Εκλογές με κρυφή ατζέντα στην Πολωνία - Γιατί θέλουν τόσο πολύ να βγάλουν εκτός τον εθνικιστή Nawrocki

Σχετικά Άρθρα

Σκληρό παζάρι για τις εκλογές στην Πολωνία - Ο Nawrocki του PiS θέλει τη στήριξη του ακροδεξιού Mentzen στον β' γύρο (1/6)
23/05/2025 - 07:24

Εκλογές Πολωνία: Σκληρή «μάχη» για την προεδρία μεταξύ Trzaskowski και Nawrocki - Όλα κρίνονται στο β’ γύρο την 1η Ιουνίου
19/05/2025 - 12:45

Ανατροπή στην Πολωνία - Ο νεαρός εθνικιστής υποψήφιος πρόεδρος που απειλεί να γκρεμίσει το πολιτικό κατεστημένο
13/05/2025 - 08:57

Αν και μοιάζουν με μια απλή δημοκρατική διαδικασία, πίσω από τις προεδρικές εκλογές στην Πολωνία την προσεχή Κυριακή (1/6/2025) κρύβεται κάτι πιο βαθύ.
Ο Karol Nawrocki -ο οποίος υποστηρίζεται από το λαϊκιστικό-εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), ενώ είναι σθεναρός υποστηρικτής της θεσμικής συνέχειας- φαίνεται να είναι το βασικό εμπόδιο στα σχέδια του πρωθυπουργού Donald Tusk για απόλυτο έλεγχο του κράτους. Επισημαίνεται ότι ο Tusk στηρίζει  τον φιλελεύθερο δήμαρχο της Βαρσοβίας, Rafał Trzaskowski.
Όσο πλησιάζει η ημέρα των εκλογών, γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο: η στοχοποίηση του Nawrocki από φιλοκυβερνητικά μέσα, ευρωπαϊκούς κύκλους και πολιτικούς αναλυτές δεν είναι τυχαία. Αν ο Nawrocki κερδίσει, θα έχει τη δύναμη να φρενάρει μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που απειλούν να ξηλώσουν ό,τι χτίστηκε την τελευταία οκταετία– από τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης μέχρι την εθνική γραμμή σε θέματα κυριαρχίας και ταυτότητας.
Πίσω από τις υποσχέσεις για «επαναφορά της νομιμότητας», πολλοί βλέπουν έναν σχεδιασμό: να αφοπλιστεί πλήρως η συνταγματική προεδρία ώστε να μην υπάρχει κανένα αντίβαρο στην κυβέρνηση Tusk. Και ο μόνος που στέκεται εμπόδιο απέναντι σε αυτό το σχέδιο είναι ο Nawrocki.

Η σύγκρουση με την ΕΕ

Όταν το PiS ήταν στην εξουσία (2015–2023), συγκρούστηκε με την ΕΕ για τα αυστηρά νομοσχέδια περί άμβλωσης, την ελευθερία του λόγου, τα μέτρα κατά των LGBTQ+ δικαιωμάτων, τη διαφθορά και την υπονόμευση του κράτους δικαίου.
Η νίκη του Tusk το 2023 τερμάτισε πολλές από αυτές τις εντάσεις, κάτι που αναμένεται να επισφραγιστεί και με την ενδεχόμενη επικράτηση του Trzaskowski. Αν όμως εκλεγεί ο Nawrocki, ο Tusk θα δυσκολευτεί να εφαρμόσει την ατζέντα του.
Οι άνθρωποι του Tusk κατηγορούν τον Duda για τη βραδύτητα των αλλαγών – τονίζοντας την ανάγκη αλλαγής στην προεδρία. «Δεν έχουμε υλοποιήσει το κράτος δικαίου, σωστά. Η ευθύνη ανήκει στον άνθρωπο που κατοικεί σήμερα στο προεδρικό μέγαρο», δήλωσε στο POLITICO ο Paweł Śliz, βουλευτής της Τρίτης Οδού, συμμάχου του Tusk στην κυβέρνηση και πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αν και υπό τον Tusk, η Πολωνία έχει «δορυφόρος» της Γερμανίας και της Γαλλίας, η βασική του υπόσχεση -η αναίρεση των νομικών αλλαγών του PiS κατά τη διάρκεια της οκταετούς διακυβέρνησής του- δεν έχει ακόμα εκπληρωθεί.

Οι μεταρρυθμίσεις του PiS

Το PiS άλλαξε βαθιά το νομικό σύστημα της Πολωνίας, π.χ. φέρνοντας υπό πολιτικό έλεγχο το όργανο διορισμού δικαστών. Ως αποτέλεσμα, οι Βρυξέλλες και διεθνείς παρατηρητές κατηγόρησαν τη χώρα για πολιτικοποίηση της Δικαιοσύνης, και η ΕΕ πάγωσε πάνω από 100 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση ως αντίποινα.
Η Επιτροπή έχει έκτοτε ξεμπλοκάρει τα κεφάλαια, αλλά βασιζόμενη κυρίως στις υποσχέσεις του Tusk και όχι σε πραγματική ανατροπή των μεταρρυθμίσεων της εποχής PiS. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει μετά την ψήφο της Κυριακής.

H προπαγάνδα υπέρ του ανθρώπου του Tusk

Ο Tusk και άλλοι ηγέτες του συνασπισμού κάλεσαν τους ψηφοφόρους την περασμένη Κυριακή να στηρίξουν τον Trzaskowski. «Τώρα ή ποτέ», δήλωσε ο Tusk σε περίπου 150.000 ανθρώπους που συγκεντρώθηκαν στη Βαρσοβία για να ενισχύσουν τη συμμετοχή στις εκλογές της 1ης Ιουνίου.
«Αναμένεται ότι ο Trzaskowski θα είναι πρόεδρος που θα συνεργάζεται ομαλά με την κυβέρνηση Tusk σε όλα τα μέτωπα, ειδικά στο κράτος δικαίου», δήλωσε ο Jakub Jaraczewski, ερευνητής στο Reporting Democracy, ένα think tank με επίκεντρο το κράτος δικαίου στην ΕΕ.

Η ατζέντα του  Nawrocki

Ο Nawrocki, από την πλευρά του, κατηγορεί τον Tusk για τα προβλήματα στο κράτος δικαίου και υποσχέθηκε να διατηρήσει τους διορισμένους από το PiS δικαστές και να καθυστερήσει τη μεταρρύθμιση στο σύστημα διορισμού τους.
«Ο Nawrocki αναμένεται να είναι το πλήρες αντίθετο, καθώς μπλοκάρει κάθε προσπάθεια του Tusk να επιβάλει την πολιτική του.

Τα μπλόκο του Duda

Ο πρόεδρος επιμένει ότι οι νομικές αλλαγές που ενέκρινε υπό την προηγούμενη κυβέρνηση του PiS δεν πρέπει να αναιρεθούν.
Ο Duda έχει καταφέρει να εμποδίσει τις προσπάθειες του Tusk, όπως π.χ. ασκώντας βέτο σε σημαντικά νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση του Εθνικού Δικαστικού Συμβουλίου, του βασικού οργάνου διορισμού δικαστών που βρίσκεται στην καρδιά των μεταρρυθμίσεων του PiS. Οι προσπάθειες για αναθεώρηση των εκλογικών νόμων που είχαν αλλοιωθεί από το PiS επίσης δεν προχώρησαν. Ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν διαθέτει τις απαιτούμενες ψήφους στο κοινοβούλιο για να παρακάμψει το βέτο του προέδρου.
Ο Duda έχει επίσης παραπέμψει άλλα νομοσχέδια στο Συνταγματικό Δικαστήριο, που κυριαρχείται από το PiS, κάτι που ουσιαστικά τα σκοτώνει. Η κυβέρνηση Tusk δεν αναγνωρίζει τη νομιμότητα του εν λόγω δικαστηρίου, καθώς ορισμένοι δικαστές του έχουν διοριστεί με αμφίβολο τρόπο, και αγνοεί τις αρνητικές του αποφάσεις.
Ο Duda έχει επίσης μπλοκάρει προσπάθειες αντικατάστασης ανώτερων αξιωματούχων και πρεσβευτών που είχαν τοποθετηθεί από το PiS.
Μια νίκη του Nawrocki θα σήμαινε συνέχιση αυτής της πολιτικής παρεμπόδισης, δημιουργώντας τεράστιο πολιτικό κίνδυνο για τον Tusk. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μείωση της στήριξης προς τον κυβερνητικό συνασπισμό, καθώς οι ψηφοφόροι απογοητεύονται από την αδυναμία του να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του προεκλογικού προγράμματος του 2023 — από την αναίρεση των μεταρρυθμίσεων του PiS μέχρι τη δίωξη πρώην αξιωματούχων, την αλλαγή της αυστηρής νομοθεσίας για τις αμβλώσεις και άλλα.

www.bankingnews.gr