Yπάρχει ένας κρίσιμος τομέας στον οποίο οι ΗΠΑ υστερούν – όχι μόνο έναντι παραδοσιακών αντιπάλων, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αλλά ακόμη και απέναντι σε νεοεμφανιζόμενες δυνάμεις όπως το Ιράν...
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν πιθανότατα η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο - τουλάχιστον από την άποψη των εξοπλισμών.
Στον πρόσφατο 12ήμερο πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, η τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ αποτυπώθηκε εκ νέου, όταν επτά βομβαρδιστικά B-2 Spirit απογειώθηκαν από τις ΗΠΑ, βομβάρδισαν ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις με τις ισχυρότερες διατρητικές βόμβες bunker buster στον κόσμο – τις GBU-57 MOP – και επέστρεψαν χωρίς να γίνουν αντιληπτά.
Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: τα αμερικανικά βομβαρδιστικά μπορούν να εισέλθουν όπου και όποτε το θελήσουν, να καταστρέψουν ακόμη και τα πιο βαθιά θαμμένα καταφύγια ή στρατιωτικές υποδομές και να αποχωρήσουν χωρίς απώλειες.
Το γεγονός ότι το Ισραήλ, παρά την προηγμένη στρατιωτική του τεχνολογία και το αξιοζήλευτο δίκτυο πληροφοριών στο εσωτερικό του Ιράν, βασίστηκε σε κρίσιμο βαθμό στις ΗΠΑ τόσο για τα βομβαρδιστικά B-2 Spirit όσο και για τις GBU-57 MOP, αποδεικνύει την ξεκάθαρη τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ ακόμη και εντός του δυτικού κόσμου.
Η Αχίλλειος Πτέρνα των Αμερικανών
Ωστόσο, υπάρχει ένας κρίσιμος τομέας στον οποίο οι ΗΠΑ υστερούν – όχι μόνο έναντι παραδοσιακών αντιπάλων, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αλλά ακόμη και απέναντι σε νεοεμφανιζόμενες δυνάμεις όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, θα χρειαστεί χρόνος έως ότου οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του πλανήτη, καλύψουν το τεχνολογικό κενό σε αυτόν τον νευραλγικό τομέα.
Ο λόγος για την τεχνολογία υπερηχητικών πυραύλων (hypersonic), έναν τομέα στον οποίο, παρά 25 χρόνια προσπαθειών και επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υστερούν – όχι απέναντι σε έναν, αλλά σε πολλούς ανταγωνιστές.
Αυτό το τεχνολογικό έλλειμμα της Δύσης αξιοποιήθηκε από το Ιράν και στον 12ήμερο πόλεμο, όταν – σύμφωνα με αναφορές – εκτόξευσε όχι έναν, αλλά πολλούς υπερηχητικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ.
Έχει το Ιράν ξεπεράσει τις ΗΠΑ στην υπερηχητική τεχνολογία;
Ή πρόκειται απλώς για προπαγάνδα της Τεχεράνης;
Τι είναι και τι μπορούν να επιτύχουν τα υπερηχητικά όπλα;
Ως υπερηχητική ταχύτητα θεωρείται οποιαδήποτε ταχύτητα υπερβαίνει το Mach 5, δηλαδή πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου – περίπου 100 χιλιόμετρα ανά λεπτό ή ένα μίλι ανά δευτερόλεπτο.
Πέρα από την ταχύτητα, καθοριστικό χαρακτηριστικό των υπερηχητικών πυραύλων είναι η ικανότητα ελιγμών κατά την πτήση τους, κάτι που καθιστά την αναχαίτισή τους εξαιρετικά δύσκολη.
Αν και – όπως και οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ICBMs) – οι υπερηχητικοί πύραυλοι εκτοξεύονται μέσω ρουκετών σε μεγάλο υψόμετρο, διαφέρουν σημαντικά.
Οι ICBMs στηρίζονται κυρίως στη βαρύτητα για την καθοδική πορεία προς τον στόχο, ενώ οι υπερηχητικοί πύραυλοι εισέρχονται ξανά στην ατμόσφαιρα νωρίτερα, ευθυγραμμίζουν την πορεία τους και χρησιμοποιούν εσωτερικά συστήματα πλοήγησης για να κάνουν διορθώσεις στην τροχιά τους, φτάνοντας ταχύτητες έως και 12 φορές την ταχύτητα του ήχου.
Ένας ICBM ακολουθεί παραβολική τροχιά: ανεβαίνει και κατεβαίνει σε μεγάλη καμπύλη.
Αντιθέτως, ένας υπερηχητικός πύραυλος κινείται χαμηλότερα και μπορεί να αλλάζει τροχιά, στόχο και ταχύτητα κατά την πτήση, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανίχνευση και την αντιμετώπισή του.
Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες υπερηχητικών όπλων: τα hypersonic glide vehicles (HGVs), που εκτοξεύονται με ρουκέτες και μετά γλιστρούν προς τον στόχο τους, και οι υπερηχητικοί πύραυλοι cruise, που χρησιμοποιούν κινητήρες scramjet, οι οποίοι «εισπνέουν» αέρα σε πολύ υψηλές ταχύτητες.
Ορισμένα προηγμένα βαλλιστικά συστήματα ενδέχεται επίσης να ενταχθούν στην κατηγορία των υπερηχητικών, εφόσον διαθέτουν δυνατότητες ελιγμών στη φάση τελικής προσέγγισης.
Οι εκπληκτικές υπερηχητικές δυνατότητες του Ιράν
Το Ιράν έχει εδώ και καιρό δηλώσει ότι διαθέτει υπερηχητικές δυνατότητες.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί της Τεχεράνης έχουν αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό από τη Δύση.
Σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές, διαθέτουν δύο υπερηχητικούς πυραύλους: τον Fattah-1 και τον Fattah-2.
Στις 18 Ιουνίου, τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν πλάνα από εκτοξεύσεις του Fattah-1, ισχυριζόμενα ότι έπληξαν το Tel Aviv.
Ωστόσο, ισραηλινές και δυτικές πηγές – περιλαμβανομένων των IDF – αρνήθηκαν τη χρήση πραγματικών υπερηχητικών πυραύλων, λέγοντας ότι επρόκειτο για κλασικούς βαλλιστικούς πυραύλους με περιορισμένη δυνατότητα ελιγμών.
«Οι περισσότεροι πύραυλοι που το Ιράν χρησιμοποίησε κατά του Ισραήλ κινούνται σε υπερηχητικές ταχύτητες, αλλά δεν είναι σχεδόν καθόλου ευέλικτοι – γι’ αυτό και δεν θεωρούνται αυθεντικοί υπερηχητικοί πύραυλοι», δήλωσε ο Yehoshua Kalisky, ανώτερος ερευνητής του ινστιτούτου INSS και πρώην επιστήμονας στις ισραηλινές αμυντικές βιομηχανίες.
Ωστόσο, ακόμη και ο Kalisky αποδέχεται ότι οι πύραυλοι Fattah-2 και Khorramshahr του Ιράν ενδέχεται να κατατάσσονται στους υπερηχητικούς.
Σημειωτέον ότι το Ιράν ισχυρίστηκε επίσης ότι εκτόξευσε τον Fattah-2 κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Κρίνοντας από τον αριθμό των ιρανικών πυραύλων που κατάφεραν να διαπεράσουν τα πολυεπίπεδα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ, φαίνεται ότι τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς έφτασαν σε υπερηχητικές ταχύτητες και πέτυχαν περιορισμένους ελιγμούς.
Ιρανικοί πύραυλοι έπληξαν κατοικημένες περιοχές όχι μόνο στο Tel Aviv, αλλά και σε Haifa, Ashdod, Beersheba και αλλού.
Προς το παρόν, οι ειδικοί συνεχίζουν να συζητούν κατά πόσο οι ιρανικοί πύραυλοι μπορούν να χαρακτηριστούν αυθεντικά υπερηχητικοί.
Ωστόσο, δεν αμφισβητείται ότι το Ιράν εντυπωσίασε με την πυραυλική ισχύ του.
ΗΠΑ: Μακρύς και... αβέβαιος ο δρόμος προς τα υπερηχητικά όπλα
Ανεξάρτητα από τις ιρανικές δυνατότητες, αυτό που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση είναι η πενιχρή εικόνα των ΗΠΑ στην ανάπτυξη υπερηχητικής τεχνολογίας.
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν την ανάπτυξη υπερηχητικών όπλων στο πλαίσιο του προγράμματος "conventional prompt global strike" από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Το Υπουργείο Άμυνας αναπτύσσει πολλαπλά προγράμματα, κανένα εκ των οποίων δεν έχει φτάσει σε επιχειρησιακή φάση έως τον Ιούνιο του 2025. Τα προγράμματα βρίσκονται κυρίως στη φάση πρωτοτύπων και δοκιμών, με υψηλές επενδύσεις αλλά και προκλήσεις – όπως το κόστος, η τεχνική πολυπλοκότητα και αποτυχημένες δοκιμές.
Ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου για το 2025 ζητά 6,9 δισ. δολάρια για έρευνα στην υπερηχητική τεχνολογία, αυξημένος από τα 4,7 δισ. το 2023 και τα 3,8 δισ. το 2022.
Οι ΗΠΑ εργάζονται σε πολλά προγράμματα ταυτόχρονα: Long-Range Hypersonic Weapon (LRHW) του Στρατού, Conventional Prompt Strike (CPS) του Πολεμικού Ναυτικού και το πρόγραμμα Hypersonic Attack Cruise Missile (HACM) της Πολεμικής Αεροπορίας.
Παράλληλα, η DARPA υποστηρίζει πρωτοβουλίες όπως το Hypersonic Air-breathing Weapon Concept (HAWC).
Ωστόσο, κανένα από τα παραπάνω δεν έχει ακόμα καταστεί επιχειρησιακό.
Αντιθέτως, η Ρωσία διαθέτει τρεις επιχειρησιακούς υπερηχητικούς πυραύλους: Kinzhal, Tsirkon και Avangard, ενώ πρόσφατα έδωσε εντολή για μαζική παραγωγή και του τέταρτου, του Oreshnik.
Η Κίνα, εξάλλου, ηγείται στον παγκόσμιο αγώνα υπερηχητικών όπλων, διαθέτοντας το «πιο προηγμένο υπερηχητικό οπλοστάσιο στον κόσμο», με συστήματα όπως το DF-17, ικανό να πλήξει αμερικανικές βάσεις στον Ειρηνικό.
Ακόμη και αν οι ειδικοί διαφωνούν για τις πραγματικές δυνατότητες των ιρανικών πυραύλων, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υπολείπονται της Ρωσίας και της Κίνας σε αυτόν τον τομέα – ίσως ακόμη και του Ιράν.
www.bankingnews.gr
Στον πρόσφατο 12ήμερο πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, η τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ αποτυπώθηκε εκ νέου, όταν επτά βομβαρδιστικά B-2 Spirit απογειώθηκαν από τις ΗΠΑ, βομβάρδισαν ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις με τις ισχυρότερες διατρητικές βόμβες bunker buster στον κόσμο – τις GBU-57 MOP – και επέστρεψαν χωρίς να γίνουν αντιληπτά.
Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: τα αμερικανικά βομβαρδιστικά μπορούν να εισέλθουν όπου και όποτε το θελήσουν, να καταστρέψουν ακόμη και τα πιο βαθιά θαμμένα καταφύγια ή στρατιωτικές υποδομές και να αποχωρήσουν χωρίς απώλειες.
Το γεγονός ότι το Ισραήλ, παρά την προηγμένη στρατιωτική του τεχνολογία και το αξιοζήλευτο δίκτυο πληροφοριών στο εσωτερικό του Ιράν, βασίστηκε σε κρίσιμο βαθμό στις ΗΠΑ τόσο για τα βομβαρδιστικά B-2 Spirit όσο και για τις GBU-57 MOP, αποδεικνύει την ξεκάθαρη τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ ακόμη και εντός του δυτικού κόσμου.
Η Αχίλλειος Πτέρνα των Αμερικανών
Ωστόσο, υπάρχει ένας κρίσιμος τομέας στον οποίο οι ΗΠΑ υστερούν – όχι μόνο έναντι παραδοσιακών αντιπάλων, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αλλά ακόμη και απέναντι σε νεοεμφανιζόμενες δυνάμεις όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, θα χρειαστεί χρόνος έως ότου οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του πλανήτη, καλύψουν το τεχνολογικό κενό σε αυτόν τον νευραλγικό τομέα.
Ο λόγος για την τεχνολογία υπερηχητικών πυραύλων (hypersonic), έναν τομέα στον οποίο, παρά 25 χρόνια προσπαθειών και επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υστερούν – όχι απέναντι σε έναν, αλλά σε πολλούς ανταγωνιστές.
Αυτό το τεχνολογικό έλλειμμα της Δύσης αξιοποιήθηκε από το Ιράν και στον 12ήμερο πόλεμο, όταν – σύμφωνα με αναφορές – εκτόξευσε όχι έναν, αλλά πολλούς υπερηχητικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ.
Έχει το Ιράν ξεπεράσει τις ΗΠΑ στην υπερηχητική τεχνολογία;
Ή πρόκειται απλώς για προπαγάνδα της Τεχεράνης;
Τι είναι και τι μπορούν να επιτύχουν τα υπερηχητικά όπλα;
Ως υπερηχητική ταχύτητα θεωρείται οποιαδήποτε ταχύτητα υπερβαίνει το Mach 5, δηλαδή πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου – περίπου 100 χιλιόμετρα ανά λεπτό ή ένα μίλι ανά δευτερόλεπτο.
Πέρα από την ταχύτητα, καθοριστικό χαρακτηριστικό των υπερηχητικών πυραύλων είναι η ικανότητα ελιγμών κατά την πτήση τους, κάτι που καθιστά την αναχαίτισή τους εξαιρετικά δύσκολη.
Αν και – όπως και οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ICBMs) – οι υπερηχητικοί πύραυλοι εκτοξεύονται μέσω ρουκετών σε μεγάλο υψόμετρο, διαφέρουν σημαντικά.
Οι ICBMs στηρίζονται κυρίως στη βαρύτητα για την καθοδική πορεία προς τον στόχο, ενώ οι υπερηχητικοί πύραυλοι εισέρχονται ξανά στην ατμόσφαιρα νωρίτερα, ευθυγραμμίζουν την πορεία τους και χρησιμοποιούν εσωτερικά συστήματα πλοήγησης για να κάνουν διορθώσεις στην τροχιά τους, φτάνοντας ταχύτητες έως και 12 φορές την ταχύτητα του ήχου.
Ένας ICBM ακολουθεί παραβολική τροχιά: ανεβαίνει και κατεβαίνει σε μεγάλη καμπύλη.
Αντιθέτως, ένας υπερηχητικός πύραυλος κινείται χαμηλότερα και μπορεί να αλλάζει τροχιά, στόχο και ταχύτητα κατά την πτήση, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανίχνευση και την αντιμετώπισή του.
Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες υπερηχητικών όπλων: τα hypersonic glide vehicles (HGVs), που εκτοξεύονται με ρουκέτες και μετά γλιστρούν προς τον στόχο τους, και οι υπερηχητικοί πύραυλοι cruise, που χρησιμοποιούν κινητήρες scramjet, οι οποίοι «εισπνέουν» αέρα σε πολύ υψηλές ταχύτητες.
Ορισμένα προηγμένα βαλλιστικά συστήματα ενδέχεται επίσης να ενταχθούν στην κατηγορία των υπερηχητικών, εφόσον διαθέτουν δυνατότητες ελιγμών στη φάση τελικής προσέγγισης.
Οι εκπληκτικές υπερηχητικές δυνατότητες του Ιράν
Το Ιράν έχει εδώ και καιρό δηλώσει ότι διαθέτει υπερηχητικές δυνατότητες.
Ωστόσο, οι ισχυρισμοί της Τεχεράνης έχουν αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό από τη Δύση.
Σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές, διαθέτουν δύο υπερηχητικούς πυραύλους: τον Fattah-1 και τον Fattah-2.
Στις 18 Ιουνίου, τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν πλάνα από εκτοξεύσεις του Fattah-1, ισχυριζόμενα ότι έπληξαν το Tel Aviv.
Ωστόσο, ισραηλινές και δυτικές πηγές – περιλαμβανομένων των IDF – αρνήθηκαν τη χρήση πραγματικών υπερηχητικών πυραύλων, λέγοντας ότι επρόκειτο για κλασικούς βαλλιστικούς πυραύλους με περιορισμένη δυνατότητα ελιγμών.
«Οι περισσότεροι πύραυλοι που το Ιράν χρησιμοποίησε κατά του Ισραήλ κινούνται σε υπερηχητικές ταχύτητες, αλλά δεν είναι σχεδόν καθόλου ευέλικτοι – γι’ αυτό και δεν θεωρούνται αυθεντικοί υπερηχητικοί πύραυλοι», δήλωσε ο Yehoshua Kalisky, ανώτερος ερευνητής του ινστιτούτου INSS και πρώην επιστήμονας στις ισραηλινές αμυντικές βιομηχανίες.
Ωστόσο, ακόμη και ο Kalisky αποδέχεται ότι οι πύραυλοι Fattah-2 και Khorramshahr του Ιράν ενδέχεται να κατατάσσονται στους υπερηχητικούς.
Σημειωτέον ότι το Ιράν ισχυρίστηκε επίσης ότι εκτόξευσε τον Fattah-2 κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Κρίνοντας από τον αριθμό των ιρανικών πυραύλων που κατάφεραν να διαπεράσουν τα πολυεπίπεδα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ, φαίνεται ότι τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς έφτασαν σε υπερηχητικές ταχύτητες και πέτυχαν περιορισμένους ελιγμούς.
Ιρανικοί πύραυλοι έπληξαν κατοικημένες περιοχές όχι μόνο στο Tel Aviv, αλλά και σε Haifa, Ashdod, Beersheba και αλλού.
Προς το παρόν, οι ειδικοί συνεχίζουν να συζητούν κατά πόσο οι ιρανικοί πύραυλοι μπορούν να χαρακτηριστούν αυθεντικά υπερηχητικοί.
Ωστόσο, δεν αμφισβητείται ότι το Ιράν εντυπωσίασε με την πυραυλική ισχύ του.
ΗΠΑ: Μακρύς και... αβέβαιος ο δρόμος προς τα υπερηχητικά όπλα
Ανεξάρτητα από τις ιρανικές δυνατότητες, αυτό που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση είναι η πενιχρή εικόνα των ΗΠΑ στην ανάπτυξη υπερηχητικής τεχνολογίας.
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν την ανάπτυξη υπερηχητικών όπλων στο πλαίσιο του προγράμματος "conventional prompt global strike" από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Το Υπουργείο Άμυνας αναπτύσσει πολλαπλά προγράμματα, κανένα εκ των οποίων δεν έχει φτάσει σε επιχειρησιακή φάση έως τον Ιούνιο του 2025. Τα προγράμματα βρίσκονται κυρίως στη φάση πρωτοτύπων και δοκιμών, με υψηλές επενδύσεις αλλά και προκλήσεις – όπως το κόστος, η τεχνική πολυπλοκότητα και αποτυχημένες δοκιμές.
Ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου για το 2025 ζητά 6,9 δισ. δολάρια για έρευνα στην υπερηχητική τεχνολογία, αυξημένος από τα 4,7 δισ. το 2023 και τα 3,8 δισ. το 2022.
Οι ΗΠΑ εργάζονται σε πολλά προγράμματα ταυτόχρονα: Long-Range Hypersonic Weapon (LRHW) του Στρατού, Conventional Prompt Strike (CPS) του Πολεμικού Ναυτικού και το πρόγραμμα Hypersonic Attack Cruise Missile (HACM) της Πολεμικής Αεροπορίας.
Παράλληλα, η DARPA υποστηρίζει πρωτοβουλίες όπως το Hypersonic Air-breathing Weapon Concept (HAWC).
Ωστόσο, κανένα από τα παραπάνω δεν έχει ακόμα καταστεί επιχειρησιακό.
Αντιθέτως, η Ρωσία διαθέτει τρεις επιχειρησιακούς υπερηχητικούς πυραύλους: Kinzhal, Tsirkon και Avangard, ενώ πρόσφατα έδωσε εντολή για μαζική παραγωγή και του τέταρτου, του Oreshnik.
Η Κίνα, εξάλλου, ηγείται στον παγκόσμιο αγώνα υπερηχητικών όπλων, διαθέτοντας το «πιο προηγμένο υπερηχητικό οπλοστάσιο στον κόσμο», με συστήματα όπως το DF-17, ικανό να πλήξει αμερικανικές βάσεις στον Ειρηνικό.
Ακόμη και αν οι ειδικοί διαφωνούν για τις πραγματικές δυνατότητες των ιρανικών πυραύλων, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υπολείπονται της Ρωσίας και της Κίνας σε αυτόν τον τομέα – ίσως ακόμη και του Ιράν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών