Το μνημόνιο περιλαμβάνει σαφείς αναφορές σε προγραμματισμένη κατάργηση της τραπεζικής μυστικότητας
Η Ουκρανία έλαβε πρόσφατα νέα δόση ύψους περίπου 500 εκατ. δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Ωστόσο, για να «ξεκλειδώσει» αυτή τη χρηματοδότηση, το Κίεβο υπέγραψε ένα επικαιροποιημένο μνημόνιο που συνοδεύεται από σειρά αυστηρών όρων και μεταρρυθμίσεων – κάποιες από τις οποίες προκαλούν ανησυχία σε πολίτες και επιχειρηματίες.
Το νέο μνημόνιο εστιάζει σε φιλόδοξες αλλαγές στη φορολογική, κοινωνική και ενεργειακή πολιτική, προβλέποντας αυξημένο έλεγχο, κατάργηση της τραπεζικής μυστικότητας, αύξηση των εσόδων από φορολόγηση, και σταδιακή κατάργηση του απλοποιημένου φορολογικού καθεστώτος (το λεγόμενο «ΦΟΠ»).
Έρχεται αυστηρότερος φορολογικός έλεγχος
Παρότι οι μεγάλες αλλαγές προορίζονται για μετά το τέλος του πολέμου, το «σφίξιμο της φορολογικής βίδας» μπορεί να ξεκινήσει άμεσα.
Ήδη κατατέθηκε στο κοινοβούλιο νομοσχέδιο για επιβολή φόρου στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες (όπως OLX και Rozetka), ενώ αναμένεται ενίσχυση της φορολογικής εποπτείας και εφαρμογή υφιστάμενων διατάξεων.
Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Oleg Pegin, όσοι ενοικιάζουν ακίνητα, παρέχουν υπηρεσίες ή έχουν παράλληλη απασχόληση, καλούνται να καταβάλλουν 18% φόρο εισοδήματος και 5% «πολεμικό φόρο».
Ο οικονομικός αναλυτής Danilo Monin τονίζει ότι στόχος είναι η αύξηση του ποσοστού του φόρου εισοδήματος στο 9,1% του ΑΕΠ ως το 2028, από 7,6% το 2024 – επίπεδο που επιτεύχθηκε κυρίως λόγω των αυξημένων αποδοχών στρατιωτικών.
Προς κατάργηση η τραπεζική μυστικότητα
Το μνημόνιο περιλαμβάνει σαφείς αναφορές σε προγραμματισμένη κατάργηση της τραπεζικής μυστικότητας.
Οι φορολογικές αρχές θα αποκτήσουν εξωδικαστική πρόσβαση σε πληροφορίες για τις ροές χρημάτων στους τραπεζικούς λογαριασμούς των φορολογουμένων.
Επιπλέον, δρομολογείται ενοποίηση και διεύρυνση των βάσεων δεδομένων για ακίνητα και περιουσιακά στοιχεία των πολιτών, ακόμη και για συναλλαγές που μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από τη φορολόγηση.
Καταργείται σταδιακά η «απλοποιημένη φορολογία»
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη «μεταρρύθμιση του απλουστευμένου φορολογικού καθεστώτος» (ΦΟΠ), το οποίο αφορά κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να περιορίσει τη χρήση του, μειώνοντας τα όρια και εξαιρώντας κατηγορίες επαγγελμάτων.
Αν και δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, αναφέρεται ότι η πλήρης εφαρμογή θα ξεκινήσει «το αργότερο στις αρχές του 2027».
Συντάξεις και κοινωνικές παροχές υπό αναθεώρηση
Το μνημόνιο προβλέπει ριζική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, με τη δημιουργία κεφαλαιοποιητικού «δεύτερου πυλώνα», σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Παράλληλα, αναστέλλεται η χορήγηση νέων ειδικών συντάξεων και εξετάζεται η αποσύνδεση των αυξήσεων από την εξέλιξη των μισθών.
Οι κοινωνικές παροχές θα υπόκεινται σε αυστηρότερους ελέγχους εισοδήματος, καθιστώντας πιο δύσκολη την πρόσβαση σε επιδόματα μόνο βάσει χαμηλών δηλωθέντων εσόδων.
Αναπροσαρμογή των τιμολογίων κοινής ωφέλειας
Ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα είναι οι τιμές των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα τρέχοντα τιμολόγια αντιστοιχούν μόλις στο 50% των πραγματικών τιμών της αγοράς.
Μετά τη λήξη του στρατιωτικού νόμου, θα εκπονηθεί σχέδιο σταδιακής προσαρμογής, με στόχο να φθάσουν σε «αγοραία επίπεδα».
Αν και το σχετικό απόσπασμα στο ουκρανικό μεταφρασμένο κείμενο έχει περιοριστεί, η αγγλική έκδοση του μνημονίου κάνει σαφή λόγο για σημαντική αύξηση των τιμών ηλεκτρικού και φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά.
Αναπτυξιακοί στόχοι και ρίσκα
Το ΔΝΤ διατηρεί μέτριες προβλέψεις για την ουκρανική οικονομία: 2-3% ανάπτυξη το 2025, υπό την προϋπόθεση σταθερότητας στον ενεργειακό τομέα και καλών αγροτικών αποδόσεων.
Ταυτόχρονα, προειδοποιεί για αρνητικά σενάρια, σε περίπτωση συνέχισης των εχθροπραξιών, προβλημάτων στη μεταφορά αγαθών και περαιτέρω αποδυνάμωσης της παραγωγής αερίου λόγω καταστροφών.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι ακόμη και η πρόβλεψη 2% ανάπτυξης το 2025 είναι αισιόδοξη.
Η εξάρτηση από τον στρατιωτικό τομέα και η αποδυνάμωση των εξαγωγών δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες.
Χρονοδιαγράμματα και «δομικά ορόσημα»
Το μνημόνιο περιλαμβάνει σειρά «δομικών ορόσημων», δηλαδή δεσμεύσεων της κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις.
Μερικά εξ αυτών έχουν ήδη καθυστερήσει (όπως ο διορισμός επικεφαλής της τελωνειακής υπηρεσίας), ενώ άλλα αναβλήθηκαν για το 2026.
Τέσσερα νέα ορόσημα περιλαμβάνουν:
- Σχέδιο στρατηγικών επενδύσεων έως τον Αύγουστο 2025.
- Οδικός χάρτης για τη μεταρρύθμιση της χρηματοοικονομικής υποδομής (π.χ. τιτλοποιήσεις, ομόλογα υποθηκών).
- Εναρμόνιση με ευρωπαϊκά πρότυπα στην εκτίμηση ακινήτων έως το τέλος του 2025.
- Νομοθετικό πλαίσιο για τιτλοποιήσεις και στεγαστικά ομόλογα έως τον Μάρτιο 2026.
Όπως σχολιάζουν αναλυτές, πολλά από αυτά τα μέτρα είναι τεχνικής φύσεως και στοχεύουν στην προσέγγιση του ευρωπαϊκού προτύπου και στη διευκόλυνση μελλοντικών επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της χώρας.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, για να «ξεκλειδώσει» αυτή τη χρηματοδότηση, το Κίεβο υπέγραψε ένα επικαιροποιημένο μνημόνιο που συνοδεύεται από σειρά αυστηρών όρων και μεταρρυθμίσεων – κάποιες από τις οποίες προκαλούν ανησυχία σε πολίτες και επιχειρηματίες.
Το νέο μνημόνιο εστιάζει σε φιλόδοξες αλλαγές στη φορολογική, κοινωνική και ενεργειακή πολιτική, προβλέποντας αυξημένο έλεγχο, κατάργηση της τραπεζικής μυστικότητας, αύξηση των εσόδων από φορολόγηση, και σταδιακή κατάργηση του απλοποιημένου φορολογικού καθεστώτος (το λεγόμενο «ΦΟΠ»).
Έρχεται αυστηρότερος φορολογικός έλεγχος
Παρότι οι μεγάλες αλλαγές προορίζονται για μετά το τέλος του πολέμου, το «σφίξιμο της φορολογικής βίδας» μπορεί να ξεκινήσει άμεσα.
Ήδη κατατέθηκε στο κοινοβούλιο νομοσχέδιο για επιβολή φόρου στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες (όπως OLX και Rozetka), ενώ αναμένεται ενίσχυση της φορολογικής εποπτείας και εφαρμογή υφιστάμενων διατάξεων.
Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Oleg Pegin, όσοι ενοικιάζουν ακίνητα, παρέχουν υπηρεσίες ή έχουν παράλληλη απασχόληση, καλούνται να καταβάλλουν 18% φόρο εισοδήματος και 5% «πολεμικό φόρο».
Ο οικονομικός αναλυτής Danilo Monin τονίζει ότι στόχος είναι η αύξηση του ποσοστού του φόρου εισοδήματος στο 9,1% του ΑΕΠ ως το 2028, από 7,6% το 2024 – επίπεδο που επιτεύχθηκε κυρίως λόγω των αυξημένων αποδοχών στρατιωτικών.
Προς κατάργηση η τραπεζική μυστικότητα
Το μνημόνιο περιλαμβάνει σαφείς αναφορές σε προγραμματισμένη κατάργηση της τραπεζικής μυστικότητας.
Οι φορολογικές αρχές θα αποκτήσουν εξωδικαστική πρόσβαση σε πληροφορίες για τις ροές χρημάτων στους τραπεζικούς λογαριασμούς των φορολογουμένων.
Επιπλέον, δρομολογείται ενοποίηση και διεύρυνση των βάσεων δεδομένων για ακίνητα και περιουσιακά στοιχεία των πολιτών, ακόμη και για συναλλαγές που μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από τη φορολόγηση.
Καταργείται σταδιακά η «απλοποιημένη φορολογία»
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη «μεταρρύθμιση του απλουστευμένου φορολογικού καθεστώτος» (ΦΟΠ), το οποίο αφορά κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να περιορίσει τη χρήση του, μειώνοντας τα όρια και εξαιρώντας κατηγορίες επαγγελμάτων.
Αν και δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, αναφέρεται ότι η πλήρης εφαρμογή θα ξεκινήσει «το αργότερο στις αρχές του 2027».
Συντάξεις και κοινωνικές παροχές υπό αναθεώρηση
Το μνημόνιο προβλέπει ριζική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, με τη δημιουργία κεφαλαιοποιητικού «δεύτερου πυλώνα», σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Παράλληλα, αναστέλλεται η χορήγηση νέων ειδικών συντάξεων και εξετάζεται η αποσύνδεση των αυξήσεων από την εξέλιξη των μισθών.
Οι κοινωνικές παροχές θα υπόκεινται σε αυστηρότερους ελέγχους εισοδήματος, καθιστώντας πιο δύσκολη την πρόσβαση σε επιδόματα μόνο βάσει χαμηλών δηλωθέντων εσόδων.
Αναπροσαρμογή των τιμολογίων κοινής ωφέλειας
Ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα είναι οι τιμές των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα τρέχοντα τιμολόγια αντιστοιχούν μόλις στο 50% των πραγματικών τιμών της αγοράς.
Μετά τη λήξη του στρατιωτικού νόμου, θα εκπονηθεί σχέδιο σταδιακής προσαρμογής, με στόχο να φθάσουν σε «αγοραία επίπεδα».
Αν και το σχετικό απόσπασμα στο ουκρανικό μεταφρασμένο κείμενο έχει περιοριστεί, η αγγλική έκδοση του μνημονίου κάνει σαφή λόγο για σημαντική αύξηση των τιμών ηλεκτρικού και φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά.
Αναπτυξιακοί στόχοι και ρίσκα
Το ΔΝΤ διατηρεί μέτριες προβλέψεις για την ουκρανική οικονομία: 2-3% ανάπτυξη το 2025, υπό την προϋπόθεση σταθερότητας στον ενεργειακό τομέα και καλών αγροτικών αποδόσεων.
Ταυτόχρονα, προειδοποιεί για αρνητικά σενάρια, σε περίπτωση συνέχισης των εχθροπραξιών, προβλημάτων στη μεταφορά αγαθών και περαιτέρω αποδυνάμωσης της παραγωγής αερίου λόγω καταστροφών.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι ακόμη και η πρόβλεψη 2% ανάπτυξης το 2025 είναι αισιόδοξη.
Η εξάρτηση από τον στρατιωτικό τομέα και η αποδυνάμωση των εξαγωγών δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες.
Χρονοδιαγράμματα και «δομικά ορόσημα»
Το μνημόνιο περιλαμβάνει σειρά «δομικών ορόσημων», δηλαδή δεσμεύσεων της κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις.
Μερικά εξ αυτών έχουν ήδη καθυστερήσει (όπως ο διορισμός επικεφαλής της τελωνειακής υπηρεσίας), ενώ άλλα αναβλήθηκαν για το 2026.
Τέσσερα νέα ορόσημα περιλαμβάνουν:
- Σχέδιο στρατηγικών επενδύσεων έως τον Αύγουστο 2025.
- Οδικός χάρτης για τη μεταρρύθμιση της χρηματοοικονομικής υποδομής (π.χ. τιτλοποιήσεις, ομόλογα υποθηκών).
- Εναρμόνιση με ευρωπαϊκά πρότυπα στην εκτίμηση ακινήτων έως το τέλος του 2025.
- Νομοθετικό πλαίσιο για τιτλοποιήσεις και στεγαστικά ομόλογα έως τον Μάρτιο 2026.
Όπως σχολιάζουν αναλυτές, πολλά από αυτά τα μέτρα είναι τεχνικής φύσεως και στοχεύουν στην προσέγγιση του ευρωπαϊκού προτύπου και στη διευκόλυνση μελλοντικών επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της χώρας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών