Στις 30 Απριλίου του 1975 έπεσε η Σαϊγκόν που αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και που σήμανε το οριστικό τέλος του Πολέμου του Βιετνάμ
Μια ταχύτατη εχθρική προέλαση, μια πανικόβλητη φυγή και σύμμαχοι εγκαταλελειμμένοι στην τύχη τους…
Υπήρξαν λίγες τέτοιες ήττες στην ιστορία των ΗΠΑ, και αυτή η αποτυχία παραμένει η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα.
Ήταν τότε που ο Λευκός Οίκος παρακάλεσε το Κρεμλίνο για βοήθεια.
Ήταν 30 Απριλίου του 1975, όταν έπεσε η Σαϊγκόν που αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και που σήμανε το οριστικό τέλος του Πολέμου του Βιετνάμ.
«Την ημέρα που το τελευταίο ελικόπτερο έφυγε από την οροφή της αμερικανικής πρεσβείας, μου έμεινε μόνο ένα αίσθημα κενού» είχε αναφέρει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Henry Kissinger, αναφερόμενος στα γεγονότα εκείνης της ιστορικής ημέρας.
Δραματικές στιγμές
Οι φάλαγγες αρμάτων μάχης του Λαϊκού Στρατού του Βιετνάμ (VPA) κατευθύνονταν προς τη Σαϊγκόν, την πρωτεύουσα και το τελευταίο προπύργιο του «αντεπαναστατικού» Νότου.
Ήταν ήδη αδύνατο να τους σταματήσουν, όλοι το καταλάβαιναν αυτό.
Ήδη από τον Μάρτιο του 1975, ο Λευκός Οίκος είχε αποφασίσει να εκκενώσει 5.000 Αμερικανούς πολίτες από τη χώρα και να διασφαλίσει ένα ασφαλές και άνετο διάδρομο διαφυγής για την ηγεσία του φιλοαμερικανικού Νότιου Βιετνάμ.
Ταυτόχρονα, οι Βιετναμέζοι που φοβούνταν την προέλαση των κομμουνιστών αναζητούσαν απεγνωσμένα τρόπους να φύγουν μαζί με τους Αμερικανούς εταίρους τους.
Εκκένωση… 10.000 ανθρώπων
Τις τελευταίες μέρες στη Σαϊγκόν, περίπου 10.000 κάτοικοι του Νότιου Βιετνάμ κυριολεκτικά κατέκλυσαν την αμερικανική πρεσβεία και άλλα σημεία εκκένωσης, υπό τους ήχους των πυροβόλων στις παρυφές της πόλης.
Την τάξη διατηρούσαν Αμερικανοί στρατιωτικοί και στελέχη της CIA.
Τα ελικόπτερα, το ένα μετά το άλλο, παραλάμβαναν ανθρώπους και τους μετέφεραν στα αμερικανικά αεροπλανοφόρα της 76ης επιχειρησιακής ομάδας του Πολεμικού Ναυτικού, που ήταν αγκυροβολημένα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η εκκένωση όλων όσοι επιθυμούσαν να φύγουν αποδείχθηκε αδύνατη.
Οι Αμερικανοί πολίτες είχαν απόλυτη προτεραιότητα.
Πανικός
Τους Βιετναμέζους τούς απωθούσαν κυριολεκτικά με τις κάννες των τουφεκιών, υποσχόμενοι ότι θα τους έπαιρναν αργότερα.
Λόγια σαν κι αυτά ακούγονταν μέχρι και την απογείωση του τελευταίου αεροσκάφους.
«Οι πανικόβλητες κραυγές των Βιετναμέζων μέσω του ασυρμάτου της CIA την τελευταία ημέρα βασανίζουν ακόμα τη συνείδησή μου», έγραφε πολλά χρόνια αργότερα ο πρώην επιχειρησιακός πράκτορας στη Σαϊγκόν, Frank Snepp.
Μονάδα πεζοναυτών των ΗΠΑ υπό τη διοίκηση του ταγματάρχη James Keane υπερασπιζόταν μέχρι τέλους την πρεσβεία από τον εξαγριωμένο όχλο που προσπαθούσε να εισβάλει στο κτήριο.
Οι στρατιώτες, που ήταν οι τελευταίοι Αμερικανοί στη Σαϊγκόν, οχύρωσαν τις πόρτες και μπλόκαραν τους ανελκυστήρες, αλλά τίποτα από αυτά δεν ήταν αρκετό.
Στην αναφορά του ο Keane, καταγράφεται ότι γύρω στις 07:00 το πρωί, όταν οι πεζοναύτες βρίσκονταν ήδη στην οροφή, ακούστηκαν πυροβολισμοί.
Οι χθεσινοί σύμμαχοι, που μέχρι πριν λίγο εκλιπαρούσαν με δάκρυα για βοήθεια, είχαν πλέον μετατραπεί σε περιττό βάρος.
Σώθηκαν χάρη στους Σοβιετικούς
Στο πλαίσιο της επιχείρησης «Frequent Wind» στις 29–30 Απριλίου μεταφέρθηκαν από το Βιετνάμ σε πλοία του Αμερικανικού Ναυτικού 1.737 Αμερικανοί και 5.595 Βιετναμέζοι.
Συνολικά, μέσα σε λίγες εβδομάδες, εκκενώθηκαν 57.000 άνθρωποι.
Η επιχείρηση διάσωσης μετατράπηκε σε μια απελπισμένη φυγή μόνο τις τελευταίες δύο ημέρες.
Μέχρι τότε, όλα εξελίσσονταν πιο οργανωμένα.
Παρεμπιπτόντως, οι Αμερικανοί σπάνια αναφέρουν ότι οι ζωές των συμπολιτών τους εκείνες τις ημέρες σώθηκαν χάρη στη Σοβιετική Ένωση.
Οι ΗΠΑ φοβούνταν ότι οι δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (ΛΔΒ) θα βομβάρδιζαν τα σημεία εκκένωσης.
Ωστόσο, δεν επιχείρησαν να διαπραγματευτούν άμεσα με το Ανόι, καθώς ο μόνος αξιόπιστος εγγυητής θα μπορούσε να είναι μόνο η Μόσχα.
Προσωπικό μήνυμα στον Brezhnev
Μέσω του Σοβιετικού πρέσβη στις ΗΠΑ, Anatoly Dobrynin, ένα προσωπικό μήνυμα του προέδρου Gerald Ford έφτασε στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα Leonid Brezhnev.
Ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις έπαιζε ο Henry Kissinger, ο οποίος ταυτόχρονα προσπαθούσε να αποτρέψει το ενδεχόμενο να φανεί ότι ο Λευκός Οίκος ζητούσε βοήθεια από το Κρεμλίνο στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.
Ωστόσο, οι επίσημες διατυπώσεις μιλούσαν από μόνες τους:
«Απευθύνουμε επιτακτική έκκληση προς τη σοβιετική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τις καλές της υπηρεσίες, ώστε να συμβάλει σε προσωρινή παύση των εχθροπραξιών», ήταν το αίτημα της Ουάσινγκτον προς τη Μόσχα.
Τι αποφάσισε το Κρεμλίνο
Στο Κρεμλίνο εκτιμήθηκε ότι η καλύτερη λύση ήταν να επιτραπεί στους Αμερικανούς να αποχωρήσουν.
Ο Λευκός Οίκος, από την πλευρά του, υποσχέθηκε να μην κλιμακώσει την κατάσταση.
Η Μόσχα διαβεβαίωσε ότι το Ανόι δεν θα παρεμπόδιζε την εκκένωση, εφόσον δεν προκαλείτο.
Ωστόσο, στις 28 Απριλίου, το πυροβολικό του Βορρά βομβάρδισε το αεροδρόμιο Tan Son Nhat, προκαλώντας ζημιές στον διάδρομο απογείωσης-προσγείωσης και σκοτώνοντας δύο Αμερικανούς πεζοναύτες.
Ήταν οι τελευταίοι Αμερικανοί που σκοτώθηκαν στο Βιετνάμ.
Η ηγεσία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ δεν είδε με καλό μάτι το γεγονός ότι οι αρχές του Νότου ξαφνικά εξέφρασαν την επιθυμία για διαπραγματεύσεις.
Η κατάσταση έμοιαζε με απόπειρα να αποτραπεί η επίθεση στην πόλη, να καθυστερήσει η παράδοση, να παραταθούν οι διαπραγματεύσεις και να απομακρυνθεί όσο το δυνατόν περισσότερος βιετναμικός πληθυσμός από τη χώρα.
Το Ανόι απαίτησε τη διάλυση της φιλοαμερικανικής κυβέρνησης, αλλά αγνοήθηκε.
Το βασικό ζήτημα — τα χρήματα
Η μοίρα του Νότιου Βιετνάμ, ωστόσο, είχε προδιαγραφεί ήδη δύο χρόνια νωρίτερα στο Παρίσι, όταν οι Αμερικανοί υπέγραψαν συμφωνία με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ για κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη χώρα.
Η Ουάσινγκτον συνέχισε να βοηθά τον σύμμαχό της, όμως μετά την πετρελαϊκή κρίση και το ξέσπασμα του πληθωρισμού, οι προμήθειες όπλων και πυρομαχικών στις απαραίτητες ποσότητες έγιναν υπερβολικά επιβαρυντικές για τον αμερικανικό προϋπολογισμό.
Σταδιακά, όλα περιορίστηκαν στο ελάχιστο.
«Χωρίς την απαραίτητη υποστήριξη, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Δημοκρατίας του Βιετνάμ ίσως χάσουν.
Όχι την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο μήνα, αλλά μέσα σε έναν χρόνο θα χάσουν», έγραφε τον Αύγουστο του 1974 ο υποστράτηγος John Murray, υπεύθυνος για τις προμήθειες.
Δεν ήθελε ήττα ο Kissinger
Ο Kissinger δεν ήθελε την ήττα του συμμάχου, κατανοώντας ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν χωρίς συνέπειες και για τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την παραμονή της πτώσης της Σαϊγκόν, ζήτησε ανεπιτυχώς από το Κογκρέσο 700 εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση των δυνάμεων του Νότιου Βιετνάμ.
Το μόνο που του απέμενε ήταν να αποτρέψει τη σύλληψη Αμερικανών στο Βιετνάμ.
Η πτώση της Σαϊγκόν
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν τήρησαν τον λόγο τους.
Μπορεί κανείς στις μέρες μας να εμπιστεύεται τον λόγο ενός Αμερικανού;» — έλεγε στον αποχαιρετιστήριο λόγο του, την παραμονή της παράδοσης, ο προτελευταίος πρόεδρος του Νότιου Βιετνάμ, Nguyen Van Thieu.
Την ίδια ώρα, στις ΗΠΑ, οι πολίτες παρακολουθούσαν σχεδόν σε ζωντανή μετάδοση στην τηλεόραση, πώς πλήθη ανθρώπων έσπρωχναν ελικόπτερα από τα αεροπλανοφόρα στη θάλασσα για να απελευθερώσουν τον χώρο προσγείωσης για τις αφίξεις των επόμενων εκκενωμένων.
Αυτές οι εικόνες χαράχτηκαν βαθιά στη μνήμη των Αμερικανών.
Η πτώση της Σαϊγκόν, που σύντομα μετονομάστηκε προς τιμήν του πρώτου ηγέτη της ΛΔΒ σε Ho Chi Minh, συγκλόνισε ακόμη και τον ίδιο τον Kissinger.
Λέγεται μάλιστα ότι ήθελε να επιστρέψει το Νόμπελ Ειρήνης που είχε λάβει για τις διαπραγματεύσεις στο Παρίσι.
Στην καριέρα του «Αμερικανού Μέττερνιχ», αυτή υπήρξε η μεγαλύτερη ήττα - και την προσωπική του ευθύνη δεν την αναγνώρισε ποτέ.
www.bankingnews.gr
Υπήρξαν λίγες τέτοιες ήττες στην ιστορία των ΗΠΑ, και αυτή η αποτυχία παραμένει η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα.
Ήταν τότε που ο Λευκός Οίκος παρακάλεσε το Κρεμλίνο για βοήθεια.
Ήταν 30 Απριλίου του 1975, όταν έπεσε η Σαϊγκόν που αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και που σήμανε το οριστικό τέλος του Πολέμου του Βιετνάμ.
«Την ημέρα που το τελευταίο ελικόπτερο έφυγε από την οροφή της αμερικανικής πρεσβείας, μου έμεινε μόνο ένα αίσθημα κενού» είχε αναφέρει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Henry Kissinger, αναφερόμενος στα γεγονότα εκείνης της ιστορικής ημέρας.
Δραματικές στιγμές
Οι φάλαγγες αρμάτων μάχης του Λαϊκού Στρατού του Βιετνάμ (VPA) κατευθύνονταν προς τη Σαϊγκόν, την πρωτεύουσα και το τελευταίο προπύργιο του «αντεπαναστατικού» Νότου.
Ήταν ήδη αδύνατο να τους σταματήσουν, όλοι το καταλάβαιναν αυτό.
Ήδη από τον Μάρτιο του 1975, ο Λευκός Οίκος είχε αποφασίσει να εκκενώσει 5.000 Αμερικανούς πολίτες από τη χώρα και να διασφαλίσει ένα ασφαλές και άνετο διάδρομο διαφυγής για την ηγεσία του φιλοαμερικανικού Νότιου Βιετνάμ.
Ταυτόχρονα, οι Βιετναμέζοι που φοβούνταν την προέλαση των κομμουνιστών αναζητούσαν απεγνωσμένα τρόπους να φύγουν μαζί με τους Αμερικανούς εταίρους τους.
Εκκένωση… 10.000 ανθρώπων
Τις τελευταίες μέρες στη Σαϊγκόν, περίπου 10.000 κάτοικοι του Νότιου Βιετνάμ κυριολεκτικά κατέκλυσαν την αμερικανική πρεσβεία και άλλα σημεία εκκένωσης, υπό τους ήχους των πυροβόλων στις παρυφές της πόλης.
Την τάξη διατηρούσαν Αμερικανοί στρατιωτικοί και στελέχη της CIA.
Τα ελικόπτερα, το ένα μετά το άλλο, παραλάμβαναν ανθρώπους και τους μετέφεραν στα αμερικανικά αεροπλανοφόρα της 76ης επιχειρησιακής ομάδας του Πολεμικού Ναυτικού, που ήταν αγκυροβολημένα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η εκκένωση όλων όσοι επιθυμούσαν να φύγουν αποδείχθηκε αδύνατη.
Οι Αμερικανοί πολίτες είχαν απόλυτη προτεραιότητα.
Πανικός
Τους Βιετναμέζους τούς απωθούσαν κυριολεκτικά με τις κάννες των τουφεκιών, υποσχόμενοι ότι θα τους έπαιρναν αργότερα.
Λόγια σαν κι αυτά ακούγονταν μέχρι και την απογείωση του τελευταίου αεροσκάφους.
«Οι πανικόβλητες κραυγές των Βιετναμέζων μέσω του ασυρμάτου της CIA την τελευταία ημέρα βασανίζουν ακόμα τη συνείδησή μου», έγραφε πολλά χρόνια αργότερα ο πρώην επιχειρησιακός πράκτορας στη Σαϊγκόν, Frank Snepp.
Μονάδα πεζοναυτών των ΗΠΑ υπό τη διοίκηση του ταγματάρχη James Keane υπερασπιζόταν μέχρι τέλους την πρεσβεία από τον εξαγριωμένο όχλο που προσπαθούσε να εισβάλει στο κτήριο.
Οι στρατιώτες, που ήταν οι τελευταίοι Αμερικανοί στη Σαϊγκόν, οχύρωσαν τις πόρτες και μπλόκαραν τους ανελκυστήρες, αλλά τίποτα από αυτά δεν ήταν αρκετό.
Στην αναφορά του ο Keane, καταγράφεται ότι γύρω στις 07:00 το πρωί, όταν οι πεζοναύτες βρίσκονταν ήδη στην οροφή, ακούστηκαν πυροβολισμοί.
Οι χθεσινοί σύμμαχοι, που μέχρι πριν λίγο εκλιπαρούσαν με δάκρυα για βοήθεια, είχαν πλέον μετατραπεί σε περιττό βάρος.
Σώθηκαν χάρη στους Σοβιετικούς
Στο πλαίσιο της επιχείρησης «Frequent Wind» στις 29–30 Απριλίου μεταφέρθηκαν από το Βιετνάμ σε πλοία του Αμερικανικού Ναυτικού 1.737 Αμερικανοί και 5.595 Βιετναμέζοι.
Συνολικά, μέσα σε λίγες εβδομάδες, εκκενώθηκαν 57.000 άνθρωποι.
Η επιχείρηση διάσωσης μετατράπηκε σε μια απελπισμένη φυγή μόνο τις τελευταίες δύο ημέρες.
Μέχρι τότε, όλα εξελίσσονταν πιο οργανωμένα.
Παρεμπιπτόντως, οι Αμερικανοί σπάνια αναφέρουν ότι οι ζωές των συμπολιτών τους εκείνες τις ημέρες σώθηκαν χάρη στη Σοβιετική Ένωση.
Οι ΗΠΑ φοβούνταν ότι οι δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (ΛΔΒ) θα βομβάρδιζαν τα σημεία εκκένωσης.
Ωστόσο, δεν επιχείρησαν να διαπραγματευτούν άμεσα με το Ανόι, καθώς ο μόνος αξιόπιστος εγγυητής θα μπορούσε να είναι μόνο η Μόσχα.
Προσωπικό μήνυμα στον Brezhnev
Μέσω του Σοβιετικού πρέσβη στις ΗΠΑ, Anatoly Dobrynin, ένα προσωπικό μήνυμα του προέδρου Gerald Ford έφτασε στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα Leonid Brezhnev.
Ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις έπαιζε ο Henry Kissinger, ο οποίος ταυτόχρονα προσπαθούσε να αποτρέψει το ενδεχόμενο να φανεί ότι ο Λευκός Οίκος ζητούσε βοήθεια από το Κρεμλίνο στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.
Ωστόσο, οι επίσημες διατυπώσεις μιλούσαν από μόνες τους:
«Απευθύνουμε επιτακτική έκκληση προς τη σοβιετική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τις καλές της υπηρεσίες, ώστε να συμβάλει σε προσωρινή παύση των εχθροπραξιών», ήταν το αίτημα της Ουάσινγκτον προς τη Μόσχα.
Τι αποφάσισε το Κρεμλίνο
Στο Κρεμλίνο εκτιμήθηκε ότι η καλύτερη λύση ήταν να επιτραπεί στους Αμερικανούς να αποχωρήσουν.
Ο Λευκός Οίκος, από την πλευρά του, υποσχέθηκε να μην κλιμακώσει την κατάσταση.
Η Μόσχα διαβεβαίωσε ότι το Ανόι δεν θα παρεμπόδιζε την εκκένωση, εφόσον δεν προκαλείτο.
Ωστόσο, στις 28 Απριλίου, το πυροβολικό του Βορρά βομβάρδισε το αεροδρόμιο Tan Son Nhat, προκαλώντας ζημιές στον διάδρομο απογείωσης-προσγείωσης και σκοτώνοντας δύο Αμερικανούς πεζοναύτες.
Ήταν οι τελευταίοι Αμερικανοί που σκοτώθηκαν στο Βιετνάμ.
Η ηγεσία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ δεν είδε με καλό μάτι το γεγονός ότι οι αρχές του Νότου ξαφνικά εξέφρασαν την επιθυμία για διαπραγματεύσεις.
Η κατάσταση έμοιαζε με απόπειρα να αποτραπεί η επίθεση στην πόλη, να καθυστερήσει η παράδοση, να παραταθούν οι διαπραγματεύσεις και να απομακρυνθεί όσο το δυνατόν περισσότερος βιετναμικός πληθυσμός από τη χώρα.
Το Ανόι απαίτησε τη διάλυση της φιλοαμερικανικής κυβέρνησης, αλλά αγνοήθηκε.
Το βασικό ζήτημα — τα χρήματα
Η μοίρα του Νότιου Βιετνάμ, ωστόσο, είχε προδιαγραφεί ήδη δύο χρόνια νωρίτερα στο Παρίσι, όταν οι Αμερικανοί υπέγραψαν συμφωνία με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ για κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη χώρα.
Η Ουάσινγκτον συνέχισε να βοηθά τον σύμμαχό της, όμως μετά την πετρελαϊκή κρίση και το ξέσπασμα του πληθωρισμού, οι προμήθειες όπλων και πυρομαχικών στις απαραίτητες ποσότητες έγιναν υπερβολικά επιβαρυντικές για τον αμερικανικό προϋπολογισμό.
Σταδιακά, όλα περιορίστηκαν στο ελάχιστο.
«Χωρίς την απαραίτητη υποστήριξη, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Δημοκρατίας του Βιετνάμ ίσως χάσουν.
Όχι την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο μήνα, αλλά μέσα σε έναν χρόνο θα χάσουν», έγραφε τον Αύγουστο του 1974 ο υποστράτηγος John Murray, υπεύθυνος για τις προμήθειες.
Δεν ήθελε ήττα ο Kissinger
Ο Kissinger δεν ήθελε την ήττα του συμμάχου, κατανοώντας ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν χωρίς συνέπειες και για τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την παραμονή της πτώσης της Σαϊγκόν, ζήτησε ανεπιτυχώς από το Κογκρέσο 700 εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση των δυνάμεων του Νότιου Βιετνάμ.
Το μόνο που του απέμενε ήταν να αποτρέψει τη σύλληψη Αμερικανών στο Βιετνάμ.
Η πτώση της Σαϊγκόν
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν τήρησαν τον λόγο τους.
Μπορεί κανείς στις μέρες μας να εμπιστεύεται τον λόγο ενός Αμερικανού;» — έλεγε στον αποχαιρετιστήριο λόγο του, την παραμονή της παράδοσης, ο προτελευταίος πρόεδρος του Νότιου Βιετνάμ, Nguyen Van Thieu.
Την ίδια ώρα, στις ΗΠΑ, οι πολίτες παρακολουθούσαν σχεδόν σε ζωντανή μετάδοση στην τηλεόραση, πώς πλήθη ανθρώπων έσπρωχναν ελικόπτερα από τα αεροπλανοφόρα στη θάλασσα για να απελευθερώσουν τον χώρο προσγείωσης για τις αφίξεις των επόμενων εκκενωμένων.
Αυτές οι εικόνες χαράχτηκαν βαθιά στη μνήμη των Αμερικανών.
Η πτώση της Σαϊγκόν, που σύντομα μετονομάστηκε προς τιμήν του πρώτου ηγέτη της ΛΔΒ σε Ho Chi Minh, συγκλόνισε ακόμη και τον ίδιο τον Kissinger.
Λέγεται μάλιστα ότι ήθελε να επιστρέψει το Νόμπελ Ειρήνης που είχε λάβει για τις διαπραγματεύσεις στο Παρίσι.
Στην καριέρα του «Αμερικανού Μέττερνιχ», αυτή υπήρξε η μεγαλύτερη ήττα - και την προσωπική του ευθύνη δεν την αναγνώρισε ποτέ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών