Οι μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το κέντρο του Βελιγραδίου μετατράπηκαν σε βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας, τραυματίζοντας δεκάδες και οδηγώντας στη σύλληψη 77 ατόμων
Στις 28 Ιουνίου, η πολιτική σταθερότητα της Σερβίας δέχθηκε το ισχυρότερο πλήγμα των τελευταίων ετών.
Οι μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το κέντρο του Βελιγραδίου μετατράπηκαν σε βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας, τραυματίζοντας δεκάδες και οδηγώντας στη σύλληψη 77 ατόμων.
Η σύγκρουση δεν ήταν απλώς μια διαμαρτυρία για τη διαχείριση μιας τραγωδίας, αλλά εξελίχθηκε σε πολιτικό τελεσίγραφο προς τον Πρόεδρο Aleksandar Vucic απορρίφθηκε με βροντερό τρόπο.
«Καμία διαμαρτυρία δεν είναι ισχυρότερη από το κράτος»
Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα του Προέδρου Vucic προς το έθνος μετά τα επεισόδια.
Ο ίδιος χαρακτήρισε τις κινητοποιήσεις «φιάσκο», αποδίδοντάς τους χαμηλότερη συμμετοχή από προηγούμενες αντίστοιχες.
Επιτέθηκε ρητά στα συνθήματα των διαδηλωτών, χαρακτηρίζοντάς τα «γελοία και ανόητα», ενώ προανήγγειλε νέες συλλήψεις για όσους επιτέθηκαν στην αστυνομία.
«Η Σερβία δεν ηττάται από βία.
Η Σερβία νίκησε. Και δεν θα σταματήσει ποτέ», δήλωσε με έμφαση ο Vucic.
Τόσο ο ίδιος όσο και η Πρόεδρος της Βουλής Ana Brnabic έκαναν λόγο για ανοιχτό κάλεσμα σε εμφύλιο πόλεμο, ενώ η φράση «δολοφονία της Σερβίας» —που αποδόθηκε σε διαδηλωτές— προκάλεσε πολιτική θύελλα.
Πολιτική ανάφλεξη
Οι κινητοποιήσεις είχαν αρχίσει στα τέλη του 2024, μετά την τραγωδία στον σιδηροδρομικό σταθμό του Novi Sad, όταν κατέρρευσε σκέπαστρο από σκυρόδεμα, σκοτώνοντας 16 άτομα.
Η αδυναμία ανάληψης πολιτικής ευθύνης και η έλλειψη διαφάνειας ήταν το έναυσμα για την πρώτη φάση δυσαρέσκειας.
Ωστόσο, η μετατροπή του πένθους σε πολιτικό αγώνα ήρθε με το τελεσίγραφο των διαδηλωτών προς τον Vucic να παραιτηθεί και να προκηρύξει εκλογές.
Το τελεσίγραφο έληξε στις 28 Ιουνίου — και η απόρριψή του οδήγησε στις ταραχές.
Η Σερβία διχάζεται
Ο δρόμος που παίρνει η Σερβία δεν έχει μόνο εσωτερικό αποτύπωμα.
Το πολιτικό καθεστώς του Vucic, με σημαντική ρωσική στήριξη και πολιτική αυτονομία από τις Βρυξέλλες, βρίσκεται στο σταυροδρόμι μιας νέας πρόκλησης: πώς να διατηρήσει την εσωτερική σταθερότητα, χωρίς να εγκαταλείψει τον αυταρχικό έλεγχο.
O Vucic βλέπει τον εαυτό του ως θεματοφύλακα της εθνικής σταθερότητας, αλλά οι αντίπαλοί του τον θεωρούν τον αρχιτέκτονα ενός συστήματος συγκεντρωτικής εξουσίας και φίμωσης.
Στον βαλκανικό μικρόκοσμο, τέτοια εσωτερική αναταραχή δεν περνά ποτέ απαρατήρητη.
Οι σχέσεις με το Κόσοβο, η διαμεσολάβηση της Ε.Ε., η ρωσική επιρροή και οι αμερικανικές αντιδράσεις συνθέτουν ένα πολυεπίπεδο γεωπολιτικό παίγνιο όπου κάθε αναταραχή μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές επιδράσεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο κίνδυνος της πόλωσης
Η ανάλυση της δημόσιας ρητορικής του Vucic και της κυβέρνησής του δείχνει σαφή μετατόπιση προς τη δαιμονοποίηση της διαφωνίας:
οι διαδηλωτές παρουσιάζονται ως «εχθροί του έθνους», «υποκινούμενοι από εξωτερικά συμφέροντα» και «υπαίτιοι για βία». Αυτό το αφήγημα επιχειρεί να νομιμοποιήσει την καταστολή και να συσπειρώσει την κοινωνία γύρω από την κρατική εξουσία.
Όμως η δυναμική της απονομιμοποίησης της αντίθετης άποψης δημιουργεί έναν αργό αλλά επικίνδυνη διάβρωση κοινωνικού ιστού.
Τι έπεται;
Η Σερβία βρίσκεται πλέον σε μεταίχμιο πολιτικής κρίσης:
• Αν το κράτος προχωρήσει σε μαζικές ποινικές διώξεις, κινδυνεύει να ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω το αντιπολιτευτικό ρεύμα.
• Αν αγνοήσει τις αιτίες δυσαρέσκειας, θα ενισχύσει την αίσθηση πολιτικής ασφυξίας.
• Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ παρακολουθούν με προβληματισμό, καθώς η Σερβία θεωρείται κρίσιμος γεωπολιτικός κρίκος στα Βαλκάνια.
Κρίσιμο σταυροδρόμι
Η κυβέρνηση μπορεί να δηλώνει «νικήτρια απέναντι στη βία», όμως η πραγματική πρόκληση είναι εάν η νίκη αυτή αφορά την κοινωνική συνοχή ή απλώς τη διατήρηση της εξουσίας.
Το αν η Σερβία θα μετατραπεί σε παράδειγμα σταθερότητας ή σε προειδοποιητικό σύμβολο κατάρρευσης της δημοκρατικής νομιμότητας, θα φανεί τους επόμενους μήνες.
www.bankingnews.gr
Οι μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το κέντρο του Βελιγραδίου μετατράπηκαν σε βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας, τραυματίζοντας δεκάδες και οδηγώντας στη σύλληψη 77 ατόμων.
Η σύγκρουση δεν ήταν απλώς μια διαμαρτυρία για τη διαχείριση μιας τραγωδίας, αλλά εξελίχθηκε σε πολιτικό τελεσίγραφο προς τον Πρόεδρο Aleksandar Vucic απορρίφθηκε με βροντερό τρόπο.
«Καμία διαμαρτυρία δεν είναι ισχυρότερη από το κράτος»
Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα του Προέδρου Vucic προς το έθνος μετά τα επεισόδια.
Ο ίδιος χαρακτήρισε τις κινητοποιήσεις «φιάσκο», αποδίδοντάς τους χαμηλότερη συμμετοχή από προηγούμενες αντίστοιχες.
Επιτέθηκε ρητά στα συνθήματα των διαδηλωτών, χαρακτηρίζοντάς τα «γελοία και ανόητα», ενώ προανήγγειλε νέες συλλήψεις για όσους επιτέθηκαν στην αστυνομία.
«Η Σερβία δεν ηττάται από βία.
Η Σερβία νίκησε. Και δεν θα σταματήσει ποτέ», δήλωσε με έμφαση ο Vucic.
Τόσο ο ίδιος όσο και η Πρόεδρος της Βουλής Ana Brnabic έκαναν λόγο για ανοιχτό κάλεσμα σε εμφύλιο πόλεμο, ενώ η φράση «δολοφονία της Σερβίας» —που αποδόθηκε σε διαδηλωτές— προκάλεσε πολιτική θύελλα.
Πολιτική ανάφλεξη
Οι κινητοποιήσεις είχαν αρχίσει στα τέλη του 2024, μετά την τραγωδία στον σιδηροδρομικό σταθμό του Novi Sad, όταν κατέρρευσε σκέπαστρο από σκυρόδεμα, σκοτώνοντας 16 άτομα.
Η αδυναμία ανάληψης πολιτικής ευθύνης και η έλλειψη διαφάνειας ήταν το έναυσμα για την πρώτη φάση δυσαρέσκειας.
Ωστόσο, η μετατροπή του πένθους σε πολιτικό αγώνα ήρθε με το τελεσίγραφο των διαδηλωτών προς τον Vucic να παραιτηθεί και να προκηρύξει εκλογές.
Το τελεσίγραφο έληξε στις 28 Ιουνίου — και η απόρριψή του οδήγησε στις ταραχές.
Η Σερβία διχάζεται
Ο δρόμος που παίρνει η Σερβία δεν έχει μόνο εσωτερικό αποτύπωμα.
Το πολιτικό καθεστώς του Vucic, με σημαντική ρωσική στήριξη και πολιτική αυτονομία από τις Βρυξέλλες, βρίσκεται στο σταυροδρόμι μιας νέας πρόκλησης: πώς να διατηρήσει την εσωτερική σταθερότητα, χωρίς να εγκαταλείψει τον αυταρχικό έλεγχο.
O Vucic βλέπει τον εαυτό του ως θεματοφύλακα της εθνικής σταθερότητας, αλλά οι αντίπαλοί του τον θεωρούν τον αρχιτέκτονα ενός συστήματος συγκεντρωτικής εξουσίας και φίμωσης.
Στον βαλκανικό μικρόκοσμο, τέτοια εσωτερική αναταραχή δεν περνά ποτέ απαρατήρητη.
Οι σχέσεις με το Κόσοβο, η διαμεσολάβηση της Ε.Ε., η ρωσική επιρροή και οι αμερικανικές αντιδράσεις συνθέτουν ένα πολυεπίπεδο γεωπολιτικό παίγνιο όπου κάθε αναταραχή μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές επιδράσεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο κίνδυνος της πόλωσης
Η ανάλυση της δημόσιας ρητορικής του Vucic και της κυβέρνησής του δείχνει σαφή μετατόπιση προς τη δαιμονοποίηση της διαφωνίας:
οι διαδηλωτές παρουσιάζονται ως «εχθροί του έθνους», «υποκινούμενοι από εξωτερικά συμφέροντα» και «υπαίτιοι για βία». Αυτό το αφήγημα επιχειρεί να νομιμοποιήσει την καταστολή και να συσπειρώσει την κοινωνία γύρω από την κρατική εξουσία.
Όμως η δυναμική της απονομιμοποίησης της αντίθετης άποψης δημιουργεί έναν αργό αλλά επικίνδυνη διάβρωση κοινωνικού ιστού.
Τι έπεται;
Η Σερβία βρίσκεται πλέον σε μεταίχμιο πολιτικής κρίσης:
• Αν το κράτος προχωρήσει σε μαζικές ποινικές διώξεις, κινδυνεύει να ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω το αντιπολιτευτικό ρεύμα.
• Αν αγνοήσει τις αιτίες δυσαρέσκειας, θα ενισχύσει την αίσθηση πολιτικής ασφυξίας.
• Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ παρακολουθούν με προβληματισμό, καθώς η Σερβία θεωρείται κρίσιμος γεωπολιτικός κρίκος στα Βαλκάνια.
Κρίσιμο σταυροδρόμι
Η κυβέρνηση μπορεί να δηλώνει «νικήτρια απέναντι στη βία», όμως η πραγματική πρόκληση είναι εάν η νίκη αυτή αφορά την κοινωνική συνοχή ή απλώς τη διατήρηση της εξουσίας.
Το αν η Σερβία θα μετατραπεί σε παράδειγμα σταθερότητας ή σε προειδοποιητικό σύμβολο κατάρρευσης της δημοκρατικής νομιμότητας, θα φανεί τους επόμενους μήνες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών