Οι BRICS ξηλώνουν την κυριαρχία της Δύσης - Στο Ρίο αναδείχθηκε το νέο βαρόμετρο πλανητικής ισχύος

Με αιχμές για τη Δύση, εστίαση στη Γάζα, αποστάσεις από την Ουκρανία και οραματικά αιτήματα για παγκόσμιες μεταρρυθμίσεις, οι BRICS ολοκλήρωσαν τη σύνοδο κορυφής στο Ρίο ντε Τζανέιρο με 126 δεσμεύσεις και το βλέμμα στραμμένο στην αναδιαμόρφωση της παγκόσμιας τάξης.

Επέκταση και πολυπολικότητα στο προσκήνιο

Η 17η σύνοδος των BRICS στο Ρίο ντε Τζανέιρο ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα, σφραγίζοντας την πρώτη πλήρη συνεδρίαση του νεοδιευρυμένου μπλοκ των 11 μελών.
Την προεδρία είχε ο Luiz Inácio Lula da Silva, πρόεδρος της Βραζιλίας.
Η ομάδα υποδέχθηκε στις αρχές του 2024 τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, το Ιράν, την Ινδονησία και την Αιθιοπία.
Παρά τη διεύρυνση, η σύνοδος διεξήχθη χωρίς τη φυσική παρουσία του Vladimir Putin και του Xi Jinping.
Ωστόσο, το κοινό ανακοινωθέν, υπογεγραμμένο στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Ρίο, εξέπεμψε ηχηρό μήνυμα, σημειώνει το Arabian Business: πολυπολικότητα, ισότιμη παγκοσμιοποίηση και ενίσχυση του ρόλου του Παγκόσμιου Νότου στην παγκόσμια λήψη αποφάσεων.

Η Γάζα κυριαρχεί στην ατζέντα

Το θέμα της Γάζας κυριάρχησε στις συζητήσεις, με τα κράτη των BRICS να ζητούν «άμεση, μόνιμη και άνευ όρων κατάπαυση πυρός» και «πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από όλα τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη».
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abbas Araghchi, εκπροσωπώντας τον πρόεδρο Masoud Pezeshkian, κάλεσε τα μέλη να καταδικάσουν τις ενέργειες του Ισραήλ, προειδοποιώντας ότι οι συνέπειες δεν θα περιοριστούν σε μία χώρα.
Ο Lula εμφανίστηκε ιδιαίτερα επικριτικός, τονίζοντας πως, αν και τίποτα δεν δικαιολογεί τις πράξεις της Hamas, «δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στη γενοκτονία που συντελείται από το Ισραήλ στη Γάζα».
Αντίθετα, για τον πόλεμο στην Ουκρανία, η τοποθέτηση ήταν ουδέτερη.
Ο Vladimir Putin συμμετείχε μέσω βιντεοσύνδεσης λόγω εντάλματος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ενώ στο τελικό ανακοινωθέν η Ουκρανία αναφέρεται μόνο μία φορά, με επισήμανση ότι οι εθνικές θέσεις παρουσιάστηκαν σε «κατάλληλα fora» όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ηχηρή παρουσία των ΗΑΕ και στρατηγική εμβάθυνση

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμμετείχαν με πολυπληθή αποστολή, υπό την ηγεσία του διαδόχου του Άμπου Ντάμπι, Sheikh Khaled bin Mohamed bin Zayed Al Nahyan, ο οποίος συναντήθηκε με τον Lula και εξήρε τις σχέσεις «αμοιβαίου σεβασμού και κοινών συμφερόντων» με τη Βραζιλία. 
Ο υπουργός Οικονομικών των Εμιράτων, Mohamed Al Hussaini, συμμετείχε στις συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών και Κεντρικών Τραπεζιτών, τονίζοντας την ανάγκη μεταρρύθμισης της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης και ενίσχυσης του ρόλου αναδυόμενων οικονομιών.
Παράλληλα, τα ΗΑΕ αναδείχθηκαν σε βασικό παίκτη στην Τράπεζα Ανάπτυξης των BRICS, η οποία γιόρτασε 10 χρόνια λειτουργίας.

Δασμοί, εμπόριο και τεχνητή νοημοσύνη στο μικροσκόπιο

Οι ηγέτες καταδίκασαν την αύξηση των δασμών, θεωρώντας τους ασύμβατους με τους κανόνες του ΠΟΕ. Αν και οι ΗΠΑ δεν κατονομάστηκαν, η γλώσσα χρησιμοποιήθηκε ξεκάθαρα ως μομφή προς τον Donald Trump και τις πρόσφατες απειλές του για επιβολή δασμών.
Ο Lula προειδοποίησε για τον κίνδυνο κατάρρευσης του πολυμερούς συστήματος, δηλώνοντας: «Είναι πάντα πιο εύκολο να επενδύεις στον πόλεμο παρά στην ειρήνη».
Το μπλοκ ενέκρινε επίσης τρία νέα πλαίσια δράσης για τη χρηματοδότηση του κλίματος, τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης και την εξάλειψη κοινωνικά προσδιορισμένων ασθενειών.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην ανάγκη παγκόσμιας εποπτείας της AI με ισότιμη συμμετοχή των αναδυόμενων οικονομιών.

Φιλοδοξίες και προκλήσεις στον νέο ρόλο των BRICS

Με 11 πλήρη μέλη και 10 στρατηγικούς εταίρους, ανάμεσά τους η Κούβα, το Βιετνάμ και η Λευκορωσία, οι BRICS αντιπροσωπεύουν πλέον σημαντικό μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού και περίπου το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η σύνοδος έκλεισε με σαφές μήνυμα: ανασχεδιασμός της παγκόσμιας διακυβέρνησης, ενίσχυση της φωνής του Παγκόσμιου Νότου και υπεράσπιση της ισότιμης συνεργασίας.
Ο Lula κατέληξε: «Κάθε μέρα που περνά με μια παρωχημένη και μη συμπεριληπτική διεθνή δομή είναι μια χαμένη ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τις σοβαρές κρίσεις που βιώνει η ανθρωπότητα».

www.bankingnews.gr