Η συνομιλία Trump – Putin που περιμένει όλος ο πλανήτης, οι κόκκινες γραμμές και οι απαιτήσεις
Στα πολιτικά παρασκήνια κυκλοφορεί η εκδοχή ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, και ο Ρώσος ηγέτης, Vladimir Putin, έχουν ήδη συμφωνήσει εδώ και καιρό για την Ουκρανία, και πως όλα όσα συμβαίνουν τώρα είναι αποτέλεσμα συντονισμένων ενεργειών τους.
Αρχικά, ο Trump, ασκώντας σκληρή πίεση, ανάγκασε τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky και τους Ευρωπαίους να αποδεχτούν την ιδέα της κατάπαυσης του πυρός.
Στη συνέχεια, προσποιήθηκε ότι ασκεί πίεση στον Putin, προκειμένου να δείξει πως διατηρεί μια «σθεναρή στάση».
Μετά, ο Zelensky και οι Ευρωπαίοι επιχείρησαν να χαλάσουν το σχέδιο, προβάλλοντας τελεσίγραφο προς τον Putin με αίτημα για εκεχειρία 30 ημερών — αίτημα το οποίο, αν γινόταν αποδεκτό από το Κρεμλίνο, θα εκλαμβανόταν ως «απώλεια κύρους».
Έπειτα, ο Trump στην ουσία ακύρωσε αυτό το τελεσίγραφο, αναγκάζοντας τον Zelensky να αποδεχθεί τον όρο του Putin για άμεσες διαπραγματεύσεις, και κατόπιν δήλωσε ότι θέλει να μιλήσει προσωπικά με τον Ρώσο πρόεδρο (σε αυτό το πλαίσιο, η αποδοχή της κατάπαυσης του πυρός από τη ρωσική πλευρά δεν θα φαινόταν πλέον ως υποχώρηση).
Τέλος, η κορύφωση της διαδικασίας θα είναι η ίδια η «ειρηνευτική συμφωνία», που θα συναφθεί στη συνάντηση Trump–Putin (ή αμέσως μετά), περιλαμβάνοντας κατάπαυση του πυρός στη γραμμή του μετώπου, καθώς και σημαντικά οφέλη για τη Ρωσία από τις ΗΠΑ — και ενδεχομένως και για τις ΗΠΑ από τη Ρωσία.
Η Ουάσινγκτον θα δηλώσει ότι και το Κρεμλίνο υποχρεώθηκε να κάνει «επώδυνες υποχωρήσεις», εγκαταλείποντας το αίτημα για πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από όλες τις τέσσερις επίμαχες περιοχές.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η λύση πλησιάζει καθώς ο Trump επιθυμεί να μιλήσει τηλεφωνικά με τον Putin.
Εκκρεμότητες
Ωστόσο, χθες ακούστηκαν δηλώσεις από Ουάσινγκτον και Μόσχα που δείχνουν πως δεν έχουν ακόμα συμφωνηθεί όλα τα σημεία, και πως η επιτυχία των επερχόμενων διαπραγματεύσεων δεν είναι εγγυημένη.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, δήλωσε ότι, σε περίπτωση που η Μόσχα απορρίψει την πρόταση για κατάπαυση του πυρός, θα επιβληθούν σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Dmitry Medvedev, προειδοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ:
«Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις από μόνες τους δεν οδηγούν πάντα στον τερματισμό των εχθροπραξιών. Αποτυχημένες διαπραγματεύσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια ακόμη πιο τρομακτική φάση του πολέμου, με νέα όπλα και νέους συμμετέχοντες.»
Πολλοί σχολιαστές επισημαίνουν τελευταία ότι τα αιτήματα της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου υπερβαίνουν κατά πολύ τις εκδοχές του «ειρηνευτικού σχεδίου Trump» που δημοσιεύτηκαν στα μέσα ενημέρωσης.
Υπενθυμίζεται ότι αυτό το σχέδιο προέβλεπε:
- κατάπαυση του πυρός στη γραμμή του μετώπου,
- μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ,
- επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής από τις ΗΠΑ,
- άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας,
- παράδοση του ελέγχου του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια στις ΗΠΑ.
Επίσης, έγινε λόγος και για ένα εναλλακτικό σχέδιο 22 σημείων, που προετοίμασαν οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το Κίεβο, και το οποίο επρόκειτο να παραδώσει στον Putin ο ειδικός απεσταλμένος του Trump, Stephen Witkoff, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος αρνήθηκε να το παραλάβει.
Το περιεχόμενο αυτών των 22 σημείων παραμένει άγνωστο, όμως ενδέχεται να περιλάμβανε όρους πιο δυσμενείς για τη Μόσχα.
Όσο για τις ρωσικές απαιτήσεις, αρκετά δυτικά μέσα δημοσίευσαν όσα φέρεται να μετέφερε η ρωσική αντιπροσωπεία στην ουκρανική πλευρά κατά τις διαπραγματεύσεις της Παρασκευής:
- Ουκρανία ουδέτερη κατά το πρότυπο της Αυστρίας – χωρίς ξένα στρατεύματα ή όπλα μαζικής καταστροφής στο έδαφός της.
- Καμία αποζημίωση – αμοιβαία παραίτηση από απαιτήσεις αποζημιώσεων για τον πόλεμο.
- Δικαιώματα ρωσόφωνων – η Ουκρανία να αποδεχθεί ευρωπαϊκά πρότυπα για τις μειονότητες και να σταματήσει την «εθνικιστική προπαγάνδα».
- Η Ουκρανία να μη διεκδικεί συνταγματικά ή με άλλο τρόπο περιοχές που ελέγχει πλέον η Ρωσία (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια και Κριμαία) και να μη μπλοκάρει την αναγνώρισή τους διεθνώς.
- Οι ουκρανικές δυνάμεις να αποχωρήσουν πλήρως από τις περιοχές Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Το μήνυμα
Επιπλέον, σήμερα στους ρωσικούς λογαριασμούς στο Telegram διακινείται δήλωση του Vladimir Putin, σύμφωνα με την οποία για τον τερματισμό του πολέμου είναι αναγκαίο να εξαλειφθούν οι "πρωταρχικές αιτίες της σύγκρουσης" (οι οποίες στη Μόσχα θεωρούνται η αντιαντιρωσική πολιτική του Κιέβου και οι προθέσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ), καθώς και να "προστατευθούν τα δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας".
Με άλλα λόγια, ο Putin κατέστησε σαφές ότι το ζήτημα των αλλαγών στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Ουκρανίας παραμένει για τον ίδιο ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα.
Άλλα ρωσικά αιτήματα που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς περιλαμβάνουν τον περιορισμό του αριθμού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων (αν και, χαρακτηριστικά, αυτό δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των όρων), την άρση των κυρώσεων, την απελευθέρωση κρατουμένων στην Ουκρανία για "πολιτικούς" λόγους, τη διακοπή της κινητοποίησης και των προμηθειών όπλων, καθώς και την παραίτηση του Volodymyr Zelensky από την προεδρία.
Όλοι οι ρωσικοί όροι μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
- Όροι που εξαρτώνται αποκλειστικά από τις ΗΠΑ.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται: η αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας επί των κατεχόμενων εδαφών, η διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και η άρση των αμερικανικών κυρώσεων.
Αυτοί οι όροι μπορούν να ικανοποιηθούν σχετικά εύκολα από τον Trump, εάν το επιθυμεί.
- Όροι που εξαρτώνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Περιλαμβάνουν: την άρση των ευρωπαϊκών κυρώσεων, τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας και την παρεμπόδιση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, μέσω σχετικής απόφασης συνόδου του Συμμαχίας.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν σκοπεύουν να αποδεχθούν αυτούς τους όρους.
Ωστόσο, δεδομένης της τεράστιας εξάρτησής τους από τις ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, αν ο Trump ασκήσει πίεση, η Ευρώπη μπορεί να υποχωρήσει.
- Όροι που εξαρτώνται από την Ουκρανία.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται όλοι οι υπόλοιποι: η παραίτηση από απαιτήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις και αμοιβαίες διεκδικήσεις, η προστασία των δικαιωμάτων της ρωσικής γλώσσας και της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, ο ουδέτερος καθεστώς της Ουκρανίας και —ενδεχομένως— η αναγνώριση των εδαφών που ελέγχει η Ρωσία.
Δηλαδή ένα μοντέλο σχέσεων παρόμοιο με αυτό που είχε η Φινλανδία με τη Σοβιετική Ένωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τι δεν θα αποδεχτεί η Ουκρανία
Ωστόσο, υπάρχουν και όροι τους οποίους η Ουκρανία δεν πρόκειται να αποδεχθεί, ακόμη και υπό ασφυκτική πίεση — τουλάχιστον με τη σημερινή κατάσταση στο μέτωπο.
Σε αυτούς ανήκουν:
- οι περιορισμοί στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (VSU) και
- η αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τις τέσσερις περιοχές (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια).
Όσον αφορά την παραίτηση του Zelensky από την προεδρία, αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω συντονισμένης και ιδιαίτερα σκληρής πίεσης τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ, σε συνδυασμό με εσωτερική πολιτική δυναμική στην Ουκρανία.
Με άλλα λόγια, εάν ο Putin επιμείνει στις διαπραγματεύσεις με τον Trump σε ανεφάρμοστους όρους, δεν θα υπάρξει συμφωνία.
Γιατί ο Trump, ακόμη κι αν το ήθελε (και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το θέλει), δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει την υλοποίησή τους.
Τα πιθανά σενάρια
Με βάση όλα τα παραπάνω, μπορούν να προβλεφθούν πέντε πιθανά σενάρια για τη συνέχεια:
- Ο Putin αποσύρει τα ανέφικτα ή δύσκολα εφαρμόσιμα αιτήματα, ανταλλάσσοντάς τα με τη συναίνεση του Trump να ικανοποιήσει ένα μέρος από τα εφικτά αιτήματα.
Κατόπιν, ο πόλεμος σταματά στη γραμμή του μετώπου και υπογράφεται μια «ειρηνευτική συμφωνία».
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, ο Trump εξοργίζεται και δίνει το πράσινο φως για την επιβολή σκληρότατων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και άλλων μέτρων πίεσης.
Αυτό το σενάριο ενέχει κίνδυνο ραγδαίας κλιμάκωσης, τόσο στον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και στις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας (θυμίζουμε τις σχετικές αιχμές του Medvedev).
Ίσως όμως, φτάνοντας στο χείλος της πυρηνικής σύγκρουσης, οι πλευρές τελικά καθίσουν στο τραπέζι και συμφωνήσουν. Ίσως όμως να μην προλάβουν.
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, αλλά ο Trump, για να μη διακόψει εντελώς τον διάλογο, δεν επιβάλλει νέες κυρώσεις, ενώ συνεχίζει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία (είτε επί πληρωμή είτε στο πλαίσιο συνεισφοράς σε συμφωνία πρώτων υλών).
Σε αυτό το σενάριο, ενδέχεται να επιστρέψουν αργότερα στις διαπραγματεύσεις.
Όμως οι όροι για τον τερματισμό του πολέμου τότε μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικοί, ανάλογα με την εξέλιξη στο μέτωπο και τη γενικότερη κατάσταση σε Ουκρανία, Ρωσία και Δύση.
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα για την Ουκρανία, αλλά καταλήγει σε συμφωνία με τον Trump σε άλλα ζητήματα, με αντάλλαγμα την πλήρη διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Εναλλακτικά, ο Trump δέχεται το ρωσικό αίτημα για απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από όλες τις τέσσερις περιοχές, ο Zelensky το απορρίπτει και οι ΗΠΑ σταματούν να βοηθούν.
Το Κίεβο συνεχίζει τον πόλεμο με την υποστήριξη της Ευρώπης, αλλά η θέση του ουκρανικού στρατού χειροτερεύει.
Σύμφωνα με μία εκδοχή, αυτός ακριβώς είναι και ο βασικός στόχος του Putin στις διαπραγματεύσεις με τον Trump.
- Ο Putin αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, καταλήγει με τον Trump σε ανακωχή στη γραμμή του μετώπου, αλλά ο Zelensky αρνείται να σταματήσει τις εχθροπραξίες.
Αν και αυτό το σενάριο θεωρείται απίθανο, γιατί θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το Κίεβο (ολοκληρωτική ρήξη με την Ουάσιγκτον), δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση φαίνεται να πλησιάζει σε κρίσιμο σημείο καμπής.
Προς ποια κατεύθυνση θα εξελιχθούν τα γεγονότα —προς τον τερματισμό του πολέμου ή την κλιμάκωση— ίσως το μάθουμε πολύ σύντομα.
www.bankingnews.gr
Αρχικά, ο Trump, ασκώντας σκληρή πίεση, ανάγκασε τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky και τους Ευρωπαίους να αποδεχτούν την ιδέα της κατάπαυσης του πυρός.
Στη συνέχεια, προσποιήθηκε ότι ασκεί πίεση στον Putin, προκειμένου να δείξει πως διατηρεί μια «σθεναρή στάση».
Μετά, ο Zelensky και οι Ευρωπαίοι επιχείρησαν να χαλάσουν το σχέδιο, προβάλλοντας τελεσίγραφο προς τον Putin με αίτημα για εκεχειρία 30 ημερών — αίτημα το οποίο, αν γινόταν αποδεκτό από το Κρεμλίνο, θα εκλαμβανόταν ως «απώλεια κύρους».
Έπειτα, ο Trump στην ουσία ακύρωσε αυτό το τελεσίγραφο, αναγκάζοντας τον Zelensky να αποδεχθεί τον όρο του Putin για άμεσες διαπραγματεύσεις, και κατόπιν δήλωσε ότι θέλει να μιλήσει προσωπικά με τον Ρώσο πρόεδρο (σε αυτό το πλαίσιο, η αποδοχή της κατάπαυσης του πυρός από τη ρωσική πλευρά δεν θα φαινόταν πλέον ως υποχώρηση).
Τέλος, η κορύφωση της διαδικασίας θα είναι η ίδια η «ειρηνευτική συμφωνία», που θα συναφθεί στη συνάντηση Trump–Putin (ή αμέσως μετά), περιλαμβάνοντας κατάπαυση του πυρός στη γραμμή του μετώπου, καθώς και σημαντικά οφέλη για τη Ρωσία από τις ΗΠΑ — και ενδεχομένως και για τις ΗΠΑ από τη Ρωσία.
Η Ουάσινγκτον θα δηλώσει ότι και το Κρεμλίνο υποχρεώθηκε να κάνει «επώδυνες υποχωρήσεις», εγκαταλείποντας το αίτημα για πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από όλες τις τέσσερις επίμαχες περιοχές.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η λύση πλησιάζει καθώς ο Trump επιθυμεί να μιλήσει τηλεφωνικά με τον Putin.
Εκκρεμότητες
Ωστόσο, χθες ακούστηκαν δηλώσεις από Ουάσινγκτον και Μόσχα που δείχνουν πως δεν έχουν ακόμα συμφωνηθεί όλα τα σημεία, και πως η επιτυχία των επερχόμενων διαπραγματεύσεων δεν είναι εγγυημένη.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, δήλωσε ότι, σε περίπτωση που η Μόσχα απορρίψει την πρόταση για κατάπαυση του πυρός, θα επιβληθούν σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Dmitry Medvedev, προειδοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ:
«Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις από μόνες τους δεν οδηγούν πάντα στον τερματισμό των εχθροπραξιών. Αποτυχημένες διαπραγματεύσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια ακόμη πιο τρομακτική φάση του πολέμου, με νέα όπλα και νέους συμμετέχοντες.»
Πολλοί σχολιαστές επισημαίνουν τελευταία ότι τα αιτήματα της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου υπερβαίνουν κατά πολύ τις εκδοχές του «ειρηνευτικού σχεδίου Trump» που δημοσιεύτηκαν στα μέσα ενημέρωσης.
Υπενθυμίζεται ότι αυτό το σχέδιο προέβλεπε:
- κατάπαυση του πυρός στη γραμμή του μετώπου,
- μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ,
- επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής από τις ΗΠΑ,
- άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας,
- παράδοση του ελέγχου του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια στις ΗΠΑ.
Επίσης, έγινε λόγος και για ένα εναλλακτικό σχέδιο 22 σημείων, που προετοίμασαν οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το Κίεβο, και το οποίο επρόκειτο να παραδώσει στον Putin ο ειδικός απεσταλμένος του Trump, Stephen Witkoff, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος αρνήθηκε να το παραλάβει.
Το περιεχόμενο αυτών των 22 σημείων παραμένει άγνωστο, όμως ενδέχεται να περιλάμβανε όρους πιο δυσμενείς για τη Μόσχα.
Όσο για τις ρωσικές απαιτήσεις, αρκετά δυτικά μέσα δημοσίευσαν όσα φέρεται να μετέφερε η ρωσική αντιπροσωπεία στην ουκρανική πλευρά κατά τις διαπραγματεύσεις της Παρασκευής:
- Ουκρανία ουδέτερη κατά το πρότυπο της Αυστρίας – χωρίς ξένα στρατεύματα ή όπλα μαζικής καταστροφής στο έδαφός της.
- Καμία αποζημίωση – αμοιβαία παραίτηση από απαιτήσεις αποζημιώσεων για τον πόλεμο.
- Δικαιώματα ρωσόφωνων – η Ουκρανία να αποδεχθεί ευρωπαϊκά πρότυπα για τις μειονότητες και να σταματήσει την «εθνικιστική προπαγάνδα».
- Η Ουκρανία να μη διεκδικεί συνταγματικά ή με άλλο τρόπο περιοχές που ελέγχει πλέον η Ρωσία (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια και Κριμαία) και να μη μπλοκάρει την αναγνώρισή τους διεθνώς.
- Οι ουκρανικές δυνάμεις να αποχωρήσουν πλήρως από τις περιοχές Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Το μήνυμα
Επιπλέον, σήμερα στους ρωσικούς λογαριασμούς στο Telegram διακινείται δήλωση του Vladimir Putin, σύμφωνα με την οποία για τον τερματισμό του πολέμου είναι αναγκαίο να εξαλειφθούν οι "πρωταρχικές αιτίες της σύγκρουσης" (οι οποίες στη Μόσχα θεωρούνται η αντιαντιρωσική πολιτική του Κιέβου και οι προθέσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ), καθώς και να "προστατευθούν τα δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας".
Με άλλα λόγια, ο Putin κατέστησε σαφές ότι το ζήτημα των αλλαγών στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Ουκρανίας παραμένει για τον ίδιο ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα.
Άλλα ρωσικά αιτήματα που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς περιλαμβάνουν τον περιορισμό του αριθμού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων (αν και, χαρακτηριστικά, αυτό δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των όρων), την άρση των κυρώσεων, την απελευθέρωση κρατουμένων στην Ουκρανία για "πολιτικούς" λόγους, τη διακοπή της κινητοποίησης και των προμηθειών όπλων, καθώς και την παραίτηση του Volodymyr Zelensky από την προεδρία.
Όλοι οι ρωσικοί όροι μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
- Όροι που εξαρτώνται αποκλειστικά από τις ΗΠΑ.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται: η αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας επί των κατεχόμενων εδαφών, η διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και η άρση των αμερικανικών κυρώσεων.
Αυτοί οι όροι μπορούν να ικανοποιηθούν σχετικά εύκολα από τον Trump, εάν το επιθυμεί.
- Όροι που εξαρτώνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Περιλαμβάνουν: την άρση των ευρωπαϊκών κυρώσεων, τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας και την παρεμπόδιση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, μέσω σχετικής απόφασης συνόδου του Συμμαχίας.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν σκοπεύουν να αποδεχθούν αυτούς τους όρους.
Ωστόσο, δεδομένης της τεράστιας εξάρτησής τους από τις ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, αν ο Trump ασκήσει πίεση, η Ευρώπη μπορεί να υποχωρήσει.
- Όροι που εξαρτώνται από την Ουκρανία.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται όλοι οι υπόλοιποι: η παραίτηση από απαιτήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις και αμοιβαίες διεκδικήσεις, η προστασία των δικαιωμάτων της ρωσικής γλώσσας και της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, ο ουδέτερος καθεστώς της Ουκρανίας και —ενδεχομένως— η αναγνώριση των εδαφών που ελέγχει η Ρωσία.
Δηλαδή ένα μοντέλο σχέσεων παρόμοιο με αυτό που είχε η Φινλανδία με τη Σοβιετική Ένωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τι δεν θα αποδεχτεί η Ουκρανία
Ωστόσο, υπάρχουν και όροι τους οποίους η Ουκρανία δεν πρόκειται να αποδεχθεί, ακόμη και υπό ασφυκτική πίεση — τουλάχιστον με τη σημερινή κατάσταση στο μέτωπο.
Σε αυτούς ανήκουν:
- οι περιορισμοί στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (VSU) και
- η αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τις τέσσερις περιοχές (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια).
Όσον αφορά την παραίτηση του Zelensky από την προεδρία, αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω συντονισμένης και ιδιαίτερα σκληρής πίεσης τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ, σε συνδυασμό με εσωτερική πολιτική δυναμική στην Ουκρανία.
Με άλλα λόγια, εάν ο Putin επιμείνει στις διαπραγματεύσεις με τον Trump σε ανεφάρμοστους όρους, δεν θα υπάρξει συμφωνία.
Γιατί ο Trump, ακόμη κι αν το ήθελε (και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το θέλει), δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει την υλοποίησή τους.
Τα πιθανά σενάρια
Με βάση όλα τα παραπάνω, μπορούν να προβλεφθούν πέντε πιθανά σενάρια για τη συνέχεια:
- Ο Putin αποσύρει τα ανέφικτα ή δύσκολα εφαρμόσιμα αιτήματα, ανταλλάσσοντάς τα με τη συναίνεση του Trump να ικανοποιήσει ένα μέρος από τα εφικτά αιτήματα.
Κατόπιν, ο πόλεμος σταματά στη γραμμή του μετώπου και υπογράφεται μια «ειρηνευτική συμφωνία».
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, ο Trump εξοργίζεται και δίνει το πράσινο φως για την επιβολή σκληρότατων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και άλλων μέτρων πίεσης.
Αυτό το σενάριο ενέχει κίνδυνο ραγδαίας κλιμάκωσης, τόσο στον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και στις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας (θυμίζουμε τις σχετικές αιχμές του Medvedev).
Ίσως όμως, φτάνοντας στο χείλος της πυρηνικής σύγκρουσης, οι πλευρές τελικά καθίσουν στο τραπέζι και συμφωνήσουν. Ίσως όμως να μην προλάβουν.
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, αλλά ο Trump, για να μη διακόψει εντελώς τον διάλογο, δεν επιβάλλει νέες κυρώσεις, ενώ συνεχίζει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία (είτε επί πληρωμή είτε στο πλαίσιο συνεισφοράς σε συμφωνία πρώτων υλών).
Σε αυτό το σενάριο, ενδέχεται να επιστρέψουν αργότερα στις διαπραγματεύσεις.
Όμως οι όροι για τον τερματισμό του πολέμου τότε μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικοί, ανάλογα με την εξέλιξη στο μέτωπο και τη γενικότερη κατάσταση σε Ουκρανία, Ρωσία και Δύση.
- Ο Putin δεν αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα για την Ουκρανία, αλλά καταλήγει σε συμφωνία με τον Trump σε άλλα ζητήματα, με αντάλλαγμα την πλήρη διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Εναλλακτικά, ο Trump δέχεται το ρωσικό αίτημα για απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από όλες τις τέσσερις περιοχές, ο Zelensky το απορρίπτει και οι ΗΠΑ σταματούν να βοηθούν.
Το Κίεβο συνεχίζει τον πόλεμο με την υποστήριξη της Ευρώπης, αλλά η θέση του ουκρανικού στρατού χειροτερεύει.
Σύμφωνα με μία εκδοχή, αυτός ακριβώς είναι και ο βασικός στόχος του Putin στις διαπραγματεύσεις με τον Trump.
- Ο Putin αποσύρει τα ανέφικτα αιτήματα, καταλήγει με τον Trump σε ανακωχή στη γραμμή του μετώπου, αλλά ο Zelensky αρνείται να σταματήσει τις εχθροπραξίες.
Αν και αυτό το σενάριο θεωρείται απίθανο, γιατί θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το Κίεβο (ολοκληρωτική ρήξη με την Ουάσιγκτον), δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση φαίνεται να πλησιάζει σε κρίσιμο σημείο καμπής.
Προς ποια κατεύθυνση θα εξελιχθούν τα γεγονότα —προς τον τερματισμό του πολέμου ή την κλιμάκωση— ίσως το μάθουμε πολύ σύντομα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών