Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου
(upd2) Ένα πακέτο κινήτρων προς το Ιράν φέρεται να εξετάζει η κυβέρνηση Donald Trump, με στόχο την επανεκκίνηση των πυρηνικών διαπραγματεύσεων.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους έως 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη ενός πολιτικού πυρηνικού προγράμματος χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, άρση ορισμένων κυρώσεων και αποδέσμευση δεσμευμένων ιρανικών κεφαλαίων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του CNN.
Ωστόσο, ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abas Araqchi, μιλώντας στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, καταδίκασε τη συνενοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο επιθετικότητας του Ισραηλινού καθεστώτος κατά του Ιράν.
Είπε ότι ενώ το Ιράν προστάτευε τα δικαιώματα του λαού του στις έμμεσες συνομιλίες για τα πυρηνικά με τις ΗΠΑ πριν την επιθετικότητα του Ισραήλ, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μια άλλη μέθοδο μετά την απογοήτευσή τους από τις διαπραγματεύσεις.
Ο Araqchi καταδίκασε τις στρατιωτικές επιθέσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν ως προδοσία της διπλωματίας και των συνομιλιών.
Απαντώντας στον ισχυρισμό του Προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, ότι οι συνομιλίες για τα πυρηνικά με το Ιράν θα διεξαχθούν την επόμενη εβδομάδα, ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε: «Δεν έχει γίνει συμφωνία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Δεν υπήρξε ούτε καν συζήτηση για διαπραγματεύσεις. Το θέμα των διαπραγματεύσεων είναι εκτός συζήτησης αυτή τη στιγμή.»
Ο Araqchi εξήγησε ότι το Ιράν παραμένει αφοσιωμένο στη διπλωματία, αλλά η απόφαση για το αν θα συνεχιστούν ή όχι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ πρέπει να αξιολογηθεί.
Όταν ρωτήθηκε για το πρόγραμμα εμπλουτισμού του Ιράν μετά τις αμερικανικές και ισραηλινές επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι οι ζημιές δεν ήταν αμελητέες, καθώς το Ιράν αξιολογεί την έκτασή τους.
«Είναι νωρίς να εκτιμήσουμε ότι έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για διαπραγματεύσεις», σημείωσε.
«Χρυσή» συμφωνία 30 δισ. υπό έναν όρο… «Ξεχάστε τα πυρηνικά»
Πάντως, σύμφωνα με το CNN, έχουν πραγματοποιηθεί μυστικές επαφές μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ, περιφερειακών συμμάχων (κυρίως από τον Κόλπο) και του Ιράν, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πρόσφατων εχθροπραξιών με το Ισραήλ.
Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου – κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω εισαγωγής εμπλουτισμένου καυσίμου.
Οι συνομιλίες διεξάγονται κυρίως μέσω διαμεσολαβητών, όπως το Κατάρ, ενώ δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα η έναρξη άμεσων διαπραγματεύσεων.
Παρότι ο Donald Trump δηλώνει δημοσίως αδιάφορος για μια συμφωνία, οι σύμβουλοί του επιδιώκουν μια μακροπρόθεσμη λύση για να διασφαλιστεί η εκεχειρία με το Ιράν.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Τεχεράνη, λόγω των πρόσφατων επιθέσεων, ίσως αποφασίσει να προχωρήσει σε πλήρη ανάπτυξη πυρηνικού όπλου, με το ιρανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει νόμο για διακοπή συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Το πακέτο των 30 δισ.
Όπως μεταδίδει το CNN, η κυβέρνηση Trump έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός πυρηνικού προγράμματος παραγωγής ενέργειας για πολιτική χρήση, να χαλαρώσει τις κυρώσεις και να αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια – όλα στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης προσπάθειας να επαναφέρει την Τεχεράνη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που είναι εξοικειωμένες με το ζήτημα.
Βασικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή έχουν συνομιλήσει με τους Ιρανούς παρασκηνιακά, ακόμη και εν μέσω του κύματος στρατιωτικών επιθέσεων στο Ιράν και στο Ισραήλ τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι συνομιλίες αυτές συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα μετά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, όπως πρόσθεσαν.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump τόνισαν ότι έχουν προταθεί διάφορα σενάρια.
Αυτές οι προτάσεις είναι προκαταρκτικές και εξελίσσονται, με έναν σταθερό και αδιαπραγμάτευτο όρο: μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν, κάτι που η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα δηλώσει πως θεωρεί απαραίτητο.
Ωστόσο, τουλάχιστον ένα αρχικό προσχέδιο πρότασης, που περιγράφεται από δύο πηγές στο CNN, περιλαμβάνει αρκετά κίνητρα για το Ιράν.
Οι μυστικές συναντήσεις
Ορισμένες λεπτομέρειες καθορίστηκαν σε μια μυστική, πολύωρη συνάντηση μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Steve Witkoff και εταίρων από τον Κόλπο στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, μία ημέρα πριν από τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση της συνάντησης.
Μεταξύ των όρων που συζητούνται – και οι οποίοι δεν είχαν προηγουμένως αποκαλυφθεί – περιλαμβάνεται μια επένδυση ύψους 20-30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα νέο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για παραγωγή ενέργειας για πολιτική χρήση, ανέφεραν αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump και πηγές εξοικειωμένες με την πρόταση στο CNN.
Ένας αξιωματούχος τόνισε ότι τα χρήματα δεν θα προέρχονται απευθείας από τις ΗΠΑ, που προτιμούν να αναλάβουν το κόστος οι Άραβες εταίροι τους.
Η επένδυση σε πυρηνικές ενεργειακές εγκαταστάσεις στο Ιράν έχει συζητηθεί και σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών τους τελευταίους μήνες.
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ηγηθούν αυτών των συνομιλιών» με το Ιράν, δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump στο CNN.
«Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει για την κατασκευή του πυρηνικού προγράμματος, αλλά εμείς δεν θα δεσμευτούμε οικονομικά».
Άλλα κίνητρα περιλαμβάνουν την πιθανή άρση ορισμένων κυρώσεων στο Ιράν και την παροχή πρόσβασης στην Τεχεράνη στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια που αυτή τη στιγμή είναι δεσμευμένα σε ξένες τράπεζες και δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα, σύμφωνα με το προσχέδιο που περιγράφηκε στο CNN.
Μια άλλη ιδέα που εξετάζεται από την περασμένη εβδομάδα είναι να πληρώσουν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο για να αντικατασταθεί η πυρηνική εγκατάσταση στο Fordow – η οποία χτυπήθηκε με βόμβες bunker-buster από τις ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο – με ένα πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό.
Δεν ήταν αμέσως σαφές αν το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τοποθεσία, ούτε πόσο σοβαρά εξετάζεται αυτή η πρόταση.
«Πολλές ιδέες κυκλοφορούν από διαφορετικούς ανθρώπους και πολλές από αυτές προσπαθούν να είναι δημιουργικές», είπε μία από τις πηγές στο CNN.
«Πιστεύω ότι είναι εντελώς αβέβαιο το τι θα συμβεί εδώ», δήλωσε μια άλλη πηγή που είναι εξοικειωμένη με τους πρώτους πέντε γύρους συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν πριν τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο κοινός παρονομαστής
Ο Witkoff δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» και ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump υπογράμμισε ότι όλες οι προτάσεις αποσκοπούν στο να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι το Ιράν μπορεί να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνική χρήση, αλλά όχι να εμπλουτίζει ουράνιο για αυτό το πρόγραμμα.
Αντί γι’ αυτό, έχουν προτείνει το Ιράν να εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο.
Ο Witkoff παρομοίασε το ενδεχόμενο πρόγραμμα με αυτό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Τώρα το ζήτημα και η συζήτηση με το Ιράν είναι, πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε να δημιουργήσετε ένα καλύτερο πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό;» δήλωσε στο CNBC.
Η κυβέρνηση ίσως έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα σχέδιο συμφωνίας στους Ιρανούς.
Ο Πρόεδρος Donald Trump δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν θα καθίσουν στο τραπέζι την επόμενη εβδομάδα – αν και ο εκπρόσωπος του ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών Esmail Baghaei δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τέτοιες συνομιλίες και άτομα που συμμετέχουν στον σχεδιασμό ανέφεραν ότι οι λεπτομέρειες ακόμα επεξεργάζονται.
Πηγές δήλωσαν στο CNN ότι δεν έχουν ακόμα οριστεί ημερομηνίες.
Υποβαθμίζει τις προσδοκίες ο Trump
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα του Witkoff στο παρασκήνιο, ο Trump αυτή την εβδομάδα υποβάθμισε δημόσια την αναγκαιότητα μιας πυρηνικής συμφωνίας, λέγοντας την Τετάρτη ότι πιστεύει πως μια τέτοια συμφωνία «δεν είναι απαραίτητη».
«Δεν με νοιάζει αν έχουμε συμφωνία ή όχι», είπε.
Παρόλο που ο πρόεδρος φάνηκε δημόσια αδιάφορος μετά την επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός, πολλοί από τους συμβούλους του πιστεύουν ότι η επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας.
Οι όροι που διαμορφώθηκαν στη μυστική συνάντηση του Witkoff αποτελούν αντικείμενο συνεχών διαβουλεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν μέσω περιφερειακών διαμεσολαβητών – κυρίως των Καταριανών – τις τελευταίες ημέρες.
Το Κατάρ έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της εύθραυστης κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και θα συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί η επανέναρξη των συγκρούσεων, σύμφωνα με μια πηγή.
Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι τα πλήγματα θα οδηγήσουν σε συμφωνία
Υπάρχει ελπίδα στην κυβέρνηση Trump ότι μετά τα γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων το Ιράν είναι πιο πιθανό να αποδεχτεί τους όρους των ΗΠΑ και να σταματήσει τις προσπάθειές του που θα μπορούσαν να το φέρουν πιο κοντά στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.
Ωστόσο, ειδικοί σε θέματα Ιράν προειδοποιούν ότι είναι επίσης πιθανό το ιρανικό καθεστώς να αποφασίσει τώρα πως χρειάζεται ένα πυρηνικό όπλο.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία για τον τερματισμό της συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), στέλνοντας μήνυμα για την πρόθεση της Τεχεράνης να κρύψει περαιτέρω το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στο Ιράν, περίπου δύο εβδομάδες πριν, οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν διεξαγάγει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων για να επιτύχουν ένα πλαίσιο για μια νέα πυρηνική συμφωνία.
Οι ΗΠΑ είχαν παρουσιάσει πρόταση στην Τεχεράνη, και αναμενόταν η ιρανική απάντηση κατά τον έκτο γύρο διαπραγματεύσεων που είχε προγραμματιστεί στο Ομάν.
Οι συνομιλίες αυτές ακυρώθηκαν λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν.
Η πρόταση εν μέσω έντασης
Το Σάββατο, πριν από τα πλήγματα των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η κυβέρνηση Trump επικοινώνησε με το Ιράν μέσω διαμεσολαβητών.
Το μήνυμα είχε δύο σκέλη: οι επικείμενες επιθέσεις των ΗΠΑ θα ήταν περιορισμένες, αλλά οι όροι των ΗΠΑ για μια διπλωματική συμφωνία ήταν ξεκάθαροι και απλοί: κανένας εμπλουτισμός ουρανίου, όπως ανέφεραν πηγές.
Ο Trump έχει φανεί επιφυλακτικός όσον αφορά τις προοπτικές για μια συμφωνία, δηλώνοντας σε δημοσιογράφους μετά την ανακοίνωση των διαπραγματεύσεων με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα: «Μπορεί να υπογράψουμε μια συμφωνία, δεν ξέρω».
«Θα μπορούσα να πάρω μια δήλωση ότι δεν θα αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, πιθανώς αυτό θα ζητήσουμε», είπε ο Trump κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ζητήσει τους ίδιους όρους που είχαν τεθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, πριν από τη σύγκρουση με το Ισραήλ.
«Το μόνο που ζητάμε είναι αυτό που ζητούσαμε και πριν», είπε ο Trump, προσθέτοντας ότι θέλει «καθόλου πυρηνικά».
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio, ο οποίος υπηρετεί επίσης ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, δήλωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα εξαρτηθεί από τη βούληση του Ιράν να διαπραγματευτεί άμεσα με τις ΗΠΑ και όχι μέσω τρίτων χωρών.
«Θα θέλαμε να έχουμε ειρηνικές σχέσεις με οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Επομένως, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση του Ιράν όχι μόνο να επιδιώξει την ειρήνη, αλλά και να διαπραγματευτεί απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μέσω τρίτων ή τετάρτων χωρών», δήλωσε ο Rubio σε συνέντευξη Τύπου δίπλα στον Trump στη Χάγη.
Ο Witkoff δήλωσε την Τετάρτη ότι υπάρχουν «ενδείξεις» πως μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.
«Έχουμε συνομιλίες με τους Ιρανούς. Πολλοί διαμεσολαβητές επικοινωνούν μαζί μας», είπε στο CNBC. «Πιστεύω ότι είναι έτοιμοι».
Κυνική παραδοχή από Ισραήλ: Ο στόχος ήταν η ζωή του Ayatollah Ali Khamenei
Το Ισραήλ ήθελε να εξοντώσει τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenei, κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ιράν, αλλά η ευκαιρία ποτέ δεν παρουσιάστηκε, αποκάλυψε ο Υπουργός Άμυνας, Ισραήλ Katz, σε διάφορες συνεντεύξεις που μεταδόθηκαν στις 26 Ιουνίου.
«Αν ήταν στον στόχο μας, θα τον είχαμε εξουδετερώσει», είπε ο Κατς στο Channel 13, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ «έψαξε πολύ» για τον Khamenei, αλλά η επιχειρησιακή ευκαιρία δεν εμφανίστηκε.
Ο υπουργός έκανε παρόμοιες δηλώσεις σε συνεντεύξεις του με τα κανάλια Kan και Channel 12, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ είχε «πολιτική επιβολής» που περιλάμβανε τη διατήρηση αεροπορικής υπεροχής πάνω από το Ιράν και την εξασφάλιση, μέσω επιθέσεων αν χρειαστεί, ότι η χώρα δεν θα επανεκκινήσει τα πυρηνικά ή τα πυραυλικά της προγράμματα.
Επίσης, ανέφερε ότι το Ισραήλ δεν γνώριζε την τοποθεσία όλου του εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν και ότι δεν μπήκε στον πόλεμο γνωρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συμμετείχαν στην επίθεση.
Ο ελιγμός Khamenei
Το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο στις 13 Ιουνίου, δηλώνοντας ότι ο στόχος του ήταν να αναχαιτίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Εκεχειρία ανακοινώθηκε ξαφνικά στις 24 Ιουνίου, μόλις δύο ημέρες μετά την ένταξη των ΗΠΑ στον πόλεμο, με επίθεση σε τρεις βασικές πυρηνικές τοποθεσίες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Katz είπε στις συνεντεύξεις του ότι ο Khamenei είχε σημαδευτεί για θάνατο, αλλά το Ισραήλ δεν μπόρεσε να τον εντοπίσει μόλις κρύφτηκε σε καταφύγιο.
«Ο Khamenei κατάλαβε αυτό, πήγε πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια, έκοψε την επικοινωνία με τους διοικητές… οπότε στο τέλος δεν ήταν ρεαλιστικό», δήλωσε ο υπουργός στο Kan.
Το Ισραήλ εξόντωσε πάνω από 30 ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές κατά τη διάρκεια του πολέμου και κατάφερε να δολοφονήσει τουλάχιστον 11 από τους κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Katz είπε στο Channel 13 ότι το Ισραήλ δεν αναζητά πλέον τη δολοφονία του Khamenei, καθώς αυτή τη στιγμή υπάρχει εκεχειρία με το Ιράν.
«Υπάρχει διαφορά — πριν την εκεχειρία, μετά την εκεχειρία», είπε ο υπουργός.
Οι συγκρίσεις
Παρά ταύτα, στη συνέντευξή του με το Kan, απεύθυνε άλλη μια απειλή στον Khamenei, συγκρίνοντάς τον με τον Hassan Nasrallah, ηγέτη της Hezbollah που εξοντώθηκε από το Ισραήλ πέρυσι, και τον συμβούλεψε να παραμείνει σε καταφύγιο.
«Δεν θα του συνιστούσα να παραμείνει ήρεμος», είπε ο Κατς. «Πρέπει να μάθει από τον αείμνηστο Nasrallah, ο οποίος έμεινε για πολύ καιρό βαθιά στο καταφύγιο. Του συστήνω να κάνει το ίδιο.»
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Katz φάνηκε να υπονοεί στις συνεντεύξεις του ότι το Ισραήλ διατηρεί αεροπορική υπεροχή πάνω από το Ιράν και θα επιτεθεί ξανά εάν το κρίνει απαραίτητο.
«Δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα και να απειλήσει με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς», είπε στο Channel 12.
Εν τω μεταξύ, είπε στο Channel 13 ότι «η πολιτική του Κράτους του Ισραήλ και της κυβέρνησης του Ισραήλ είναι να εφαρμόζει ενέργειες επιβολής κατά του Ιράν.»
Πρόσθεσε ότι η πολιτική θα είναι «όπως στον Λίβανο», όπου το Ισραήλ συνέχισε να εξαπολύει επιθέσεις κατά της Hezbollah μετά από εκεχειρία που διαμεσολάβησαν οι ΗΠΑ, «απλά επί 100 φορές».
Η επιτυχία της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν είναι ακόμα σε συζήτηση, με ορισμένες αναφορές να υποστηρίζουν ότι καθυστέρησε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κατά αρκετά χρόνια ή μόλις μερικούς μήνες.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, ωστόσο, και αυτό είναι ότι ο σύντομος πόλεμος ήταν μόλις ο πρώτος γύρος μιας μεγαλύτερης αντιπαράθεσης που θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια.
www.bankingnews.gr
Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους έως 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη ενός πολιτικού πυρηνικού προγράμματος χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, άρση ορισμένων κυρώσεων και αποδέσμευση δεσμευμένων ιρανικών κεφαλαίων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του CNN.
Ωστόσο, ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abas Araqchi, μιλώντας στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, καταδίκασε τη συνενοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο επιθετικότητας του Ισραηλινού καθεστώτος κατά του Ιράν.
Είπε ότι ενώ το Ιράν προστάτευε τα δικαιώματα του λαού του στις έμμεσες συνομιλίες για τα πυρηνικά με τις ΗΠΑ πριν την επιθετικότητα του Ισραήλ, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μια άλλη μέθοδο μετά την απογοήτευσή τους από τις διαπραγματεύσεις.
Ο Araqchi καταδίκασε τις στρατιωτικές επιθέσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν ως προδοσία της διπλωματίας και των συνομιλιών.
Απαντώντας στον ισχυρισμό του Προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, ότι οι συνομιλίες για τα πυρηνικά με το Ιράν θα διεξαχθούν την επόμενη εβδομάδα, ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε: «Δεν έχει γίνει συμφωνία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Δεν υπήρξε ούτε καν συζήτηση για διαπραγματεύσεις. Το θέμα των διαπραγματεύσεων είναι εκτός συζήτησης αυτή τη στιγμή.»
Ο Araqchi εξήγησε ότι το Ιράν παραμένει αφοσιωμένο στη διπλωματία, αλλά η απόφαση για το αν θα συνεχιστούν ή όχι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ πρέπει να αξιολογηθεί.
Όταν ρωτήθηκε για το πρόγραμμα εμπλουτισμού του Ιράν μετά τις αμερικανικές και ισραηλινές επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι οι ζημιές δεν ήταν αμελητέες, καθώς το Ιράν αξιολογεί την έκτασή τους.
«Είναι νωρίς να εκτιμήσουμε ότι έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για διαπραγματεύσεις», σημείωσε.
«Χρυσή» συμφωνία 30 δισ. υπό έναν όρο… «Ξεχάστε τα πυρηνικά»
Πάντως, σύμφωνα με το CNN, έχουν πραγματοποιηθεί μυστικές επαφές μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ, περιφερειακών συμμάχων (κυρίως από τον Κόλπο) και του Ιράν, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πρόσφατων εχθροπραξιών με το Ισραήλ.
Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου – κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω εισαγωγής εμπλουτισμένου καυσίμου.
Οι συνομιλίες διεξάγονται κυρίως μέσω διαμεσολαβητών, όπως το Κατάρ, ενώ δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα η έναρξη άμεσων διαπραγματεύσεων.
Παρότι ο Donald Trump δηλώνει δημοσίως αδιάφορος για μια συμφωνία, οι σύμβουλοί του επιδιώκουν μια μακροπρόθεσμη λύση για να διασφαλιστεί η εκεχειρία με το Ιράν.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Τεχεράνη, λόγω των πρόσφατων επιθέσεων, ίσως αποφασίσει να προχωρήσει σε πλήρη ανάπτυξη πυρηνικού όπλου, με το ιρανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει νόμο για διακοπή συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Το πακέτο των 30 δισ.
Όπως μεταδίδει το CNN, η κυβέρνηση Trump έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός πυρηνικού προγράμματος παραγωγής ενέργειας για πολιτική χρήση, να χαλαρώσει τις κυρώσεις και να αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια – όλα στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης προσπάθειας να επαναφέρει την Τεχεράνη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που είναι εξοικειωμένες με το ζήτημα.
Βασικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή έχουν συνομιλήσει με τους Ιρανούς παρασκηνιακά, ακόμη και εν μέσω του κύματος στρατιωτικών επιθέσεων στο Ιράν και στο Ισραήλ τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι συνομιλίες αυτές συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα μετά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, όπως πρόσθεσαν.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump τόνισαν ότι έχουν προταθεί διάφορα σενάρια.
Αυτές οι προτάσεις είναι προκαταρκτικές και εξελίσσονται, με έναν σταθερό και αδιαπραγμάτευτο όρο: μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν, κάτι που η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα δηλώσει πως θεωρεί απαραίτητο.
Ωστόσο, τουλάχιστον ένα αρχικό προσχέδιο πρότασης, που περιγράφεται από δύο πηγές στο CNN, περιλαμβάνει αρκετά κίνητρα για το Ιράν.
Οι μυστικές συναντήσεις
Ορισμένες λεπτομέρειες καθορίστηκαν σε μια μυστική, πολύωρη συνάντηση μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Steve Witkoff και εταίρων από τον Κόλπο στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, μία ημέρα πριν από τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση της συνάντησης.
Μεταξύ των όρων που συζητούνται – και οι οποίοι δεν είχαν προηγουμένως αποκαλυφθεί – περιλαμβάνεται μια επένδυση ύψους 20-30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα νέο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για παραγωγή ενέργειας για πολιτική χρήση, ανέφεραν αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump και πηγές εξοικειωμένες με την πρόταση στο CNN.
Ένας αξιωματούχος τόνισε ότι τα χρήματα δεν θα προέρχονται απευθείας από τις ΗΠΑ, που προτιμούν να αναλάβουν το κόστος οι Άραβες εταίροι τους.
Η επένδυση σε πυρηνικές ενεργειακές εγκαταστάσεις στο Ιράν έχει συζητηθεί και σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών τους τελευταίους μήνες.
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ηγηθούν αυτών των συνομιλιών» με το Ιράν, δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump στο CNN.
«Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει για την κατασκευή του πυρηνικού προγράμματος, αλλά εμείς δεν θα δεσμευτούμε οικονομικά».
Άλλα κίνητρα περιλαμβάνουν την πιθανή άρση ορισμένων κυρώσεων στο Ιράν και την παροχή πρόσβασης στην Τεχεράνη στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια που αυτή τη στιγμή είναι δεσμευμένα σε ξένες τράπεζες και δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα, σύμφωνα με το προσχέδιο που περιγράφηκε στο CNN.
Μια άλλη ιδέα που εξετάζεται από την περασμένη εβδομάδα είναι να πληρώσουν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο για να αντικατασταθεί η πυρηνική εγκατάσταση στο Fordow – η οποία χτυπήθηκε με βόμβες bunker-buster από τις ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο – με ένα πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό.
Δεν ήταν αμέσως σαφές αν το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τοποθεσία, ούτε πόσο σοβαρά εξετάζεται αυτή η πρόταση.
«Πολλές ιδέες κυκλοφορούν από διαφορετικούς ανθρώπους και πολλές από αυτές προσπαθούν να είναι δημιουργικές», είπε μία από τις πηγές στο CNN.
«Πιστεύω ότι είναι εντελώς αβέβαιο το τι θα συμβεί εδώ», δήλωσε μια άλλη πηγή που είναι εξοικειωμένη με τους πρώτους πέντε γύρους συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν πριν τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο κοινός παρονομαστής
Ο Witkoff δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» και ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump υπογράμμισε ότι όλες οι προτάσεις αποσκοπούν στο να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι το Ιράν μπορεί να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνική χρήση, αλλά όχι να εμπλουτίζει ουράνιο για αυτό το πρόγραμμα.
Αντί γι’ αυτό, έχουν προτείνει το Ιράν να εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο.
Ο Witkoff παρομοίασε το ενδεχόμενο πρόγραμμα με αυτό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Τώρα το ζήτημα και η συζήτηση με το Ιράν είναι, πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε να δημιουργήσετε ένα καλύτερο πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό;» δήλωσε στο CNBC.
Η κυβέρνηση ίσως έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα σχέδιο συμφωνίας στους Ιρανούς.
Ο Πρόεδρος Donald Trump δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν θα καθίσουν στο τραπέζι την επόμενη εβδομάδα – αν και ο εκπρόσωπος του ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών Esmail Baghaei δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τέτοιες συνομιλίες και άτομα που συμμετέχουν στον σχεδιασμό ανέφεραν ότι οι λεπτομέρειες ακόμα επεξεργάζονται.
Πηγές δήλωσαν στο CNN ότι δεν έχουν ακόμα οριστεί ημερομηνίες.
Υποβαθμίζει τις προσδοκίες ο Trump
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα του Witkoff στο παρασκήνιο, ο Trump αυτή την εβδομάδα υποβάθμισε δημόσια την αναγκαιότητα μιας πυρηνικής συμφωνίας, λέγοντας την Τετάρτη ότι πιστεύει πως μια τέτοια συμφωνία «δεν είναι απαραίτητη».
«Δεν με νοιάζει αν έχουμε συμφωνία ή όχι», είπε.
Παρόλο που ο πρόεδρος φάνηκε δημόσια αδιάφορος μετά την επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός, πολλοί από τους συμβούλους του πιστεύουν ότι η επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας.
Οι όροι που διαμορφώθηκαν στη μυστική συνάντηση του Witkoff αποτελούν αντικείμενο συνεχών διαβουλεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν μέσω περιφερειακών διαμεσολαβητών – κυρίως των Καταριανών – τις τελευταίες ημέρες.
Το Κατάρ έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της εύθραυστης κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και θα συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί η επανέναρξη των συγκρούσεων, σύμφωνα με μια πηγή.
Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι τα πλήγματα θα οδηγήσουν σε συμφωνία
Υπάρχει ελπίδα στην κυβέρνηση Trump ότι μετά τα γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων το Ιράν είναι πιο πιθανό να αποδεχτεί τους όρους των ΗΠΑ και να σταματήσει τις προσπάθειές του που θα μπορούσαν να το φέρουν πιο κοντά στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.
Ωστόσο, ειδικοί σε θέματα Ιράν προειδοποιούν ότι είναι επίσης πιθανό το ιρανικό καθεστώς να αποφασίσει τώρα πως χρειάζεται ένα πυρηνικό όπλο.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία για τον τερματισμό της συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), στέλνοντας μήνυμα για την πρόθεση της Τεχεράνης να κρύψει περαιτέρω το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στο Ιράν, περίπου δύο εβδομάδες πριν, οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν διεξαγάγει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων για να επιτύχουν ένα πλαίσιο για μια νέα πυρηνική συμφωνία.
Οι ΗΠΑ είχαν παρουσιάσει πρόταση στην Τεχεράνη, και αναμενόταν η ιρανική απάντηση κατά τον έκτο γύρο διαπραγματεύσεων που είχε προγραμματιστεί στο Ομάν.
Οι συνομιλίες αυτές ακυρώθηκαν λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν.
Η πρόταση εν μέσω έντασης
Το Σάββατο, πριν από τα πλήγματα των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η κυβέρνηση Trump επικοινώνησε με το Ιράν μέσω διαμεσολαβητών.
Το μήνυμα είχε δύο σκέλη: οι επικείμενες επιθέσεις των ΗΠΑ θα ήταν περιορισμένες, αλλά οι όροι των ΗΠΑ για μια διπλωματική συμφωνία ήταν ξεκάθαροι και απλοί: κανένας εμπλουτισμός ουρανίου, όπως ανέφεραν πηγές.
Ο Trump έχει φανεί επιφυλακτικός όσον αφορά τις προοπτικές για μια συμφωνία, δηλώνοντας σε δημοσιογράφους μετά την ανακοίνωση των διαπραγματεύσεων με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα: «Μπορεί να υπογράψουμε μια συμφωνία, δεν ξέρω».
«Θα μπορούσα να πάρω μια δήλωση ότι δεν θα αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, πιθανώς αυτό θα ζητήσουμε», είπε ο Trump κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ζητήσει τους ίδιους όρους που είχαν τεθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, πριν από τη σύγκρουση με το Ισραήλ.
«Το μόνο που ζητάμε είναι αυτό που ζητούσαμε και πριν», είπε ο Trump, προσθέτοντας ότι θέλει «καθόλου πυρηνικά».
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio, ο οποίος υπηρετεί επίσης ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, δήλωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα εξαρτηθεί από τη βούληση του Ιράν να διαπραγματευτεί άμεσα με τις ΗΠΑ και όχι μέσω τρίτων χωρών.
«Θα θέλαμε να έχουμε ειρηνικές σχέσεις με οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Επομένως, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση του Ιράν όχι μόνο να επιδιώξει την ειρήνη, αλλά και να διαπραγματευτεί απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μέσω τρίτων ή τετάρτων χωρών», δήλωσε ο Rubio σε συνέντευξη Τύπου δίπλα στον Trump στη Χάγη.
Ο Witkoff δήλωσε την Τετάρτη ότι υπάρχουν «ενδείξεις» πως μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.
«Έχουμε συνομιλίες με τους Ιρανούς. Πολλοί διαμεσολαβητές επικοινωνούν μαζί μας», είπε στο CNBC. «Πιστεύω ότι είναι έτοιμοι».
Κυνική παραδοχή από Ισραήλ: Ο στόχος ήταν η ζωή του Ayatollah Ali Khamenei
Το Ισραήλ ήθελε να εξοντώσει τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenei, κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ιράν, αλλά η ευκαιρία ποτέ δεν παρουσιάστηκε, αποκάλυψε ο Υπουργός Άμυνας, Ισραήλ Katz, σε διάφορες συνεντεύξεις που μεταδόθηκαν στις 26 Ιουνίου.
«Αν ήταν στον στόχο μας, θα τον είχαμε εξουδετερώσει», είπε ο Κατς στο Channel 13, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ «έψαξε πολύ» για τον Khamenei, αλλά η επιχειρησιακή ευκαιρία δεν εμφανίστηκε.
Ο υπουργός έκανε παρόμοιες δηλώσεις σε συνεντεύξεις του με τα κανάλια Kan και Channel 12, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ είχε «πολιτική επιβολής» που περιλάμβανε τη διατήρηση αεροπορικής υπεροχής πάνω από το Ιράν και την εξασφάλιση, μέσω επιθέσεων αν χρειαστεί, ότι η χώρα δεν θα επανεκκινήσει τα πυρηνικά ή τα πυραυλικά της προγράμματα.
Επίσης, ανέφερε ότι το Ισραήλ δεν γνώριζε την τοποθεσία όλου του εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν και ότι δεν μπήκε στον πόλεμο γνωρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συμμετείχαν στην επίθεση.
Ο ελιγμός Khamenei
Το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο στις 13 Ιουνίου, δηλώνοντας ότι ο στόχος του ήταν να αναχαιτίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Εκεχειρία ανακοινώθηκε ξαφνικά στις 24 Ιουνίου, μόλις δύο ημέρες μετά την ένταξη των ΗΠΑ στον πόλεμο, με επίθεση σε τρεις βασικές πυρηνικές τοποθεσίες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Katz είπε στις συνεντεύξεις του ότι ο Khamenei είχε σημαδευτεί για θάνατο, αλλά το Ισραήλ δεν μπόρεσε να τον εντοπίσει μόλις κρύφτηκε σε καταφύγιο.
«Ο Khamenei κατάλαβε αυτό, πήγε πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια, έκοψε την επικοινωνία με τους διοικητές… οπότε στο τέλος δεν ήταν ρεαλιστικό», δήλωσε ο υπουργός στο Kan.
Το Ισραήλ εξόντωσε πάνω από 30 ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές κατά τη διάρκεια του πολέμου και κατάφερε να δολοφονήσει τουλάχιστον 11 από τους κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Katz είπε στο Channel 13 ότι το Ισραήλ δεν αναζητά πλέον τη δολοφονία του Khamenei, καθώς αυτή τη στιγμή υπάρχει εκεχειρία με το Ιράν.
«Υπάρχει διαφορά — πριν την εκεχειρία, μετά την εκεχειρία», είπε ο υπουργός.
Οι συγκρίσεις
Παρά ταύτα, στη συνέντευξή του με το Kan, απεύθυνε άλλη μια απειλή στον Khamenei, συγκρίνοντάς τον με τον Hassan Nasrallah, ηγέτη της Hezbollah που εξοντώθηκε από το Ισραήλ πέρυσι, και τον συμβούλεψε να παραμείνει σε καταφύγιο.
«Δεν θα του συνιστούσα να παραμείνει ήρεμος», είπε ο Κατς. «Πρέπει να μάθει από τον αείμνηστο Nasrallah, ο οποίος έμεινε για πολύ καιρό βαθιά στο καταφύγιο. Του συστήνω να κάνει το ίδιο.»
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Katz φάνηκε να υπονοεί στις συνεντεύξεις του ότι το Ισραήλ διατηρεί αεροπορική υπεροχή πάνω από το Ιράν και θα επιτεθεί ξανά εάν το κρίνει απαραίτητο.
«Δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα και να απειλήσει με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς», είπε στο Channel 12.
Εν τω μεταξύ, είπε στο Channel 13 ότι «η πολιτική του Κράτους του Ισραήλ και της κυβέρνησης του Ισραήλ είναι να εφαρμόζει ενέργειες επιβολής κατά του Ιράν.»
Πρόσθεσε ότι η πολιτική θα είναι «όπως στον Λίβανο», όπου το Ισραήλ συνέχισε να εξαπολύει επιθέσεις κατά της Hezbollah μετά από εκεχειρία που διαμεσολάβησαν οι ΗΠΑ, «απλά επί 100 φορές».
Η επιτυχία της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν είναι ακόμα σε συζήτηση, με ορισμένες αναφορές να υποστηρίζουν ότι καθυστέρησε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κατά αρκετά χρόνια ή μόλις μερικούς μήνες.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, ωστόσο, και αυτό είναι ότι ο σύντομος πόλεμος ήταν μόλις ο πρώτος γύρος μιας μεγαλύτερης αντιπαράθεσης που θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών