Τελευταία Νέα
Διεθνή

Κεραυνοί Βαρουφάκη κατά Lagarde: Συνδυασμός ανικανότητας και έπαρσης – Ποιες είναι τρεις μεγάλες γκάφες της

Κεραυνοί Βαρουφάκη κατά Lagarde: Συνδυασμός ανικανότητας και έπαρσης – Ποιες είναι τρεις μεγάλες γκάφες της
Σύμφωνα με τον Έλληνα οικονομολόγο, η Lagarde είναι o σπάνιος συνδυασμός ανικανότητας και έπαρσης
Σπάνιο συνδυασμό ανικανότητας και έπαρσης θεωρεί την πρόεδρο της ΕΚΤ Christine Lagarde ο Έλληνας οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης, που με άρθρο του στο Project Syndicate «αποκαλύπτει τις τρεις σοβαρές γκάφες της».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη, οι τρεις γκάφες της Christine Lagarde ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν προκάλεσαν μόνο την αναβίωση του δεξιού λαϊκισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά τον ενίσχυσαν…

Η πρώτη γκάφα κόστισε στην Ιταλία δισεκατομμύρια και στην ΕΚΤ την αξιοπιστία της, για την οποία ο Mario Draghi, ο προκάτοχος της Lagarde, είχε καταβάλει μεγάλες προσπάθειες.
Όπως προτρέπει ο Γιάνης Βαρουφάκης, «Θυμηθείτε τον Μάρτιο του 2020:
Ο κόσμος και οι αγορές κυριεύτηκαν από άγχος που προκλήθηκε από την πανδημία.
Τότε η ανησυχία για τη φερεγγυότητα της Ιταλίας, μιας χώρας με γιγαντιαία χρέη και χωρίς δική της κεντρική τράπεζα να τυπώνει χρήματα όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, διογκώθηκε».
Τότε, η Lagarde, όταν ρωτήθηκε εάν η ΕΚΤ θα υποστήριζε το χρέος της Ιταλίας για να περιορίσει το spread στα επιτόκια (τη διαφορά στο κόστος δανεισμού μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών μελών) εντός της ευρωζώνης, δεν καθησύχασε τις αγορές επαναλαμβάνοντας την περίφημη υπόσχεση του Draghi «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί».
Αντίθετα, δήλωσε: «Δεν είμαστε εδώ για να κλείσουμε τα spreads».
Μέσα σε δευτερόλεπτα, το κόστος εξυπηρέτησης του ιταλικού χρέους εκτοξεύτηκε στα ύψη, υπενθυμίζει ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Η ηγέτις της αντιπολίτευσης Giorgia Meloni, η οποία έγινε πρωθυπουργός, ήταν αναμφίβολα ευχαριστημένη.

Η δεύτερη γκάφα ήταν λιγότερο ορατή, αλλά είχε βαθύτερα, πιο μακροχρόνια αποτελέσματα.
Από το κραχ του 2008, η ΕΚΤ σπρώχνει ένα τείχος χρήματος προς τις μόνιμα εύθραυστες τράπεζες της Ευρώπης, με την ελπίδα ότι αυτές θα δανείσουν επιχειρήσεις και ως εκ τούτου θα αναζωογονήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Μετά το 2014, όταν τα επίσημα επιτόκια ήταν αρνητικά, η ΕΚΤ πλήρωνε ουσιαστικά τους τραπεζίτες για να δεχτούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς τους στην ΕΚΤ.
Αλλά αντί να δανείσουν αυτά τα χρήματα σε επιχειρήσεις, οι τραπεζίτες απλώς τα κράτησαν στους λογαριασμούς τους στην ΕΚΤ και συνέχισαν να αποκομίζουν τα κέρδη που τους έδινε η ΕΚΤ με τη μορφή αρνητικών επιτοκίων.
Τώρα που ο πληθωρισμός επέστρεψε, οι ίδιοι τραπεζίτες κράτησαν δισεκατομμύρια ευρώ παρκαρισμένα στους λογαριασμούς τους στην ΕΚΤ για να ωφεληθούν από τα υψηλότερα επιτόκια, ενώ συνέχισαν να πληρώνουν μικροσκοπικούς τόκους στους καταθέτες τους.
Ωστόσο, αντί να χρησιμοποιήσει την εξουσία της για να εμφυσήσει θεϊκό φόβο στους τραπεζίτες, η Lagarde τους άφησε να κερδοσκοπούν εις βάρος των μικρών επιχειρήσεων και των καταθετών.
Για άλλη μια φορά, από αυτή την κατάσταση ωφελήθηκαν λαϊκιστές πολιτικοί όπως η Meloni, η οποία τώρα επωφελείται πολιτικά ζητώντας την επιβολή έκτακτου φόρου στους τραπεζίτες.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Lagarde και η ΕΚΤ πήραν το μέρος των τραπεζιτών.
«Δεν μπορώ να φανταστώ πιο αποτελεσματικό τρόπο για την ενίσχυση της απήχησης των δεξιών λαϊκιστών στην Ιταλία - και όχι μόνο» προσθέτει ο οικονομολόγος.

Η τρίτη γκάφα της Lagarde ήταν η αργή αντίδρασή της στον αυξανόμενο πληθωρισμό, γεγονός που αντανακλά μια μακρά σειρά από θεαματικά καταστροφικές προβλέψεις της ΕΚΤ.
Για να είμαστε δίκαιοι, ο Draghi, επίσης, είχε προβεί σε τρομερές προβλέψεις, ενώ σταθερά απέτυχε να πετύχει τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό.
Αλλά ο δράκος που δεν μπορούσε να σκοτώσει ήταν ο αποπληθωρισμός –αρνητικός ή πολύ χαμηλός πληθωρισμός– που τον ανάγκασε να μειώσει τα επιτόκια πρώτα στο μηδέν και μετά στο μείον 0,5%.
Αυτές οι υπερβολικά χαλαρές πολιτικές τον κατέστησαν αντικείμενο μίσους μεταξύ των Γερμανών αποταμιευτών.
Ωστόσο, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στη Γερμανία και πέρα από αυτήν δεν έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή, επειδή οι πραγματικοί (προσαρμοσμένοι στον πληθωρισμό) μισθοί τους δεν επλήγησαν από τον αποπληθωρισμό και είχαν πολύτιμες αποταμιεύσεις.
Όλα όμως άλλαξαν επί Lagarde, όταν ο πληθωρισμός έγινε θετικός – και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό.
Σε αντίθεση με τον αποπληθωρισμό, ο πληθωρισμός πλήττει ολόκληρο τον πληθυσμό, ειδικά τους εργαζόμενους και τα νοικοκυριά της μεσαίας τάξης που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα.
Κάθε κεντρικός τραπεζίτης που αδυνατεί να τον προβλέψει τυγχάνει επομένως δυσαρέσκειας από όλα τα κοινωνικά στρώματα.

Η σύγκριση με Draghi

Το είδαμε αυτό στη δεκαετία του 1970 και το βλέπουμε ξανά τώρα – μόνο που αυτήν τη φορά είναι ακόμη χειρότερη.
Στη δεκαετία του 1970, τα συνδικάτα ήταν αρκετά ισχυρά για να προασπίσουν τους εργαζομένους που βίωναν απώλειες που οφείλονταν στον πληθωρισμό.
Επιπλέον, δεδομένου ότι η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας ήταν ακόμη χαμηλή, τα νοικοκυριά κατάφεραν να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο λόγω της εισόδου των γυναικών στο εργατικό δυναμικό.
Σήμερα, αντίθετα, τα συνδικάτα αποτελούν σκιά του παλιού τους εαυτού και οι περισσότερες γυναίκες έχουν ήδη αμειβόμενη εργασία.
Η ανεργία μπορεί να είναι χαμηλή, αλλά, δεδομένου ότι οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται τα τελευταία δύο χρόνια, η ισχύς του μέσου νοικοκυριού της έχει χτυπηθεί - σε αντίθεση με οτιδήποτε παρατηρήθηκε στη δεκαετία του 1970.
Υπό αυτή την έννοια, ο Draghi ήταν τυχερός, τουλάχιστον σε σύγκριση με τη Lagarde.
Η πολιτική εργαλειοθήκη του λειτούργησε αρκετά καλά κάτω από αποπληθωριστικές συνθήκες, επειδή η ΕΚΤ τουλάχιστον μπορούσε να προσποιηθεί ότι ο στόχος της απεριόριστης εκτύπωσης χρημάτων δεν ήταν να σώσει την Ιταλία (πράγμα που επισήμως απαγορεύει το καταστατικό της ΕΚΤ), αλλά να διασφαλίσει ότι τα χαμηλά (συχνά αρνητικά) επιτόκια είχαν αντίκτυπο σε κάθε μέρος της ευρωζώνης.
Η τύχη της Lagarde εξέλειψε νωρίς, όταν οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω πανδημίας προκάλεσαν πληθωρισμό, τον οποίο ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin αργότερα μετέτρεψε σε μεγαλύτερο πρόβλημα με την εισβολή στην Ουκρανία και την πρόκληση μιας εφιαλτικής κρίσης ενεργειακού κόστους.
Η κεντρική τραπεζίτρια βρέθηκε ενώπιον ενός σκληρού διλήμματος: να διατηρήσει τα επιτόκια κάτω από το 5%, να αφήσει τον πληθωρισμό να ξεφύγει και άθελά της να ωφελήσει τον δεξιό ευρωσκεπτικισμό ή να αυξήσει τα επιτόκια σε επίπεδα που θα κατέπνιχαν τον πληθωρισμό αλλά θα χρεοκοπούσαν την Ιταλία και πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες και εταιρείες.
Στην περίπτωση αυτή, επέλεξε να παίξει καθυστερήσεις…

Στο ερώτημα αν θα μπορούσε η Lagarde να κάνει κάτι διαφορετικό, ο Γιάνης Βαρουφάκης απαντά:
«Όπως υποστήριξα τότε, ναι: θα μπορούσε να είχε αυξήσει τα επιτόκια νωρίτερα για να σκάσει η φούσκα των ακινήτων ενώ αγόραζε (ή απλώς υποσχόταν να αγοράσει) ομόλογα που εκδίδονταν από τις κυβερνήσεις, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ακόμη και ιδιωτικές εταιρείες, με τα έσοδα να προορίζονται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση μιας πρωτοβουλίας για πράσινες επενδύσεις»
Αντίθετα, σπατάλησε την ενέργειά της και το πολιτικό της κεφάλαιο στη βαθμονόμηση της πολιτικής εξασφαλίσεων της ΕΚΤ για να ευνοήσει τις δεσμεύσεις ESG (περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διακυβέρνησης), οι οποίες δεν έκαναν τίποτα για να αυξήσουν την προσφορά καθαρής ενέργειας.
Επιπλέον, αντί να υποστηρίξει αλλαγές στη Συνθήκη της ΕΕ που θα απαλλάσσουν την ΕΚΤ από το να χρειάζεται να κρατά τις κυβερνήσεις φερέγγυες, έκανε λανθασμένες ομιλίες προοιωνιζόμενη την επικείμενη αντικατάσταση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Πού είμαστε τώρα; Σύμφωνα με τον Έλληνα οικονομολόγο, o σπάνιος συνδυασμός ανικανότητας και έπαρσης της Lagarde βοήθησε στην αναβίωση της πολιτικής τύχης του AfD στη Γερμανία, της Meloni στην Ιταλία, του δεξιού κόμματος Vox στην Ισπανία και ούτω καθ’ εξής.
«Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε τώρα είναι να ελπίζουμε ότι η ανικανότητα αυτών των κομμάτων θα τα οδηγήσει να σπαταλήσουν τα κέρδη τους πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του επόμενου έτους» καταλήγει ο Γιάνης Βαρουφάκης.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης