Καλοκαίρι χωρίς χέρια: Τουρισμός στα ύψη, αλλά χωρίς εργαζομένους η Ελλάδα
Στην πρόσοψη της ταβέρνας «Καρυάτις», σε μια πλατεία με φοινικόδεντρα και φυτά κάτω από την Ακρόπολη, μια πινακίδα τα λέει όλα: «Ζητούνται υπάλληλοι, μάγειρες, σερβιτόροι, προσωπικό κουζίνας», αναφέρει σε ρεπορτάζ του ο Guardian.
Με αριθμούς-ρεκόρ τουριστών να αναμένονται αυτό το καλοκαίρι στην Αθήνα, οι ιδιοκτήτες του εστιατορίου δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη.
«Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις προσωπικό» λέει ο Δημήτρης Σταθόκωστοπουλος, που διαχειρίζεται την ταβέρνα με τον αδερφό του.
«Ο τουρισμός σίγουρα αυξάνεται, αλλά οι Έλληνες προτιμούν δουλειές γραφείου 9 με 5, που δεν απαιτούν βάρδιες το βράδυ ή τα Σαββατοκύριακα».
Καθώς η τουριστική σεζόν πλησιάζει στην κορύφωσή της, η αναζήτηση προσωπικού για τη στήριξη της βιομηχανίας έχει αποκτήσει επείγον χαρακτήρα.
Η Ελλάδα μπορεί να είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης, αλλά το εργατικό δυναμικό δεν επαρκεί.
Οι ελλείψεις είναι τόσο έντονες που, λίγες μόνο εβδομάδες πριν αρχίσουν οι αφίξεις τουριστών, εκτιμάται ότι 80.000 θέσεις εργασίας στον τομέα της εστίασης και των ξενοδοχείων – τη ραχοκοκαλιά μιας βιομηχανίας που αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ – παραμένουν κενές.
Ο Σταθόκωστοπουλος δεν είναι ο μόνος επιχειρηματίας που δυσκολεύεται να βρει προσωπικό για να καλύψει τις ανάγκες της δημοφιλούς ταβέρνας του στην πιο πολυσύχναστη περίοδο του χρόνου.
Σε πανελλαδικό επίπεδο, οι ξενοδόχοι δίνουν μάχη για να βρουν ρεσεψιονίστ, καθαριστές, ναυαγοσώστες, πορτιέρηδες, σερβιτόρους και μάγειρες.
Σε νησιά μεγάλης επισκεψιμότητας όπως η Κρήτη και η Ρόδος, οι αναφορές για ξενοδόχους που δελεάζουν υπαλλήλους ανταγωνιστών με υποσχέσεις για καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας έχουν πολλαπλασιαστεί.
«Είναι εν μέρει αποτέλεσμα της πανδημίας, που την ένιωσε όλη η Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο» δήλωσε στον Guardian ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και τον Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ).
«Αυτό που βλέπουμε είναι μια άνευ προηγουμένου έλλειψη καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού, ιδίως στους τομείς των ξενοδοχείων και της εστίασης, μετά τη μαζική φυγή εργαζομένων στη διάρκεια του lockdown.
Πολλοί δεν επέστρεψαν ποτέ. Ως αποτέλεσμα, τώρα χρειάζονται περίπου 80.000 εργαζόμενοι».
Για τον Χότζογλου, η εποχικότητα του τομέα φταίει. «Μόλις τελειώσει η σεζόν, οι εργαζόμενοι δικαιούνται μόνο τρεις μήνες επίδομα ανεργίας. Όταν υπάρχει κρίση ακρίβειας, πώς να ζήσουν τον υπόλοιπο χρόνο;»
Ο τουρισμός δεν είναι ο μόνος τομέας που πλήττεται από τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό.
Η οικοδομή και η γεωργία επίσης επηρεάζονται σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τόσο δημογραφική κατάρρευση όσο και τις συνέπειες της μαζικής φυγής πάνω από 500.000 κυρίως μορφωμένων νέων στο αποκορύφωμα της σχεδόν δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος – εν μέρει και λόγω πίεσης από τοπικούς βουλευτές – η κεντροδεξιά κυβέρνηση επιδιώκει να νομιμοποιήσει περίπου 30.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά.
Έχει επίσης υπογράψει σειρά διμερών συμφωνιών «για κινητικότητα εργασίας» με τρίτες χώρες, όπως η Αίγυπτος, το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές, η Γεωργία, η Ινδία και η Μολδαβία.
Μετανάστες
«Μόλις έλαβα μια πρόταση για δουλειά από εταιρεία στο Ντουμπάι και το σκέφτομαι σοβαρά» λέει ο Σταθόκωστοπουλος.
«Ένας Μπαγκλαντεσιανός δουλεύει στην κουζίνα μας και είναι εξαιρετικός. Είναι άνθρωποι από την Ασία και άλλες περιοχές του κόσμου που πλέον κάνουν αιτήσεις για αυτού του τύπου τις δουλειές».
Σύμφωνα με τον Guardian, αιτούντες άσυλο, που μέχρι πρόσφατα διέμεναν σε δομές φιλοξενίας, θα ξεκινήσουν δουλειά στη Βόρεια Ελλάδα αργότερα αυτόν τον μήνα, αφού εκπαιδεύτηκαν από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας – ένα πρωτοποριακό βήμα σε μια χώρα όπου το λιμενικό και άλλες αρχές έχουν κατηγορηθεί από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για παράνομες επαναπροωθήσεις.
Από τότε που ανέλαβε το υπουργείο Μετανάστευσης τον Μάρτιο, ο Μάκης Βορίδης έχει δεσμευτεί να απελάσει τους «παράνομους μετανάστες», σφίγγοντας τη γραμμή μιας κυβέρνησης που δηλώνει ότι ακολουθεί «αυστηρή αλλά δίκαιη» πολιτική μετανάστευσης.
«Είναι αδιανόητο να συζητάμε για αύξηση απελάσεων όταν τα στατιστικά δείχνουν ότι στην Ελλάδα θα χρειαστεί να καλυφθούν 750.000 θέσεις εργασίας έως το 2050», είπε η Σοφία Κουβελάκη, επικεφαλής του Home Project, μιας οργάνωσης που υποστηρίζει πρόσφυγες και παιδιά μεταναστών στην Αθήνα.
«Πάνω από 1.400 παιδιά έχουν περάσει από τα καταφύγιά μας και εκατοντάδες έχουν προοδεύσει όταν τους δόθηκε η ευκαιρία, συχνά σε πολύ εξειδικευμένες δουλειές».
Δεν περνά απαρατήρητο από τους αξιωματούχους ότι το ελληνικό δίλημμα είναι και απόρροια της ίδιας της επιτυχίας της χώρας: σε μια ανακάμπτουσα οικονομία – μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρώπη – η ανεργία έχει μειωθεί στο μισό, από το 18% στο 9%, τα τελευταία έξι χρόνια.
«Πεντακόσιες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί σε τομείς όπως η κατασκευή, τα logistics, οι υπηρεσίες λιανικής και η υγειονομική περίθαλψη», λέει ο Σπύρος Πρωτοψάλτης, διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).
«Η ρητορική γύρω από τις ελλείψεις προσωπικού είναι, πιστεύω, κάπως υπερβολική, αλλά υπάρχουν ακόμη ανεκμετάλλευτες πηγές εργατικού δυναμικού… ξεκινώντας από τις γυναίκες».
Ο χρόνος είναι κρίσιμος. Μέχρι το 2028, το Υπουργείο Τουρισμού προβλέπει 40 εκατομμύρια επισκέπτες – σχεδόν τετραπλάσιος αριθμός από τον πληθυσμό της χώρας – ως αποτέλεσμα αυξημένων αφίξεων, κυρίως από αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα.
Η τουριστική σεζόν επίσης επιμηκύνεται, καθώς οι συνήθειες ταξιδιών αλλάζουν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η Ελλάδα έχει αρχίσει ενεργά να προσλαμβάνει προσωπικό στο εξωτερικό, διοργανώνοντας ημερίδες καριέρας σε Γερμανία, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός από ξένους, η ελπίδα είναι ότι και οι Έλληνες που έφυγαν κατά τη διάρκεια της κρίσης θα επιστρέψουν, λέει ο Πρωτοψάλτης.
«Λέμε στους ανθρώπους: “Ελάτε πίσω”», τονίζει. «Η ελληνική οικονομία δεν είναι αυτή που θυμάστε. Τα πηγαίνει πολύ καλά».
www.bankingnews.gr
Με αριθμούς-ρεκόρ τουριστών να αναμένονται αυτό το καλοκαίρι στην Αθήνα, οι ιδιοκτήτες του εστιατορίου δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη.
«Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις προσωπικό» λέει ο Δημήτρης Σταθόκωστοπουλος, που διαχειρίζεται την ταβέρνα με τον αδερφό του.
«Ο τουρισμός σίγουρα αυξάνεται, αλλά οι Έλληνες προτιμούν δουλειές γραφείου 9 με 5, που δεν απαιτούν βάρδιες το βράδυ ή τα Σαββατοκύριακα».
Καθώς η τουριστική σεζόν πλησιάζει στην κορύφωσή της, η αναζήτηση προσωπικού για τη στήριξη της βιομηχανίας έχει αποκτήσει επείγον χαρακτήρα.
Η Ελλάδα μπορεί να είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης, αλλά το εργατικό δυναμικό δεν επαρκεί.
Οι ελλείψεις είναι τόσο έντονες που, λίγες μόνο εβδομάδες πριν αρχίσουν οι αφίξεις τουριστών, εκτιμάται ότι 80.000 θέσεις εργασίας στον τομέα της εστίασης και των ξενοδοχείων – τη ραχοκοκαλιά μιας βιομηχανίας που αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ – παραμένουν κενές.
Ο Σταθόκωστοπουλος δεν είναι ο μόνος επιχειρηματίας που δυσκολεύεται να βρει προσωπικό για να καλύψει τις ανάγκες της δημοφιλούς ταβέρνας του στην πιο πολυσύχναστη περίοδο του χρόνου.
Σε πανελλαδικό επίπεδο, οι ξενοδόχοι δίνουν μάχη για να βρουν ρεσεψιονίστ, καθαριστές, ναυαγοσώστες, πορτιέρηδες, σερβιτόρους και μάγειρες.
Σε νησιά μεγάλης επισκεψιμότητας όπως η Κρήτη και η Ρόδος, οι αναφορές για ξενοδόχους που δελεάζουν υπαλλήλους ανταγωνιστών με υποσχέσεις για καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας έχουν πολλαπλασιαστεί.
«Είναι εν μέρει αποτέλεσμα της πανδημίας, που την ένιωσε όλη η Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο» δήλωσε στον Guardian ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και τον Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ).
«Αυτό που βλέπουμε είναι μια άνευ προηγουμένου έλλειψη καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού, ιδίως στους τομείς των ξενοδοχείων και της εστίασης, μετά τη μαζική φυγή εργαζομένων στη διάρκεια του lockdown.
Πολλοί δεν επέστρεψαν ποτέ. Ως αποτέλεσμα, τώρα χρειάζονται περίπου 80.000 εργαζόμενοι».
Για τον Χότζογλου, η εποχικότητα του τομέα φταίει. «Μόλις τελειώσει η σεζόν, οι εργαζόμενοι δικαιούνται μόνο τρεις μήνες επίδομα ανεργίας. Όταν υπάρχει κρίση ακρίβειας, πώς να ζήσουν τον υπόλοιπο χρόνο;»
Ο τουρισμός δεν είναι ο μόνος τομέας που πλήττεται από τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό.
Η οικοδομή και η γεωργία επίσης επηρεάζονται σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τόσο δημογραφική κατάρρευση όσο και τις συνέπειες της μαζικής φυγής πάνω από 500.000 κυρίως μορφωμένων νέων στο αποκορύφωμα της σχεδόν δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος – εν μέρει και λόγω πίεσης από τοπικούς βουλευτές – η κεντροδεξιά κυβέρνηση επιδιώκει να νομιμοποιήσει περίπου 30.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά.
Έχει επίσης υπογράψει σειρά διμερών συμφωνιών «για κινητικότητα εργασίας» με τρίτες χώρες, όπως η Αίγυπτος, το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές, η Γεωργία, η Ινδία και η Μολδαβία.
Μετανάστες
«Μόλις έλαβα μια πρόταση για δουλειά από εταιρεία στο Ντουμπάι και το σκέφτομαι σοβαρά» λέει ο Σταθόκωστοπουλος.
«Ένας Μπαγκλαντεσιανός δουλεύει στην κουζίνα μας και είναι εξαιρετικός. Είναι άνθρωποι από την Ασία και άλλες περιοχές του κόσμου που πλέον κάνουν αιτήσεις για αυτού του τύπου τις δουλειές».
Σύμφωνα με τον Guardian, αιτούντες άσυλο, που μέχρι πρόσφατα διέμεναν σε δομές φιλοξενίας, θα ξεκινήσουν δουλειά στη Βόρεια Ελλάδα αργότερα αυτόν τον μήνα, αφού εκπαιδεύτηκαν από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας – ένα πρωτοποριακό βήμα σε μια χώρα όπου το λιμενικό και άλλες αρχές έχουν κατηγορηθεί από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για παράνομες επαναπροωθήσεις.
Από τότε που ανέλαβε το υπουργείο Μετανάστευσης τον Μάρτιο, ο Μάκης Βορίδης έχει δεσμευτεί να απελάσει τους «παράνομους μετανάστες», σφίγγοντας τη γραμμή μιας κυβέρνησης που δηλώνει ότι ακολουθεί «αυστηρή αλλά δίκαιη» πολιτική μετανάστευσης.
«Είναι αδιανόητο να συζητάμε για αύξηση απελάσεων όταν τα στατιστικά δείχνουν ότι στην Ελλάδα θα χρειαστεί να καλυφθούν 750.000 θέσεις εργασίας έως το 2050», είπε η Σοφία Κουβελάκη, επικεφαλής του Home Project, μιας οργάνωσης που υποστηρίζει πρόσφυγες και παιδιά μεταναστών στην Αθήνα.
«Πάνω από 1.400 παιδιά έχουν περάσει από τα καταφύγιά μας και εκατοντάδες έχουν προοδεύσει όταν τους δόθηκε η ευκαιρία, συχνά σε πολύ εξειδικευμένες δουλειές».
Δεν περνά απαρατήρητο από τους αξιωματούχους ότι το ελληνικό δίλημμα είναι και απόρροια της ίδιας της επιτυχίας της χώρας: σε μια ανακάμπτουσα οικονομία – μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρώπη – η ανεργία έχει μειωθεί στο μισό, από το 18% στο 9%, τα τελευταία έξι χρόνια.
«Πεντακόσιες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί σε τομείς όπως η κατασκευή, τα logistics, οι υπηρεσίες λιανικής και η υγειονομική περίθαλψη», λέει ο Σπύρος Πρωτοψάλτης, διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).
«Η ρητορική γύρω από τις ελλείψεις προσωπικού είναι, πιστεύω, κάπως υπερβολική, αλλά υπάρχουν ακόμη ανεκμετάλλευτες πηγές εργατικού δυναμικού… ξεκινώντας από τις γυναίκες».
Ο χρόνος είναι κρίσιμος. Μέχρι το 2028, το Υπουργείο Τουρισμού προβλέπει 40 εκατομμύρια επισκέπτες – σχεδόν τετραπλάσιος αριθμός από τον πληθυσμό της χώρας – ως αποτέλεσμα αυξημένων αφίξεων, κυρίως από αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα.
Η τουριστική σεζόν επίσης επιμηκύνεται, καθώς οι συνήθειες ταξιδιών αλλάζουν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η Ελλάδα έχει αρχίσει ενεργά να προσλαμβάνει προσωπικό στο εξωτερικό, διοργανώνοντας ημερίδες καριέρας σε Γερμανία, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός από ξένους, η ελπίδα είναι ότι και οι Έλληνες που έφυγαν κατά τη διάρκεια της κρίσης θα επιστρέψουν, λέει ο Πρωτοψάλτης.
«Λέμε στους ανθρώπους: “Ελάτε πίσω”», τονίζει. «Η ελληνική οικονομία δεν είναι αυτή που θυμάστε. Τα πηγαίνει πολύ καλά».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών