Πλοία εμφανίζονται στις κορυφές λόφων…
Ο Έλληνας πλοίαρχος Κωνσταντίνος Τσώτρας βρισκόταν στο τιμόνι του υπερδεξαμενόπλοιου Nissos Nikouria, μεταφέροντας πετρέλαιο από το Κουβέιτ μέσω του Περσικού Κόλπου, όταν η ψηφιακή του πλοήγηση κυριολεκτικά «εξαφανίστηκε».
Το πλοίο, αξίας άνω των 260 εκατ. δολαρίων μαζί με το φορτίο του, έπαψε να φαίνεται στην οθόνη του πλοηγού, και εμφανίστηκε –παραδόξως– στην κορυφή ενός λόφου κοντά σε ιρανικό κοίτασμα φυσικού αερίου, όπως το έβλεπαν οι διαχειριστές του χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.
Ο Τσώτρας κατάλαβε αμέσως: το πλοίο του είχε πέσει θύμα ηλεκτρονικής παρέμβασης στο σύστημα εντοπισμού μέσω GPS – ένα φαινόμενο που, σύμφωνα με ναυτιλιακές πηγές, επηρέασε χιλιάδες σκάφη κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ισραηλινο-ιρανικών εντάσεων, σύμφωνα με το Bloomberg.
«Όλος ο εξοπλισμός ναυσιπλοΐας που συνδέεται με το GPS κατέρρευσε», δήλωσε ο πλοίαρχος σε συνέντευξή του στο Bloomberg για το περιστατικό στα μέσα Ιουνίου.
«Το σημαντικότερο για τον αξιωματικό γέφυρας είναι να γνωρίζει την ακριβή θέση του πλοίου για να αποφεύγει κινδύνους».
Χωρίς ψηφιακή καθοδήγηση, το πλήρωμα επέστρεψε σε μεθόδους άλλης εποχής: ραντάρ, χειροκίνητη πλοήγηση, και οπτική παρακολούθηση της θάλασσας.
Ηλεκτρονικές σκιές σε θαλάσσιους διαδρόμους
Η περίπτωση του Nissos Nikouria δεν είναι μεμονωμένη. Δεκάδες πλοία έχουν εμφανιστεί — ψηφιακά — σε τοποθεσίες όπου δεν θα μπορούσαν ποτέ να βρίσκονται: σε ξηρά, πάνω σε λόφους, ή και κοντά σε πίστες καμήλων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πίσω από το φαινόμενο βρίσκονται οι τεχνικές του jamming (παρεμβολή σήματος) και spoofing (παραπλάνηση σήματος), που διαστρεβλώνουν τα δεδομένα θέσης των πλοίων.
Ειδικά η μέθοδος spoofing, σύμφωνα με ειδικούς, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη: μπορεί να «πείσει» το πλοίο ότι πλέει σε διαφορετικό σημείο από το πραγματικό.
Το φαινόμενο έχει ενταθεί σε περιοχές γεωπολιτικής τριβής: Περσικός Κόλπος, Ερυθρά Θάλασσα, Μαύρη Θάλασσα, Βαλτική.
Στενά όπως το Hormuz, από τα οποία διέρχεται περίπου το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου, καθίστανται επικίνδυνες ζώνες για τη ναυσιπλοΐα.
Σύγχυση, συγκρούσεις και περιβαλλοντικές καταστροφές
Η παρεμβολή δεν έχει μόνο θεωρητικό κόστος. Το δεξαμενόπλοιο Front Eagle συγκρούστηκε με άλλο πλοίο στα μέσα Ιουνίου στον Περσικό, με αποτέλεσμα διαρροή πετρελαίου που κάλυψε 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σύμφωνα με τις πακιστανικές αρχές.
Παρόλο που η διαχειρίστρια εταιρεία αρνείται ότι υπήρχε άμεση σχέση με τις εντάσεις στην περιοχή, το γαλλικό ναυτικό παρατηρητήριο MICA Center θεωρεί πιθανή την επίδραση της ηλεκτρονικής παρέμβασης.
Αντίστοιχα, το MSC Antonia, μήκους 1.000 ποδιών, προσάραξε στις ακτές της Σαουδικής Αραβίας, με στοιχεία να δείχνουν πως είχε εκπέμψει απίθανα σήματα τοποθεσίας λίγο πριν.
Ένα μήνα αργότερα, σύμφωνα με τα δεδομένα, το πλοίο εμφανιζόταν... στην ενδοχώρα, πάνω σε λόφο.
Ένας κλάδος εξαρτημένος από την τεχνολογία
Περισσότερο από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιείται μέσω θαλάσσης.
Και πλέον η ναυτιλία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε συστήματα δορυφορικής πλοήγησης, όπως το GPS.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτά τα συστήματα είναι εύκολα χειραγωγήσιμα.
Η Allianz, ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους ναυτασφαλειών στον κόσμο, έχει σημάνει συναγερμό.
Όπως δηλώνει ο επικεφαλής συμβουλευτικής κινδύνου, καπτ. Ραχούλ Κάνα:
«Η επιστροφή σε παραδοσιακές μεθόδους πλοήγησης απαιτεί χρόνο και αποσπά την προσοχή του πληρώματος – ιδίως σε πολυσύχναστα ή παράκτια ύδατα».
Ακριβός και ατελέσφορος αγώνας προστασίας
Ορισμένες επιχειρήσεις έχουν στραφεί σε στρατιωτικού τύπου εξοπλισμό κατά των παρεμβολών, με κόστος άνω των 50.000 ευρώ ανά συσκευή, που πρέπει να αντικαθίσταται συχνά.
Σύμφωνα με στέλεχος έργου στη Μαύρη Θάλασσα, το φαινόμενο παρατηρείται καθημερινά από την έναρξη του πολέμου Ρωσίας–Ουκρανίας.
Κανείς δεν αναλαμβάνει ευθύνη — Όλοι δείχνουν όλους
Η ανίχνευση των υπαίτιων είναι δύσκολη.
Εμπειρογνώμονες κατηγορούν κρατικούς φορείς, με σκοπό την απόκρυψη στρατιωτικών εγκαταστάσεων ή την παρεμπόδιση κατευθυνόμενων όπλων.
Η Ισραηλινή και η Ιρανική αεράμυνα φέρονται να περιλαμβάνουν σκόπιμη παρεμβολή GPS στις επιχειρήσεις τους.
Στο παρελθόν, το Ιράν έχει κατηγορηθεί για στοχευμένες επιθέσεις spoofing, με στόχο την παραπλάνηση πλοίων προς τα χωρικά του ύδατα.
Αντίστοιχα, στη Βαλτική Θάλασσα, κυβερνήσεις υποδεικνύουν τη Ρωσία για παρόμοιες ενέργειες.
Τεχνολογικός πόλεμος στη θάλασσα
Η Διεθνής Ναυτιλιακή Οργάνωση και άλλοι δύο οργανισμοί του ΟΗΕ εξέδωσαν κοινή προειδοποίηση τον Μάρτιο, ενάντια στο αυξανόμενο φαινόμενο. Παρόλα αυτά, η κατάσταση επιδεινώνεται.
Όπως επισημαίνει ο πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, Bob Harguord:
«Αυτό είναι το νέο τοπίο του πολέμου της τεχνολογίας — με μεγάλες παράπλευρες απώλειες».
Από απλές παραμορφώσεις μέχρι γελοία σφάλματα, τα πλοία εξακολουθούν να… ταξιδεύουν ψηφιακά στην ξηρά.
Ένας τεράστιος εμπορικός τομέας, που στηρίζει την παγκόσμια οικονομία, φαίνεται απροστάτευτος στην επόμενη φάση του κυβερνοπολέμου.
www.bankingnews.gr
Το πλοίο, αξίας άνω των 260 εκατ. δολαρίων μαζί με το φορτίο του, έπαψε να φαίνεται στην οθόνη του πλοηγού, και εμφανίστηκε –παραδόξως– στην κορυφή ενός λόφου κοντά σε ιρανικό κοίτασμα φυσικού αερίου, όπως το έβλεπαν οι διαχειριστές του χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.
Ο Τσώτρας κατάλαβε αμέσως: το πλοίο του είχε πέσει θύμα ηλεκτρονικής παρέμβασης στο σύστημα εντοπισμού μέσω GPS – ένα φαινόμενο που, σύμφωνα με ναυτιλιακές πηγές, επηρέασε χιλιάδες σκάφη κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ισραηλινο-ιρανικών εντάσεων, σύμφωνα με το Bloomberg.
«Όλος ο εξοπλισμός ναυσιπλοΐας που συνδέεται με το GPS κατέρρευσε», δήλωσε ο πλοίαρχος σε συνέντευξή του στο Bloomberg για το περιστατικό στα μέσα Ιουνίου.
«Το σημαντικότερο για τον αξιωματικό γέφυρας είναι να γνωρίζει την ακριβή θέση του πλοίου για να αποφεύγει κινδύνους».
Χωρίς ψηφιακή καθοδήγηση, το πλήρωμα επέστρεψε σε μεθόδους άλλης εποχής: ραντάρ, χειροκίνητη πλοήγηση, και οπτική παρακολούθηση της θάλασσας.
Ηλεκτρονικές σκιές σε θαλάσσιους διαδρόμους
Η περίπτωση του Nissos Nikouria δεν είναι μεμονωμένη. Δεκάδες πλοία έχουν εμφανιστεί — ψηφιακά — σε τοποθεσίες όπου δεν θα μπορούσαν ποτέ να βρίσκονται: σε ξηρά, πάνω σε λόφους, ή και κοντά σε πίστες καμήλων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πίσω από το φαινόμενο βρίσκονται οι τεχνικές του jamming (παρεμβολή σήματος) και spoofing (παραπλάνηση σήματος), που διαστρεβλώνουν τα δεδομένα θέσης των πλοίων.
Ειδικά η μέθοδος spoofing, σύμφωνα με ειδικούς, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη: μπορεί να «πείσει» το πλοίο ότι πλέει σε διαφορετικό σημείο από το πραγματικό.
Το φαινόμενο έχει ενταθεί σε περιοχές γεωπολιτικής τριβής: Περσικός Κόλπος, Ερυθρά Θάλασσα, Μαύρη Θάλασσα, Βαλτική.
Στενά όπως το Hormuz, από τα οποία διέρχεται περίπου το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου, καθίστανται επικίνδυνες ζώνες για τη ναυσιπλοΐα.
Σύγχυση, συγκρούσεις και περιβαλλοντικές καταστροφές
Η παρεμβολή δεν έχει μόνο θεωρητικό κόστος. Το δεξαμενόπλοιο Front Eagle συγκρούστηκε με άλλο πλοίο στα μέσα Ιουνίου στον Περσικό, με αποτέλεσμα διαρροή πετρελαίου που κάλυψε 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σύμφωνα με τις πακιστανικές αρχές.
Παρόλο που η διαχειρίστρια εταιρεία αρνείται ότι υπήρχε άμεση σχέση με τις εντάσεις στην περιοχή, το γαλλικό ναυτικό παρατηρητήριο MICA Center θεωρεί πιθανή την επίδραση της ηλεκτρονικής παρέμβασης.
Αντίστοιχα, το MSC Antonia, μήκους 1.000 ποδιών, προσάραξε στις ακτές της Σαουδικής Αραβίας, με στοιχεία να δείχνουν πως είχε εκπέμψει απίθανα σήματα τοποθεσίας λίγο πριν.
Ένα μήνα αργότερα, σύμφωνα με τα δεδομένα, το πλοίο εμφανιζόταν... στην ενδοχώρα, πάνω σε λόφο.
Ένας κλάδος εξαρτημένος από την τεχνολογία
Περισσότερο από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιείται μέσω θαλάσσης.
Και πλέον η ναυτιλία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε συστήματα δορυφορικής πλοήγησης, όπως το GPS.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτά τα συστήματα είναι εύκολα χειραγωγήσιμα.
Η Allianz, ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους ναυτασφαλειών στον κόσμο, έχει σημάνει συναγερμό.
Όπως δηλώνει ο επικεφαλής συμβουλευτικής κινδύνου, καπτ. Ραχούλ Κάνα:
«Η επιστροφή σε παραδοσιακές μεθόδους πλοήγησης απαιτεί χρόνο και αποσπά την προσοχή του πληρώματος – ιδίως σε πολυσύχναστα ή παράκτια ύδατα».
Ακριβός και ατελέσφορος αγώνας προστασίας
Ορισμένες επιχειρήσεις έχουν στραφεί σε στρατιωτικού τύπου εξοπλισμό κατά των παρεμβολών, με κόστος άνω των 50.000 ευρώ ανά συσκευή, που πρέπει να αντικαθίσταται συχνά.
Σύμφωνα με στέλεχος έργου στη Μαύρη Θάλασσα, το φαινόμενο παρατηρείται καθημερινά από την έναρξη του πολέμου Ρωσίας–Ουκρανίας.
Κανείς δεν αναλαμβάνει ευθύνη — Όλοι δείχνουν όλους
Η ανίχνευση των υπαίτιων είναι δύσκολη.
Εμπειρογνώμονες κατηγορούν κρατικούς φορείς, με σκοπό την απόκρυψη στρατιωτικών εγκαταστάσεων ή την παρεμπόδιση κατευθυνόμενων όπλων.
Η Ισραηλινή και η Ιρανική αεράμυνα φέρονται να περιλαμβάνουν σκόπιμη παρεμβολή GPS στις επιχειρήσεις τους.
Στο παρελθόν, το Ιράν έχει κατηγορηθεί για στοχευμένες επιθέσεις spoofing, με στόχο την παραπλάνηση πλοίων προς τα χωρικά του ύδατα.
Αντίστοιχα, στη Βαλτική Θάλασσα, κυβερνήσεις υποδεικνύουν τη Ρωσία για παρόμοιες ενέργειες.
Τεχνολογικός πόλεμος στη θάλασσα
Η Διεθνής Ναυτιλιακή Οργάνωση και άλλοι δύο οργανισμοί του ΟΗΕ εξέδωσαν κοινή προειδοποίηση τον Μάρτιο, ενάντια στο αυξανόμενο φαινόμενο. Παρόλα αυτά, η κατάσταση επιδεινώνεται.
Όπως επισημαίνει ο πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, Bob Harguord:
«Αυτό είναι το νέο τοπίο του πολέμου της τεχνολογίας — με μεγάλες παράπλευρες απώλειες».
Από απλές παραμορφώσεις μέχρι γελοία σφάλματα, τα πλοία εξακολουθούν να… ταξιδεύουν ψηφιακά στην ξηρά.
Ένας τεράστιος εμπορικός τομέας, που στηρίζει την παγκόσμια οικονομία, φαίνεται απροστάτευτος στην επόμενη φάση του κυβερνοπολέμου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών