Ο θάνατος τέτοιων προσώπων μπορεί να οδηγήσει στην ανάληψη κρίσιμων ρόλων από άπειρα και παρορμητικά άτομα, λιγότερο διατεθειμένα σε συμβιβασμούς, όπως προειδοποιούν αναλυτές
Ο Ayatollah Ali Khamenei δεν είναι απλώς ο υπέρτατος ηγέτης του Ιράν — είναι και ο απόλυτος εχθρός του Ισραήλ.
Τα «γεράκια» εντός του ισραηλινού κατεστημένου, αλλά και πολλοί απλοί Ισραηλινοί, θα ήθελαν να τον δουν νεκρό, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί νόμιμο στόχο, του οποίου η εξόντωση θα εξάλειφε μία από τις σοβαρότερες απειλές για το εβραϊκό κράτος.
Για να ενισχύσουν τη θέση τους, επικαλούνται τη σχετικά περιορισμένη διεθνή αντίδραση που ακολούθησε τις περσινές δολοφονίες του Hassan Nasrallah, αρχηγού της Hezbollah στον Λίβανο, και του Yahya Sinwar, ηγέτη της Hamas και αρχιτέκτονα της σφαγής της 7ης Οκτωβρίου.
Ο Donald Trump απέρριψε σχέδιο δολοφονίας του Ali Khamenei
Ωστόσο, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, ο Donald Trump απέρριψε ισραηλινό σχέδιο για τη δολοφονία του Khamenei, αρνούμενος να εξετάσει καν το ενδεχόμενο «στοχοποίησης της πολιτικής ηγεσίας», με το επιχείρημα ότι το Ιράν δεν είχε σκοτώσει Αμερικανούς πολίτες.
Όποιο κι αν ήταν το σκεπτικό, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι η δολοφονία του Khamenei θα συνιστούσε ένα εξαιρετικά ριψοκίνδυνο στοίχημα — ένα ενδεχόμενο που θα μπορούσε να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν ακόμη πιο σκληροπυρηνικό διάδοχο.
Ο Khamenei δεν είναι ειρηνοποιός, ωστόσο έχει εκδώσει φετφά που απαγορεύει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από το Ιράν.
Δεν είναι σαφές αν η απόφαση αυτή εξακολουθεί να ισχύει στην αρχική της μορφή, ενώ πολλοί στο Ισραήλ την αμφισβητούν ευθέως.
Η δολοφονία δέκα ανώτερων Ιρανών στρατηγών από ισραηλινά πλήγματα-αποκεφαλισμού φαίνεται πως έχει ήδη ενισχύσει το φονταμενταλιστικό μπλοκ του καθεστώτος, παρά το πλήγμα που επέφερε στη στρατιωτική του δομή.
Κανείς από τους νεκρούς δεν ήταν «φιλελεύθερος».
Όλοι φέρονται να ανήκαν στην αδιάλλακτη πτέρυγα του καθεστώτος, γνωστή ως Πτέρυγα των Principalists.
Η ηγετική ομάδα του Ιράν και οι εσωτρικές της αντιφάσεις
Οι Principalists — που ονομάστηκαν έτσι για την αυστηρή προσήλωσή τους στις ιδρυτικές αρχές της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 — έχουν επί μακρόν τον έλεγχο του εσωτερικού κύκλου του Khamenei, παραμερίζοντας τις πιο πραγματιστικές και μεταρρυθμιστικές φωνές.
Διαθέτοντας ισχυρά πολιτικά, στρατιωτικά και θεολογικά δίκτυα, οι Principalists προωθούν την αντιπαράθεση με τη Δύση και υποστηρίζουν μια αυστηρότερη ερμηνεία των ηθικών κανόνων του Ισλάμ.
Ακόμη και εντός των Principalists, ωστόσο, διάφορες υποομάδες ανταγωνίζονται για κυριαρχία.
Ορισμένοι από τους δολοφονηθέντες στρατηγούς θεωρούνταν πιο πραγματιστές σε σύγκριση με τους σιίτες υπερασπιστές της υπεροχής του Ισλάμ που απαρτίζουν το αποκαλούμενο Μέτωπο Paydari, την πλέον ακραία πτέρυγα του φονταμενταλιστικού στρατοπέδου.
Ο στρατηγός Hossein Salami, αρχηγός των Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης και δεξί χέρι του Khamenei, διατηρούσε σκληρή ρητορική απέναντι στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Όμως, σύμφωνα με αναλυτές, η εμπειρία του τον καθιστούσε λιγότερο ιδεολογικά άκαμπτο από κάποιους άλλους εντός του περιβάλλοντός του.
Δεν είναι όλοι σκληροπυρηνικοί!
Ο Mohammad Bagheri, αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, υπήρξε επίσης πιστός στο καθεστώς, αλλά λέγεται πως είχε προσπαθήσει να περιορίσει τις πιο ακραίες φωνές και είχε στηρίξει μια «υπολογισμένη αποκλιμάκωση» της έντασης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Αντίστοιχα, ο Ali Shamkhani — ανώτερος σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη και καθοριστικό πρόσωπο στις πυρηνικές διαπραγματεύσεις του Ιράν έως τον φερόμενο θάνατό του την Παρασκευή — θεωρούνταν ευρέως ως πραγματιστής.
Ο θάνατος τέτοιων προσώπων μπορεί να οδηγήσει στην ανάληψη κρίσιμων ρόλων από άπειρα και παρορμητικά στελέχη λιγότερο διατεθειμένα σε συμβιβασμούς, προειδοποιούν αναλυτές.
Επίσης, απομακρύνουν από το προσκήνιο στελέχη που διέθεταν το κύρος για να ασκήσουν εσωτερική πίεση στον Khamenei.
«Ορισμένοι από αυτούς που βρίσκονταν εντός της στρατιωτικής δομής και διέθεταν εξουσία, κύρος και νομιμοποίηση ώστε να διευκολύνουν μια διαδικασία αλλαγής, έχουν πλέον σκοτωθεί», δήλωσε ο Farzan Sabet, ανώτερος ερευνητής για τη Μέση Ανατολή στο Geneva Graduate Institute.
«Σε ένα πλαίσιο όπου η νομιμοποίηση της ηγεσίας έχει σοβαρά πληγεί, ή οι ανώτατοι πολιτικοί ηγέτες έχουν εξαλειφθεί, κάποια από αυτά τα πρόσωπα θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στο να διευκολύνουν ή να ηγηθούν μιας μεταβατικής διαδικασίας — και τώρα είναι νεκροί».
Το σενάριο «συριοποίησης» του Ιράν
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για το τι θα ακολουθήσει σε περίπτωση πλήρους κατάρρευσης του καθεστώτος, όπως συνέβη στη Συρία στα τέλη του περασμένου έτους, αν και η απουσία επαναστατικού κινήματος στο Ιράν καθιστά απίθανη μια παρόμοια έκρηξη.
Παρόλα αυτά, ο θάνατος του Khamenei θα μπορούσε να προκαλέσει κενό εξουσίας στην καρδιά της κυβέρνησης, προκαλώντας εσωτερικές συγκρούσεις και δημιουργώντας ευκαιρίες για τα πολυάριθμα εθνοτικά μειονοτικά γκρουπ του Ιράν να εξεγερθούν — με τον κίνδυνο τοπικών συγκρούσεων που θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε έναν ευρύτερο εμφύλιο πόλεμο.
Ανησυχώντας για αυτό το ενδεχόμενο, οι Islamic Revolutionary Guard Corps ίσως επιχειρήσουν να καταλάβουν την εξουσία, μετατρέποντας το Ιράν σε μια θεοκρατική στρατιωτική δικτατορία.
Ένα τέτοιο σενάριο θα εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους για τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου — γεγονός που εξηγεί γιατί οι διεθνείς επενδυτές παρακολουθούν με αγωνία την πορεία της υγείας του υπέρτατου ηγέτη της Τεχεράνης.
www.bankingnews.gr
Τα «γεράκια» εντός του ισραηλινού κατεστημένου, αλλά και πολλοί απλοί Ισραηλινοί, θα ήθελαν να τον δουν νεκρό, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί νόμιμο στόχο, του οποίου η εξόντωση θα εξάλειφε μία από τις σοβαρότερες απειλές για το εβραϊκό κράτος.
Για να ενισχύσουν τη θέση τους, επικαλούνται τη σχετικά περιορισμένη διεθνή αντίδραση που ακολούθησε τις περσινές δολοφονίες του Hassan Nasrallah, αρχηγού της Hezbollah στον Λίβανο, και του Yahya Sinwar, ηγέτη της Hamas και αρχιτέκτονα της σφαγής της 7ης Οκτωβρίου.
Ο Donald Trump απέρριψε σχέδιο δολοφονίας του Ali Khamenei
Ωστόσο, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, ο Donald Trump απέρριψε ισραηλινό σχέδιο για τη δολοφονία του Khamenei, αρνούμενος να εξετάσει καν το ενδεχόμενο «στοχοποίησης της πολιτικής ηγεσίας», με το επιχείρημα ότι το Ιράν δεν είχε σκοτώσει Αμερικανούς πολίτες.
Όποιο κι αν ήταν το σκεπτικό, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι η δολοφονία του Khamenei θα συνιστούσε ένα εξαιρετικά ριψοκίνδυνο στοίχημα — ένα ενδεχόμενο που θα μπορούσε να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν ακόμη πιο σκληροπυρηνικό διάδοχο.
Ο Khamenei δεν είναι ειρηνοποιός, ωστόσο έχει εκδώσει φετφά που απαγορεύει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από το Ιράν.
Δεν είναι σαφές αν η απόφαση αυτή εξακολουθεί να ισχύει στην αρχική της μορφή, ενώ πολλοί στο Ισραήλ την αμφισβητούν ευθέως.
Η δολοφονία δέκα ανώτερων Ιρανών στρατηγών από ισραηλινά πλήγματα-αποκεφαλισμού φαίνεται πως έχει ήδη ενισχύσει το φονταμενταλιστικό μπλοκ του καθεστώτος, παρά το πλήγμα που επέφερε στη στρατιωτική του δομή.
Κανείς από τους νεκρούς δεν ήταν «φιλελεύθερος».
Όλοι φέρονται να ανήκαν στην αδιάλλακτη πτέρυγα του καθεστώτος, γνωστή ως Πτέρυγα των Principalists.
Η ηγετική ομάδα του Ιράν και οι εσωτρικές της αντιφάσεις
Οι Principalists — που ονομάστηκαν έτσι για την αυστηρή προσήλωσή τους στις ιδρυτικές αρχές της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 — έχουν επί μακρόν τον έλεγχο του εσωτερικού κύκλου του Khamenei, παραμερίζοντας τις πιο πραγματιστικές και μεταρρυθμιστικές φωνές.
Διαθέτοντας ισχυρά πολιτικά, στρατιωτικά και θεολογικά δίκτυα, οι Principalists προωθούν την αντιπαράθεση με τη Δύση και υποστηρίζουν μια αυστηρότερη ερμηνεία των ηθικών κανόνων του Ισλάμ.
Ακόμη και εντός των Principalists, ωστόσο, διάφορες υποομάδες ανταγωνίζονται για κυριαρχία.
Ορισμένοι από τους δολοφονηθέντες στρατηγούς θεωρούνταν πιο πραγματιστές σε σύγκριση με τους σιίτες υπερασπιστές της υπεροχής του Ισλάμ που απαρτίζουν το αποκαλούμενο Μέτωπο Paydari, την πλέον ακραία πτέρυγα του φονταμενταλιστικού στρατοπέδου.
Ο στρατηγός Hossein Salami, αρχηγός των Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης και δεξί χέρι του Khamenei, διατηρούσε σκληρή ρητορική απέναντι στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Όμως, σύμφωνα με αναλυτές, η εμπειρία του τον καθιστούσε λιγότερο ιδεολογικά άκαμπτο από κάποιους άλλους εντός του περιβάλλοντός του.
Δεν είναι όλοι σκληροπυρηνικοί!
Ο Mohammad Bagheri, αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, υπήρξε επίσης πιστός στο καθεστώς, αλλά λέγεται πως είχε προσπαθήσει να περιορίσει τις πιο ακραίες φωνές και είχε στηρίξει μια «υπολογισμένη αποκλιμάκωση» της έντασης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Αντίστοιχα, ο Ali Shamkhani — ανώτερος σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη και καθοριστικό πρόσωπο στις πυρηνικές διαπραγματεύσεις του Ιράν έως τον φερόμενο θάνατό του την Παρασκευή — θεωρούνταν ευρέως ως πραγματιστής.
Ο θάνατος τέτοιων προσώπων μπορεί να οδηγήσει στην ανάληψη κρίσιμων ρόλων από άπειρα και παρορμητικά στελέχη λιγότερο διατεθειμένα σε συμβιβασμούς, προειδοποιούν αναλυτές.
Επίσης, απομακρύνουν από το προσκήνιο στελέχη που διέθεταν το κύρος για να ασκήσουν εσωτερική πίεση στον Khamenei.
«Ορισμένοι από αυτούς που βρίσκονταν εντός της στρατιωτικής δομής και διέθεταν εξουσία, κύρος και νομιμοποίηση ώστε να διευκολύνουν μια διαδικασία αλλαγής, έχουν πλέον σκοτωθεί», δήλωσε ο Farzan Sabet, ανώτερος ερευνητής για τη Μέση Ανατολή στο Geneva Graduate Institute.
«Σε ένα πλαίσιο όπου η νομιμοποίηση της ηγεσίας έχει σοβαρά πληγεί, ή οι ανώτατοι πολιτικοί ηγέτες έχουν εξαλειφθεί, κάποια από αυτά τα πρόσωπα θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στο να διευκολύνουν ή να ηγηθούν μιας μεταβατικής διαδικασίας — και τώρα είναι νεκροί».
Το σενάριο «συριοποίησης» του Ιράν
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για το τι θα ακολουθήσει σε περίπτωση πλήρους κατάρρευσης του καθεστώτος, όπως συνέβη στη Συρία στα τέλη του περασμένου έτους, αν και η απουσία επαναστατικού κινήματος στο Ιράν καθιστά απίθανη μια παρόμοια έκρηξη.
Παρόλα αυτά, ο θάνατος του Khamenei θα μπορούσε να προκαλέσει κενό εξουσίας στην καρδιά της κυβέρνησης, προκαλώντας εσωτερικές συγκρούσεις και δημιουργώντας ευκαιρίες για τα πολυάριθμα εθνοτικά μειονοτικά γκρουπ του Ιράν να εξεγερθούν — με τον κίνδυνο τοπικών συγκρούσεων που θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε έναν ευρύτερο εμφύλιο πόλεμο.
Ανησυχώντας για αυτό το ενδεχόμενο, οι Islamic Revolutionary Guard Corps ίσως επιχειρήσουν να καταλάβουν την εξουσία, μετατρέποντας το Ιράν σε μια θεοκρατική στρατιωτική δικτατορία.
Ένα τέτοιο σενάριο θα εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους για τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου — γεγονός που εξηγεί γιατί οι διεθνείς επενδυτές παρακολουθούν με αγωνία την πορεία της υγείας του υπέρτατου ηγέτη της Τεχεράνης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών