Καταστροφική διαρροή στο Ιράν - Αποκαλύφθηκαν μυστικά σημεία για την πυρηνική βάση Natanz

Η δημοσίευση ενός βίντεο διάρκειας μόλις δύο δευτερολέπτων από ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, στο οποίο απεικονίζεται ένα κέντρο διοίκησης, φαίνεται πως οδήγησε σε σοβαρό επιχειρησιακό σφάλμα ασφαλείας, αποκαλύπτοντας πολύτιμα στοιχεία για τους αναλυτές και ενδεχομένως για μελλοντικούς επιτιθέμενους, σχετικά με την αεράμυνα που προστατεύει έναν από τους πιο ευαίσθητους στρατηγικούς στόχους του Ιράν: την πυρηνική εγκατάσταση της Natanz.

Ξεκάθαρη εικόνα...

Ο ερευνητής του James Martin Center for Nonproliferation Studies, Sam Lair, σχολίασε πως το απόσπασμα προσφέρει «την πιο ξεκάθαρη εικόνα που έχουμε δει ποτέ για την αεράμυνα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις» και παρέχει «αξιοσημείωτο» όγκο πληροφοριών για αμυντικά συστήματα που μέχρι τώρα διατηρούνταν σε απόλυτη μυστικότητα.
Η απουσία σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών στο Ιράν, καθώς και η έλλειψη οποιουδήποτε τύπου αερομεταφερόμενου ραντάρ ή συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AEW&C), έχει οδηγήσει τη χώρα σε βαρύτατη εξάρτηση από το επίγειο δίκτυο ραντάρ και αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων για την προστασία του εναέριου χώρου της.

Ορισμένα από αυτά τα συστήματα έχουν αναπτυχθεί εγχώρια, ενώ άλλα έχουν αποκτηθεί από τη Ρωσία.

Ο Lair και η ομάδα του κατάφεραν να γεωεντοπίσουν τα ραντάρ που προστατεύουν τη Natanz, συνθέτοντας μία εικόνα που περιλαμβάνει τέσσερα κύρια ραντάρ: ένα Najm 804, το οποίο έχει σχεδιαστεί για χρήση με το Khordad 15 – ένα μακράς εμβέλειας πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρος· ένα μικρότερο ραντάρ ρωσικής κατασκευής, πιθανότατα σχετιζόμενο με το Tor, βραχέος βεληνεκούς αντιαεροπορικό σύστημα· και δύο παράγωγα του σοβιετικού P-12, συστήματος που είχε χρησιμοποιηθεί ευρέως στον Πόλεμο του Βιετνάμ.
Ανάμεσα στις πιο σημαντικές αποκαλύψεις είναι το γεγονός ότι κάθε ένα από τα τέσσερα αυτά ραντάρ προβάλλει πληροφορίες σε ξεχωριστή οθόνη, χωρίς καμία διασύνδεση ή ενιαία απεικόνιση της τακτικής εικόνας του πεδίου μάχης.
«Είναι πραγματικά εκπληκτικό το ότι η άμυνα ενός τόσο κρίσιμου και τεχνολογικά προηγμένου σημείου είναι τόσο αποσπασματική και ασύνδετη…
Περίμενα ένα υψηλότερο επίπεδο πολυπλοκότητας», δήλωσε ο Lair.

«Σε άλλα βίντεο, οι Ιρανοί είναι πολύ πιο προσεκτικοί και φροντίζουν να θολώνουν αυτού του τύπου τα πλάνα», πρόσθεσε.

Οι αδυναμίες αυτές αφήνουν την εγκατάσταση της Natanz δυνητικά ευάλωτη, παρόλο που παραμένει εξαιρετικά οχυρωμένη – γεγονός που αποτελεί βασικό εμπόδιο για τον σχεδιασμό οποιασδήποτε επίθεσης.
Δεκάδες επιστήμονες και μηχανικοί από τη Βόρεια Κορέα εργάστηκαν στο παρελθόν στη Natanz, συμβάλλοντας στη βαριά οχύρωση ζωτικών τμημάτων της εγκατάστασης βαθιά μέσα στο έδαφος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η καταστροφή της να είναι αδύνατη χωρίς τη χρήση είτε πυρηνικών όπλων είτε μεγάλου αριθμού εξειδικευμένων βομβών bunker buster, όπως οι GBU-57.

Το Khordad 15, το κύριο σύστημα αεράμυνας της περιοχής, αποκαλύφθηκε δημόσια τον Ιούνιο του 2019 και διαθέτει εμβέλεια εμπλοκής 120 χιλιομέτρων μέσω των πυραύλων Sayyad-3.

Αναφέρεται πως μπορεί να εντοπίζει και στόχους stealth σε απόσταση έως 45 χιλιομέτρων – με τη δυνατότητα επέκτασης αυτής της εμβέλειας εάν διασυνδεθεί με άλλα συστήματα.
Το Khordad 15 συγκρίνεται συχνά με το ρωσικό S-350 ως προς τον ρόλο και τις δυνατότητές του και λειτουργεί υποστηρικτικά στα μεγαλύτερης εμβέλειας ιρανικά συστήματα Bavar 373, S-300PMU-2 και S-200.
Η ιρανική αεράμυνα αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω με την ευρείας κλίμακας παραγωγή συστημάτων όπως το Khordad 15 και το Bavar 373, καθώς και μέσω της επικείμενης απόκτησης ρωσικών μαχητικών Su-35 μέχρι το τέλος του 2025.

Το Su-35 διαθέτει το κύριο ραντάρ Irbis-E, το οποίο είναι σημαντικά ισχυρότερο από οποιοδήποτε άλλο μαχητικό ραντάρ που έχει αναπτυχθεί στη Μέση Ανατολή.

Επιπλέον, φέρει δύο βοηθητικά ραντάρ L-band στις βάσεις των πτερύγων του, σχεδιασμένα για τον εντοπισμό αεροσκαφών stealth και για ηλεκτρονικές επιθέσεις.
Οι αισθητήρες αυτοί, σε συνδυασμό με τη μεγάλη επιχειρησιακή αυτονομία του Su-35, του επιτρέπουν να επιτηρεί από αέρος εγκαταστάσεις όπως η Natanz για μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθιστώντας το ιδανική πλατφόρμα εναέριας επιτήρησης – υπό την προϋπόθεση ότι θα δικτυωθεί με τα επίγεια ραντάρ.
Η αγορά των Su-35 ενδέχεται να επιταχύνει τις προσπάθειες του Ιράν για τη διασύνδεση των διάσπαρτων συστημάτων ραντάρ του, προκειμένου να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες των νέων μαχητικών του.
Παραμένει ασαφές πόσα Su-35 θα αποκτήσει το Ιράν, αν και ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες κάνουν λόγο για παραγγελία έως και 64 αεροσκαφών, με σκοπό την αντικατάσταση μεγάλου μέρους των πεπαλαιωμένων F-4D/E που βρίσκονται σε υπηρεσία από την εποχή του Πολέμου του Βιετνάμ.

Ανάλυση απειλής: Η περίπτωση της Natanz

1. Στρατηγική Σημασία του Στόχου

Η εγκατάσταση στη Natanz είναι ο βασικός κόμβος εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν.
Η καταστροφή ή σοβαρή διατάραξή της θα είχε:
Πολιτικό και διπλωματικό κόστος για το Ιράν.
Καθυστέρηση στο πυρηνικό του πρόγραμμα.
Αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης Δυτικών ή Ισραηλινών συμφερόντων.
Εκτίμηση: Στόχος υψηλής αξίας με κρίσιμο ρόλο για την εθνική ασφάλεια του Ιράν.

2. Τρωτότητες που αποκαλύφθηκαν

a) Αποσπασματική αεράμυνα
Τα ραντάρ δεν είναι διασυνδεδεμένα (no sensor fusion).
Δεν υπάρχει ενιαία τακτική εικόνα ή real-time σύνθεση δεδομένων.
Περιορισμένες δυνατότητες εντοπισμού stealth στόχων.

b) Τεχνολογική ετερογένεια
Παρουσία σοβιετικών ραντάρ P-12 από τη δεκαετία του ’50–’60.
Ανάμειξη παλαιών, ρωσικών και νέων ιρανικών συστημάτων καθιστά τη συντήρηση και διαλειτουργικότητα προβληματική.

c) Ελλιπής αεροπορική κάλυψη
Μηδενική δυνατότητα AEW&C.
Απώλεια επιτήρησης σε χαμηλά υψόμετρα χωρίς συνεχές κάλυμμα ραντάρ.
Αδυναμία εναέριας επιτήρησης χωρίς τη χρήση Su-35 ή drones.

d) Πληροφοριακή ασφάλεια (OPSEC)
Η μη απόκρυψη των ραντάρ σε δημόσιο βίντεο υποδεικνύει σοβαρές ελλείψεις σε διαδικασίες ασφαλείας.

3. Αμυντικές Δυνατότητες

a) Οχυρώσεις
Βαθιά υπόγειες εγκαταστάσεις, πιθανώς κάτω από 80-100 μέτρα σκυροδέματος/βράχου.
Κατασκευή με βορειοκορεατική τεχνογνωσία, σχεδιασμένη να αντέχει ακόμη και σε "bunker buster" επιθέσεις.

b) Αντιαεροπορικά Συστήματα
Khordad 15: Αντιαεροπορικό μέσης/μακράς εμβέλειας, με δυνατότητα εντοπισμού stealth έως 45 km.
Παρουσία Tor (βραχεία εμβέλεια) και υποστήριξη από παλαιότερα S-300PMU-2, Bavar 373, S-200.

c) Ενίσχυση με Su-35
Αν και δεν έχουν ακόμη παραδοθεί, τα Su-35 μπορούν να μετατραπούν σε αερομεταφερόμενες πλατφόρμες εντοπισμού και ηλεκτρονικού πολέμου.
Υψηλή ακτίνα δράσης και εξελιγμένοι αισθητήρες (Irbis-E + L-band radar).

4. Μέσα και δυνατότητες δυνητικών εχθρών

Υποψήφιοι:
Ισραήλ (προηγούμενη επιχειρησιακή εμπλοκή: Stuxnet, δολοφονία Fahrizade).

ΗΠΑ (δομική, τεχνολογική και δορυφορική υπεροχή).
Συνδυασμένη επιχείρηση με UAV + μαχητικά.

Ενδεχόμενα Μέσα Επίθεσης:
Stealth αεροσκάφη (π.χ. F-35I Adir).
Διεισδυτικά UAV.
Δορυφορική παρακολούθηση και δολιοφθορά.
Cyber-attacks και ηλεκτρονικός πόλεμος.
Βόμβες τύπου GBU-57A/B MOP (Massive Ordnance Penetrator), ικανές να πλήξουν εγκαταστάσεις σε μεγάλα βάθη.

5. Εκτίμηση κινδύνου και τρωτότητας



6. Εκτίμηση

Παρά τις ισχυρές φυσικές οχυρώσεις και την ανάπτυξη εξελιγμένων πυραυλικών συστημάτων, η Natanz παραμένει στρατιωτικά ευάλωτη λόγω:
Κακού συντονισμού αισθητήρων και πληροφοριών.
Ελλείψεων σε ανίχνευση stealth και αντιμετώπιση υπερσύγχρονων απειλών.
Κενών στην εναέρια κάλυψη και πληροφοριακή ασφάλεια.
Η επιτυχής επιχείρηση αναγνώρισης (μέσω ενός απλού βίντεο) καταδεικνύει ότι σε περίπτωση σύγκρουσης, ο συνδυασμός κυβερνοεπιθέσεων, stealth πληγμάτων και ειδικών όπλων βαθιάς διείσδυσης θα μπορούσε να παρακάμψει την άμυνα και να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή – έστω και αν η πλήρης καταστροφή της εγκατάστασης δεν είναι εύκολα επιτεύξιμη χωρίς χρήση πυρηνικών ή MOP.

www.bankingnews.gr