Πράγματι, ο πληθωρισμός δεν εκτοξεύεται και η οικονομική ανάπτυξη παραμένει ισχυρή...
Κατέρρευσε το αφήγημα του πληθωρισμού και της ύφεσης που –σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους– θα προκαλούσε η πολιτική των δασμών.
Ο Ισπανός οικονομολόγος Daniel Lacalle διαλύει τις κυρίαρχες αφηγήσεις και αποκαλύπτει γιατί οι δυσοίωνες προβλέψεις δεν επαληθεύτηκαν.
Πράγματι, ο πληθωρισμός δεν εκτοξεύεται και η οικονομική ανάπτυξη παραμένει ισχυρή...
Η κρίση των δασμών («Tariff Tantrum») απέδειξε ότι η κυρίαρχη άποψη περί εκτίναξης του πληθωρισμού και ύφεσης ήταν λανθασμένη. Γιατί;
Η αντίληψη για τις επιπτώσεις των δασμών βασίστηκε στην πεποίθηση ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές θα επωμίζονταν εξ ολοκλήρου το κόστος τους. Γιατί ήταν λάθος;
Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι περισσότερες αναλύσεις στηρίχθηκαν σε μια απλοϊκή προσέγγιση υπολογισμού των δασμών, λαμβάνοντας λανθασμένα υπόψη πως οι εφοδιαστικές αλυσίδες περιλαμβάνουν μόνο αγοραστές και πωλητές.
Οι εφοδιαστικές αλυσίδες όμως είναι εξαιρετικά πολύπλοκες, και οι περισσότεροι εξαγωγείς αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερπροσφοράς και έλλειψης κεφαλαίων κίνησης.
Συνεπώς, ο αντίκτυπος των δασμών απορροφάται από πολλαπλούς κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως μεταφορές, αποθήκευση, διανομή, παραγωγή, λιανικό εμπόριο και αγοραστικές αλυσίδες.
Επιπλέον, λέει ο Lacalle, οι περισσότερες εξαγωγικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υπερπαραγωγής και κεφαλαιακής πίεσης• αν δεν πωλήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά τα προϊόντα τους, το χρέος τους αυξάνεται και οι ζημιές στις αποθήκες μπορεί να οδηγήσουν σε αλυσιδωτές χρεοκοπίες.
Το να αγνοείται το γεγονός ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις –ιδίως στην Κίνα– έχουν δομικό πρόβλημα υπερπαραγωγής και εντεινόμενων οικονομικών πιέσεων λόγω των απαιτήσεων σε κεφάλαια κίνησης, ήταν ένα από τα λάθη των υπερβολικά απαισιόδοξων αναλυτών.
Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν σημάδια εκτίναξης του πληθωρισμού.
Τα μάκρο
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, ο Δείκτης Τιμών Εξαγωγών αυξήθηκε μόλις κατά 0,1% τον Απρίλιο και κατά 2,0% σε ετήσια βάση, ενώ ο Δείκτης Τιμών Εισαγωγών αυξήθηκε οριακά κατά 0,1% τον μήνα και επίσης κατά 0,1% σε ετήσια βάση.
Οι τιμές μειώθηκαν κατά 0,5% στον δείκτη τιμών παραγωγού (PPI) τελικής ζήτησης για τον Απρίλιο.
Σε ετήσια βάση, τόσο ο γενικός όσο και ο δομικός δείκτης PPI του Απριλίου μειώθηκαν σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις.
Οι λιανικές πωλήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν κατά 0,1% τον Απρίλιο, σημειώνοντας άνοδο 5,2% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2024, και ακολουθώντας σημαντική αύξηση 1,7% τον Μάρτιο του 2025.
Ο πληθωρισμός υποχώρησε σε χαμηλό τετραετίας τον Απρίλιο, μήνα κατά τον οποίο –σύμφωνα με τις κυρίαρχες εκτιμήσεις– αναμενόταν έντονη άνοδος λόγω των δασμών, ενώ την ίδια στιγμή η αύξηση των μισθών έφτασε σε υψηλό τετραετίας.
Ο πληθωρισμός τον Απρίλιο επιβραδύνθηκε στον πιο ήπιο ρυθμό από το 2021.
Οι τιμές των αβγών μειώθηκαν κατά 12%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και οι τιμές αρτοσκευασμάτων, κρέατος και πουλερικών.
Οι Αμερικανοί δεν βιώνουν τον «αποκαλυπτικό» πληθωρισμό που είχαν προβλέψει οι υπερβολικοί κρατικιστές.
Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (CPI) αυξήθηκε μόλις κατά 0,2% έναντι εκτίμησης 0,3% – με ετήσιο ρυθμό 2,3% – που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Ο δομικός CPI αυξήθηκε μόλις κατά 2,8%, δείχνοντας ότι δεν υπάρχουν πληθωριστικές πιέσεις.
Το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου ήταν θετικό. Παρά μια μείωση 0,3%, ο ιδιωτικός τομέας αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,6%.
Οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν κατά 5,1%. Την τελευταία εβδομάδα, η JP Morgan απέσυρε την πρόβλεψή της για ύφεση, ενώ το μοντέλο Nowcast της Fed Ατλάντα δείχνει υγιή ανάπτυξη ΑΕΠ 2,4% για το δεύτερο τρίμηνο – μια εκτίμηση που συμμερίζονται και οι Goldman Sachs και Capital Economics.
Το κλειδί για την κατανόηση της απουσίας πληθωρισμού βρίσκεται στα νομισματικά μεγέθη.
Οι δασμοί δεν προκαλούν πληθωρισμό. Υπάρχουν άλλοι λόγοι για να τους επικρίνουμε, αλλά όχι η δημιουργία πληθωρισμού.
Οι αγορές έχουν αντιληφθεί ότι οι δασμοί αποτελούν εργαλείο για τη διαπραγμάτευση καλύτερων εμπορικών συμφωνιών και το άνοιγμα αγορών, και όχι αποκλειστικά μέτρο προστατευτισμού.
Είναι σαν να χρειάζεσαι πυρηνικά όπλα για να αποτρέψεις έναν πυρηνικό πόλεμο: οι δασμοί απαιτούνται για να επιτευχθούν καλύτερες συμφωνίες.
Η πραγματική αιτία
Η πραγματική αιτία του πληθωρισμού είναι η εκτίναξη των κρατικών δαπανών, που οδηγεί σε αύξηση τόσο της προσφοράς όσο και της ταχύτητας κυκλοφορίας χρήματος.
Οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 35% μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 2025 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Αν και η προσφορά χρήματος αυξάνεται –έστω με μέτριο ρυθμό– η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος υποχωρεί σταδιακά.
Ο δημόσιος τομέας συρρικνώνεται σταδιακά και ο ιδιωτικός τομέας ενισχύεται• συνεπώς, δεν υφίσταται ουσιαστικός κίνδυνος πληθωρισμού.
Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει γενικευμένη αύξηση και παγίωση των τιμών είναι η υποτίμηση της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος λόγω ανεξέλεγκτων κρατικών δαπανών. Ευτυχώς, οι δαπάνες του κράτους αρχίζουν να περιορίζονται.
Η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πιο ισχυρή απ’ ό,τι φαίνεται, και η διαπραγματευτική ισχύς των εισαγωγέων είναι μεγαλύτερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, λόγω δύο παραγόντων: του προβλήματος υπερπαραγωγής των εξαγωγέων και της παγκόσμιας σημασίας της αμερικανικής αγοράς.
Οι εξαγωγείς δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις πωλήσεις τους στις ΗΠΑ με άλλες αγορές. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συγκριτικά αδύναμη ως αγορά.
Τους επόμενους μήνες, είναι πιθανό να δούμε περισσότερες εμπορικές συμφωνίες και οι περισσότερες ανησυχίες των συμμετεχόντων στην αγορά πιθανόν να εξαφανιστούν ή τουλάχιστον να περιοριστούν σημαντικά.
Τελικά, η κρίση των δασμών απέδειξε ότι η κεϋνσιανή ανάλυση είναι λανθασμένη και ότι στόχος της εκάστοτε κυβέρνησης ήταν οι επιτυχημένες εμπορικές συμφωνίες, καταλήγει ο Lacalle.
www.bankingnews.gr
Ο Ισπανός οικονομολόγος Daniel Lacalle διαλύει τις κυρίαρχες αφηγήσεις και αποκαλύπτει γιατί οι δυσοίωνες προβλέψεις δεν επαληθεύτηκαν.
Πράγματι, ο πληθωρισμός δεν εκτοξεύεται και η οικονομική ανάπτυξη παραμένει ισχυρή...
Η κρίση των δασμών («Tariff Tantrum») απέδειξε ότι η κυρίαρχη άποψη περί εκτίναξης του πληθωρισμού και ύφεσης ήταν λανθασμένη. Γιατί;
Η αντίληψη για τις επιπτώσεις των δασμών βασίστηκε στην πεποίθηση ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές θα επωμίζονταν εξ ολοκλήρου το κόστος τους. Γιατί ήταν λάθος;
Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι περισσότερες αναλύσεις στηρίχθηκαν σε μια απλοϊκή προσέγγιση υπολογισμού των δασμών, λαμβάνοντας λανθασμένα υπόψη πως οι εφοδιαστικές αλυσίδες περιλαμβάνουν μόνο αγοραστές και πωλητές.
Οι εφοδιαστικές αλυσίδες όμως είναι εξαιρετικά πολύπλοκες, και οι περισσότεροι εξαγωγείς αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερπροσφοράς και έλλειψης κεφαλαίων κίνησης.
Συνεπώς, ο αντίκτυπος των δασμών απορροφάται από πολλαπλούς κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως μεταφορές, αποθήκευση, διανομή, παραγωγή, λιανικό εμπόριο και αγοραστικές αλυσίδες.
Επιπλέον, λέει ο Lacalle, οι περισσότερες εξαγωγικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υπερπαραγωγής και κεφαλαιακής πίεσης• αν δεν πωλήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά τα προϊόντα τους, το χρέος τους αυξάνεται και οι ζημιές στις αποθήκες μπορεί να οδηγήσουν σε αλυσιδωτές χρεοκοπίες.
Το να αγνοείται το γεγονός ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις –ιδίως στην Κίνα– έχουν δομικό πρόβλημα υπερπαραγωγής και εντεινόμενων οικονομικών πιέσεων λόγω των απαιτήσεων σε κεφάλαια κίνησης, ήταν ένα από τα λάθη των υπερβολικά απαισιόδοξων αναλυτών.
Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν σημάδια εκτίναξης του πληθωρισμού.
Τα μάκρο
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, ο Δείκτης Τιμών Εξαγωγών αυξήθηκε μόλις κατά 0,1% τον Απρίλιο και κατά 2,0% σε ετήσια βάση, ενώ ο Δείκτης Τιμών Εισαγωγών αυξήθηκε οριακά κατά 0,1% τον μήνα και επίσης κατά 0,1% σε ετήσια βάση.
Οι τιμές μειώθηκαν κατά 0,5% στον δείκτη τιμών παραγωγού (PPI) τελικής ζήτησης για τον Απρίλιο.
Σε ετήσια βάση, τόσο ο γενικός όσο και ο δομικός δείκτης PPI του Απριλίου μειώθηκαν σε σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις.
Οι λιανικές πωλήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν κατά 0,1% τον Απρίλιο, σημειώνοντας άνοδο 5,2% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2024, και ακολουθώντας σημαντική αύξηση 1,7% τον Μάρτιο του 2025.
Ο πληθωρισμός υποχώρησε σε χαμηλό τετραετίας τον Απρίλιο, μήνα κατά τον οποίο –σύμφωνα με τις κυρίαρχες εκτιμήσεις– αναμενόταν έντονη άνοδος λόγω των δασμών, ενώ την ίδια στιγμή η αύξηση των μισθών έφτασε σε υψηλό τετραετίας.
Ο πληθωρισμός τον Απρίλιο επιβραδύνθηκε στον πιο ήπιο ρυθμό από το 2021.
Οι τιμές των αβγών μειώθηκαν κατά 12%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και οι τιμές αρτοσκευασμάτων, κρέατος και πουλερικών.
Οι Αμερικανοί δεν βιώνουν τον «αποκαλυπτικό» πληθωρισμό που είχαν προβλέψει οι υπερβολικοί κρατικιστές.
Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (CPI) αυξήθηκε μόλις κατά 0,2% έναντι εκτίμησης 0,3% – με ετήσιο ρυθμό 2,3% – που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Ο δομικός CPI αυξήθηκε μόλις κατά 2,8%, δείχνοντας ότι δεν υπάρχουν πληθωριστικές πιέσεις.
Το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου ήταν θετικό. Παρά μια μείωση 0,3%, ο ιδιωτικός τομέας αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,6%.
Οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν κατά 5,1%. Την τελευταία εβδομάδα, η JP Morgan απέσυρε την πρόβλεψή της για ύφεση, ενώ το μοντέλο Nowcast της Fed Ατλάντα δείχνει υγιή ανάπτυξη ΑΕΠ 2,4% για το δεύτερο τρίμηνο – μια εκτίμηση που συμμερίζονται και οι Goldman Sachs και Capital Economics.
Το κλειδί για την κατανόηση της απουσίας πληθωρισμού βρίσκεται στα νομισματικά μεγέθη.
Οι δασμοί δεν προκαλούν πληθωρισμό. Υπάρχουν άλλοι λόγοι για να τους επικρίνουμε, αλλά όχι η δημιουργία πληθωρισμού.
Οι αγορές έχουν αντιληφθεί ότι οι δασμοί αποτελούν εργαλείο για τη διαπραγμάτευση καλύτερων εμπορικών συμφωνιών και το άνοιγμα αγορών, και όχι αποκλειστικά μέτρο προστατευτισμού.
Είναι σαν να χρειάζεσαι πυρηνικά όπλα για να αποτρέψεις έναν πυρηνικό πόλεμο: οι δασμοί απαιτούνται για να επιτευχθούν καλύτερες συμφωνίες.
Η πραγματική αιτία
Η πραγματική αιτία του πληθωρισμού είναι η εκτίναξη των κρατικών δαπανών, που οδηγεί σε αύξηση τόσο της προσφοράς όσο και της ταχύτητας κυκλοφορίας χρήματος.
Οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 35% μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 2025 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Αν και η προσφορά χρήματος αυξάνεται –έστω με μέτριο ρυθμό– η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος υποχωρεί σταδιακά.
Ο δημόσιος τομέας συρρικνώνεται σταδιακά και ο ιδιωτικός τομέας ενισχύεται• συνεπώς, δεν υφίσταται ουσιαστικός κίνδυνος πληθωρισμού.
Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει γενικευμένη αύξηση και παγίωση των τιμών είναι η υποτίμηση της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος λόγω ανεξέλεγκτων κρατικών δαπανών. Ευτυχώς, οι δαπάνες του κράτους αρχίζουν να περιορίζονται.
Η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πιο ισχυρή απ’ ό,τι φαίνεται, και η διαπραγματευτική ισχύς των εισαγωγέων είναι μεγαλύτερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, λόγω δύο παραγόντων: του προβλήματος υπερπαραγωγής των εξαγωγέων και της παγκόσμιας σημασίας της αμερικανικής αγοράς.
Οι εξαγωγείς δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις πωλήσεις τους στις ΗΠΑ με άλλες αγορές. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συγκριτικά αδύναμη ως αγορά.
Τους επόμενους μήνες, είναι πιθανό να δούμε περισσότερες εμπορικές συμφωνίες και οι περισσότερες ανησυχίες των συμμετεχόντων στην αγορά πιθανόν να εξαφανιστούν ή τουλάχιστον να περιοριστούν σημαντικά.
Τελικά, η κρίση των δασμών απέδειξε ότι η κεϋνσιανή ανάλυση είναι λανθασμένη και ότι στόχος της εκάστοτε κυβέρνησης ήταν οι επιτυχημένες εμπορικές συμφωνίες, καταλήγει ο Lacalle.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών