Σύμφωνα με αναφορές στον αμερικανικό Τύπο, το Ιράν είχε απομακρύνει σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου πριν από το χτύπημα — περίπου 400 κιλά, η τύχη των οποίων παραμένει άγνωστη
Στις 22 Ιουνίου 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν μια από τις πιο σύνθετες και φιλόδοξες στρατιωτικές επιχειρήσεις των τελευταίων δεκαετιών.
Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Σφυρί του Μεσονυχτίου» είχε ως στόχο τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν: το υπόγειο συγκρότημα του Φορντόου, το Natanz και το Isfahan.
Η ενέργεια αυτή ήρθε ως απάντηση στις ενδείξεις, κατά την Ουάσινγκτον, ότι η Τεχεράνη επιτάχυνε τις προσπάθειές της για απόκτηση πυρηνικών όπλων — ισχυρισμός που η ιρανική πλευρά αρνείται κατηγορηματικά.
Η επιχείρηση ήταν πραγματικά μοναδική ως προς το μέγεθος και την πολυπλοκότητά της.
Πάνω από 120 αεροσκάφη συμμετείχαν στον αεροπορικό σχηματισμό, μεταξύ των οποίων μαχητικά, ανεφοδιαστικά και επτά στρατηγικά βομβαρδιστικά B-2 Spirit, που είχαν αναλάβει τον κύριο ρόλο. Τα B-2 πέταξαν απευθείας από τη στρατιωτική βάση Whiteman στο Μιζούρι των ΗΠΑ, ταξιδεύοντας για σχεδόν 18 ώρες προς τη Μέση Ανατολή. Μέσω πολλαπλών ανεφοδιασμών στον αέρα και υποστήριξης από ηλεκτρονικά μέσα, τα «Πνεύματα» κατάφεραν να διεισδύσουν στον ιρανικό εναέριο χώρο και να πλήξουν ταυτόχρονα τους τρεις κύριους στόχους.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν σε επιχειρησιακές συνθήκες τη βόμβα GBU-57, γνωστή και ως "Massive Ordnance Penetrator", βάρους περίπου 14 τόνων.
Αυτή η βόμβα, ειδικά σχεδιασμένη για να διαπερνά οχυρωμένες υπόγειες εγκαταστάσεις, έπληξε τις εγκαταστάσεις στο Φορντόου, οι οποίες βρίσκονται σε βάθος άνω των 70 μέτρων στο βουνό. Την επίθεση των αεροσκαφών ακολούθησε δεύτερο κύμα με πυραύλους Tomahawk που εκτοξεύτηκαν από αμερικανικά υποβρύχια στον Περσικό Κόλπο.
Η απόφαση για την επιχείρηση φέρεται, σύμφωνα με το Axios, να ελήφθη από τον πρόεδρο Donald Trump, ενώ βρισκόταν στο γήπεδο του γκολφ.
Δεν είναι ότι φαίνεται...
Ωστόσο, παρά τη φαινομενική επιτυχία, τα αποτελέσματα της επιχείρησης είναι μέχρι στιγμής ασαφή. Ο πρόεδρος Trump δήλωσε πως το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έχει πλέον «τεθεί εκτός ατζέντας», χαρακτηρίζοντας τις ζημιές «μνημειώδεις».
Το Πεντάγωνο όμως εμφανίζεται πιο επιφυλακτικό, σημειώνοντας ότι οι εγκαταστάσεις υπέστησαν σοβαρές ζημιές, αλλά η τελική αποτίμηση χρειάζεται χρόνο. Ο αντιπρόεδρος Βανς παραδέχθηκε πως, στην καλύτερη περίπτωση, η Τεχεράνη απλώς καθυστέρησε την ανάπτυξη πυρηνικών δυνατοτήτων, χωρίς να αποκλείεται η δυνατότητα επανάληψης της προσπάθειας.
Αυτό το χάσμα μεταξύ των επίσημων εκτιμήσεων προκαλεί ερωτήματα: λαμβάνει πράγματι ο Λευκός Οίκος τις ίδιες πληροφορίες με το Πεντάγωνο ή διαχειρίζεται τις επικοινωνιακές του κινήσεις με καθαρά πολιτικά κριτήρια;
Η αβεβαιότητα ενισχύεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με αναφορές στον αμερικανικό Τύπο, το Ιράν είχε απομακρύνει σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου πριν από το χτύπημα — περίπου 400 κιλά, η τύχη των οποίων παραμένει άγνωστη.
Η Ουάσινγκτον πάντως, προβάλλει ήδη μια φιλειρηνική ρητορική. Ανώτατοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας, έχουν τονίσει ότι η επιχείρηση δεν αποσκοπούσε στην αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο χερσαίας επέμβασης.
Η απουσία προετοιμασίας για χερσαίες επιχειρήσεις ενισχύει αυτή τη θέση: σε αντίθεση με τον Πόλεμο στον Κόλπο ή το Ιράκ, δεν έχουν υπάρξει μετακινήσεις στρατευμάτων ή υλικοτεχνικές υποδομές που να προμηνύουν εισβολή.
Αντιδράσεις από Ιράν...
Η ιρανική αντίδραση ήταν άμεση και έντονη.
Το υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε την επίθεση ως κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και απηύθυνε έκκληση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συνεδριάσει εκτάκτως.
Το Ιράν έχει επίσης θέσει σε επιφυλακή τις ένοπλες δυνάμεις του και έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο αντιποίνων, αν και δεν έχει προβεί (μέχρι στιγμής) σε άμεση απάντηση.
Πέρα από τις νομικές και γεωπολιτικές συνέπειες, αυτό το χτύπημα φαίνεται να αποτελεί και ένα μήνυμα. Οι ΗΠΑ ήθελαν να επιδείξουν ότι διατηρούν στρατηγική κυριαρχία και ικανότητα προβολής ισχύος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όμως, το γεγονός ότι προτίμησαν ένα χτύπημα «ακριβείας» και όχι ολοκληρωτικό πόλεμο ίσως να μαρτυρά περισσότερο φόβο παρά σιγουριά. Η Ουάσινγκτον φαίνεται να γνωρίζει ότι μια πλήρης στρατιωτική εμπλοκή με το Ιράν θα ήταν εξαιρετικά κοστοβόρα, πολιτικά ασταθής και στρατηγικά αβέβαιη.
Σε τελική ανάλυση, η επιχείρηση «Σφυρί του Μεσονυχτίου» μπορεί να καταγραφεί ως μια εντυπωσιακή επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, αλλά μένει να φανεί αν θα αποδειχθεί στρατηγικά αποτελεσματική ή θα αποβεί — όπως φοβούνται πολλοί αναλυτές — άλλη μία Πύρρειος νίκη για τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
www.bankingnews.gr
Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Σφυρί του Μεσονυχτίου» είχε ως στόχο τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν: το υπόγειο συγκρότημα του Φορντόου, το Natanz και το Isfahan.
Η ενέργεια αυτή ήρθε ως απάντηση στις ενδείξεις, κατά την Ουάσινγκτον, ότι η Τεχεράνη επιτάχυνε τις προσπάθειές της για απόκτηση πυρηνικών όπλων — ισχυρισμός που η ιρανική πλευρά αρνείται κατηγορηματικά.
Η επιχείρηση ήταν πραγματικά μοναδική ως προς το μέγεθος και την πολυπλοκότητά της.
Πάνω από 120 αεροσκάφη συμμετείχαν στον αεροπορικό σχηματισμό, μεταξύ των οποίων μαχητικά, ανεφοδιαστικά και επτά στρατηγικά βομβαρδιστικά B-2 Spirit, που είχαν αναλάβει τον κύριο ρόλο. Τα B-2 πέταξαν απευθείας από τη στρατιωτική βάση Whiteman στο Μιζούρι των ΗΠΑ, ταξιδεύοντας για σχεδόν 18 ώρες προς τη Μέση Ανατολή. Μέσω πολλαπλών ανεφοδιασμών στον αέρα και υποστήριξης από ηλεκτρονικά μέσα, τα «Πνεύματα» κατάφεραν να διεισδύσουν στον ιρανικό εναέριο χώρο και να πλήξουν ταυτόχρονα τους τρεις κύριους στόχους.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν σε επιχειρησιακές συνθήκες τη βόμβα GBU-57, γνωστή και ως "Massive Ordnance Penetrator", βάρους περίπου 14 τόνων.
Αυτή η βόμβα, ειδικά σχεδιασμένη για να διαπερνά οχυρωμένες υπόγειες εγκαταστάσεις, έπληξε τις εγκαταστάσεις στο Φορντόου, οι οποίες βρίσκονται σε βάθος άνω των 70 μέτρων στο βουνό. Την επίθεση των αεροσκαφών ακολούθησε δεύτερο κύμα με πυραύλους Tomahawk που εκτοξεύτηκαν από αμερικανικά υποβρύχια στον Περσικό Κόλπο.
Η απόφαση για την επιχείρηση φέρεται, σύμφωνα με το Axios, να ελήφθη από τον πρόεδρο Donald Trump, ενώ βρισκόταν στο γήπεδο του γκολφ.
Δεν είναι ότι φαίνεται...
Ωστόσο, παρά τη φαινομενική επιτυχία, τα αποτελέσματα της επιχείρησης είναι μέχρι στιγμής ασαφή. Ο πρόεδρος Trump δήλωσε πως το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έχει πλέον «τεθεί εκτός ατζέντας», χαρακτηρίζοντας τις ζημιές «μνημειώδεις».
Το Πεντάγωνο όμως εμφανίζεται πιο επιφυλακτικό, σημειώνοντας ότι οι εγκαταστάσεις υπέστησαν σοβαρές ζημιές, αλλά η τελική αποτίμηση χρειάζεται χρόνο. Ο αντιπρόεδρος Βανς παραδέχθηκε πως, στην καλύτερη περίπτωση, η Τεχεράνη απλώς καθυστέρησε την ανάπτυξη πυρηνικών δυνατοτήτων, χωρίς να αποκλείεται η δυνατότητα επανάληψης της προσπάθειας.
Αυτό το χάσμα μεταξύ των επίσημων εκτιμήσεων προκαλεί ερωτήματα: λαμβάνει πράγματι ο Λευκός Οίκος τις ίδιες πληροφορίες με το Πεντάγωνο ή διαχειρίζεται τις επικοινωνιακές του κινήσεις με καθαρά πολιτικά κριτήρια;
Η αβεβαιότητα ενισχύεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με αναφορές στον αμερικανικό Τύπο, το Ιράν είχε απομακρύνει σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου πριν από το χτύπημα — περίπου 400 κιλά, η τύχη των οποίων παραμένει άγνωστη.
Η Ουάσινγκτον πάντως, προβάλλει ήδη μια φιλειρηνική ρητορική. Ανώτατοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας, έχουν τονίσει ότι η επιχείρηση δεν αποσκοπούσε στην αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο χερσαίας επέμβασης.
Η απουσία προετοιμασίας για χερσαίες επιχειρήσεις ενισχύει αυτή τη θέση: σε αντίθεση με τον Πόλεμο στον Κόλπο ή το Ιράκ, δεν έχουν υπάρξει μετακινήσεις στρατευμάτων ή υλικοτεχνικές υποδομές που να προμηνύουν εισβολή.
Αντιδράσεις από Ιράν...
Η ιρανική αντίδραση ήταν άμεση και έντονη.
Το υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε την επίθεση ως κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και απηύθυνε έκκληση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συνεδριάσει εκτάκτως.
Το Ιράν έχει επίσης θέσει σε επιφυλακή τις ένοπλες δυνάμεις του και έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο αντιποίνων, αν και δεν έχει προβεί (μέχρι στιγμής) σε άμεση απάντηση.
Πέρα από τις νομικές και γεωπολιτικές συνέπειες, αυτό το χτύπημα φαίνεται να αποτελεί και ένα μήνυμα. Οι ΗΠΑ ήθελαν να επιδείξουν ότι διατηρούν στρατηγική κυριαρχία και ικανότητα προβολής ισχύος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όμως, το γεγονός ότι προτίμησαν ένα χτύπημα «ακριβείας» και όχι ολοκληρωτικό πόλεμο ίσως να μαρτυρά περισσότερο φόβο παρά σιγουριά. Η Ουάσινγκτον φαίνεται να γνωρίζει ότι μια πλήρης στρατιωτική εμπλοκή με το Ιράν θα ήταν εξαιρετικά κοστοβόρα, πολιτικά ασταθής και στρατηγικά αβέβαιη.
Σε τελική ανάλυση, η επιχείρηση «Σφυρί του Μεσονυχτίου» μπορεί να καταγραφεί ως μια εντυπωσιακή επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, αλλά μένει να φανεί αν θα αποδειχθεί στρατηγικά αποτελεσματική ή θα αποβεί — όπως φοβούνται πολλοί αναλυτές — άλλη μία Πύρρειος νίκη για τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών