Την Συνθήκη του Ινδού στον αέρα τινάζει ο Modi - Το Πακιστάν δεν θα πάρει σταγόνα από νερά που ελέγχουμε

Την απόφασή του να διακόψει τη ροή νερού προς το Πακιστάν από ποτάμια που βρίσκονται υπό ινδικό έλεγχο υπογράμμισε εκ νέου ο Ινδός πρωθυπουργός Narendra Modi, την Πέμπτη 22 Μαΐου, εν μέσω εντάσεων που πυροδοτήθηκαν από την πολύνεκρη επίθεση στην περιοχή του Κασμίρ.
Η δήλωση έρχεται σε συνέχεια της αναστολής εφαρμογής της Συνθήκης για τα Ύδατα του Ινδού (Indus Waters Treaty), μιας συμφωνίας-ορόσημο που υπεγράφη το 1960 υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας, με στόχο την ειρηνική κατανομή των υδάτων του ποταμού Ινδού και των παραποτάμων του μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
«Το Πακιστάν θα πληρώσει βαρύ τίμημα για κάθε τρομοκρατική ενέργεια.
Ο στρατός του θα το πληρώσει, η οικονομία του θα το πληρώσει», δήλωσε ο Modi σε εκδήλωση στην πολιτεία Rajasthan, που συνορεύει με το Πακιστάν.

Η Συνθήκη του Ινδού: Από σύμβολο συνεργασίας σε εργαλείο πίεσης

Η Indus Waters Treaty, παρότι υπογράφηκε σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών εντάσεων, θεωρείται από πολλούς αναλυτές μία από τις πλέον επιτυχημένες διμερείς περιβαλλοντικές συμφωνίες στον κόσμο.
Παρά τους τρεις πολέμους μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, η Συνθήκη άντεξε, διασφαλίζοντας την ειρηνική κατανομή των υδάτων.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Ινδία διατηρεί τον πλήρη έλεγχο τριών ανατολικών ποταμών (Ravi, Beas και Sutlej), ενώ το Πακιστάν έχει αποκλειστικά δικαιώματα στους τρεις δυτικούς (Indus, Jhelum και Chenab), οι οποίοι όμως πηγάζουν στην Ινδία.
Αυτοί οι ποταμοί παρέχουν σχεδόν το 80% των υδάτινων πόρων του Πακιστάν, ιδιαίτερα κρίσιμων για τη γεωργία.

Η νέα ρήξη: Το νερό ως στρατηγικό όπλο

Η απόφαση της Ινδίας να παγώσει μονομερώς τη Συνθήκη εντάσσεται στη νέα στρατηγική της κυβέρνησης Modi, η οποία αντιμετωπίζει πλέον το νερό ως μέσο γεωπολιτικής πίεσης απέναντι στο Πακιστάν, ιδίως όταν εκδηλώνονται επιθέσεις που αποδίδονται σε πακιστανική υποστήριξη.
Η επίθεση της 22ας Απριλίου, που προκάλεσε τον θάνατο 26 Ινδών – κυρίως θρησκευτικών τουριστών – χαρακτηρίστηκε ως τρομοκρατικό πλήγμα με διεθνείς διαστάσεις από το Νέο Δελχί.
Το Πακιστάν αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη, ωστόσο οι εξελίξεις πυροδότησαν τις χειρότερες συνοριακές συγκρούσεις των τελευταίων δεκαετιών, προτού επέλθει εκεχειρία στις 10 Μαΐου.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, Subrahmanyam Jaishankar, δήλωσε πως «δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ανταλλαγή πυρών» στα σύνορα, αλλά προειδοποίησε ότι «αν υπάρξουν νέες επιθέσεις, θα απαντήσουμε δυναμικά – ακόμη και εντός του πακιστανικού εδάφους, αν χρειαστεί».

Η πακιστανική απάντηση

Η πακιστανική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη απαντήσει επίσημα στις νέες δηλώσεις της Ινδίας, ούτε στις επιπτώσεις που συνεπάγεται η αναστολή της Συνθήκης.
Πάντως, ο Πακιστανός Υπουργός Οικονομικών είχε υποβαθμίσει νωρίτερα τον αντίκτυπο, λέγοντας ότι «δεν αναμένεται άμεση ζημιά».
Η διεθνής κοινότητα, προς το παρόν, τηρεί σιγή, αποφεύγοντας να εμπλακεί σε μια από τις πλέον επικίνδυνες και ευαίσθητες εστίες έντασης της Ασίας. Το ερώτημα πλέον είναι αν η Ινδία θα προχωρήσει από τις δηλώσεις στις πράξεις — διακόπτοντας ή εκτρέποντας πραγματικά την υδατική ροή — γεγονός που θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση διεθνούς συμφωνίας.

Χρονολόγιο: Η Συνθήκη για τα Ύδατα του Ινδού (Indus Waters Treaty)

1947: Διαχωρισμός της Βρετανικής Ινδίας σε Ινδία και Πακιστάν, με διαμάχες για τα σύνορα και τους υδάτινους πόρους.
1952: Ξεκινάνε επίσημες διαπραγματεύσεις για την κατανομή των υδάτων των ποταμών του Ινδού μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
1960: Υπογραφή της Συνθήκης για τα Ύδατα του Ινδού με την διαμεσολάβηση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η Ινδία παραχωρεί το δικαίωμα χρήσης των τριών δυτικών ποταμών (Indus, Jhelum, Chenab) στο Πακιστάν, διατηρώντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα στους τρεις ανατολικούς (Ravi, Beas, Sutlej).

1960–2020: Η Συνθήκη παραμένει σε ισχύ, αν και με εντάσεις, καθώς η Ινδία κατασκευάζει φράγματα και έργα εκτροπής ποταμών, προκαλώντας ανησυχίες στο Πακιστάν.
22 Απριλίου 2023: Φονική τρομοκρατική επίθεση στο Κασμίρ, με 26 νεκρούς Ινδούς, που το Νέο Δελχί αποδίδει σε πακιστανική υποστήριξη.
Μάιος 2023: Η Ινδία ανακοινώνει αναστολή εφαρμογής της Συνθήκης, επισημαίνοντας πως το Πακιστάν δεν θα έχει πρόσβαση σε νερό που δικαιούται βάσει της συμφωνίας.
Σήμερα: Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, με πιθανές επιπτώσεις τόσο στην περιφερειακή ασφάλεια όσο και στην επισιτιστική σταθερότητα λόγω της σημασίας του νερού για τη γεωργία.

www.bankingnews.gr