Το περιοδικό Armada International εικάζει ότι το Ιράν ενδέχεται να προμηθεύτηκε το Krasukha-4 από τη Ρωσία ή να το κατασκευάζει με ρωσική άδεια, βαπτίζοντάς το ως Cobra-V8
Στις 16 Ιουνίου, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) υποστήριξε ότι κατά τη διάρκεια του πρόσφατου κύματος πυραυλικών επιθέσεων κατά του Ισραήλ, χρησιμοποιήθηκαν «νέες μέθοδοι» που προκάλεσαν τα ισραηλινά συστήματα αεράμυνας να επιτεθούν μεταξύ τους.
Το πρακτορείο Tasnim επικαλέστηκε δήλωση του IRGC, στην οποία αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«Κατά τη διάρκεια αυτής της επιχείρησης, χάρη στη χρήση νέων μεθόδων και δυνατοτήτων σε επίπεδο πληροφοριών και εξοπλισμού, τα πολυεπίπεδα συστήματα διοίκησης και ελέγχου της εχθρικής άμυνας απέτυχαν και άρχισαν να επιτίθενται μεταξύ τους».
Η εντυπωσιακή αυτή δήλωση εγείρει εύλογα το ερώτημα: είναι τεχνολογικά εφικτό να αναγκαστούν οι πύραυλοι αναχαίτισης ενός αντιπάλου να στραφούν ο ένας κατά του άλλου;
Υποστηρίζοντας τη θέση του IRGC, το Sputnik International επικαλέστηκε τον Ρώσο στρατιωτικό αναλυτή και ιστορικό των Αεράμυνων Δυνάμεων, Yuri Knutov, ο οποίος δήλωσε:
«Με βάση το βίντεο που δημοσιεύτηκε, φαίνεται πως οι Ιρανοί κατάφεραν να διαρρήξουν το σύστημα μετάδοσης δεδομένων και διόρθωσης σήματος σε πρώιμο στάδιο — όταν οι πύραυλοι βρίσκονταν ακόμη σε πτήση — χρησιμοποιώντας σύστημα αδρανειακής καθοδήγησης.
Ως αποτέλεσμα, το σύστημα παρείχε εσφαλμένες εντολές, όχι προς τους στόχους, αλλά προς τις ίδιες τις ισραηλινές αντιαεροπορικές συστοιχίες, οδηγώντας τελικά σε χτύπημα κατά αυτών».
Στη συνέχεια του ρεπορτάζ αναλύεται εκλαϊκευμένα ο ισχυρισμός, με αξιολόγηση της τεχνικής του εφικτότητας.
Αρχικά, όμως, χρειάζεται μια σύντομη επισκόπηση του πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας που διαθέτει το Ισραήλ.
Το Πολυεπίπεδο Σύστημα Αεράμυνας του Ισραήλ
Η αρχιτεκτονική αεράμυνας του Ισραήλ, με πολλαπλές βαθμίδες προστασίας, περιλαμβάνει τα συστήματα Iron Dome, David’s Sling, Arrow 2 και Arrow 3, και έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα εναέριων απειλών — από βραχυπρόθεσμους πυραύλους έως βαλλιστικούς πυραύλους εκτός της ατμόσφαιρας.
Το Iron Dome είναι βελτιστοποιημένο για βραχυπρόθεσμες απειλές (4–70 χλμ.), όπως ρουκέτες και οβίδες πυροβολικού.
Χρησιμοποιεί αναχαιτιστές Tamir, οι οποίοι καθοδηγούνται από ραντάρ και διαθέτουν ηλεκτρο-οπτικούς αισθητήρες για ακριβή παρακολούθηση και πυροδότηση εγγύτητας.
Έχει επιδείξει ποσοστό επιτυχίας περίπου 90% σε επιχειρησιακή χρήση.
Το David’s Sling έχει σχεδιαστεί για να αναχαιτίζει ρουκέτες μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, πυραύλους cruise και ορισμένους βαλλιστικούς πυραύλους (40–300 χλμ.).
Χρησιμοποιεί τον αναχαιτιστή Stunner, διπλής κατεύθυνσης (hit-to-kill), με δύο φάσεις καθοδήγησης — ενεργό ραντάρ και απεικόνιση υπέρυθρων.
Η παρακολούθηση του στόχου γίνεται από το ραντάρ EL/M-2084 AESA, που επιτρέπει υψηλή ευελιξία και ακρίβεια χωρίς ανάγκη πολεμικής κεφαλής.
Το Arrow 2 προορίζεται για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων μικρού έως μεσαίου βεληνεκούς στην ανώτερη ατμόσφαιρα (έως περίπου 500 χλμ.).
Χρησιμοποιεί ραντάρ-καθοδηγούμενους αναχαιτιστές με κεφαλές εγγύτητας.
Το Arrow 3 παρέχει το εξώτατο στρώμα προστασίας, αναχαιτίζοντας βαλλιστικές απειλές εκτός της ατμόσφαιρας (έως περίπου 1.500 χλμ.), ενώ χρησιμοποιεί όχημα αναχαίτισης με κινητική πρόσκρουση (hit-to-kill), καθοδηγούμενο από προηγμένο ραντάρ για άμεση πρόσκρουση στο διάστημα.
Πώς λειτουργεί η καθοδήγηση των Αναχαιτιστικών Πυραύλων
Όπως προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, οι ισραηλινοί αναχαιτιστές χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές για την τελική τους καθοδήγηση.
Ωστόσο, αμέσως μετά την εκτόξευση, οι περισσότεροι πύραυλοι επιφανείας-αέρος (SAMs) καθοδηγούνται προς τον στόχο μέσω εντολών εδάφους.
Σε αυτή την αρχική φάση, ραντάρ εδάφους παρακολουθούν τόσο τον στόχο όσο και τον πύραυλο, αποστέλλοντας σε πραγματικό χρόνο εντολές πλοήγησης μέσω ανωπομπής (uplink), ώστε να διατηρείται η σωστή τροχιά.
Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την τοποθέτηση του πυραύλου σε βέλτιστη τροχιά αναχαίτισης, ειδικά σε μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς συστήματα.
Κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης φάσης, τα σήματα καθοδήγησης uplink παρέχουν συνεχή επικαιροποίηση του εκτιμώμενου σημείου αναχαίτισης.
Το σύστημα αδρανειακής ναυτιλίας (INS) του πυραύλου συνεργάζεται με αυτές τις εντολές για ολοένα μεγαλύτερη ακρίβεια.
Τα συστήματα που μπορούν να παραπλανήσουν την καθοδήγηση των Ισραηλινών Πυραύλων
Θεωρητικά είναι δυνατόν να παρεμβληθεί ή να παραπλανηθεί η καθοδήγηση ενός πυραύλου αναχαίτισης, μέσω ηλεκτρονικών αντιμέτρων (ECM), αλλοιώνοντας έτσι την τροχιά του.
Με την εισαγωγή θορύβου ή ψευδών σημάτων, μπορεί να διακοπεί ή να διαφθαρεί η ανωπομπή καθοδήγησης, με αποτέλεσμα ο πύραυλος να χάσει τον στόχο.
Προηγμένα ECM συστήματα ενδέχεται ακόμη και να εγχύσουν ψευδή πακέτα εντολών, ανακατευθύνοντας έτσι ενεργά τον πύραυλο κατά την πτήση του.
Παρεμβολή και παραπλάνηση καθοδήγησης έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στο παρελθόν.
Αυτές οι τεχνικές μπορούν να υλοποιηθούν από εναέρια ή επίγεια μέσα.
Για παράδειγμα, κατά τον Πόλεμο του Κόλπου, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου EA-6B Prowler για να εξουδετερώσουν τα ιρακινά αντιαεροπορικά συστήματα.
Το ρωσικό Krasukha-4 είναι ένα επίγειο ευρυζωνικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου, σχεδιασμένο για παρεμβολή στα συστήματα καθοδήγησης και ραντάρ των πυραύλων.
Τοποθετημένο σε σασί BAZ-6910-022 με τέσσερις άξονες, το Krasukha-4 λειτουργεί σε συχνότητες X-band και Ku-band και είναι ικανό να παρεμβάλλει τα uplinks πυραύλων, τις κεφαλές καθοδήγησης ραντάρ πυρομαχικών ακριβείας (PGMs) και τα ραδιοσυχνικά δεδομένα.
Η πολυλειτουργική του ικανότητα παρεμβολής αποτελεί σοβαρή απειλή για συστήματα που βασίζονται σε καθοδήγηση εντολών ή τελική καθοδήγηση με ραδιοσυχνότητα.
Οι προκλήσεις της παραπλάνησης (spoofing)
Η παρεμβολή (jamming) ή παραπλάνηση (spoofing) των σημάτων ανωπομπής (uplink) δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι πύραυλοι αναχαίτισης χρησιμοποιούν, κατά κανόνα, κρυπτογραφημένες συνδέσεις επικοινωνίας και πρωτόκολλα αυθεντικοποίησης, προκειμένου να αποτρέψουν την εισαγωγή μη εξουσιοδοτημένων εντολών.
Πολλά σύγχρονα συστήματα εφαρμόζουν επίσης τεχνικές μεταπήδησης συχνοτήτων (frequency-hopping) και διασποράς φάσματος (spread-spectrum), καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη για τον αντίπαλο την παρεμβολή ή παραπλάνηση του σήματος.
Επιπλέον, τόσο οι μονάδες ελέγχου εδάφους όσο και οι ίδιοι οι πύραυλοι είναι εξοπλισμένοι με προηγμένα ηλεκτρονικά φίλτρα και αλγορίθμους αντιμετώπισης παρεμβολών (anti-jamming), ικανούς να ανιχνεύουν και να απορρίπτουν παρεμβολές.
Η παραπλάνηση, συγκεκριμένα, απαιτεί εξαιρετικό επίπεδο τεχνικής εξειδίκευσης.
Πρέπει να πραγματοποιηθεί σε πραγματικό χρόνο, ενώ ο πύραυλος αναχαίτισης κινείται με υπερηχητικές ταχύτητες (Mach 2 έως 6), γεγονός που αφήνει ένα πολύ στενό χρονικό περιθώριο για επιτυχή παρέμβαση.
Καθώς ο αναχαιτιστής πλησιάζει τον στόχο του, συνήθως μεταβαίνει σε τελική καθοδήγηση (terminal guidance), χρησιμοποιώντας τον εσωτερικό του αισθητήρα — είτε αυτός βασίζεται σε υπέρυθρες, είτε σε ημι-ενεργή καθοδήγηση μέσω ραντάρ (SARH), ενεργή καθοδήγηση μέσω ραντάρ (ARH), ηλεκτρο-οπτική τεχνολογία ή το σύστημα παρακολούθησης μέσω του ίδιου του πυραύλου (track-via-missile – TVM).
Από τη στιγμή που ο αισθητήρας «κλειδώσει» στον στόχο, η καθοδήγηση μέσω εντολών από το έδαφος παύει να έχει σημασία, και οποιαδήποτε παρεμβολή ή παραπλάνηση στο σήμα uplink καθίσταται άνευ αντικειμένου.
Επιπλέον, σύγχρονοι πύραυλοι επιφανείας-αέρος, όπως οι Aster 30 και SM-6, είναι εξοπλισμένοι με εξαιρετικά ακριβή συστήματα αδρανειακής πλοήγησης (INS) και ενεργούς αισθητήρες ραντάρ, γεγονός που περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξάρτησή τους από την καθοδήγηση στη μέση φάση της πτήσης (mid-course command guidance).
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πύραυλοι αυτοί είναι σε θέση να ακολουθήσουν προγραμματισμένες τροχιές πτήσης ή να βασιστούν εξ ολοκλήρου στους εσωτερικούς τους αισθητήρες από την εκτόξευση έως την αναχαίτιση.
Το μυστικό βρίσκεται στο ρωσικό σύστημα Krasukha-4, βαπτισμένο από το Ιράν ως... Cobra-V8
Δεν υπάρχει οριστικό, δημοσίως διαθέσιμο οπτικό υλικό που να αποδεικνύει καθαρά περιστατικό «αδελφοκτόνου πυρός» (fratricide) — δηλαδή φίλια πλήγματα μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων του ισραηλινού συστήματος αεράμυνας (όπως τα Iron Dome, David’s Sling ή Arrow) — κατά τη διάρκεια της ιρανικής πυραυλικής επίθεσης στο Ισραήλ στις 16 Ιουνίου 2025.
Το μόνο υλικό που έχει κυκλοφορήσει ευρέως είναι ένα βίντεο που, στην καλύτερη περίπτωση, φαίνεται να δείχνει πυραύλους αναχαίτισης Arrow να εκτρέπονται από την πορεία τους.
Η καταστροφή της ίδιας της εκτοξευτικής πλατφόρμας από τον πύραυλο προκάλεσε πολλαπλές εκρήξεις και πυρκαγιά.
Ωστόσο, το βίντεο είναι ασαφές και δεν επιβεβαιώνει άμεσα πλήγματα σε φίλια συστήματα αεράμυνας.
Στο παρελθόν, το Ιράν έχει επιδείξει αξιόλογες δυνατότητες στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου (EW) και της παραπλάνησης GPS, ιδίως σε περιστατικά με αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τον Δεκέμβριο του 2011, το Ιράν κατέλαβε ένα αμερικανικό stealth drone τύπου RQ-170 Sentinel κοντά στο Kashmar, ισχυριζόμενο πως αυτό επετεύχθη μέσω παραπλάνησης GPS.
Σύμφωνα με τους ιρανικούς ισχυρισμούς, ειδικοί ηλεκτρονικού πολέμου παρενέβησαν στη δορυφορική σύνδεση επικοινωνίας του drone, αναγκάζοντάς το να περάσει σε λειτουργία αυτόματου πιλότου.
Στη συνέχεια, παραποίησαν τις συντεταγμένες GPS, οδηγώντας το drone να προσγειωθεί εντός Ιράν υπό την εσφαλμένη εντύπωση ότι επέστρεφε στη βάση του στο Αφγανιστάν.
Η σχεδόν άθικτη κατάσταση του καταληφθέντος drone — με ελάχιστες μόνο ζημιές στο αριστερό φτερό και στο κάτω μέρος της ατράκτου — προσέδωσε αξιοπιστία στον ιρανικό ισχυρισμό περί ελεγχόμενης προσγείωσης και όχι κατάρριψης ή συντριβής.
Παρότι δεν υπάρχει άμεση απόδειξη περιστατικών «αδελφοκτόνου πυρός» μεταξύ ισραηλινών πυραύλων αναχαίτισης, το Ιράν φαίνεται να διαθέτει την τεχνική ικανότητα για παραπλάνηση σημάτων uplink καθοδήγησης.
Ωστόσο, το Ιράνείναι γνωστό ότι διαθέτει εναέρια μέσα ικανά να αναπτύξουν τέτοια συστήματα spoofing εντός της ακτίνας δράσης του ισραηλινού εναέριου χώρου.
Τον Μάρτιο του 2024, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι το Ιράν είχε αναπτύξει ένα επίγειο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου με την ονομασία Cobra-V, με αναφερόμενες δυνατότητες συγκρίσιμες με το ρωσικό Krasukha-4.
Η παραλλαγή Cobra-V8 παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια ιρανικής στρατιωτικής άσκησης.
Ο σχεδιασμός του — με δύο κυκλικές κεραίες τύπου πιάτου και οριζόντια πάνελ — θυμίζει έντονα το Krasukha-4, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να πρόκειται είτε για εγχώρια παραλλαγή είτε για άδεια παραγωγής του ρωσικού συστήματος.
Το περιοδικό Armada International εικάζει ότι το Ιράν ενδέχεται να προμηθεύτηκε το Krasukha-4 από τη Ρωσία ή να το κατασκευάζει με ρωσική άδεια, αναβαπτισμένο ως Cobra-V8.
Ωστόσο, εφόσον το Cobra-V8 λειτουργεί από ιρανικό έδαφος, βρίσκεται εκτός της αποτελεσματικής εμβέλειας για να παρέμβει σε συστήματα καθοδήγησης των ισραηλινών πυραύλων αναχαίτισης κατά τη διάρκεια πραγματικών εμπλοκών.
Και αυτό οδηγεί σε πολλαπλά σενάρια, όλα άγνωστα, κυρίως όμως, όλα εξόχως τρομακτικά για το Ισραήλ...
www.bankingnews.gr
Το πρακτορείο Tasnim επικαλέστηκε δήλωση του IRGC, στην οποία αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«Κατά τη διάρκεια αυτής της επιχείρησης, χάρη στη χρήση νέων μεθόδων και δυνατοτήτων σε επίπεδο πληροφοριών και εξοπλισμού, τα πολυεπίπεδα συστήματα διοίκησης και ελέγχου της εχθρικής άμυνας απέτυχαν και άρχισαν να επιτίθενται μεταξύ τους».
Η εντυπωσιακή αυτή δήλωση εγείρει εύλογα το ερώτημα: είναι τεχνολογικά εφικτό να αναγκαστούν οι πύραυλοι αναχαίτισης ενός αντιπάλου να στραφούν ο ένας κατά του άλλου;
Υποστηρίζοντας τη θέση του IRGC, το Sputnik International επικαλέστηκε τον Ρώσο στρατιωτικό αναλυτή και ιστορικό των Αεράμυνων Δυνάμεων, Yuri Knutov, ο οποίος δήλωσε:
«Με βάση το βίντεο που δημοσιεύτηκε, φαίνεται πως οι Ιρανοί κατάφεραν να διαρρήξουν το σύστημα μετάδοσης δεδομένων και διόρθωσης σήματος σε πρώιμο στάδιο — όταν οι πύραυλοι βρίσκονταν ακόμη σε πτήση — χρησιμοποιώντας σύστημα αδρανειακής καθοδήγησης.
Ως αποτέλεσμα, το σύστημα παρείχε εσφαλμένες εντολές, όχι προς τους στόχους, αλλά προς τις ίδιες τις ισραηλινές αντιαεροπορικές συστοιχίες, οδηγώντας τελικά σε χτύπημα κατά αυτών».
Στη συνέχεια του ρεπορτάζ αναλύεται εκλαϊκευμένα ο ισχυρισμός, με αξιολόγηση της τεχνικής του εφικτότητας.
Αρχικά, όμως, χρειάζεται μια σύντομη επισκόπηση του πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας που διαθέτει το Ισραήλ.
Το Πολυεπίπεδο Σύστημα Αεράμυνας του Ισραήλ
Η αρχιτεκτονική αεράμυνας του Ισραήλ, με πολλαπλές βαθμίδες προστασίας, περιλαμβάνει τα συστήματα Iron Dome, David’s Sling, Arrow 2 και Arrow 3, και έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα εναέριων απειλών — από βραχυπρόθεσμους πυραύλους έως βαλλιστικούς πυραύλους εκτός της ατμόσφαιρας.
Το Iron Dome είναι βελτιστοποιημένο για βραχυπρόθεσμες απειλές (4–70 χλμ.), όπως ρουκέτες και οβίδες πυροβολικού.
Χρησιμοποιεί αναχαιτιστές Tamir, οι οποίοι καθοδηγούνται από ραντάρ και διαθέτουν ηλεκτρο-οπτικούς αισθητήρες για ακριβή παρακολούθηση και πυροδότηση εγγύτητας.
Έχει επιδείξει ποσοστό επιτυχίας περίπου 90% σε επιχειρησιακή χρήση.
Το David’s Sling έχει σχεδιαστεί για να αναχαιτίζει ρουκέτες μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, πυραύλους cruise και ορισμένους βαλλιστικούς πυραύλους (40–300 χλμ.).
Χρησιμοποιεί τον αναχαιτιστή Stunner, διπλής κατεύθυνσης (hit-to-kill), με δύο φάσεις καθοδήγησης — ενεργό ραντάρ και απεικόνιση υπέρυθρων.
Η παρακολούθηση του στόχου γίνεται από το ραντάρ EL/M-2084 AESA, που επιτρέπει υψηλή ευελιξία και ακρίβεια χωρίς ανάγκη πολεμικής κεφαλής.
Το Arrow 2 προορίζεται για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων μικρού έως μεσαίου βεληνεκούς στην ανώτερη ατμόσφαιρα (έως περίπου 500 χλμ.).
Χρησιμοποιεί ραντάρ-καθοδηγούμενους αναχαιτιστές με κεφαλές εγγύτητας.
Το Arrow 3 παρέχει το εξώτατο στρώμα προστασίας, αναχαιτίζοντας βαλλιστικές απειλές εκτός της ατμόσφαιρας (έως περίπου 1.500 χλμ.), ενώ χρησιμοποιεί όχημα αναχαίτισης με κινητική πρόσκρουση (hit-to-kill), καθοδηγούμενο από προηγμένο ραντάρ για άμεση πρόσκρουση στο διάστημα.
Πώς λειτουργεί η καθοδήγηση των Αναχαιτιστικών Πυραύλων
Όπως προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, οι ισραηλινοί αναχαιτιστές χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές για την τελική τους καθοδήγηση.
Ωστόσο, αμέσως μετά την εκτόξευση, οι περισσότεροι πύραυλοι επιφανείας-αέρος (SAMs) καθοδηγούνται προς τον στόχο μέσω εντολών εδάφους.
Σε αυτή την αρχική φάση, ραντάρ εδάφους παρακολουθούν τόσο τον στόχο όσο και τον πύραυλο, αποστέλλοντας σε πραγματικό χρόνο εντολές πλοήγησης μέσω ανωπομπής (uplink), ώστε να διατηρείται η σωστή τροχιά.
Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την τοποθέτηση του πυραύλου σε βέλτιστη τροχιά αναχαίτισης, ειδικά σε μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς συστήματα.
Κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης φάσης, τα σήματα καθοδήγησης uplink παρέχουν συνεχή επικαιροποίηση του εκτιμώμενου σημείου αναχαίτισης.
Το σύστημα αδρανειακής ναυτιλίας (INS) του πυραύλου συνεργάζεται με αυτές τις εντολές για ολοένα μεγαλύτερη ακρίβεια.
Τα συστήματα που μπορούν να παραπλανήσουν την καθοδήγηση των Ισραηλινών Πυραύλων
Θεωρητικά είναι δυνατόν να παρεμβληθεί ή να παραπλανηθεί η καθοδήγηση ενός πυραύλου αναχαίτισης, μέσω ηλεκτρονικών αντιμέτρων (ECM), αλλοιώνοντας έτσι την τροχιά του.
Με την εισαγωγή θορύβου ή ψευδών σημάτων, μπορεί να διακοπεί ή να διαφθαρεί η ανωπομπή καθοδήγησης, με αποτέλεσμα ο πύραυλος να χάσει τον στόχο.
Προηγμένα ECM συστήματα ενδέχεται ακόμη και να εγχύσουν ψευδή πακέτα εντολών, ανακατευθύνοντας έτσι ενεργά τον πύραυλο κατά την πτήση του.
Παρεμβολή και παραπλάνηση καθοδήγησης έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στο παρελθόν.
Αυτές οι τεχνικές μπορούν να υλοποιηθούν από εναέρια ή επίγεια μέσα.
Για παράδειγμα, κατά τον Πόλεμο του Κόλπου, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου EA-6B Prowler για να εξουδετερώσουν τα ιρακινά αντιαεροπορικά συστήματα.
Το ρωσικό Krasukha-4 είναι ένα επίγειο ευρυζωνικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου, σχεδιασμένο για παρεμβολή στα συστήματα καθοδήγησης και ραντάρ των πυραύλων.
Τοποθετημένο σε σασί BAZ-6910-022 με τέσσερις άξονες, το Krasukha-4 λειτουργεί σε συχνότητες X-band και Ku-band και είναι ικανό να παρεμβάλλει τα uplinks πυραύλων, τις κεφαλές καθοδήγησης ραντάρ πυρομαχικών ακριβείας (PGMs) και τα ραδιοσυχνικά δεδομένα.
Η πολυλειτουργική του ικανότητα παρεμβολής αποτελεί σοβαρή απειλή για συστήματα που βασίζονται σε καθοδήγηση εντολών ή τελική καθοδήγηση με ραδιοσυχνότητα.
Οι προκλήσεις της παραπλάνησης (spoofing)
Η παρεμβολή (jamming) ή παραπλάνηση (spoofing) των σημάτων ανωπομπής (uplink) δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι πύραυλοι αναχαίτισης χρησιμοποιούν, κατά κανόνα, κρυπτογραφημένες συνδέσεις επικοινωνίας και πρωτόκολλα αυθεντικοποίησης, προκειμένου να αποτρέψουν την εισαγωγή μη εξουσιοδοτημένων εντολών.
Πολλά σύγχρονα συστήματα εφαρμόζουν επίσης τεχνικές μεταπήδησης συχνοτήτων (frequency-hopping) και διασποράς φάσματος (spread-spectrum), καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη για τον αντίπαλο την παρεμβολή ή παραπλάνηση του σήματος.
Επιπλέον, τόσο οι μονάδες ελέγχου εδάφους όσο και οι ίδιοι οι πύραυλοι είναι εξοπλισμένοι με προηγμένα ηλεκτρονικά φίλτρα και αλγορίθμους αντιμετώπισης παρεμβολών (anti-jamming), ικανούς να ανιχνεύουν και να απορρίπτουν παρεμβολές.
Η παραπλάνηση, συγκεκριμένα, απαιτεί εξαιρετικό επίπεδο τεχνικής εξειδίκευσης.
Πρέπει να πραγματοποιηθεί σε πραγματικό χρόνο, ενώ ο πύραυλος αναχαίτισης κινείται με υπερηχητικές ταχύτητες (Mach 2 έως 6), γεγονός που αφήνει ένα πολύ στενό χρονικό περιθώριο για επιτυχή παρέμβαση.
Καθώς ο αναχαιτιστής πλησιάζει τον στόχο του, συνήθως μεταβαίνει σε τελική καθοδήγηση (terminal guidance), χρησιμοποιώντας τον εσωτερικό του αισθητήρα — είτε αυτός βασίζεται σε υπέρυθρες, είτε σε ημι-ενεργή καθοδήγηση μέσω ραντάρ (SARH), ενεργή καθοδήγηση μέσω ραντάρ (ARH), ηλεκτρο-οπτική τεχνολογία ή το σύστημα παρακολούθησης μέσω του ίδιου του πυραύλου (track-via-missile – TVM).
Από τη στιγμή που ο αισθητήρας «κλειδώσει» στον στόχο, η καθοδήγηση μέσω εντολών από το έδαφος παύει να έχει σημασία, και οποιαδήποτε παρεμβολή ή παραπλάνηση στο σήμα uplink καθίσταται άνευ αντικειμένου.
Επιπλέον, σύγχρονοι πύραυλοι επιφανείας-αέρος, όπως οι Aster 30 και SM-6, είναι εξοπλισμένοι με εξαιρετικά ακριβή συστήματα αδρανειακής πλοήγησης (INS) και ενεργούς αισθητήρες ραντάρ, γεγονός που περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξάρτησή τους από την καθοδήγηση στη μέση φάση της πτήσης (mid-course command guidance).
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πύραυλοι αυτοί είναι σε θέση να ακολουθήσουν προγραμματισμένες τροχιές πτήσης ή να βασιστούν εξ ολοκλήρου στους εσωτερικούς τους αισθητήρες από την εκτόξευση έως την αναχαίτιση.
Το μυστικό βρίσκεται στο ρωσικό σύστημα Krasukha-4, βαπτισμένο από το Ιράν ως... Cobra-V8
Δεν υπάρχει οριστικό, δημοσίως διαθέσιμο οπτικό υλικό που να αποδεικνύει καθαρά περιστατικό «αδελφοκτόνου πυρός» (fratricide) — δηλαδή φίλια πλήγματα μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων του ισραηλινού συστήματος αεράμυνας (όπως τα Iron Dome, David’s Sling ή Arrow) — κατά τη διάρκεια της ιρανικής πυραυλικής επίθεσης στο Ισραήλ στις 16 Ιουνίου 2025.
Το μόνο υλικό που έχει κυκλοφορήσει ευρέως είναι ένα βίντεο που, στην καλύτερη περίπτωση, φαίνεται να δείχνει πυραύλους αναχαίτισης Arrow να εκτρέπονται από την πορεία τους.
Η καταστροφή της ίδιας της εκτοξευτικής πλατφόρμας από τον πύραυλο προκάλεσε πολλαπλές εκρήξεις και πυρκαγιά.
Ωστόσο, το βίντεο είναι ασαφές και δεν επιβεβαιώνει άμεσα πλήγματα σε φίλια συστήματα αεράμυνας.
Στο παρελθόν, το Ιράν έχει επιδείξει αξιόλογες δυνατότητες στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου (EW) και της παραπλάνησης GPS, ιδίως σε περιστατικά με αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τον Δεκέμβριο του 2011, το Ιράν κατέλαβε ένα αμερικανικό stealth drone τύπου RQ-170 Sentinel κοντά στο Kashmar, ισχυριζόμενο πως αυτό επετεύχθη μέσω παραπλάνησης GPS.
Σύμφωνα με τους ιρανικούς ισχυρισμούς, ειδικοί ηλεκτρονικού πολέμου παρενέβησαν στη δορυφορική σύνδεση επικοινωνίας του drone, αναγκάζοντάς το να περάσει σε λειτουργία αυτόματου πιλότου.
Στη συνέχεια, παραποίησαν τις συντεταγμένες GPS, οδηγώντας το drone να προσγειωθεί εντός Ιράν υπό την εσφαλμένη εντύπωση ότι επέστρεφε στη βάση του στο Αφγανιστάν.
Η σχεδόν άθικτη κατάσταση του καταληφθέντος drone — με ελάχιστες μόνο ζημιές στο αριστερό φτερό και στο κάτω μέρος της ατράκτου — προσέδωσε αξιοπιστία στον ιρανικό ισχυρισμό περί ελεγχόμενης προσγείωσης και όχι κατάρριψης ή συντριβής.
Παρότι δεν υπάρχει άμεση απόδειξη περιστατικών «αδελφοκτόνου πυρός» μεταξύ ισραηλινών πυραύλων αναχαίτισης, το Ιράν φαίνεται να διαθέτει την τεχνική ικανότητα για παραπλάνηση σημάτων uplink καθοδήγησης.
Ωστόσο, το Ιράνείναι γνωστό ότι διαθέτει εναέρια μέσα ικανά να αναπτύξουν τέτοια συστήματα spoofing εντός της ακτίνας δράσης του ισραηλινού εναέριου χώρου.
Τον Μάρτιο του 2024, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι το Ιράν είχε αναπτύξει ένα επίγειο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου με την ονομασία Cobra-V, με αναφερόμενες δυνατότητες συγκρίσιμες με το ρωσικό Krasukha-4.
Η παραλλαγή Cobra-V8 παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια ιρανικής στρατιωτικής άσκησης.
Ο σχεδιασμός του — με δύο κυκλικές κεραίες τύπου πιάτου και οριζόντια πάνελ — θυμίζει έντονα το Krasukha-4, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να πρόκειται είτε για εγχώρια παραλλαγή είτε για άδεια παραγωγής του ρωσικού συστήματος.
Το περιοδικό Armada International εικάζει ότι το Ιράν ενδέχεται να προμηθεύτηκε το Krasukha-4 από τη Ρωσία ή να το κατασκευάζει με ρωσική άδεια, αναβαπτισμένο ως Cobra-V8.
Ωστόσο, εφόσον το Cobra-V8 λειτουργεί από ιρανικό έδαφος, βρίσκεται εκτός της αποτελεσματικής εμβέλειας για να παρέμβει σε συστήματα καθοδήγησης των ισραηλινών πυραύλων αναχαίτισης κατά τη διάρκεια πραγματικών εμπλοκών.
Και αυτό οδηγεί σε πολλαπλά σενάρια, όλα άγνωστα, κυρίως όμως, όλα εξόχως τρομακτικά για το Ισραήλ...
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών