Η όξυνση Ιράν-Ισραήλ απειλεί να προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στη ναυτιλία πετρελαίου, με κινδύνους που θυμίζουν το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. Πώς ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να διαταράξει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και να ανατρέψει την αγορά των VLCCs.
Κατέρρευσαν οι ελπίδες για εξομάλυνση της διέλευσης πλοίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν την Πέμπτη 13/6.
Η Fearnleys, ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στο brokerage ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, εκτιμά ότι οι πλοιοκτήτες θα συνεχίσουν να αποφεύγουν την περιοχή λόγω της αυξανόμενης αστάθειας.
Ο Dag Kilen, επικεφαλής έρευνας της Fearnleys παγκοσμίως, δήλωσε στο TradeWinds ότι η αγορά των δεξαμενόπλοιων θα τηρήσει στάση αναμονής όσο εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Οι επιθέσεις πιθανόν θα συνεχιστούν μέχρι το Ισραήλ να αισθανθεί ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει υποχωρήσει ουσιαστικά» είπε.
«Αναμένεται αντεπίθεση από το Ιράν, αλλά το μέγεθός της παραμένει άγνωστο.
Τουλάχιστον προς το παρόν, όλοι στην αγορά των δεξαμενόπλοιων φαίνεται να περιμένουν και να παρακολουθούν, χωρίς να κλείνουν ή να προσφέρουν πολλά. Αλλά, βέβαια, είναι και Παρασκευή».
Όπως επισημαίνει, το Ισραήλ θα συνεχίσει να εστιάζει στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, τις βάσεις πυραύλων και την ηγεσία του Ιράν και όχι στις πετρελαϊκές του υποδομές.
Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές του Ιράν και ο «σκιώδης στόλος» δεξαμενόπλοιων πιθανότατα θα παραμείνουν «σχετικά ανεπηρέαστοι».
«Αναμένω ότι οι παραδοσιακοί πλοιοκτήτες θα ζητήσουν υψηλότερους ναύλους για να αντισταθμίσουν τον αυξημένο κίνδυνο — και επειδή μπορούν», ανέφερε.
«Ίσως δούμε κάποιους πλοιοκτήτες να επιλέγουν να μείνουν μακριά από τον Περσικό Κόλπο, κάτι που είναι πιθανό να διατηρήσει τον κίνδυνο υψηλό στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι Houthis θα στηρίξουν το Ιράν».
Πριν από την επίθεση, υπήρχαν ελπίδες για επαναφορά της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι δυνάμεις των Houthis δεν είχαν επιτεθεί σε πλοία στην περιοχή για κάποιο διάστημα.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump την Παρασκευή κάλεσε το Ιράν να συνάψει συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλιώς να προετοιμαστεί για «ακόμα πιο βάναυσες» επιθέσεις.
Eξομάλυνση των σχέσεων
Ο Kilen δεν θεωρεί ρεαλιστική μια εξομάλυνση των σχέσεων με το Ιράν, παρά τα σημάδια διάθεσης από την πλευρά των ΗΠΑ για επίτευξη συμφωνίας.
Οι ιδιοκτήτες VLCC (Very Large Crude Carriers), όπως εξηγεί, ευνοούνται από τα υψηλότερα ναύλα στην περιοχή του Κόλπου της Μέσης Ανατολής, καθώς αυτά ενισχύουν τη δυναμική του arbitrage μεταξύ του Ατλαντικού και της Άπω Ανατολής.
Ένα φανταστικό σενάριο, στο οποίο θα αίρονταν οι περιορισμοί στο εμπόριο και οι κυρώσεις κατά του Ιράν, θα οδηγούσε σε ένα μαζικό πρόγραμμα ανανέωσης του ιρανικού στόλου πετρελαιοφόρων, ο οποίος σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό γερασμένος, όπως τόνισε ο ίδιος.
Πολλά πλοία θα έπρεπε να οδηγηθούν σε παροπλισμό, άλλα θα χρειαζόταν να αναβαθμιστούν, ενώ θα γίνονταν και πολλές νέες παραγγελίες – πιθανότατα σε κινεζικά ναυπηγεία, πρόσθεσε.
Μια συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν θα ήταν θετική εξέλιξη για τα VLCC, σύμφωνα με τον Kilen.
Σύγκρινε το σενάριο αυτό με τη ραγδαία άνοδο που σημειώθηκε στην αγορά μεταφοράς LNG γύρω στο 2011, λόγω, εν μέρει, του πυρηνικού ατυχήματος στη Φουκουσίμα.
«Αλλά αυτό συνέβη επίσης επειδή το σχιστολιθικό αέριο στις ΗΠΑ άλλαξε τη δυναμική του εμπορίου LNG.
Έτσι, τα πλοία Q-Max και Q-Flex που είχαν σχεδιαστεί για τη μεταφορά καταριανού LNG προς τις ΗΠΑ αναγκάστηκαν να υποστούν μετατροπές, καθώς οι ΗΠΑ ξαφνικά δεν ήταν πλέον αγοραστής», εξήγησε.
«Κατά την περίοδο εκείνη, προσέφυγαν στην αγορά και ναύλωσαν συμβατικά πλοία με χρονοναύλωση, δίνοντας ισχυρή ώθηση στην αγορά».
Παρόμοιο φαινόμενο θα μπορούσε να σημειωθεί εάν, έπειτα από μια συμφωνία, οι Ιρανοί απέκλειαν τα «σκιώδη πλοία» από τα λιμάνια τους και επέτρεπαν μόνο σε εγκεκριμένα πλοία να φορτώνουν πετρέλαιο στο Ιράν, σύμφωνα με τον Kilen.
«Από γεωπολιτική σκοπιά, θα έλεγα ότι για τα δεξαμενόπλοια, οι μικρότεροι τομείς εμπεριέχουν κάποιον καθοδικό κίνδυνο.
Αντίθετα, τα VLCC φέρουν ουσιαστικό ανοδικό κίνδυνο σε περίπτωση ανατροπής των γεωπολιτικών δεδομένων», τόνισε.
Θα μπορούσε επίσης να υπάρξει θετική επίδραση στα VLCC εάν υπάρξει συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
«Μέχρι περίπου το 2009 ή το 2010, το βασικό δρομολόγιο των VLCC ήταν από τη Μέση Ανατολή προς τη Δύση.
Όμως από το 2010 και μετά, παρατηρείται η αντίστροφη ροή, δηλαδή από τον Ατλαντικό προς την Ανατολή – που αποτελεί πλέον το βασικό δρομολόγιο για τα VLCC», δήλωσε ο Kilen.
«Αυτό το μοτίβο οφείλεται κυρίως στην άνοδο της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου: η νέα παραγωγή πετρελαίου στον Ατλαντικό ξεπέρασε τη νέα ζήτηση από τα διυλιστήρια στην περιοχή, οδηγώντας σε μια αυξανόμενη υπερπροσφορά αργού πετρελαίου».
Σταθερή η παραγωγή
Η παραγωγή αργού στη Μέση Ανατολή έχει παραμείνει σταθερή, αλλά η ζήτηση από τα διυλιστήρια ανατολικά του Σουέζ έχει «εκτοξευθεί», δημιουργώντας arbitrage για τους ιδιοκτήτες VLCC που μεταφέρουν πετρέλαιο προς τα ανατολικά διυλιστήρια.
Το ρωσικό πετρέλαιο, ακόμη και όταν γινόταν δεκτό στην Ευρώπη μετά την εισβολή στην Ουκρανία, λογίζονταν ως μέρος της ανισορροπίας στον Ατλαντικό – δηλαδή της υπερπροσφοράς σε σχέση με τη ζήτηση διύλισης, εξήγησε ο Kilen.
Όμως πλέον, το ρωσικό πετρέλαιο δεν γίνεται αποδεκτό στον Ατλαντικό, ειδικά στην Ευρώπη, και διοχετεύεται εκτός νόμιμης αγοράς, απευθείας στην Ινδία και την Κίνα, πρόσθεσε.
«Αν αρθούν οι κυρώσεις και επιτραπεί ξανά η αποδοχή του ρωσικού πετρελαίου στον Ατλαντικό, τότε αυτό θα ενισχύσει το arbitrage», εξήγησε ο Kilen.
«Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους τα VLCC παραμένουν υποτονικά, υστερώντας έναντι άλλων τομέων – δεν υπήρχε το arbitrage για να υποστηρίξει την ισχυρή τάση του παρελθόντος».
www.bankingnews.gr
Η Fearnleys, ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στο brokerage ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, εκτιμά ότι οι πλοιοκτήτες θα συνεχίσουν να αποφεύγουν την περιοχή λόγω της αυξανόμενης αστάθειας.
Ο Dag Kilen, επικεφαλής έρευνας της Fearnleys παγκοσμίως, δήλωσε στο TradeWinds ότι η αγορά των δεξαμενόπλοιων θα τηρήσει στάση αναμονής όσο εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Οι επιθέσεις πιθανόν θα συνεχιστούν μέχρι το Ισραήλ να αισθανθεί ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει υποχωρήσει ουσιαστικά» είπε.
«Αναμένεται αντεπίθεση από το Ιράν, αλλά το μέγεθός της παραμένει άγνωστο.
Τουλάχιστον προς το παρόν, όλοι στην αγορά των δεξαμενόπλοιων φαίνεται να περιμένουν και να παρακολουθούν, χωρίς να κλείνουν ή να προσφέρουν πολλά. Αλλά, βέβαια, είναι και Παρασκευή».
Όπως επισημαίνει, το Ισραήλ θα συνεχίσει να εστιάζει στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, τις βάσεις πυραύλων και την ηγεσία του Ιράν και όχι στις πετρελαϊκές του υποδομές.
Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές του Ιράν και ο «σκιώδης στόλος» δεξαμενόπλοιων πιθανότατα θα παραμείνουν «σχετικά ανεπηρέαστοι».
«Αναμένω ότι οι παραδοσιακοί πλοιοκτήτες θα ζητήσουν υψηλότερους ναύλους για να αντισταθμίσουν τον αυξημένο κίνδυνο — και επειδή μπορούν», ανέφερε.
«Ίσως δούμε κάποιους πλοιοκτήτες να επιλέγουν να μείνουν μακριά από τον Περσικό Κόλπο, κάτι που είναι πιθανό να διατηρήσει τον κίνδυνο υψηλό στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι Houthis θα στηρίξουν το Ιράν».
Πριν από την επίθεση, υπήρχαν ελπίδες για επαναφορά της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι δυνάμεις των Houthis δεν είχαν επιτεθεί σε πλοία στην περιοχή για κάποιο διάστημα.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump την Παρασκευή κάλεσε το Ιράν να συνάψει συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλιώς να προετοιμαστεί για «ακόμα πιο βάναυσες» επιθέσεις.
Eξομάλυνση των σχέσεων
Ο Kilen δεν θεωρεί ρεαλιστική μια εξομάλυνση των σχέσεων με το Ιράν, παρά τα σημάδια διάθεσης από την πλευρά των ΗΠΑ για επίτευξη συμφωνίας.
Οι ιδιοκτήτες VLCC (Very Large Crude Carriers), όπως εξηγεί, ευνοούνται από τα υψηλότερα ναύλα στην περιοχή του Κόλπου της Μέσης Ανατολής, καθώς αυτά ενισχύουν τη δυναμική του arbitrage μεταξύ του Ατλαντικού και της Άπω Ανατολής.
Ένα φανταστικό σενάριο, στο οποίο θα αίρονταν οι περιορισμοί στο εμπόριο και οι κυρώσεις κατά του Ιράν, θα οδηγούσε σε ένα μαζικό πρόγραμμα ανανέωσης του ιρανικού στόλου πετρελαιοφόρων, ο οποίος σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό γερασμένος, όπως τόνισε ο ίδιος.
Πολλά πλοία θα έπρεπε να οδηγηθούν σε παροπλισμό, άλλα θα χρειαζόταν να αναβαθμιστούν, ενώ θα γίνονταν και πολλές νέες παραγγελίες – πιθανότατα σε κινεζικά ναυπηγεία, πρόσθεσε.
Μια συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν θα ήταν θετική εξέλιξη για τα VLCC, σύμφωνα με τον Kilen.
Σύγκρινε το σενάριο αυτό με τη ραγδαία άνοδο που σημειώθηκε στην αγορά μεταφοράς LNG γύρω στο 2011, λόγω, εν μέρει, του πυρηνικού ατυχήματος στη Φουκουσίμα.
«Αλλά αυτό συνέβη επίσης επειδή το σχιστολιθικό αέριο στις ΗΠΑ άλλαξε τη δυναμική του εμπορίου LNG.
Έτσι, τα πλοία Q-Max και Q-Flex που είχαν σχεδιαστεί για τη μεταφορά καταριανού LNG προς τις ΗΠΑ αναγκάστηκαν να υποστούν μετατροπές, καθώς οι ΗΠΑ ξαφνικά δεν ήταν πλέον αγοραστής», εξήγησε.
«Κατά την περίοδο εκείνη, προσέφυγαν στην αγορά και ναύλωσαν συμβατικά πλοία με χρονοναύλωση, δίνοντας ισχυρή ώθηση στην αγορά».
Παρόμοιο φαινόμενο θα μπορούσε να σημειωθεί εάν, έπειτα από μια συμφωνία, οι Ιρανοί απέκλειαν τα «σκιώδη πλοία» από τα λιμάνια τους και επέτρεπαν μόνο σε εγκεκριμένα πλοία να φορτώνουν πετρέλαιο στο Ιράν, σύμφωνα με τον Kilen.
«Από γεωπολιτική σκοπιά, θα έλεγα ότι για τα δεξαμενόπλοια, οι μικρότεροι τομείς εμπεριέχουν κάποιον καθοδικό κίνδυνο.
Αντίθετα, τα VLCC φέρουν ουσιαστικό ανοδικό κίνδυνο σε περίπτωση ανατροπής των γεωπολιτικών δεδομένων», τόνισε.
Θα μπορούσε επίσης να υπάρξει θετική επίδραση στα VLCC εάν υπάρξει συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
«Μέχρι περίπου το 2009 ή το 2010, το βασικό δρομολόγιο των VLCC ήταν από τη Μέση Ανατολή προς τη Δύση.
Όμως από το 2010 και μετά, παρατηρείται η αντίστροφη ροή, δηλαδή από τον Ατλαντικό προς την Ανατολή – που αποτελεί πλέον το βασικό δρομολόγιο για τα VLCC», δήλωσε ο Kilen.
«Αυτό το μοτίβο οφείλεται κυρίως στην άνοδο της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου: η νέα παραγωγή πετρελαίου στον Ατλαντικό ξεπέρασε τη νέα ζήτηση από τα διυλιστήρια στην περιοχή, οδηγώντας σε μια αυξανόμενη υπερπροσφορά αργού πετρελαίου».
Σταθερή η παραγωγή
Η παραγωγή αργού στη Μέση Ανατολή έχει παραμείνει σταθερή, αλλά η ζήτηση από τα διυλιστήρια ανατολικά του Σουέζ έχει «εκτοξευθεί», δημιουργώντας arbitrage για τους ιδιοκτήτες VLCC που μεταφέρουν πετρέλαιο προς τα ανατολικά διυλιστήρια.
Το ρωσικό πετρέλαιο, ακόμη και όταν γινόταν δεκτό στην Ευρώπη μετά την εισβολή στην Ουκρανία, λογίζονταν ως μέρος της ανισορροπίας στον Ατλαντικό – δηλαδή της υπερπροσφοράς σε σχέση με τη ζήτηση διύλισης, εξήγησε ο Kilen.
Όμως πλέον, το ρωσικό πετρέλαιο δεν γίνεται αποδεκτό στον Ατλαντικό, ειδικά στην Ευρώπη, και διοχετεύεται εκτός νόμιμης αγοράς, απευθείας στην Ινδία και την Κίνα, πρόσθεσε.
«Αν αρθούν οι κυρώσεις και επιτραπεί ξανά η αποδοχή του ρωσικού πετρελαίου στον Ατλαντικό, τότε αυτό θα ενισχύσει το arbitrage», εξήγησε ο Kilen.
«Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους τα VLCC παραμένουν υποτονικά, υστερώντας έναντι άλλων τομέων – δεν υπήρχε το arbitrage για να υποστηρίξει την ισχυρή τάση του παρελθόντος».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών