
Ο ισχυρισμός του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, ότι οι ΗΠΑ κατέστρεψαν πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, «αμφισβητείται» από δορυφορικές εικόνες.
Ως γνωστόν, ο Trump δήλωσε ότι οι βαριά οχυρωμένες τοποθεσίες «καταστράφηκαν ολοσχερώς» αργά το Σάββατο, αλλά -σύμφωνα με το Bloomberg- ανεξάρτητη ανάλυση δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει αυτόν τον ισχυρισμό. Αντί να επιφέρουν μια γρήγορη νίκη, τα χτυπήματα έχουν περιπλέξει το έργο της παρακολούθησης του ουρανίου και της διασφάλισης ότι το Ιράν δεν θα κατασκευάσει ένα όπλο, σύμφωνα με τρία άτομα που παρακολουθούν το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Οι παρατηρητές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) παραμένουν στο Ιράν και επιθεωρούσαν περισσότερες από μία τοποθεσίες την ημέρα πριν το Ισραήλ ξεκινήσει την εκστρατεία βομβαρδισμών στις 13 Ιουνίου. Εξακολουθούν να προσπαθούν να εκτιμήσουν την έκταση της ζημιάς, και ενώ η στρατιωτική δράση μπορεί να καταστρέψει τις δηλωμένες εγκαταστάσεις του Ιράν, παρέχει επίσης ένα κίνητρο στο Ιράν να μεταφέρει το πρόγραμμά του υπόγεια.
Ο Trump έστειλε αεροσκάφη stealth B-2 φορτωμένα με Massive Ordnance Penetrators, γνωστές ως βόμβες GBU-57, για να επιχειρήσουν να καταστρέψουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στη Natanz και το Fordow.
Δορυφορικές εικόνες που ελήφθησαν την Κυριακή (22/6/2025) από το Fordow και διανεμήθηκαν από την Maxar Technologies δείχνουν νέους κρατήρες, πιθανές κατεστραμμένες εισόδους τούνελ και τρύπες στην κορυφή μιας οροσειράς.
Δείχνουν επίσης ότι ένα μεγάλο κτίριο υποστήριξης στην τοποθεσία Fordow, το οποίο οι χειριστές ενδέχεται να χρησιμοποιούν για τον έλεγχο του αερισμού για τις υπόγειες αίθουσες εμπλουτισμού, παρέμεινε άθικτο. Δεν υπήρξαν εκλύσεις ακτινοβολίας από την τοποθεσία, ανέφερε ο ΔΟΑΕ.
Νέες εικόνες της Natanz δείχνουν έναν νέο κρατήρα περίπου 5,5 μέτρα (18 πόδια) σε διάμετρο. Η Maxar δήλωσε σε ανακοίνωσή της ότι η νέα τρύπα ήταν ορατή στο χώμα ακριβώς πάνω από ένα τμήμα της υπόγειας εγκατάστασης εμπλουτισμού. Η εικόνα δεν προσφέρει αδιάσειστα στοιχεία ότι η επίθεση παραβίασε την υπόγεια τοποθεσία, θαμμένη 40 μέτρα κάτω από το έδαφος και ενισχυμένη με ένα κέλυφος από σκυρόδεμα και χάλυβα πάχους 8 μέτρων.
Ο Στρατηγός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, Dan Caine, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου νωρίτερα την Κυριακή ότι μια αξιολόγηση της «τελικής ζημιάς μάχης θα χρειαστεί χρόνο». Οι επιθεωρητές του ΔΟΑΕ, εν τω μεταξύ, δεν μπόρεσαν να επαληθεύσουν την τοποθεσία του αποθέματος ουρανίου σχεδόν για βόμβες της χώρας του Περσικού Κόλπου για περισσότερο από μία εβδομάδα. Ιρανοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι έσπασαν τις σφραγίδες του ΔΟΑΕ και το μετέφεραν σε άγνωστη τοποθεσία.
Πράγματι, υπάρχει μόνο μια μικρή πιθανότητα η είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο να πείσει το Ιράν να αυξήσει τη συνεργασία με τον ΔΟΑΕ, δήλωσε η Darya Dolzikova από το βρετανικό think tank Royal United Services Institute. «Το πιο πιθανό σενάριο είναι να πειστούν στο Ιράν ότι η συνεργασία και η διαφάνεια δεν λειτουργούν και ότι η κατασκευή βαθύτερων εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων που δεν έχουν δηλωθεί ανοιχτά είναι πιο λογική για να αποφευχθούν παρόμοιοι στόχοι στο μέλλον», είπε.
Ο ΔΟΑΕ ζήτησε κατάπαυση των εχθροπραξιών για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση. Το συμβούλιο των 35 εθνών θα συνεδριάσει σήμερα Δευτέρα (23/6/2025) στη Βιέννη, δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής Ραφαέλ Mariano Grossi.
Πριν την επέμβαση των ΗΠΑ, εικόνες έδειχναν ότι οι ισραηλινές δυνάμεις μόνες τους είχαν σημειώσει περιορισμένη επιτυχία τέσσερις ημέρες μετά την έναρξη των βομβαρδισμών. Η ζημιά στην κεντρική εγκατάσταση στη Natanz, που βρίσκεται 300 χιλιόμετρα (186 μίλια) νότια της Τεχεράνης, περιορίστηκε κυρίως σε ηλεκτρικούς υποσταθμούς και μετασχηματιστές.
Οι ΗΠΑ συμμετείχαν επίσης στην επίθεση στο Κέντρο Πυρηνικής Τεχνολογίας και Έρευνας της Isfahan, που βρίσκεται 450 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης. Αυτό έγινε αφού ο ΔΟΑΕ επανεκτίμησε το επίπεδο ζημιάς που είχε προκαλέσει το Ισραήλ στην εγκατάσταση. Με βάση δορυφορικές εικόνες και επικοινωνίες με Ιρανούς ομολόγους, η Isfahan φάνηκε «εκτεταμένα κατεστραμμένη», έγραψε ο οργανισμός αργά το Σάββατο.
Οι εικόνες δείχνουν τώρα εκτεταμένες νέες ζημιές μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης συστάδας βιομηχανικών κτιρίων που εντοπίστηκε από το Bloomberg την περασμένη εβδομάδα. Ο ΔΟΑΕ ανέφερε νωρίτερα ότι η καταστροφή μπορεί να οδηγήσει σε «ραδιενεργό και χημική μόλυνση εντός των εγκαταστάσεων που χτυπήθηκαν».
Η κεντρική αποστολή του ΔΟΑΕ είναι να λογοδοτεί για γραμμάρια ουρανίου σε όλο τον κόσμο και να διασφαλίζει ότι δεν χρησιμοποιείται για πυρηνικά όπλα. Οι τελευταίοι βομβαρδισμοί περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την παρακολούθηση του ιρανικού ουρανίου, δήλωσε ο Tariq Rauf, ο πρώην επικεφαλής της πολιτικής πυρηνικής επαλήθευσης του ΔΟΑΕ. «Θα είναι πλέον πολύ δύσκολο για τον ΔΟΑΕ να καθορίσει μια υλική ισορροπία για τα σχεδόν 9.000 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου, ειδικά τα σχεδόν 410 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%», είπε.
Την περασμένη εβδομάδα, οι επιθεωρητές είχαν ήδη παραδεχτεί ότι είχαν χάσει την παρακολούθηση της τοποθεσίας του αποθέματος υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν, επειδή οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιθέσεις του Ισραήλ εμποδίζουν τους επιθεωρητές του να κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό το απόθεμα ουρανίου -αρκετό για την κατασκευή 10 πυρηνικών κεφαλών σε μια μυστική τοποθεσία- είχε γίνει ορατό στην Isfahan από τους επιθεωρητές του ΔΟΑΕ. Αλλά το υλικό, το οποίο θα μπορούσε να χωρέσει σε μόλις 16 μικρά δοχεία, μπορεί να έχει ήδη μεταφερθεί εκτός της τοποθεσίας.
«Παραμένουν ερωτήματα ως προς το πού μπορεί να αποθηκεύει το Ιράν τα ήδη εμπλουτισμένα του αποθέματα», δήλωσε η Dozikova. «Αυτά σχεδόν σίγουρα θα έχουν μεταφερθεί σε σκληρές και άγνωστες τοποθεσίες, μακριά από πιθανά ισραηλινά ή αμερικανικά πλήγματα».
Οι φιλοδοξίες του Ιράν να παράγει το καύσιμο που απαιτείται για πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας και όπλα περιλαμβάνουν βαριά οχυρωμένες υποδομές σε όλη τη χώρα με χιλιάδες επιστήμονες και μηχανικούς να εργάζονται σε δεκάδες τοποθεσίες.
Ακόμη και καθώς οι στρατιωτικοί αναλυτές περιμένουν περισσότερες εικόνες πριν καθορίσουν την επιτυχία της αποστολής του Trump, οι αναλυτές πυρηνικών διασφαλίσεων έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το έργο τους πρόκειται να γίνει σημαντικά δυσκολότερο.
Με τον βομβαρδισμό των ιρανικών εγκαταστάσεων, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ όχι μόνο διέκοψαν τον λογιστικό έλεγχο του πυρηνικού αποθέματος του Ιράν από τον ΔΟΑΕ, αλλά υποβάθμισαν επίσης τα εργαλεία που θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι παρατηρητές, δήλωσε ο Robert Kelley, ο οποίος ηγήθηκε των επιθεωρήσεων του Ιράκ και της Λιβύης ως διευθυντής του ΔΟΑΕ. Αυτό περιλαμβάνει την εγκληματολογική μέθοδο που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση της πιθανής εκτροπής ουρανίου. «Τώρα που οι τοποθεσίες έχουν βομβαρδιστεί και όλες οι κατηγορίες υλικών έχουν διασκορπιστεί παντού, ο ΔΟΑΕ δεν θα μπορέσει ποτέ ξανά να χρησιμοποιήσει περιβαλλοντική δειγματοληψία», είπε. «Τα σωματίδια κάθε ισοτοπικής περιγραφής έχουν άπειρες ημιζωές για εγκληματολογικούς σκοπούς και θα είναι αδύνατο να ταξινομηθεί η προέλευσή τους».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών