Ο κόσμος αντιμετωπίζει τη χειρότερη περίοδο των τελευταίων τριών δεκαετιών.
Η παγκόσμια οικονομία είναι αντιμέτωπη με τη χειρότερη πενταετία της τελευταίας 30ετίας, σύμφωνα με τον διακεκριμένο οικονομολόγο και πρώην υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Larry Summers.
Όπως επισημαίνει, «οι αναπτυσσόμενες χώρες συντρίβονται υπό το βάρος επαχθούς χρέους που βαρύνεται έτι περαιτέρω από τα υψηλά επιτόκια, ενώ οι μισές από τις φτωχότερες οικονομίες δεν έχουν ακόμη ανακάμψει – ούτε κατά διάνοια δεν βρίσκονται στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν από την πανδημία.
Την ίδια στιγμή, η ανάπτυξη είναι ασθενής σε μεγάλες περιοχές του κόσμου ενώ ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα υψηλός.
Και πίσω από όλα αυτά, το θερμόμετρο συνεχίζει να ανεβαίνει.
Η περσινή χρονιά ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί, όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε μήνα.
Τα τελευταία αρκετά χρόνια, οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν δώσει μεγάλες υποσχέσεις και έχουν εκπονήσει τολμηρά σχέδια για να μετριάσουν την κλιματική κρίση και να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να προσαρμοστούν.
Δεσμεύτηκαν ότι η Παγκόσμια Τράπεζα θα μεταρρυθμιστεί για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή και θα δανείσει πιο επιθετικά με τους πόρους που διαθέτει.
Μια συμφωνία μεταξύ των πιστωτών θα παρείχε ελάφρυνση χρέους στις χώρες που το είχαν περισσότερο ανάγκη.
Και όπου τα δημόσια χρήματα ήταν ανεπαρκή, το πολυμερές σύστημα θα αποτελούσε καταλύτη για ιδιωτικές επενδύσεις.
Παρά την τολμηρή ρητορική, το 2023 ήταν μια καταστροφή όσον αφορά την υποστήριξη του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα, ο ιδιωτικός τομέας συγκέντρωσε περισσότερα από 68 δισεκατομμύρια δολάρια από τόκους και αποπληρωμές κεφαλαίου από όσα δάνεισε στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Παραδόξως, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απέσυραν άλλα 40 δισεκατομμύρια δολάρια…
Η καθαρή βοήθεια από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν μόλις 2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το σλόγκαν της Παγκόσμιας Τράπεζας από «Δισεκατομμύρια έως τρισεκατομμύρια» έχει γίνει «εκατομμύρια μέσα, δισεκατομμύρια έξω».
Δεν είναι περίεργο δεδομένου ότι οι μέτοχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν έχουν αντλήσει κεφάλαια, δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά τις πρακτικές χρηματοδότησης ή δεν έχουν κάνει άλλα τολμηρά βήματα.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποσύρει κεφάλαια από τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Η ιδέα της συνολικής ελάφρυνσης του χρέους δεν έχει πάει πουθενά.
Και οι χρεοκοπίες έχουν αποφευχθεί μόνο με την ηθική αδυναμία περικοπής των δαπανών για την υγεία και την εκπαίδευση.
Παραμερίζοντας το περίπλοκο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, είναι σαφές πως οι παγκόσμιοι ηγέτες δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν ούτε τις απλούστερες και σαφέστερες των προκλήσεων.
Ο πόλεμος, ο πληθωρισμός και η κακή διακυβέρνηση έχουν φέρει μερικούς από τους φτωχότερους ανθρώπους –συμπεριλαμβανομένου του Τσαντ, της Αϊτής, του Σουδάν και της Γάζας– στα πρόθυρα του λιμού, ωστόσο η διεθνής ανταπόκριση ήταν αργή και σιωπηλή.
Πρόκειται για μια ανθρωπιστική καταστροφή από μόνη της και σύμβολο της ευρύτερης αδυναμίας μας να δράσουμε ενόψει μιας κρίσης.
Εάν ο κόσμος δεν μπορεί να βρει φαγητό ούτε σε παιδιά που λιμοκτονούν, πώς θα νικήσει την κλιματική αλλαγή και να αναπροσανατολίσει την παγκόσμια οικονομία;
Και πώς οι φτωχότερες χώρες θα πιστέψουν στο διεθνές σύστημα, ότι δηλαδή δεν θα τις αφήσει πίσω, εάν αυτό το σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις πιο βασικές προκλήσεις;
Αυτή την εβδομάδα, οι υπουργοί Οικονομικών, οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι οικονομικοί ηγέτες συγκεντρώνονται για τις εαρινές συνεδριάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, όπου θα συζητήσουν για την παγκόσμια οικονομία και θα εκπονήσουν σχέδια για την ενίσχυσή της.
Αλλά αυτές οι προσπάθειες θα αποτύχουν… αν δεν υπάρξει το κατάλληλο πλαίσιο.
Ακολουθούν τέσσερις μεγάλες ιδέες για το τι είναι απαραίτητο:
Πρώτον, χρειάζεται αντιστροφή ροών ροές κεφαλαίων, έτσι ώστε οι χώρες με το χαμηλότερο εισόδημα να λαμβάνουν περισσότερη υποστήριξη από ό,τι πληρώνουν σε ιδιώτες πιστωτές.
Βραχυπρόθεσμα, αυτό σημαίνει επέκταση της χρήσης καινοτόμων χρηματοοικονομικών εργαλείων από τις πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης, όπως εγγυήσεις, μέσα άμβλυνσης του κινδύνου και υβριδικά κεφάλαια.
Κάπως πιο μακροπρόθεσμα, σημαίνει ενίσχυση με χρήματα από τους μετόχους – αύξηση κεφαλαίου για την Παγκόσμια Τράπεζα και τις τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης, η οποία θα απαιτήσει νομοθετική έγκριση στις χώρες μετόχους.
Δεύτερον, απαιτείται μετατροπή των MDB σε μεγάλες, ριψοκίνδυνες, κλιματικές επικεντρωμένους θεσμούς.
Οι αναπτυξιακές τράπεζες είναι καιρός να κλιμακώσουν αυτές τις προσπάθειες.
Οι πλούσιες χώρες που είναι οι μεγαλύτεροι μέτοχοι στο πολυμερές σύστημα πρέπει να παρέχουν την πολιτική υποστήριξη για ανάληψη κινδύνων.
Τρίτον, απαιτείται χρηματοδότηση της Διεθνούς Ένωσης Ανάπτυξης, ενός εξαιρετικά αποτελεσματικού οργανισμού που παρέχει τους πόρους σε χώρες με χαμηλό εισόδημα.
Δεδομένων των προκλήσεων που έρχονται, ο κόσμος δεν έχει την πολυτέλεια να προσφέρει κάτι λιγότερο.
Τέταρτον, απαιτείται αντιμετώπιση της επισιτιστικής ασφάλειας.
Πέρυσι, τα Ηνωμένα Έθνη μπόρεσαν να συγκεντρώσουν από διεθνείς δωρητές μόνο περίπου το ένα τρίτο των όσων ζητούσαν για ανθρωπιστική βοήθεια και έπρεπε να περικόψουν τους στόχους τους για το 2024.
Το φαγητό θα ανακουφίσει μια ανθρωπιστική καταστροφή και θα παρείχε αποδείξεις στις δύσπιστες χώρες ότι το διεθνές σύστημα μπορεί ακόμα να λειτουργήσει.
Εκλογές
Ο μισός κόσμος πηγαίνει στις κάλπες φέτος, από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Ινδία και το Μεξικό.
Η διάχυτη δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις και τις υποσχέσεις τους είναι ένα πανταχού παρόν ζήτημα.
Η συμβατική σοφία είναι ότι η εξωτερική πολιτική παραμερίζεται καθώς οι πολιτικοί στρέφουν την εστίασή τους στην εκστρατεία και στα εσωτερικά ζητήματα που θα τους κερδίσουν ψήφους.
Τολμούμε να ελπίζουμε ότι οι ιστορικοί θα στις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας θα ασχοληθούν σοβαρά με τις παγκόσμιες προκλήσεις.
Το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως πνευματικό.
Είναι το πρόβλημα της εύρεσης της πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση των πιο θεμελιωδών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα».
www.bankingnews.gr
Όπως επισημαίνει, «οι αναπτυσσόμενες χώρες συντρίβονται υπό το βάρος επαχθούς χρέους που βαρύνεται έτι περαιτέρω από τα υψηλά επιτόκια, ενώ οι μισές από τις φτωχότερες οικονομίες δεν έχουν ακόμη ανακάμψει – ούτε κατά διάνοια δεν βρίσκονται στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν από την πανδημία.
Την ίδια στιγμή, η ανάπτυξη είναι ασθενής σε μεγάλες περιοχές του κόσμου ενώ ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα υψηλός.
Και πίσω από όλα αυτά, το θερμόμετρο συνεχίζει να ανεβαίνει.
Η περσινή χρονιά ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί, όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε μήνα.
Τα τελευταία αρκετά χρόνια, οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν δώσει μεγάλες υποσχέσεις και έχουν εκπονήσει τολμηρά σχέδια για να μετριάσουν την κλιματική κρίση και να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να προσαρμοστούν.
Δεσμεύτηκαν ότι η Παγκόσμια Τράπεζα θα μεταρρυθμιστεί για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή και θα δανείσει πιο επιθετικά με τους πόρους που διαθέτει.
Μια συμφωνία μεταξύ των πιστωτών θα παρείχε ελάφρυνση χρέους στις χώρες που το είχαν περισσότερο ανάγκη.
Και όπου τα δημόσια χρήματα ήταν ανεπαρκή, το πολυμερές σύστημα θα αποτελούσε καταλύτη για ιδιωτικές επενδύσεις.
Παρά την τολμηρή ρητορική, το 2023 ήταν μια καταστροφή όσον αφορά την υποστήριξη του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα, ο ιδιωτικός τομέας συγκέντρωσε περισσότερα από 68 δισεκατομμύρια δολάρια από τόκους και αποπληρωμές κεφαλαίου από όσα δάνεισε στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Παραδόξως, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απέσυραν άλλα 40 δισεκατομμύρια δολάρια…
Η καθαρή βοήθεια από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν μόλις 2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το σλόγκαν της Παγκόσμιας Τράπεζας από «Δισεκατομμύρια έως τρισεκατομμύρια» έχει γίνει «εκατομμύρια μέσα, δισεκατομμύρια έξω».
Δεν είναι περίεργο δεδομένου ότι οι μέτοχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν έχουν αντλήσει κεφάλαια, δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά τις πρακτικές χρηματοδότησης ή δεν έχουν κάνει άλλα τολμηρά βήματα.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποσύρει κεφάλαια από τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Η ιδέα της συνολικής ελάφρυνσης του χρέους δεν έχει πάει πουθενά.
Και οι χρεοκοπίες έχουν αποφευχθεί μόνο με την ηθική αδυναμία περικοπής των δαπανών για την υγεία και την εκπαίδευση.
Παραμερίζοντας το περίπλοκο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, είναι σαφές πως οι παγκόσμιοι ηγέτες δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν ούτε τις απλούστερες και σαφέστερες των προκλήσεων.
Ο πόλεμος, ο πληθωρισμός και η κακή διακυβέρνηση έχουν φέρει μερικούς από τους φτωχότερους ανθρώπους –συμπεριλαμβανομένου του Τσαντ, της Αϊτής, του Σουδάν και της Γάζας– στα πρόθυρα του λιμού, ωστόσο η διεθνής ανταπόκριση ήταν αργή και σιωπηλή.
Πρόκειται για μια ανθρωπιστική καταστροφή από μόνη της και σύμβολο της ευρύτερης αδυναμίας μας να δράσουμε ενόψει μιας κρίσης.
Εάν ο κόσμος δεν μπορεί να βρει φαγητό ούτε σε παιδιά που λιμοκτονούν, πώς θα νικήσει την κλιματική αλλαγή και να αναπροσανατολίσει την παγκόσμια οικονομία;
Και πώς οι φτωχότερες χώρες θα πιστέψουν στο διεθνές σύστημα, ότι δηλαδή δεν θα τις αφήσει πίσω, εάν αυτό το σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις πιο βασικές προκλήσεις;
Αυτή την εβδομάδα, οι υπουργοί Οικονομικών, οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι οικονομικοί ηγέτες συγκεντρώνονται για τις εαρινές συνεδριάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, όπου θα συζητήσουν για την παγκόσμια οικονομία και θα εκπονήσουν σχέδια για την ενίσχυσή της.
Αλλά αυτές οι προσπάθειες θα αποτύχουν… αν δεν υπάρξει το κατάλληλο πλαίσιο.
Ακολουθούν τέσσερις μεγάλες ιδέες για το τι είναι απαραίτητο:
Πρώτον, χρειάζεται αντιστροφή ροών ροές κεφαλαίων, έτσι ώστε οι χώρες με το χαμηλότερο εισόδημα να λαμβάνουν περισσότερη υποστήριξη από ό,τι πληρώνουν σε ιδιώτες πιστωτές.
Βραχυπρόθεσμα, αυτό σημαίνει επέκταση της χρήσης καινοτόμων χρηματοοικονομικών εργαλείων από τις πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης, όπως εγγυήσεις, μέσα άμβλυνσης του κινδύνου και υβριδικά κεφάλαια.
Κάπως πιο μακροπρόθεσμα, σημαίνει ενίσχυση με χρήματα από τους μετόχους – αύξηση κεφαλαίου για την Παγκόσμια Τράπεζα και τις τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης, η οποία θα απαιτήσει νομοθετική έγκριση στις χώρες μετόχους.
Δεύτερον, απαιτείται μετατροπή των MDB σε μεγάλες, ριψοκίνδυνες, κλιματικές επικεντρωμένους θεσμούς.
Οι αναπτυξιακές τράπεζες είναι καιρός να κλιμακώσουν αυτές τις προσπάθειες.
Οι πλούσιες χώρες που είναι οι μεγαλύτεροι μέτοχοι στο πολυμερές σύστημα πρέπει να παρέχουν την πολιτική υποστήριξη για ανάληψη κινδύνων.
Τρίτον, απαιτείται χρηματοδότηση της Διεθνούς Ένωσης Ανάπτυξης, ενός εξαιρετικά αποτελεσματικού οργανισμού που παρέχει τους πόρους σε χώρες με χαμηλό εισόδημα.
Δεδομένων των προκλήσεων που έρχονται, ο κόσμος δεν έχει την πολυτέλεια να προσφέρει κάτι λιγότερο.
Τέταρτον, απαιτείται αντιμετώπιση της επισιτιστικής ασφάλειας.
Πέρυσι, τα Ηνωμένα Έθνη μπόρεσαν να συγκεντρώσουν από διεθνείς δωρητές μόνο περίπου το ένα τρίτο των όσων ζητούσαν για ανθρωπιστική βοήθεια και έπρεπε να περικόψουν τους στόχους τους για το 2024.
Το φαγητό θα ανακουφίσει μια ανθρωπιστική καταστροφή και θα παρείχε αποδείξεις στις δύσπιστες χώρες ότι το διεθνές σύστημα μπορεί ακόμα να λειτουργήσει.
Εκλογές
Ο μισός κόσμος πηγαίνει στις κάλπες φέτος, από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Ινδία και το Μεξικό.
Η διάχυτη δυσπιστία προς τις κυβερνήσεις και τις υποσχέσεις τους είναι ένα πανταχού παρόν ζήτημα.
Η συμβατική σοφία είναι ότι η εξωτερική πολιτική παραμερίζεται καθώς οι πολιτικοί στρέφουν την εστίασή τους στην εκστρατεία και στα εσωτερικά ζητήματα που θα τους κερδίσουν ψήφους.
Τολμούμε να ελπίζουμε ότι οι ιστορικοί θα στις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας θα ασχοληθούν σοβαρά με τις παγκόσμιες προκλήσεις.
Το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως πνευματικό.
Είναι το πρόβλημα της εύρεσης της πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση των πιο θεμελιωδών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών