Τελευταία Νέα
Διεθνή

Απάντηση - κόλαση από Ιράν – Τα 4 σενάρια ανεξέλεγκτης κρίσης και ο πυρηνικός εφιάλτης της Βόρειας Κορέας

Απάντηση - κόλαση από Ιράν – Τα 4 σενάρια ανεξέλεγκτης κρίσης και ο πυρηνικός εφιάλτης της Βόρειας Κορέας
Από άμεσο πλήγμα στο Ιράκ και στον 5ο στόλο στο Μπαχρέιν μέχρι τρομοκρατία, ασφυξία στην παγκόσμια οικονομία και απόκτηση πυρηνικού όπλου τα σενάρια που εξετάζει η Τεχεράνη
Μετά την πρωτοφανή αεροπορική επίθεση των αμερικανικών Β-2 που έριξαν 14 «μεγαβόμβες» GBU – 57 σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις, αναμένοντας την επόμενη κίνηση από την Τεχεράνη.
Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, μπορεί να οδηγήσει στο απόλυτο χάος και να βυθίσει τη Μέση Ανατολή στην Κόλαση και στην καταστροφή, καθώς το Ιράν δεν έχει άλλη επιλογή από το να απαντήσει.
Ποια όμως θα είναι η επόμενη κίνηση;

Η απάντηση

Από την πρώτη επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν πριν από δέκα ημέρες, Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το Ιράν έχει χρησιμοποιήσει μεταξύ του ενός τρίτου και του μισού των αποθεμάτων των βαλλιστικών πυραύλων του.
Υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί διοικητές έχουν δολοφονηθεί, συστήματα αεράμυνας έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, κρίσιμα κέντρα διοίκησης έχουν καταστραφεί, και πλέον οι ΗΠΑ έχουν επιφέρει ένα καταστροφικό πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η ιρανική ηγεσία θα αποδεχθεί την «άνευ όρων παράδοση» που ζητά ο Trump.
«Είναι πρακτικοί άνθρωποι», λέει ο Mohammad Ali Shabani, βραβευμένος ειδικός αναλυτής και συντάκτης για θέματα Μέσης Ανατολής όπως αναφέρει ο Guardian.
«Προτιμούν να ζήσουν για να πολεμήσουν άλλη άλλη μέρα...
Θα υπάρχει η ανάγκη να δείξουν ότι το Ισραήλ δεν έχει εξαλείψει τη δυνατότητα αντίποινων τους, και να αποδείξουν στο εσωτερικό κοινό ότι δεν έχουν ηττηθεί» επισημαίνει ο Ali Shabani.

Οι επιλογές που εξετάζονται

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, τέσσερα είναι τα πιθανά σενάρια όσον αφορά τα αντίποινα του Ιράν:

Το πρώτο σενάριο: Η «αναλογική» απάντηση - Στρατιωτική δράση με στόχο την αποφυγή κλιμάκωσης

«Το αίσθημα μπορεί να είναι ότι πρέπει να επιλέξουν μια κινητική απάντηση», λέει ο Shabani.
«Με άλλα λόγια, να βομβαρδίσουν κάτι».
Στην αξιολόγηση περιλαμβάνεται αν υπήρξαν θύματα από την αμερικανική επίθεση - μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί - καθώς και το γεγονός ότι η επίθεση εκτελέστηκε από υποβρύχια και βομβαρδιστικά που δεν απογειώθηκαν από βάσεις στην περιοχή.
«Ήταν μια αναίμακτη επίθεση και επειδή γνωρίζουμε ότι οι εγκαταστάσεις έχουν σε μεγάλο βαθμό εκκενωθεί, ίσως να θελήσουν να κάνουν το ίδιο».
Μεταξύ των επιλογών που θεωρεί πιθανές ο Shabani είναι επίθεση σε αμερικανικά συμφέροντα στο Ιράκ - «είναι πολύ κοντά, με περιορισμένη αεράμυνα και δύσκολα θα υπάρξει ανεξέλεγκτη αντίδραση από την ιρακινή κυβέρνηση».

Πλήγμα στον 5ο στόλο

Επίσης, θα μπορούσαν να γίνουν πλήγματα στο αρχηγείο της 5ης αμερικανικής ναυτικής μοίρας στο Μπαχρέιν και σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην περιοχή όπου συναντώνται Ιράκ, Ιορδανία και Συρία.
«Το ναυτικό συγκρότημα στο Μπαχρέιν είναι σύμβολο της αμερικανικής ισχύος, αλλά φαίνεται ότι έχει εκκενωθεί εκτός από το βασικό προσωπικό», σημειώνει ο Shabani.
«Επιπλέον, το Μπαχρέιν δεν έχει κανονικοποιήσει πλήρως τις σχέσεις του με το Ιράν ούτε έχει καταδικάσει ρητά την αμερικανική επίθεση.
Μπορεί να αποφασίσουν ότι «χτυπήσατε σύμβολο της δύναμής μας, θα χτυπήσουμε σύμβολο της δικής σας δύναμης» και να προειδοποιήσουν τις ΗΠΑ να αποσύρουν το προσωπικό τους πρώτα».
Αυτή η προσέγγιση φαίνεται να συμφωνεί με ρεπορτάζ που υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ είχαν δώσει προειδοποίηση για την επίθεση και δεν επιθυμούσαν γενικευμένη σύγκρουση.

Πιο σκληρή επίθεση

Οτιδήποτε και αν αποφασιστεί, ο Shabani εκτιμά πως θα είναι πιο σκληρό από την αντίδραση μετά τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Qasem Soleimani το 2020, η οποία ήταν το πρώτο απευθείας πλήγμα με βαλλιστικούς πυραύλους σε αμερικανικούς στόχους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Τότε η απάντηση ήταν σε επίθεση που δεν παραβίαζε ιρανικό έδαφος, αφού ο Soleimani ήταν στο Ιράκ», εξηγεί.
«Αυτή τη φορά η επίθεση ήταν σε ιρανικό έδαφος, οπότε το Ιράν θα τη δει ως κλιμάκωση και μπορεί να αποφασίσει να χτυπήσει πολλά σημεία ταυτόχρονα».
Επίσης, μπορεί να επιχειρήσει να συνδέσει τις επιθέσεις στο Ισραήλ με τις ενέργειες των ΗΠΑ.
Οι αποφάσεις για τα μέτρα αυτά θα ληφθούν από το Ανώτατο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Ιράν, υπό την προεδρία του προέδρου και με συμμετοχή υπουργών, στρατιωτικών ηγετών και εκπροσώπων του Ayatollah Ali Khamenei.
«Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το Ιράν είναι κράτος, με θεσμούς και γραφειοκρατία», λέει ο Shabani.
«Δεν είναι προσωπολατρία.
Ο Khamenei θέλει να δείξει ότι αυτοί οι θεσμοί λειτουργούν ακόμα».

Το δεύτερο σενάριο: Η διπλωματική απάντηση - Απέλαση επιθεωρητών, χωρίς άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις

Παράλληλα με οποιαδήποτε στρατιωτική δράση, «το Ιράν μπορεί να αποφασίσει να τερματίσει τις ξένες επιθεωρήσεις και να μειώσει το επίπεδο εποπτείας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA)», λέει ο Shabani.
Είναι πιθανό στο τέλος οι ΗΠΑ και το Ιράν να επιστρέψουν σε κάποια μορφή διαπραγματεύσεων, αλλά μετά από τέτοια ισχυρή αδυναμία, μοιάζει απίθανο το Ιράν να επιστρέψει αποκλειστικά στην διπλωματία χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια «κινητική» ενέργεια.
Όπως είπε ο συντηρητικός αναλυτής Reza Salehi στην εφημερίδα New York Times: «Η μεγάλη πρόκληση είναι ότι αν πάμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η άλλη πλευρά θα έχει νέες απαιτήσεις, όπως να περιοριστούν οι αμυντικές μας ικανότητες, και αυτό θα περιπλέξει τα πράγματα».

Απαγορευτικό... για Τεχεράνη

Παράλληλα, το να φανούν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν σε ουσιαστικά αιτήματα, όπως να στείλουν όλο το ουράνιο εκτός χώρας για εμπλουτισμό, μετά από τόσο σοβαρό στρατιωτικό πλήγμα, φαίνεται να είναι απαγορευτικό για τους ανώτατους Ιρανούς ηγέτες.
«Δεν πρόκειται να δεχθούν να εμφανιστούν να «σέρνονται» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», λέει ο Shabani.
«Πρέπει πρώτα να σώσουν το κύρος τους για να κάνουν συμφωνία».

Το τρίτο σενάριο: Η άγνωστη απάντηση - Αποτροπή μέσω απρόβλεπτων ενεργειών

«Οι ενέργειες του Ιράν μέχρι τώρα ήταν κάπως προβλέψιμες, λογικές», λέει ο Shabani.
«Μέρος της αποτροπής είναι ο αντίπαλος να μην μπορεί να υπολογίσει τι θα κάνεις».
Αυτό μπορεί να σημαίνει μια ασύμμετρη απάντηση με στόχο σημαντική οικονομική ζημιά στη Δύση.
«Μια από τις ακραίες επιλογές θα ήταν να στοχεύσουν τη ναυσιπλοΐα στα Στενά του Hormuz και στην Ερυθρά Θάλασσα» — δύο σημαντικούς δρόμους για τη δυτική ναυτιλία και τη μεταφορά πετρελαίου.
«Αν κλείσει τα Στενά του Hormuz, το 20% του θαλάσσιου πετρελαίου παγκοσμίως εξαφανίζεται από την αγορά μέσα σε μια νύχτα.
Αλλά είναι προβληματικό, γιατί είναι και αρτηρία για το ίδιο το Ιράν, που συνεχίζει τις εξαγωγές πετρελαίου.
Είναι επιλογή έσχατης ανάγκης και δεν ξέρω αν έχουν φτάσει εκεί».
Η ιρανική βουλή ενέκρινε χθες το κλείσιμο της διώρυγας, αλλά η απόφαση ανήκει στο Ανώτατο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας.

Τρομοκρατία...

Κάποιοι έχουν προειδοποιήσει ότι το Ιράν μπορεί να στραφεί ξανά σε χτυπήματα τρομοκρατίας ή ομηρίας.
Όμως, ο Shabani λέει ότι «τα τελευταία χρόνια προτιμούν να δρουν μόνοι τους και άμεσα — να δηλώνουν ανοιχτά την ευθύνη τους.
Κάτι τέτοιο μπορεί να θεωρηθεί σημάδι αδυναμίας, ότι δεν έχουν άλλες επιλογές».
Πιο ρεαλιστική επιλογή είναι οι κυβερνοεπιθέσεις, αλλά είναι δύσκολο να δούμε το Ιράν να στοχεύει κρίσιμες αμερικανικές υποδομές — εν μέρει γιατί θα θεωρηθεί κλιμάκωση, εν μέρει γιατί οι ΗΠΑ έχουν ισχυρή άμυνα.
«Όμως δεν το αποκλείω πλήρως», λέει ο Shabani.
«Αν υπάρχουν μη κρίσιμα και άνευ αίματος συστήματα που μπορούν να πληγούν — π.χ. τράπεζες και όχι δίκτυα ύδρευσης — αυτό θα μπορούσε να γίνει».

Το τέταρτο σενάριο: Η πυρηνική επιλογή - Ακολουθώντας το παράδειγμα της Βόρειας Κορέας

Αν η απέλαση των επιθεωρητών του IAEA είναι μια συμβολική κίνηση με περιορισμένο πρακτικό βάρος, μια πολύ πιο σημαντική και μακροπρόθεσμη επιλογή μπορεί να είναι η αύξηση του εμπλουτισμού ουρανίου και η ενεργή επιδίωξη πυρηνικού όπλου εκτός διεθνούς εποπτείας.
(Παράδοξα, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι το Ιράν δεν έχει ακόμα πάρει αυτή την απόφαση.)
«Έχουμε αναφορές από ανώτερο αξιωματούχο στο Ιράν ότι το μεγαλύτερο μέρος του αποθέματος εμπλουτισμένου ουρανίου παραμένει ανέπαφο», λέει ο Shabani.
«Δεν προκαλεί έκπληξη, αφού έχουν δηλώσει ότι έχουν μετακινήσει μέρη του αποθέματος για να το προστατεύσουν».
Το Ιράν ισχυρίζεται επίσης ότι διαθέτει μυστική και ασφαλή εγκατάσταση εμπλουτισμού, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα αξιολογήσεις από δυτικές υπηρεσίες για το αν αυτό ισχύει.
Εν τω μεταξύ, ενώ ο Trump ισχυρίστηκε ότι οι εγκαταστάσεις εμπλουτισμού του Ιράν καταστράφηκαν πλήρως, οι αμερικανικές υπηρεσίες φαίνεται ότι εκτιμούν πως η θωρακισμένη εγκατάσταση στο Fordow υπέστη σοβαρές ζημιές αλλά δεν καταστράφηκε.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης