Θωρακίζεται η Φινλανδία στα σύνορα με τη Ρωσία υπό τον φόβο νέας σύγκρουσης
Δύο χρόνια μετά την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, η Φινλανδία επανακαθορίζει τον γεωπολιτικό της ρόλο, ενισχύοντας τη στρατιωτική της παρουσία και τη συνοριακή ασφάλεια κατά μήκος των 1.340 χιλιομέτρων που τη χωρίζουν από τη Ρωσία.
Οι εικόνες θυμίζουν Ψυχρό Πόλεμο, αλλά το πλαίσιο είναι απολύτως σύγχρονο: η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πυροδότησε μια νέα εποχή αμυντικού αναστοχασμού στις σκανδιναβικές χώρες — με τη Φινλανδία στην πρώτη γραμμή.
Η νέα φυσιογνωμία των φινλανδικών συνόρων
Στην περιοχή του Nuijamaa, όπου άλλοτε η διέλευση τουριστών και εμπορευμάτων ήταν ρουτίνα, σήμερα κυριαρχεί ένα νέο αμυντικό τοπίο: ένας φράχτης ύψους 4,5 μέτρων, εξοπλισμένος με κάμερες, αισθητήρες κίνησης και παράπλευρο δρόμο για ταχύτερη πρόσβαση των περιπόλων.
Περίπου 200 χιλιόμετρα του συνόλου θα καλυφθούν με αυτή τη νέα υποδομή μέχρι το 2026, σε απάντηση —όπως λένε οι φινλανδικές αρχές— στην «εργαλειοποίηση της μετανάστευσης» από τη ρωσική πλευρά.
Τα παλιά σύνορα, ταπεινά σηματοδοτημένα με πασσάλους και χαμηλούς φράχτες για τα κοπάδια, δίνουν τη θέση τους σε μια νέα πραγματικότητα: αυτή της «επανασυνόρευσης» (re-bordering), όπως τη χαρακτηρίζει ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της φινλανδικής Συνοριοφυλακής, Samuel Siljanen.
Ένα εκατομμύριο έφεδροι ως το 2031
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ έφερε αναδιάταξη στρατηγικών προτεραιοτήτων.
Η Φινλανδία, η οποία διαθέτει ήδη τη μεγαλύτερη δύναμη πυροβολικού στη Δυτική Ευρώπη και παραγγελία για 64 μαχητικά F-35 από τις ΗΠΑ, επιδιώκει να αυξήσει τους στρατιωτικούς εφέδρους σε 1 εκατομμύριο έως το 2031.
Το ανώτατο ηλικιακό όριο συμμετοχής στην εφεδρεία αυξήθηκε στα 65 έτη, ώστε να ενταχθούν έως και 125.000 επιπλέον στρατεύσιμοι.
Η δραστηριότητα των εφέδρων έχει αυξηθεί κατακόρυφα: το 2024 περισσότεροι από 50.000 Φινλανδοί συμμετείχαν σε λέσχες και προγράμματα εκπαίδευσης, με πολλούς να ενσωματώνουν τεχνολογίες όπως drones και ψηφιακά μέσα παρακολούθησης. Όπως λέει ο Janne Latto, 47χρονος έφεδρος κοντά στην πόλη Lappeenranta, «δεν χρειάζεται να τρέχεις με το πεζικό για να είσαι μέρος του σύγχρονου πεδίου μάχης».
Οικονομικό και κοινωνικό κόστος: τουρισμός και οικογένειες στο κενό
Η νέα γεωπολιτική συνθήκη έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στην τοπική οικονομία.
Εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και καταστήματα που ζούσαν από τη ρωσική πελατεία έχουν αδειάσει, καθώς οι 13 εκατομμύρια ετήσιες διασυνοριακές διελεύσεις έχουν μηδενιστεί.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο κάνει λόγο για απώλειες 300 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και ανεργία που άγγιξε το 15%, σημαντικά πάνω από τον εθνικό μέσο όρο.
Πέρα από το οικονομικό πλήγμα, ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι εξίσου βαρύς.
Πολλές οικογένειες Φινλανδορώσων έχουν διασπαστεί: συγγενείς που έμεναν σε κοντινές πόλεις της Ρωσίας δεν μπορούν πια να επισκεφθούν την άλλη πλευρά.
Η Oksana Serebriakova, που ζει στη Lappeenranta, μιλά για «μια πολύ θλιβερή κατάσταση» που θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί με αυστηρούς ελέγχους στα σημεία εισόδου αντί για πλήρες κλείσιμο.
Η ρωσική στάση και η στρατιωτική απάντηση
Η Μόσχα ισχυρίζεται πως δεν αποτελεί απειλή και δεν έχει σκοπό να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ. Παρ’ όλα αυτά, δορυφορικές εικόνες δείχνουν επαναδραστηριοποίηση παλαιών σοβιετικών βάσεων και κατασκευή νέων εγκαταστάσεων κοντά στο Petrozavodsk, μόλις 170 χλμ. από τα φινλανδικά σύνορα.
Ο ίδιος ο Vladimir Putin δηλώνει πως δεν θεωρεί το ΝΑΤΟ απειλή, όμως μετά την ένταξη της Φινλανδίας, η Ρωσία προανήγγειλε ενίσχυση των δυνάμεών της στη δυτική και βορειοδυτική της πλευρά.
Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία νέου επιτελείου του ΝΑΤΟ στο Mikkeli, στα ανατολικά της Φινλανδίας, με τη συμμετοχή αξιωματικών από ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, εντάσσεται στη στρατηγική αποτροπής.
Όπως σημειώνει η ερευνήτρια Minna Alander του Chatham House, «το ΝΑΤΟ δεν θα επιτεθεί στη Ρωσία — και η Μόσχα το γνωρίζει. Όμως η Φινλανδία οφείλει να εκπέμψει το σήμα ότι δεν αξίζει να παραβιαστούν τα σύνορά της».
Ετοιμότητα χωρίς επιθετικότητα
Η Φινλανδία δεν επιδιώκει αντιπαράθεση, αλλά προετοιμάζεται για το χειρότερο.
Με στρατιωτική αναδιάταξη, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και συμμαχική στήριξη, στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα αποτροπής.
Η νέα εποχή στα φινλανδικά σύνορα δεν είναι μια δήλωση πολέμου, αλλά ένα μάθημα από την Ιστορία: τα σύνορα δεν πρέπει να είναι ποτέ δεδομένα.
www.bankingnews.gr
Οι εικόνες θυμίζουν Ψυχρό Πόλεμο, αλλά το πλαίσιο είναι απολύτως σύγχρονο: η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πυροδότησε μια νέα εποχή αμυντικού αναστοχασμού στις σκανδιναβικές χώρες — με τη Φινλανδία στην πρώτη γραμμή.
Η νέα φυσιογνωμία των φινλανδικών συνόρων
Στην περιοχή του Nuijamaa, όπου άλλοτε η διέλευση τουριστών και εμπορευμάτων ήταν ρουτίνα, σήμερα κυριαρχεί ένα νέο αμυντικό τοπίο: ένας φράχτης ύψους 4,5 μέτρων, εξοπλισμένος με κάμερες, αισθητήρες κίνησης και παράπλευρο δρόμο για ταχύτερη πρόσβαση των περιπόλων.
Περίπου 200 χιλιόμετρα του συνόλου θα καλυφθούν με αυτή τη νέα υποδομή μέχρι το 2026, σε απάντηση —όπως λένε οι φινλανδικές αρχές— στην «εργαλειοποίηση της μετανάστευσης» από τη ρωσική πλευρά.
Τα παλιά σύνορα, ταπεινά σηματοδοτημένα με πασσάλους και χαμηλούς φράχτες για τα κοπάδια, δίνουν τη θέση τους σε μια νέα πραγματικότητα: αυτή της «επανασυνόρευσης» (re-bordering), όπως τη χαρακτηρίζει ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της φινλανδικής Συνοριοφυλακής, Samuel Siljanen.
Ένα εκατομμύριο έφεδροι ως το 2031
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ έφερε αναδιάταξη στρατηγικών προτεραιοτήτων.
Η Φινλανδία, η οποία διαθέτει ήδη τη μεγαλύτερη δύναμη πυροβολικού στη Δυτική Ευρώπη και παραγγελία για 64 μαχητικά F-35 από τις ΗΠΑ, επιδιώκει να αυξήσει τους στρατιωτικούς εφέδρους σε 1 εκατομμύριο έως το 2031.
Το ανώτατο ηλικιακό όριο συμμετοχής στην εφεδρεία αυξήθηκε στα 65 έτη, ώστε να ενταχθούν έως και 125.000 επιπλέον στρατεύσιμοι.
Η δραστηριότητα των εφέδρων έχει αυξηθεί κατακόρυφα: το 2024 περισσότεροι από 50.000 Φινλανδοί συμμετείχαν σε λέσχες και προγράμματα εκπαίδευσης, με πολλούς να ενσωματώνουν τεχνολογίες όπως drones και ψηφιακά μέσα παρακολούθησης. Όπως λέει ο Janne Latto, 47χρονος έφεδρος κοντά στην πόλη Lappeenranta, «δεν χρειάζεται να τρέχεις με το πεζικό για να είσαι μέρος του σύγχρονου πεδίου μάχης».
Οικονομικό και κοινωνικό κόστος: τουρισμός και οικογένειες στο κενό
Η νέα γεωπολιτική συνθήκη έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στην τοπική οικονομία.
Εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και καταστήματα που ζούσαν από τη ρωσική πελατεία έχουν αδειάσει, καθώς οι 13 εκατομμύρια ετήσιες διασυνοριακές διελεύσεις έχουν μηδενιστεί.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο κάνει λόγο για απώλειες 300 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και ανεργία που άγγιξε το 15%, σημαντικά πάνω από τον εθνικό μέσο όρο.
Πέρα από το οικονομικό πλήγμα, ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι εξίσου βαρύς.
Πολλές οικογένειες Φινλανδορώσων έχουν διασπαστεί: συγγενείς που έμεναν σε κοντινές πόλεις της Ρωσίας δεν μπορούν πια να επισκεφθούν την άλλη πλευρά.
Η Oksana Serebriakova, που ζει στη Lappeenranta, μιλά για «μια πολύ θλιβερή κατάσταση» που θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί με αυστηρούς ελέγχους στα σημεία εισόδου αντί για πλήρες κλείσιμο.
Η ρωσική στάση και η στρατιωτική απάντηση
Η Μόσχα ισχυρίζεται πως δεν αποτελεί απειλή και δεν έχει σκοπό να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ. Παρ’ όλα αυτά, δορυφορικές εικόνες δείχνουν επαναδραστηριοποίηση παλαιών σοβιετικών βάσεων και κατασκευή νέων εγκαταστάσεων κοντά στο Petrozavodsk, μόλις 170 χλμ. από τα φινλανδικά σύνορα.
Ο ίδιος ο Vladimir Putin δηλώνει πως δεν θεωρεί το ΝΑΤΟ απειλή, όμως μετά την ένταξη της Φινλανδίας, η Ρωσία προανήγγειλε ενίσχυση των δυνάμεών της στη δυτική και βορειοδυτική της πλευρά.
Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία νέου επιτελείου του ΝΑΤΟ στο Mikkeli, στα ανατολικά της Φινλανδίας, με τη συμμετοχή αξιωματικών από ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, εντάσσεται στη στρατηγική αποτροπής.
Όπως σημειώνει η ερευνήτρια Minna Alander του Chatham House, «το ΝΑΤΟ δεν θα επιτεθεί στη Ρωσία — και η Μόσχα το γνωρίζει. Όμως η Φινλανδία οφείλει να εκπέμψει το σήμα ότι δεν αξίζει να παραβιαστούν τα σύνορά της».
Ετοιμότητα χωρίς επιθετικότητα
Η Φινλανδία δεν επιδιώκει αντιπαράθεση, αλλά προετοιμάζεται για το χειρότερο.
Με στρατιωτική αναδιάταξη, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και συμμαχική στήριξη, στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα αποτροπής.
Η νέα εποχή στα φινλανδικά σύνορα δεν είναι μια δήλωση πολέμου, αλλά ένα μάθημα από την Ιστορία: τα σύνορα δεν πρέπει να είναι ποτέ δεδομένα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών