Με τους επενδυτές να χάνουν την υπομονή τους με τις κυβερνήσεις που συνεχίζουν να δανείζονται σαν να μην υπάρχει αύριο, οι «εκδικητές ομολόγων» (bond vigilantes) παραμονεύουν...
«Οι "bond vigilantes" βρυχώνται και δείχνουν τα δόντια τους, και οι αρχές σε όλο τον κόσμο (τουλάχιστον οι περισσότερες) κάνουν το σωστό και κάνουν πίσω. Αλλά ο κίνδυνος οι αναταράξεις στις αγορές ομολόγων να μετατραπούν σε ευρύτερη κρίση εμπιστοσύνης στις αγορές είναι μεγάλος» επισημαίνεται σε άρθρο των Financial Times.
Από τις ΗΠΑ μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία, οι επενδυτές στα ομόλογα δηλώνουν ξεκάθαρα πως δεν είναι διατεθειμένοι να χρησιμοποιούνται για πάντα ως φτηνές πηγές χρηματοδότησης των κρατικών δαπανών.
Οι συνθήκες διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλά η υποκείμενη δύναμη είναι κοινή: ο κόσμος έχει αλλάξει. Ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος, οι κεντρικές τράπεζες δεν απορροφούν πλέον ομόλογα όπως έκαναν κάποτε, και οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να δανείζονται με αμείωτο ρυθμό. Πλέον, οι επενδυτές απαιτούν να ανταμειφθούν κατάλληλα για τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν.
Η επικεφαλής του γραφείου διαχείρισης χρέους του Ηνωμένου Βασιλείου, Jessica Pulay, δήλωσε ότι θα στραφεί περισσότερο σε βραχυπρόθεσμο χρέος για να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας, επειδή το κόστος δανεισμού για μακροπρόθεσμα ομόλογα έχει αυξηθεί ανησυχητικά, λόγω μειωμένης ζήτησης από επενδυτές.
Εάν οι τιμές των ομολόγων υποχωρήσουν κι άλλο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Τράπεζα της Αγγλίας θα μπορούσε να σταματήσει τις πωλήσεις χρέους που συσσώρευσε μετά την κρίση του Covid.
Στην Ιαπωνία, το σκηνικό είναι παρόμοιο. Τα κόστη μακροπρόθεσμου δανεισμού αυξήθηκαν απότομα την περασμένη εβδομάδα, όταν οι εγχώριοι επενδυτές -πληγωμένοι από τις ασυνήθιστα υψηλές προσδοκίες για πληθωρισμό και την έντονη αστάθεια στην αγορά- αρνήθηκαν να συνεχίσουν να απορροφούν χρέος με μεγάλη διάρκεια. Οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων εκτινάχθηκαν πάνω από το 3%, που είναι το υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες, αντικατοπτρίζοντας απότομη πτώση στις τιμές των ομολόγων.
Αυτό θεωρείται «μεγάλο δράμα» για μια εθνική αγορά ομολόγων που συνήθως θεωρείται... υπνωτικό φάρμακο. Το υπουργείο Οικονομικών επανέφερε μια εύθραυστη ηρεμία, σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο επειδή άφησε να εννοηθεί ότι θα επικεντρωθεί και αυτό σε βραχυπρόθεσμο χρέος, ώστε οι επενδυτές να νιώσουν πως αναλαμβάνουν μικρότερο ρίσκο.
Στις ΗΠΑ, η «μεγάλη άρνηση» της αγοράς ομολόγων ήρθε αμέσως μετά την αποδοκιμασία των λεγόμενων «αντιμετρών» δασμών του προέδρου Donald Trump τον Απρίλιο. Με εμφανώς συμβολικό συγχρονισμό, ο πρόεδρος ανακοίνωσε ένα πάγωμα 90 ημερών μετά την αποχή των ξένων αγοραστών από μια συνήθως ρουτινιάρικη δημοπρασία τριετών ομολόγων. Όπως είπε και ο ίδιος ο Trump, η αγορά ομολόγων είχε γίνει «νευρική». Την περασμένη εβδομάδα, η αγορά ξαναχτύπησε, με υποτονική συμμετοχή σε νέα 20ετή ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Το δολάριο υποχώρησε και οι τιμές των ομολόγων έπεσαν — ένα ανησυχητικό σημάδι ότι οι επενδυτές απομακρύνονται από το ρίσκο των ΗΠΑ, τη στιγμή που ο Λευκός Οίκος επιχειρεί να περάσει ένα πακέτο δαπανών που θα προσθέσει πάνω από 3 τρισ. δολ. χρέος της κυβέρνησης μέσα στην επόμενη δεκαετία.
«Τελικά, υπάρχουν μόνο δύο "λύσεις" στο πρόβλημα: είτε οι ΗΠΑ πρέπει να αναθεωρήσουν δραστικά το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, ώστε να επιβληθεί πειστική δημοσιονομική πειθαρχία· είτε η αξία του αμερικανικού χρέους σε ξένο νόμισμα πρέπει να μειωθεί αισθητά, ώστε να γίνει αρκετά φτηνό για να επιστρέψουν οι ξένοι επενδυτές», καταλήγει ο George Saravelos της Deutsche Bank. «Ετοιμαστείτε για περισσότερη αστάθεια».
«Ένα παλιό αξίωμα στις αγορές λέει πως τα ελλείμματα δεν έχουν σημασία — μέχρι που έχουν. Ε, τώρα έχουν» επισημαίνεται στο ίδιο δημοσίευμα.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι επενδυτές δεν απορρίπτουν κάθε μορφή δανεισμού. Η Ευρώπη, τουλάχιστον προς το παρόν, αποφεύγει τέτοιου είδους ανησυχίες. Τα υψηλότερα επίπεδα δανεισμού -ειδικά στη Γερμανία- αναμένεται να τονώσουν την ανάπτυξη, ενώ ένα ισχυρότερο ευρώ (που ενισχύεται από την αναζήτηση εναλλακτικής στο δολάριο) θα συμβάλει στη συγκράτηση του πληθωρισμού.
Επιπλέον, δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε επίπεδα πανικού. «Ωχ όχι, πάλι τα ίδια», λέει ο Dario Perkins της TS Lombard. «Αν είσαι μακροοικονομικός καταστροφολόγος, δεν υπάρχει επίπεδο απόδοσης που να σε καθησυχάζει», γράφει.
Όταν οι αποδόσεις πέφτουν, οι επενδυτές ανησυχούν ότι αυτό σηματοδοτεί ύφεση. Όταν ανεβαίνουν, όπως τώρα, η διάθεση αλλάζει σε: «Θεέ μου, δημοσιονομική κρίση!» — κάτι που ο Perkins δεν συμμερίζεται πλήρως.
Αυτό είναι εύλογο. Όμως είναι ξεκάθαρο ότι, για μια σειρά από λόγους και σε αρκετές βασικές αγορές, η υπομονή των επενδυτών ομολόγων εξαντλείται, και ο κίνδυνος είναι ότι αυτό θα επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες επενδύσεων.
Γιατί να αγοράσεις μετοχές, όταν τα ομόλογα προσφέρουν τόσο γενναιόδωρες αποδόσεις; Οι αμερικανικές αγορές μετοχών, τροφοδοτούμενες από τη ζήτηση λιανικών επενδυτών, δεν έχουν ακόμη αντιδράσει σε αυτό τον κίνδυνο. Αλλά το φετινό έτος μάς έχει διδάξει ότι το επενδυτικό κλίμα μπορεί να αλλάξει ραγδαία. Μην εκπλαγείτε αν την επόμενη «στροφή του κλίματος» την προκαλέσουν οι «γρυλίζοντες επόπτες των ομολόγων».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών