Καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump απειλεί με αυξημένους δασμούς τις χώρες που εγκαταλείπουν το δολάριο, οι προσπάθειες να σταματήσει η παγκόσμια αποδολαριοποίηση συναντούν σοβαρές προκλήσεις.
Ωστόσο, αναλυτές επισημαίνουν ότι η κυριαρχία του αμερικανικού νομίσματος υπονομεύεται από δυνάμεις που ξεπερνούν την πολιτική επιρροή, με τη Ρωσία και την Κίνα να επιταχύνουν τις κινήσεις τους και το γουάν να κερδίζει συνεχώς έδαφος.
Η πρόταση του Trump για επιβολή φόρου κεφαλαίων αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια να ανακοπεί αυτή η πορεία.
Όμως, σύμφωνα με το watcher.guru, ειδικοί προειδοποιούν ότι τέτοια μέτρα μπορεί να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα, ενισχύοντας τελικά την αποδολαριοποίηση αντί να τη σταματήσουν.
Το δολάριο χάνει τη δεσπόζουσα θέση στα αποθεματικά
Η παγκόσμια χρήση του δολαρίου στις συναλλαγματικές διαθεσιμότητες μειώθηκε σημαντικά: από 72% το 2002, έπεσε στο 59% το 2023 και στο 57,8% μέχρι το τέλος του 2024. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξημένη χρήση εναλλακτικών νομισμάτων, όπως το γουάν, στο διεθνές εμπόριο.
Παράλληλα, τα συνολικά παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν στα 12,36 τρισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του 2024, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Ένα σημαντικό σημείο καμπής είναι ότι πλέον περίπου το 20% των συναλλαγών πετρελαίου πραγματοποιείται σε νομίσματα εκτός δολαρίου, αποδυναμώνοντας περαιτέρω την παραδοσιακή κυριαρχία του.
Ο Hippolyte Fofack, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Αφρικανικής Τράπεζας Εξαγωγών-Εισαγωγών, δήλωσε ότι τα οφέλη της αποδολαριοποίησης, ιδίως για τη μακροοικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη, είναι σημαντικά και πιθανότατα υπερτερούν των συνεπειών από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Το Άρθρο 899 και η χρήση της φορολογίας ως όπλο
Η πρόταση του προϋπολογισμού του Trump περιλαμβάνει το Άρθρο 899, το οποίο στοχεύει χώρες με «διακριτική» φορολογική πολιτική έναντι των ΗΠΑ.
Στόχος είναι να ασκηθεί πίεση σε χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, που προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο.
Ο George Saravelos, επικεφαλής έρευνας συναλλάγματος της Deutsche Bank, επεσήμανε ότι αυτή η τακτική απειλεί το ανοιχτό χαρακτήρα των αμερικανικών κεφαλαιαγορών, μετατρέποντας τη φορολογία σε εργαλείο πολιτικής πίεσης.
Παράλληλα, ο στρατηγικός αναλυτής Elias Haddad από την Brown Brothers Harriman προειδοποιεί ότι τέτοια μέτρα αποθαρρύνουν τις ξένες επενδύσεις στις ΗΠΑ, τη στιγμή που η χώρα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από ξένο κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση του χρέους της.
Οι υποδομές των BRICS παρακάμπτουν το δολάριο
Η Κίνα έχει δημιουργήσει το διατραπεζικό σύστημα διασυνοριακών πληρωμών CIPS και έχει συνάψει συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων με σχεδόν 40 κεντρικές τράπεζες. Αυτό καθιστά ευκολότερη τη χρήση του γουάν αντί του δολαρίου σε διεθνείς συναλλαγές.
Ρωσία και Ινδία ενδέχεται να εξοικονομήσουν έως και 30 δισ. δολάρια αν οι συναλλαγές πετρελαίου πραγματοποιηθούν σε ρούβλια και ρουπίες. Η Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης των BRICS σχεδιάζει να αυξήσει το ποσοστό δανεισμού σε τοπικά νομίσματα από 22% σε 30% έως το 2026.
Η εσωτερική αστάθεια των ΗΠΑ μεγαλύτερη απειλή από τις εξωτερικές πιέσεις
Η Carla Norrlöf, ανώτερη ερευνήτρια στο Atlantic Council, προειδοποιεί ότι η μονομερής εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και η απομάκρυνσή τους από τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη μπορεί να οδηγήσει άλλες χώρες να μειώσουν τη χρήση του δολαρίου.
Παρ’ όλα αυτά, προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ανάσχεση της αποδολαριοποίησης.
Η Ουάσιγκτον πρέπει να ενισχύσει τη σταθερότητα στο εσωτερικό και να επιδιώξει εποικοδομητικές σχέσεις με τους διεθνείς εταίρους.
Επίσης, θα πρέπει να επενδύσει σε τεχνολογίες ψηφιακών πληρωμών για να προστατέψει τη χρήση του δολαρίου.
Το πιο κρίσιμο στοιχείο, είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα.
Η σταθερότητα αυτή αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της παγκόσμιας κυριαρχίας του δολαρίου, ενώ οι μέχρι τώρα εναλλακτικές δεν έχουν ακόμη το εύρος και την υποδομή να το αντικαταστήσουν.
Η μάχη για το δολάριο ξεκινά από μέσα
Ειδικοί επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη απειλή για το δολάριο δεν προέρχεται από τη Ρωσία ή την Κίνα, αλλά από την ίδια την πολιτική και δημοσιονομική αστάθεια των ΗΠΑ.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, τα διμερή νομισματικά συμφωνητικά και η άνοδος του γουάν ενισχύουν τις πιέσεις αποδολαριοποίησης, ενώ τα τιμωρητικά μέτρα της Ουάσιγκτον ενδέχεται να επιταχύνουν το πρόβλημα αντί να το επιλύσουν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών