Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλά για «εξάλειψη» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος – Οι πραγματικές επιπτώσεις, οι αντιδράσεις του Ιράν και οι ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας
Σε μια δήλωση που ήδη προκαλεί διεθνείς αντιδράσεις και αναλογίες με σκοτεινές σελίδες της ιστορίας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump χαρακτήρισε τις πρόσφατες αεροπορικές επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ως ιστορικό πλήγμα αντίστοιχο της Hiroshima και του Nagasaki.
Με φόντο τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι επιδρομές «έδωσαν τέλος σε έναν πόλεμο που θα μπορούσε να συνεχιστεί για χρόνια».
«Δεν θέλω να παραλληλίσω άμεσα με τη Hiroshima ή το Nagasaki αλλά έγινε κάτι παρόμοιο.
Τότε τελείωσε ο πόλεμος, και τώρα το ίδιο.
Αν δεν είχαμε πλήξει, θα πολεμούσαμε ακόμη», ανέφερε.
Οι επιθέσεις και η ισραηλινή συμμετοχή
Οι ΗΠΑ επιτέθηκαν ταυτόχρονα σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – στη Fordow, στη Natanz και στο Isfahan – τη νύχτα της 22ας Ιουνίου.
Σύμφωνα με τον Trump και πηγές από το Πεντάγωνο, οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν με βόμβες βαθιάς διείσδυσης και βομβαρδιστικά B-2, με στόχο την εξάλειψη των ικανοτήτων εμπλουτισμού ουρανίου.
Η επιχείρηση είχε στενή συνεργασία με το Ισραήλ, το οποίο παραδοσιακά αντιτίθεται σθεναρά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο ίδιος ο Trump δημοσίευσε βίντεο με τα βομβαρδιστικά στο Truth Social υπό τους ήχους του προκλητικού τραγουδιού Bomb Iran.
Αντιδράσεις στις ΗΠΑ
Παρά τις δηλώσεις περί «ολοκληρωτικής καταστροφής», η εσωτερική έκθεση του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με τους New York Times, αναφέρει πως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν καθυστέρησε μόλις κατά λίγους μήνες. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Τεχεράνη είχε ήδη μεταφέρει σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου σε άγνωστες τοποθεσίες, ενώ οι υπόγειες εγκαταστάσεις δεν καταστράφηκαν πλήρως.
Ένας ανώνυμος αξιωματούχος δήλωσε: «Η αξιολόγηση ότι "καταστράφηκαν" οι εγκαταστάσεις είναι υπερβολική. Δεν υπήρξε η ανατροπή που πολλοί στο επιτελείο του Trump περίμεναν.»
Ωστόσο, ο Trump απέρριψε επισήμως τα πορίσματα της έκθεσης:
«Ήταν de facto εξάλειψη», επέμεινε.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Pete Hegseth, ενίσχυσε τη γραμμή του Trump λέγοντας:
«Οι επιθέσεις ήταν άψογες. Όσοι λένε το αντίθετο έχουν άλλες σκοπιμότητες.»
Τι λέει το Ιράν
Αρχικά, εκπρόσωπος των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράν χαρακτήρισε τις επιθέσεις αναποτελεσματικές, υποστηρίζοντας ότι στόχος ήταν η αναβίωση του «καταρρέοντος ισραηλινού κύρους». Ωστόσο, στις 25 Ιουνίου, το Ιρανικό ΥΠΕΞ παραδέχθηκε ότι οι ζημιές ήταν σημαντικές.
«Οι πυρηνικές μας εγκαταστάσεις υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Αυτό είναι γεγονός», είπε στο Al Jazeera.
Το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε ήδη νομοσχέδιο που διακόπτει τη συνεργασία με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), αναστέλλοντας επιθεωρήσεις και καταγραφές μέχρι να διασφαλιστεί η ασφάλεια των εγκαταστάσεων.
Από πόλεμο σε νέα ισορροπία τρόμου;
Αναλυτές θεωρούν ότι, αν και οι επιθέσεις δεν είχαν το αποτέλεσμα που διαφημίζει ο Trump, έστειλαν σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας σε Ιράν, Κίνα και Ρωσία.
Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για προσωρινή ανάσχεση ή την αρχή ενός πιο επικίνδυνου σεναρίου.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι για να ολοκληρωθεί η καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος, απαιτείται σειρά επιθέσεων σε βάθος μηνών, που θα περιλαμβάνει ακόμα και εισβολή σε υπόγειες εγκαταστάσεις.
Το Ιράν, από την πλευρά του, φαίνεται να μην έχει χάσει τον πυρηνικό του μοχλό και ήδη αντιδρά θεσμικά, ενισχύοντας τον εσωτερικό εθνικισμό και περιορίζοντας τη διεθνή εποπτεία.
Τελευταία προειδοποίηση
Η σύγκριση του Trump με τη Hiroshima δεν είναι απλώς ρητορική υπερβολή.
Αντικατοπτρίζει μια νέα εποχή προληπτικών χτυπημάτων μεγάλης κλίμακας και μια επιστροφή σε ψυχροπολεμικά δόγματα στρατιωτικής ισχύος.
Όμως, αν το Ιράν παραμείνει ικανό να εμπλουτίζει ουράνιο και να προχωρά το πυρηνικό του πρόγραμμα, τότε το «πλήγμα» μπορεί να αποδειχθεί προπομπός κλιμάκωσης – και όχι ειρήνης.
www.bankingnews.gr
Με φόντο τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι επιδρομές «έδωσαν τέλος σε έναν πόλεμο που θα μπορούσε να συνεχιστεί για χρόνια».
«Δεν θέλω να παραλληλίσω άμεσα με τη Hiroshima ή το Nagasaki αλλά έγινε κάτι παρόμοιο.
Τότε τελείωσε ο πόλεμος, και τώρα το ίδιο.
Αν δεν είχαμε πλήξει, θα πολεμούσαμε ακόμη», ανέφερε.
Οι επιθέσεις και η ισραηλινή συμμετοχή
Οι ΗΠΑ επιτέθηκαν ταυτόχρονα σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – στη Fordow, στη Natanz και στο Isfahan – τη νύχτα της 22ας Ιουνίου.
Σύμφωνα με τον Trump και πηγές από το Πεντάγωνο, οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν με βόμβες βαθιάς διείσδυσης και βομβαρδιστικά B-2, με στόχο την εξάλειψη των ικανοτήτων εμπλουτισμού ουρανίου.
Η επιχείρηση είχε στενή συνεργασία με το Ισραήλ, το οποίο παραδοσιακά αντιτίθεται σθεναρά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο ίδιος ο Trump δημοσίευσε βίντεο με τα βομβαρδιστικά στο Truth Social υπό τους ήχους του προκλητικού τραγουδιού Bomb Iran.
Αντιδράσεις στις ΗΠΑ
Παρά τις δηλώσεις περί «ολοκληρωτικής καταστροφής», η εσωτερική έκθεση του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με τους New York Times, αναφέρει πως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν καθυστέρησε μόλις κατά λίγους μήνες. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Τεχεράνη είχε ήδη μεταφέρει σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου σε άγνωστες τοποθεσίες, ενώ οι υπόγειες εγκαταστάσεις δεν καταστράφηκαν πλήρως.
Ένας ανώνυμος αξιωματούχος δήλωσε: «Η αξιολόγηση ότι "καταστράφηκαν" οι εγκαταστάσεις είναι υπερβολική. Δεν υπήρξε η ανατροπή που πολλοί στο επιτελείο του Trump περίμεναν.»
Ωστόσο, ο Trump απέρριψε επισήμως τα πορίσματα της έκθεσης:
«Ήταν de facto εξάλειψη», επέμεινε.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Pete Hegseth, ενίσχυσε τη γραμμή του Trump λέγοντας:
«Οι επιθέσεις ήταν άψογες. Όσοι λένε το αντίθετο έχουν άλλες σκοπιμότητες.»
Τι λέει το Ιράν
Αρχικά, εκπρόσωπος των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράν χαρακτήρισε τις επιθέσεις αναποτελεσματικές, υποστηρίζοντας ότι στόχος ήταν η αναβίωση του «καταρρέοντος ισραηλινού κύρους». Ωστόσο, στις 25 Ιουνίου, το Ιρανικό ΥΠΕΞ παραδέχθηκε ότι οι ζημιές ήταν σημαντικές.
«Οι πυρηνικές μας εγκαταστάσεις υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Αυτό είναι γεγονός», είπε στο Al Jazeera.
Το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε ήδη νομοσχέδιο που διακόπτει τη συνεργασία με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), αναστέλλοντας επιθεωρήσεις και καταγραφές μέχρι να διασφαλιστεί η ασφάλεια των εγκαταστάσεων.
Από πόλεμο σε νέα ισορροπία τρόμου;
Αναλυτές θεωρούν ότι, αν και οι επιθέσεις δεν είχαν το αποτέλεσμα που διαφημίζει ο Trump, έστειλαν σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας σε Ιράν, Κίνα και Ρωσία.
Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για προσωρινή ανάσχεση ή την αρχή ενός πιο επικίνδυνου σεναρίου.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι για να ολοκληρωθεί η καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος, απαιτείται σειρά επιθέσεων σε βάθος μηνών, που θα περιλαμβάνει ακόμα και εισβολή σε υπόγειες εγκαταστάσεις.
Το Ιράν, από την πλευρά του, φαίνεται να μην έχει χάσει τον πυρηνικό του μοχλό και ήδη αντιδρά θεσμικά, ενισχύοντας τον εσωτερικό εθνικισμό και περιορίζοντας τη διεθνή εποπτεία.
Τελευταία προειδοποίηση
Η σύγκριση του Trump με τη Hiroshima δεν είναι απλώς ρητορική υπερβολή.
Αντικατοπτρίζει μια νέα εποχή προληπτικών χτυπημάτων μεγάλης κλίμακας και μια επιστροφή σε ψυχροπολεμικά δόγματα στρατιωτικής ισχύος.
Όμως, αν το Ιράν παραμείνει ικανό να εμπλουτίζει ουράνιο και να προχωρά το πυρηνικό του πρόγραμμα, τότε το «πλήγμα» μπορεί να αποδειχθεί προπομπός κλιμάκωσης – και όχι ειρήνης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών