικές προμήθειες και τις βασικές λειτουργίες του κράτους, δεν πλήττεται απλώς η αξιοπιστία της κυβέρνησης, αλλά η ίδια η ικανότητα της Ουκρανίας να πολεμήσει.
Η αποκάλυψη σκανδάλου υπεξαίρεσης 40 εκατομμυρίων δολαρίων σε προμήθειες όλμων για τον στρατό — όπου κανένα βλήμα δεν παραδόθηκε — είναι ενδεικτική της σήψης. Πέντε υψηλόβαθμα στελέχη του Υπουργείου Άμυνας και προμηθευτές βρέθηκαν υπό έρευνα. Κι όμως, η δημόσια οργή στρέφεται περισσότερο κατά των ελεγκτών, παρά κατά των υπαιτίων.
Έλλειμμα Δημοκρατίας και Ανεξαρτησίας
Η διεθνής κοινότητα και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν εκφράσει επανειλημμένα ανησυχίες για την έλλειψη λογοδοσίας στην Ουκρανία.
Στην τελευταία Έκθεση Διαφάνειας της Transparency International, η Ουκρανία κατατάσσεται στην 105η θέση από τις 180 χώρες, με σκορ μόλις 35/100, καθιστώντας την μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες της Ευρώπης.
Το γεγονός αυτό υπονομεύει σοβαρά την ευρωπαϊκή της προοπτική, η οποία έχει μετατραπεί σε βασικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα για την κυβέρνηση Zelensky.
Η ΕΕ δεν μπορεί να δεχθεί στους κόλπους της ένα κράτος χωρίς ανεξάρτητους θεσμούς, διαφανείς διαδικασίες και ελευθεροτυπία.
Τεράστιος κίνδυνος για Zelensky
Η μεγαλύτερη απειλή για την Ουκρανία δεν είναι μόνο τα ρωσικά όπλα, αλλά η σταδιακή απώλεια εμπιστοσύνης του λαού στη δική του κυβέρνηση. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 70% των Ουκρανών πιστεύουν πως οι ηγέτες τους πλουτίζουν χάρη στον πόλεμο.
Αυτή η πεποίθηση δεν αποδυναμώνει μόνο το εσωτερικό μέτωπο, αλλά υπονομεύει και την ίδια τη νομιμοποίηση της ουκρανικής αντίστασης.
Ο Zelensky εξακολουθεί να κυβερνά χωρίς εκλογές, καθώς η διεξαγωγή τους σε καιρό πολέμου θεωρείται επισφαλής.
Ωστόσο, η απουσία εναλλακτικών φωνών, η φίμωση των μέσων ενημέρωσης, και η περιθωριοποίηση πολιτικών αντιπάλων δημιουργούν ένα σκηνικό που προσομοιάζει με το καθεστώς που η Ουκρανία πολεμά να αποτινάξει: το ρωσικό αυταρχικό μοντέλο.
Η Ουκρανία πολεμά σε δύο μέτωπα: ένα εναντίον ενός πανίσχυρου στρατού και ένα άλλο — πιο ύπουλο και εσωτερικό — κατά της διαφθοράς, της αυθαιρεσίας και της καθεστωτικής νοοτροπίας.
Εάν ο Zelensky και οι διεθνείς του σύμμαχοι δεν αναγνωρίσουν τη σημασία αυτής της δεύτερης μάχης, κανένα εξωτερικό όπλο δεν θα είναι αρκετό για να κερδίσει τον πρώτο πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών